Đối với nhiều người FTA rất lại lẫm và không hiểu gì về FTA? Nhưng đây là một thuật ngữ đóng một vai trò quan trọng cho một quốc gia và cả chính trị kinh tế của thế giới.
Vậy FTA là gì? Quy tắc hoạt động của nó như thế nào? Mời bạn theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm thông tin nhé!
Tổng quan về FTA là gì?
Có rất nhiều cách hiểu và phân loại về FTA sau đây là một trong số cách hiểu và phân chia phổ biến nhất:
1. Fta là gì?
FTA là từ viết tắt của cụm từ tiếng anh Free Trade Area. Dịch sang nghĩa Tiếng Việt của cụm từ đó là hiệp định thương mại tự do.
Là mục đích thương mại của hoạt động thương thảo giữa 2 hoặc nhiều quốc gia. Từ đây, đưa ra ký kết nhằm làm giảm hoặc xóa bỏ rào cản thương mại các nước tham gia. Một FTA được ký kết bao gồm các yếu tố quy định, quy tắc về xuất nhập khẩu.
Ví dụ như: Thuế, lệ phí, hạn ngạch,…. của các hàng hóa và dịch vụ có trong giao dịch FTA. Từ đó, mở rộng được thị trường và tiếp cận được kinh tế thương mại của nhau.
Hiện nay, mỗi một đất nước, tổ chức khác nhau lại có các định nghĩa fta riêng khác biệt. Chính vì vậy, tạo nên sự đa dạng về phát triển kinh tế, tăng trưởng riêng của các quốc gia, khu vực. Nhưng nhìn chung, FTA được hiểu chung là việc đi đến thỏa thuận giữa 2 hoặc nhiều quốc gia về việc tự do hóa thương mại.
Giúp cho một hay nhiều loại hàng hóa được tạo điều kiện giảm thuế xuất nhập khẩu. Từ đó, các loại mặt hàng này được trao đổi dễ dàng, nhanh chóng và số lượng trao đổi nhiều hơn.
Ngoài ra, với tình hình kinh tế hội nhập như hiện nay FTA còn có các hoạt động xúc tiến đi kèm. Ví dụ như: chuyển giao công nghệ, chuyển giao lao động, tự do hóa đầu tư,..
2. Phân loại FTA
Mỗi quốc gia có các cách lựa chọn tham gia FTA khác nhau phù hợp với mỗi nền kinh tế. Hiện nay, Việt Nam đã tham gia vào một số fta như sau:
FTA khu vực
Là loại thỏa thuận được ký kết bởi các quốc gia nằm trên cùng một khu vực. Ví dụ như: AFTA dành cho khu vực asean,….
FTA song phương
Là loại thỏa thuận được ký kết giữa 2 nước. Ví dụ như fta giữa 2 nước Việt Nam và Nhật Bản,… mà không có sự can thiệp trong nội dung của bất kỳ một nước thứ ba nào khác.
FTA đa phương
Là loại thỏa thuận được ký kết bởi nhiều đất nước, đối tác. Đa phương tức là từ nhiều hướng và nhiều nơi, Hiện nay đang rất phát triển vào hình thức này.
FTA được thỏa thuận ký kết giữa một tổ chức và một nước
Ví dụ như fta được tổ chức Asean ký kết với các nước Việt Nam, Hàn Quốc,… Hay Liên minh Châu Âu Eu với Trung Quốc,…
Nội dung chính của FTA là gì?
Tuy FTA giữa các nước được định nghĩa khác nhau. Nhưng thông thường fta nào cũng bao gồm các nội dung chính sau đây:
Nội dung 1: Quy định về việc cắt giảm các hàng rào thuế quan và phi thuế quan
Theo nội dung này, mỗi quốc gia tham gia trong ký thỏa thuận FTA phải cam kết cắt giảm và xóa bỏ thuế. Cho các hàng hóa dịch vụ xuất nhập khẩu giữa các nước thành viên.
Nội dung 2: Quy định danh mục mặt hàng đưa vào cắt giảm thuế quan
Loại hàng hóa dịch vụ được đưa vào ký kết phụ thuộc và kết quả hoạt động đàm phán. Thông thường 90% thương mại được áp dụng chung cho các FTA. Có một số loại thuế nhạy cảm sẽ không được cắt giảm hoặc cắt giảm chậm hơn.
Nội dung thứ 3: Quy định về thời gian cắt giảm thuế xuất nhập khẩu
FTA phải có phần mục nội dung quy định rõ ràng về lộ trình hay khoảng thời gian áp dụng cắt giảm thuế. Các FTA thường có thời gian kéo dài dưới 10 năm.
Nội dung thứ 4: Quy định về quy tắc xuất xứ
Là quy định hết sức quan quan trọng không thể thiếu trong FTA. Mỗi loại hàng hóa dịch vụ khác nhau sẽ có quy định về mức cắt giảm thuế khác nhau. Các mặt hàng được sản xuất trong nước tham gia thỏa thuận được nhận ưu đãi lớn hơn.
Các nguyên tắc trong FTA
Tất cả mọi sự ký kết hợp tác đều cần tuân thủ các nguyên tắc cần thiết. Các quốc gia và tổ chức tham gia đàm phán ký kết FTA cần đảm bảo các nguyên tắc sau đây:
1. Đảm bảo sự công bằng về lợi ích kinh tế giữa các quốc gia
Suy xét một cách cẩn thận về tình hình kinh tế riêng của mỗi nước mà đưa ra các hoạt động thỏa thuận công bằng.
2. Tạo được cơ hội phát triển mới
Nắm bắt được swot các mặt thuận lợi khó khăn, cơ hội thách thức để đàm phán đạt hiệu quả cao nhất. Từ đó, làm tăng mặt hàng xuất nhập khẩu. Thu hút được các nguồn đầu tư nước ngoài khác.
Đây được xem là bước đệm và là nguồn thông tin cần thiết để cho các nước có thể dễ dàng cập nhật và nắm bắt thông tin. Từ đó đầu tư cùng nhau phát triển trên nhiều lĩnh vực.
Trên là là những nội dung tìm hiểu tổng quan về FTA và các nội dung chính và nguyên tắc trong FTA. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu hơn về fta và hữu ích đối với bạn.
Là kết quả chính thức của một quá trình thương lượng giữa hai hay nhiều quốc gia ký kết nhằm hạ thấp hoặc loại hẳn các rào cản đối với thương mại. Một FTA thường bao gồm những vấn đề quy định về thuế nhập khẩu, hạn ngạch và lệ phí đối với hàng hóa/dịch vụ được giao dịch giữa các thành viên ký kết FTA nhằm cho phép các nước mở rộng tiếp cận thị trường của nhau.
Cho tới nay đã có rất nhiều các tổ chức và quốc gia khác nhau đưa ra các khái niệm về FTA cho riêng mình. Điều này thể hiện những quan điểm khác nhau về FTA cũng như sự phát triển đa dạng của các quốc gia. Tuy nhiên theo cách hiểu chung nhất, FTA là một thỏa thuận giữa hai hay nhiều quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nhằm mục đích tự do hóa thương mại về một hoặc một số nhóm mặt hàng nào đó bằng việc cắt giảm thuế quan, có các quy định tạo thuận lợi cho trao đổi hàng hóa, dịch vụ và đầu tư giữa các thành viên. Ngày nay, FTA còn có cả các nội dung mới xúc tiến và tự do hóa đầu tư, chuyển giao công nghệ, lao động, môi trường…
Nội dung chính của FTA gồm những gì?
Một FTA thông thường bao gồm những nội dung chính sau:
- Thứ nhất là quy định về việc cắt giảm các hàng rào thuế quan và phi thuế quan.
- Thứ hai là quy định danh mục mặt hàng đưa vào cắt giảm thuế quan. Thông lệ áp dụng chung là 90% thương mại.
- Thứ ba là quy định lộ trình cắt giảm thuế quan, khoảng thời gian cắt giảm thuế thường được kéo dài không quá 10 năm.
- Thứ tư là quy định về quy tắc xuất xứ.
Các nội dung khác đề cập tới vấn đề tự do hóa trong lĩnh vực dịch vụ và đầu tư, các biện pháp hạn chế định lượng, các rào cản kỹ thuật, quyền sở hữu trí tuệ, cạnh tranh, mua sắm chính phủ, lao động, bảo hiểm và môi trường…
Có những loại hình FTA nào?
Hiện nay có một số loại FTA mà Việt Nam tham gia như sau:
- FTA khu vực: là FTA được ký giữa các nước trong cùng một tổ chức khu vực. Ví dụ AFTA.
- FTA song phương: được ký giữa 2 nước. Ví dụ như FTA giữa Việt Nam và Chi Lê..;
- FTA đa phương: được ký giữa nhiều đối tác khác nhau. Ví dụ như TPP…;
- FTA được ký giữa một tổ chức với một nước: ví dụ các FTA được ký giữa một bên là tổ chức ASEAN với Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc… Hay FTA giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu EU.
Các nguyên tắc và định hướng của việc tham gia, đàm phán và ký kết các FTA?
Các nguyên tắc và định hướng của việc tham gia, đàm phán và ký kết các FTA được nêu tại “Chiến lược tham gia các FTA của Việt Nam đến 2020” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1051/QĐ-TTg ngày 09/8/2012.
Theo đó, chúng ta tham gia đàm phán các FTA với các nguyên tắc chính bao gồm:
- Quán triệt các quan điểm chỉ đạo nêu trong các Nghị quyết, Chương trình hành động về hội nhập quốc tê nói chung và hội nhập kinh tế quốc tế nói riêng.
- Đảm bảo cân bằng lợi ích giữa các bên và xét đến trình độ phát triển kinh tế của Việt Nam.
- Tính toán kỹ giữa mặt thuận lợi và không thuận lợi, thời cơ và thách thức, năng lực trong nước và quốc tế trong đàm phán để đảm bảo nếu ký kết sẽ đem lại lợi ích quốc gia cao nhất; tạo cơ hội mới cho phát triển kinh tế – xã hội, nhất là xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài.
Tính đến cuối tháng 10 năm 2016 Việt Nam đã ký kết trên 10 FTA với nhiều tư cách khác nhau từ tư cách là thành viên ASEAN đến tư cách độc lập và thu về nhiều lợi ích về kinh tế cho nước nhà.
Theo: Baomoitoday