Gan tạo và bài tiết các chất có nguồn gốc trong và ngoại bào vào đường mật và nước tiểu. Gan sản xuất khoảng 3 lít mật/ngày và bài tiết trung bình 1 lít/ngày ở người trưởng thành. Show 1.3. Chức năng khử độcCác chất độc nội sinh (sản phẩm chuyển hóa các chất như H2O2, bilirubin tự do, NH3,..) hay ngoại sinh (được đưa từ ngoài vào cơ thể như rượu, thuốc kháng sinh, thuốc ngủ,..) đều được gan giữ lại, chuyển thành các chất không độc và đào thải ra ngoài theo 2 cách sau:
 Gan chuyển các chất độc thành chất không độc và đào thải ra bên ngoài 2.1. Xét nghiệm đánh giá tổn thương và hủy hoại tế bào gan
AST/GOT phân bố rộng rãi trong các mô của cơ thể, có nhiều ở gan, tim và cơ xương. ALT/GPT phân bố chính ở gan, ít hơn ở thận và cơ xương. Trong viêm gan, hoặc các tổn thương khác như chấn thương, tắc mật, ung thư gan thì 2 men này đều tăng, mức độ tăng ở từng bệnh khác nhau.
2.2. Xét nghiệm đánh giá tình trạng tắc mật
Trong bệnh lý gan mật: ALP tăng nhẹ đến trung bình ở người bị viêm gan, xơ gan; tăng mạnh khi tắc mật do nguyên nhân ngoài gan (tắc mật do sỏi đường mật, xơ đường mật nguyên phát); luôn tăng trong bệnh gan di căn. Đo hoạt độ ALP để phát hiện và đánh giá tình trạng tắc mật
+ Khi nồng độ Bil toàn phần tăng, thì việc xác định cụ thể là tăng Bil gián tiếp hay tăng Bil trực tiếp rất hữu ích cho việc phân lọai sự tăng Bil huyết tương: Tăng Bil trực tiếp: khi >50% lượng Bil huyết tương (Bil TP) là Bil trực tiếp, Tăng Bil gián tiếp: khi >80% lượng Bil huyết tương (Bil TP) là Bil gián tiếp, + Tăng Bil thường gặp trong bệnh lý gan mật do viêm gan hoặc tắc mật, hoặc bệnh lý ngoài gan mật như bệnh gây tan máu (tan hồng cầu)
Urobilinogen tăng trong nước tiểu trong bệnh tan máu, viêm gan, Trong tắc mật: tắc mật hoàn toàn không có urobilinogen trong phân và nưóc tiểu.
+ Vàng da tan máu (Vàng da nguyên nhân trước gan - tăng bilirubin gián tiếp trong máu): không có bilirubin trong nước tiểu (do Bil gián tiếp không tan trong nước , không được lọc qua thận). + Các trường hợp bệnh lý gan-mật gây tăng Bil trực tiếp thì có Bil trong nước tiểu. 2.3. Xét nghiệm đánh giá chức năng tổng hợp
Định lượng albumin trong huyết thanh để đánh giá chức năng tổng hợp của gan Trong suy giảm chức năng gan, nồng độ albumin huyết thanh sẽ giảm và sự giảm nồng độ albumin sẽ không biểu hiện rõ rệt ngay (do nửa đời sống/thời gian bán hủy của albumin là 20 ngày), giảm nồng độ albumin do suy chức năng gan thường được phát hiện sau khi bệnh khởi phát khoảng 30 ngày. Như vậy, định lượng albumin huyết thanh có ý nghĩa đánh giá bệnh gan mạn tính hơn là tình trạng cấp tính, điều này cần được lưu ý khi đánh giá kết quả xét nghiệm.
2.4. Xét nghiệm đánh giá chức năng thải độc
Cơ sở của nghiệm pháp dựa vào việc gan có chức năng bắt giữ chất màu trong huyết tương và thải vào mật: khi tiêm vào cơ thể 1 lượng chất màu BSP nhất định, sau một thời gian lượng BSP sẽ giảm dần trong máu. Khi chức năng gan suy giảm, thì khả năng bắt giữ chất màu để thải trừ giảm. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang triển khai gói sàng lọc gan mật bao gồm đầy đủ tất cả các xét nghiệm đánh giá chức năng gan, mang đến sự yên tâm và kết quả chính xác cho quý khách hàng. Khi có những dấu hiệu rối loạn gan hoặc có tiền sử bệnh lý gan mật hoặc ngay cả khi không hề có triệu chứng nào thì việc chủ động xét nghiệm chức năng gan là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe của mình. Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện Vinmec thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. XEM THÊM:
Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng. |
