Dây dẫn điện đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điện, truyền tải điện năng đến các thiết bị trong nhà, khu công nghiệp và nhiều nơi khác. Tuy nhiên, có nhiều người, thậm chí các thợ sửa chữa, chưa nắm vững về cấu tạo và công dụng của dây dẫn điện cũng như quy trình nối dây điện. Show Theo vật lý và kỹ thuật điện, dây dẫn điện là một vật hoặc loại vật liệu cho phép dòng điện di chuyển theo một hoặc nhiều hướng. Ví dụ, một sợi dây có thể dẫn điện theo chiều dài của nó. Ở các kim loại như đồng hoặc nhôm, các hạt tích điện di chuyển là các điện tử. Cũng có trường hợp điện tích dương di chuyển, ví dụ như điện catio của một pin hoặc các proton di chuyển trong dây dẫn proton của một tế bào nhiên liệu. Chất cách điện là vật liệu không dẫn điện, có ít điện cực di chuyển và chỉ hỗ trợ dòng điện không đáng kể. Quy trình chung nối dây dẫn điện gồm 5 bước: Bước 1 Bóc vỏ cách điện. Bước 2 Làm sạch lõi. Bước 3 Nối dây. Bước 4 Hàn mối nối. Bước 5 Cách điện mối nối. Lý do hàn mối nối trước khi cách điện: - Hàn mối nối trước giúp tạo độ bền của mối nối với nhau để có sự liên kết vững chắc nhất. - Ngăn mối nối tiếp xúc với không khí, tránh quá trình oxi hóa và hạn chế han rỉ. - Tăng tính thẩm mỹ. - Gia tăng tuổi thọ của mối nối. - Giảm điện năng hao phí. Bước 1. Bóc vỏ cách điện Sử dụng kìm hoặc dao, nhưng không cắt vào lõi. Có 2 cách bóc vỏ cách điện: - Bóc cắt vát: Đặt dao vào điểm cắt và gọt lớp vỏ bọc cách điện với một góc 30o. Dành cho dây có tiết diện nhỏ, nên sử dụng kìm tuốt dây để bóc vỏ cách điện. - Bóc phân đoạn: Dùng cho loại dây có hai lớp cách điện. Lớp cách điện ngoài được cắt lệch với lớp trong khoảng 5-8mm. Bước 2. Làm sạch lõi Dùng giấy ráp (giấy nhám) để làm sạch lõi cho đến khi thấy ánh kim, để mối nối tiếp xúc tốt. Bước 3. Nối dây a. Nối dây dẫn theo đường thẳng (nối tiếp) Dây dẫn lõi 1 sợi: - Uốn gộp lõi: Chia đoạn lõi thành hai phần (phần trong đủ quấn khoảng 6 vòng, phần ngoài từ 5-6 vòng), uốn vuông góc hai dây và móc chúng vào nhau. - Vặn xoắn: Giữ đúng vị trí xoắn hai dây vào 2-3 vòng, sau đó dùng kìm vặn xoắn lần lượt dây này vào dây kia 4-6 vòng. Hoàn thiện mối nối bằng cách dùng 2 kìm cặp những vòng ngoài cùng, vặn ngược chiều nhau, siết mối nối vừa đủ chặt và đều. Kiểm tra mối nối theo yêu cầu đặt ra. Dây dẫn lõi nhiều sợi: - Bóc vỏ cách điện và làm sạch lõi: làm sạch từng sợi lõi và không làm đứt sợi dây nhỏ nào. - Lồng lõi: xòe đều các sợi của lõi thành hình nan quạt, lồng các sợi lõi đan chéo nhau. - Vặn xoắn: lần lượt quấn và miết đều những sợi của lõi này lên lõi kia khoảng 3-5 vòng, cắt bỏ dây thừa. - Kiểm tra mối nối: chắc, đều, đẹp. b. Nối rẽ (nối phân nhánh) Dây dẫn lõi 1 sợi: - Uốn gộp lõi: Đặt dây chính và dây nhanh vuông góc với nhau, uốn gộp lõi dây nhánh. - Vặn xoắn: Dùng kìm quấn dây nhanh lên dây chính, xoắn tiếp khoảng 7 vòng rồi cắt bỏ dây thừa. Sau đó, siết chặt mối nối vừa đủ, không nên chặt quá làm hỏng dây dẫn. - Kiểm tra mối nối: chắc chắn, đều, đẹp. Dây dẫn lõi nhiều sợi: - Bọc vỏ cách điện và làm sạch lõi. - Nối dây: tách lõi dây dẫn làm 2 phần bằng nhau. Đặt lõi dây nhánh giữa đoạn lõi dây chính và lần lượt vặn xoắn từng nửa lõi dây nhánh khoảng 3-4 vòng, quấn ngược chiều nhau. Cắt bỏ phần thừa. - Kiểm tra mối nối: chắc chắn, đều, đẹp.
Nối bằng vít: Làm đầu nối Làm khuyên kín: uốn lõi thành vòng khuyên lớn đường kính vít, cùng chiều siết chặt của vít. Xoắn 1-2 vòng đầu vít vào lõi dây. Làm khuyên hở: đường kính vòng khuyên phải lớn hơn đường kính vít. Nối dây: đặt vòng khuyên lên chỗ nối, đặy tiếp vòng đệm, vít rồi dùng tua vít vặn chặt. Nối bằng đai ốc nối dây: Làm đầu nối thẳng: Chiều dài đoạn bóc vỏ cách điện khoảng 2/3 chiều dài đai ốc nối dây và làm sạch lõi. Nối dây dẫn: giữa các đầu dây cho bằng nhau, dùng kìm xoắn các lõi dây theo chiều kim đồng hồ. Vặn đai ốc nối dây và đầu lõi dây dẫn, đai ốc cắt lên lõi dây các ren mịn tạo thành. Bước 4: Hàn mối nối Hàn mối nối có tác dụng tăng sức bền cơ học, đảm bảo dẫn điện tốt và ngăn sự oxi hóa. Các biết hàn mối nối bao gồm: Làm sạch mối nối bằng cách sử dụng giấy giáp để loại bỏ tạp chất oxit đồng bên ngoài, giúp mối hàn được kết nối chặt chẽ. Sử dụng láng nhựa thông để bảo vệ mối hàn khỏi tác động của oxi. Tiến hành hàn thiếc mối nối. Bước 5: Cách điện mối nối Cách điện mối nối được thực hiện bằng cách quấn băng cách điện theo các bước sau: Bắt đầu quấn từ phía trái sang phải. Đảm bảo lớp trong của băng quấn được đặt vào phần mối nối. Tiếp theo, đặt lớp ngoài của băng quấn lên và chồng lên 1 phần lớp vỏ cách điện. Kéo căng băng cách điện khi quấn để đảm bảo tính chắc chắn. Cuối cùng, tiếp tục quấn và chồng lên 1/3 phần băng quấn trước. 2. Cấu tạo và công dụng của dây dẫn điện:Dây dẫn điện là một thành phần quan trọng trong hệ thống điện gia đình và công nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cấu tạo và các đặc điểm của dây dẫn điện để có thể tiến hành sửa chữa một cách nhanh chóng khi cần thiết. 2.1. Cấu tạo của dây dẫn điện:Dây dẫn điện gồm 3 phần chính: Lõi dây dẫn điện, chất cách điện và vỏ dây dẫn điện. Lõi dây dẫn điện: Đây là thành phần quan trọng và được sản xuất từ kim loại mềm như nhôm hoặc đồng nguyên chất với tỷ lệ 99,99%. Lõi dây nằm ở phần trong của sợi dây dẫn điện và có nhiệm vụ truyền tải dòng điện đến các thiết bị tiêu thụ năng lượng điện. Thường thì các lõi dây dẫn bằng đồng sẽ được mạ một lớp mỏng bên ngoài, có tác dụng cách điện và cách nhiệt. Chất cách điện: Thường là nhựa dẻo như PVC, PE hoặc XLPE. Đối với dây dẫn điện dân dụng, chất cách điện thường là nhựa PVC vì có đặc tính linh hoạt, cách điện và chống cháy tốt. Vỏ dây dẫn điện: Chức năng chính của lớp vỏ này là bảo vệ lõi dây bên trong. Thông tin về lõi dây, nhà sản xuất, ngày sản xuất, loại dây và kích thước đường kính cũng được ghi trên lớp vỏ này. Thông qua việc nắm vững cấu tạo của dây dẫn điện, chúng ta có thể thấy sự quan trọng của nó đối với việc sửa chữa hệ thống điện. 2.2. Công dụng của dây dẫn điện:Dây dẫn điện đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình sử dụng của chúng ta. Chúng truyền tải điện năng, được coi như là huyết mạch của một hệ thống điện. Ngoài ra, dây dẫn điện còn giúp truyền tải điện năng từ các trạm biến áp đến từng phụ tải. Dây dẫn điện đảm bảo cung cấp năng lượng liên tục cho quá trình hoạt động của các thiết bị điện dân dụng. Sự hao hụt điện năng sẽ tăng lên khi dây dẫn càng dài, hiện tượng này được gọi là sụt áp. Vì vai trò quan trọng của dây dẫn điện trong điện dân dụng cũng như điện công nghiệp, việc kiểm tra và bảo dưỡng đường dây thường xuyên là cực kỳ quan trọng để tránh nguy hiểm đến tính mạng. Điều này thường gặp phải với các đường dây dẫn. 3. Một số lưu ý khi nối dây dẫn lõi nhiều sợi theo đường thẳng:Khi bạn nối dây dẫn lõi nhiều sợi theo đường thẳng, có một số lưu ý quan trọng để đảm bảo kết nối an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số lưu ý: - Lựa chọn loại kết nối phù hợp: Có nhiều cách để nối dây dẫn lõi nhiều sợi, chẳng hạn như hàn, xiết nút, hoặc sử dụng nối nhanh. Hãy chọn phương pháp phù hợp với loại cáp và mục đích sử dụng. - Chuẩn bị cẩn thận: Trước khi nối dây, hãy đảm bảo làm sạch đầu cáp và loại bỏ bất kỳ chất bẩn, dầu mỡ hoặc oxi hóa trên bề mặt dây dẫn. Điều này giúp kết nối chặt và đảm bảo dẫn điện tốt. - Tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất: Luôn luôn tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất về cách nối dây dẫn lõi nhiều sợi. Điều này đảm bảo tính an toàn và tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật. - Kiểm tra độ bền kết nối: Sau khi nối dây, hãy kiểm tra độ bền của kết nối bằng cách áp dụng áp lực nhẹ hoặc kéo nhẹ để đảm bảo nó không bị lỏng hoặc đứt. - Sử dụng vật liệu cách điện: Nếu cần, sử dụng vật liệu cách điện để bảo vệ kết nối khỏi tác động của môi trường bên ngoài. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn làm việc trong môi trường ẩm ướt hoặc có nguy cơ tiếp xúc với nước. - Đánh dấu và ghi nhãn: Đảm bảo rõ ràng vị trí của kết nối và ghi nhãn nó nếu cần thiết. Điều này giúp dễ dàng xác định và bảo trì kết nối trong tương lai. - Kiểm tra dẫn điện: Trước khi sử dụng kết nối, hãy kiểm tra dẫn điện bằng cách đo điện trở hoặc sử dụng thiết bị kiểm tra dẫn điện. Điều này đảm bảo rằng kết nối hoạt động đúng cách. - Bảo trì định kỳ: Thường xuyên kiểm tra và bảo trì kết nối để đảm bảo tính ổn định và an toàn của hệ thống. |
