Hướng dẫn trồng rau nuôi cá

Mô hình trồng rau nuôi cá – Aquaponics hiện nay đang được nhiều người ưa chuộng. Chỉ cần có không gian. Diện tích từ 4 đến 5 m2 và có ánh nắng mặt trời tối thiểu từ 4 đến 5h là bạn có thể lắp đặt hệ thống aquaponics này rồi. Tốt nhất là sân thượng nơi có nhiều nắng. Bạn cũng đừng sợ quá nhiều nắng nhé. Bởi rau trong hệ aquaponics luôn được cung cấp đủ nước và dinh dưỡng. Do vậy mật độ trồng có thể dày hơn nhiều so với thổ canh.

Sân thượng thường ít sâu bọ hơn so với mặt đất. Thay vì làm mái tôn chống nóng. Bạn nên trồng rau và làm giàn leo trên sân thượng sẽ giúp chống tốt hơn.

Nếu sân thượng nhà bạn đã lợp mái tôn rồi thì phải làm thế nào? Bạn vẫn có thể trồng được nếu đặt khay rau men theo lan can. Tuy nhiên tốc độ rau phát triển chậm hơn. Hoặc bạn có thể gỡ bỏ mái tôn cũ thay vào đó là mái tôn nhựa trong suốt.

Ngoài nơi lý tưởng là sân thượng để lắp đặt hệ thống trồng rau nuôi cá. Bạn có thể chọn ban công, sân vườn…để lắp đặt. Chọn nơi càng nhiều nắng càng tốt.

2. Lên ý tưởng thiết kế cho hệ trồng rau nuôi cá aquaponics

Hướng dẫn trồng rau nuôi cá
Hình ảnh: Sân thượng nhà Anh Huỳnh – TP. HCM được anh tự tay thiết kế

  • Sân thượng

    Sân thượng nhà phố là nơi lý tưởng để lắp đặt hệ thống aquaponics. Hãy biến sân thượng nhà bạn thành nơi giải trí của cả gia đình.

    Để gọn gàng, tiết kiệm không gian. Bạn nên đặt các khay rau men theo thành lan can của sân thượng. Hồ cá đặt tại góc. Gian leo làm phủ kín cả sân thượng để lấy bóng mát độ cao từ 2,5 đến 3 mét.

    Bạn có thể lắp đặt nhiều hệ nhỏ với nhiều bồn cá khác nhau. Hoặc cũng có thể lắp đặt 1 hệ duy nhất. Khi đó bồn cá cũng sẽ rất lớn. Tốt nhất là lắp đặt khung sắt sau đó dùng bạt HDPE để làm bể cá cho tiết kiệm.

    Nếu sân thượng có nhiều ánh sáng và bạn muốn tăng năng suất rau. Bạn có thể làm thêm các ống nhựa thuỷ canh NFT phía bên trên đâu. Ở độ cao khoảng 2,3 đến 2,5 mét. Như vậy bạn vẫn có không gian phía dưới để sinh hoạt. Trải thảm cỏ nhựa, kê một bộ bàn ghế uống nước ngoài trời. Tôi chắc chắn rằng bạn sẽ rất thích không gian này.

    • Ban công

      Hướng dẫn trồng rau nuôi cá
      Hình ảnh: Lắp đặt aquaponics tại ban công chung cư

    Thường là ban công chung cư. Bạn nên đặt bể cá bằng thuỷ tinh cỡ 200 lít (05x04x1) tại góc ban công. Không nên sử dụng khay trồng rau. Bạn nên sử dụng ống nhựa thuỷ canh NFT nhiều tầng. Đặt song song với lan can hoặc dùng các trụ khí canh đứng. Mục đích là để tiết kiệm không gian của ban công.

    • Sân vườn:

      Hướng dẫn trồng rau nuôi cá
      Hình ảnh: Aquaponics thiết kế trên sân vườn

    Cũng tương tự như sân thượng, nhưng cường độ ánh sáng thường sẽ ít hơn so với sân thượng.

    3. Chuẩn bị công cụ dụng cụ lắp đặt hệ thống aquaponics

    Nếu bạn không biết hàn, không có máy hàn thì tốt nhất bạn nên sử dụng sắt V lỗ. Công cụ, dụng cụ lắp đặt hệ thống trồng rau nuôi cá tại nhà chỉ cần:

    • Máy cắt (có thể nhờ nơi bán sắt V lỗ cắt luôn theo kích thước đã thiết kế).
    • Máy khoan với mũi khoan 6 và mũi khoét 20
    • Cà lê 13
    • Kìm

    4. Chuẩn bị vật liệu lắp đặt hệ thống aquaponics

    Vật liệu để lắp đặt hệ thống trồng rau nuôi cá với 4 khay đất nung 100lit đơn giản gồm có:

    • Thanh sắt V lỗ hoặc sắt hộp tuỳ theo khả năng có dụng cụ gì.
    • Bồn nhựa nuôi cá, loại 100-400 lít.
    • 2 thùng phi 100 lít.
    • 4 Khay trồng rau 100 lít
    • Giá thể sỏi nhẹ thay cho đất trồng (8 bao, mỗi bao 50dm3)
    • Máy bơm bể cá 1500 lít/giờ
    • Máy sục khí Oxy.
    • Đá sủi kích cỡ từ 2,5-7,5cm.
    • Timer hẹn giờ cho máy bơm.
    • Ổ cắm điện, bảng điện, tủ điện, dây điện, Atomat.
    • 2 mét Ống nhựa PVC 21 cùng các phụ kiện T, co để dẫn ống.
    • 8 mét Ống 34, các phụ kiện đi kèm là 3 co 34, 1 côn thu 34-21 để tạo siphon. Khoá 34 dùng cho cấp khoá nước tại khay rau và 1 khoá cho thùng xả cặn.
    • 4 mét ống 60 và 1 nắp chụp
    • 1 mét ống 90 để làm chắn rác. 8 nắp chụp 90.
    • 1 ren trong 21, 1 ren ngoài 21, 20cm ống 21, 1 T 34-21-34.
    • Bộ test độ pH trong nước.
    • Hạt giống rau sạch và cá giống.

    Tham khảo:

    Các loại rau thích hợp cho aquaponics

    Các loại cá thích hợp nuôi trong hệ aquaponics

    5. Hướng dẫn làm hệ thống aquaponics trồng rau nuôi cá

    Sau đây là thứ tự các bước hướng dẫn làm hệ thống aquaponics trồng rau nuôi cá với 4 khay rau đơn giản tại nhà.

    • Lắp đặt giá đỡ, kệ sắt
    • Làm shiphon (Cách làm Shiphone tại đây)
    • Lắp Shiphon vào khay rau
    • Thiết kế thùng lọc cặn (Tham khảo tại đây)
    • Thiết kế thùng lọc vi sinh (Tham khảo tại đây)
    • Đặt khay rau, thùng lọc căn, thùng lọc vi sinh lên kệ, đặt bồn cá dưới kệ sắt.
    • Đi các đường ống phi 34 cấp nước lên bồn lọc, từ bồn lọc đến khay rau. Đầu ra tại mỗi khay rau lắp khoá nước để điều chính lượng nước.
    • Đi đường ống phi 60 để dẫn nước về bồn cá
    • Lắp máy bơm, máy sủi khí, cài đặt timer, ổ điện… Timer nên cài đặt chạy 30 phút, nghỉ 30 phút vào ban ngày. Chạy 15 phút nghỉ 1 tiếng hoặc 2 tiếng vào ban đêm.
    • Các ống nhựa thừa bạn có thể cắt khúc ngắn 20cm và thả vào bể cá để làm nơi trú ẩn cho cá con. Tránh bị cá lớn cắn.

    6. Chạy thử hệ thống aquaponics

    Sau khi lắp đặt hệ thống trồng rau nuôi cá xong, bước tiếp theo bạn hãy bơm nước vào bể cá. Sau đó chạy thử xem các shipon đã hoạt động bình thường chưa. Nếu Xi phông hoạt động tốt, bạn mới tiếp tục đổ viên sỏi nung vào khay rau. Lưu ý: rửa sạch viên sỏi nung trước khi cho vào hệ.

    Nếu bạn sử dụng sử dụng nước máy, hãy lưu ý chạy thử ít nhất 1 ngày để khí clo bay hơi hết. Sau đó đo đọ PH của nước. Nếu đạt ngưỡng 6,5 đến 7,5 thì bạn có thể thả cá.

    7. Gieo hạt và thả cá vào hệ aquaponics sau khi đã chạy thử

    Nếu độ PH đạt ngưỡng quy định từ 6,5 đến 7,5 bạn bắt đầu thả cá và gieo hạt. Sau đó tiếp tục theo dõi quan sát hệ và tận hưởng.