Đức tính dung dị là gì

Đức tính dung dị là gì
Đức tính dung dị là gì
Mỗi dân tộc đều có một lối sống, quan niệm sống khác nhau. Nó được thể hiện qua cách cư xử trong cuộc sống hàng ngày và nó bàng bạc trong triết lý, sử sách, lời ca câu hát. Nay tôi xin trở về với kho tàng văn hóa dân gian của dân tộc tức Tục Ngữ và Ca Dao để tìm hiểu những tính tốt mà những đức tính này không phải chỉ là nền tảng cho sự thành công của cá nhân người Việt mà còn giúp cả cộng đồng, đất nước chúng ta:

-Dễ dàng hòa nhập với cộng đồng thế giới.

Bạn đang xem: Nghĩa của từ dung dị là gì, nghĩa của từ dung dị trong tiếng việt

-Theo kịp đà tiến hóa của nhân lọai, không bị lạc hậu.

-Giao hảo với các nước láng giềng, sẽ không gây chiến tranh tôn giáo hoặc can dự vào những cuộc chiến tranh tôn giáo.

-Đất nước sống trong hòa thuận và không làm khổ nhau.

-Gia đình là tổ ấm tốt lành vì không bị ràng buộc bởi những qui tắc đạo đức và tín điều khắc nghiệt.

Xem thêm: Impressive Meaning - What Does Impressive Mean

Cứ thử nhìn vào sự thành công của khối ba triệu người Vịệt hải ngọai trên mọi lãnh vực thì sẽ thấy. Ngòai sự thông minh, hiếu học, cần cù chịu thương chịu khó, chúng ta còn có những đức tính khác nữa làm nền tảng cho sự thành công. Giả dụ, chúng ta có đầy đủ những tính tốt nói trên, nhưng nếu truyền thống văn hóa và con người chúng ta bị ràng buộc bởi những tín điều hoặc qui tắc đạo đức khắc nghiệt khiến xung đột với dân bản xứ. Khi xung đột với dân bản xứ như vậy thì chúng ta chỉ còn nước quây quần trong cái ốc đảo của mình. Và như thế thì làm sao khá được?

Giả dụ trong huyết quản chúng ta có máu kỳ thị chủng tộc, giả dụ chúng ta khó chơi, không chan hòa, cởi mở với mọi người thì người Việt chúng ta có thành công như ngày hôm nay không? Hỏi tức là trả lời. Người Việt chúng ta chắc chắn không có những tính đó. Tôi dám bảo đảm rằng nếu người Việt chúng ta sinh sống ở Ấn Độ sẽ kiêng cữ không ăn thịt bò để không làm tổn thương đến tín ngưỡng của dân bản xứ. Nếu có sống ở một nước Hồi Giáo như Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ ...cũng sẽ không ăn thịt lợn để xúc phạm đến Hồi Giáo. Và hiển nhiên là người Việt đang sinh sống ở Hoa Kỳ, Âu Châu, Úc Đại Lợi, Canadađã không ăn thịt chó để chứng minh mình cũng biết yêu mến súc vật như người ta. Tục lệ phóng sinh thả chim thả cá trong những dịp cầu siêu cho ông bà cha mẹ hay trong dịp Lễ Vu Lan là một cử chỉ rất đẹp chứng tỏ người Việt rất yêu mến Tự Do, không muốn ngay cả loài vật chịu cảnh tù đày cá chậu chim lồng. Có lẽ người Tây Phương nay tìm hiểu văn hóa Việt Nam cũng phải kính phục. Những đức tính tốt nói ở trên đó chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy trong ca dao, tục ngữ lưu truyền hơn 4000 năm nay, như:

1) Tính xuề xòa, dễ tha thứ qua câu tục ngữ Chín bỏ làm mười. Dĩ nhiên trong toán học, trong kinh tế, thương mại, ngân hàng, tài chánh thì 9 không thể là 10. Chẳng hạn, nếu chúng ta nợ nhà đèn 10 đồng, chúng ta viết chi phiếu trả 9 đồng, chắc chắn hóa đơn tính tiền tháng tới sẽ cộng thêm 1 đồng mà chúng ta chưa trả. Nhưng trong cuộc sống, một người nợ ta 1000 đồng, vì nghèo túng hoặc vì vợ đẻ, con đau chỉ có khả năng trả 900 đồng thôi. Do tấm lòng tốt ta có thể xí xóa cho họ 100 đồng. Vậy với cái Tâm, bằng sự cảm thông giữa con người và con người mà 9 đã trở thành 10. Trong cuộc đời này, bao thảm họa, đổ vỡ, giết tróc xảy ra chỉ vì con người khó mà nhường nhịn nhau. Như vậy trong lúc tình hình căng thẳng, cãi cọ hơn thua nhau vì một vài lời nói, vì chút lợi lộc nho nhỏ, nếu có ai nhắc nhở ta hoặc ta nhớ tới câu chín bỏ làm mười chắc chắn mọi chuyện sẽ diễn ra vô cùng tốt đẹp.

2) Không khắc nghiệt, không cực đoan qua câu nói Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều. Khi chúng ta cay nghiệt quá thì thế nào cũng tạo ra oan trái oán hận và người đời sẽ tìm cách trả thù. Một ông vua hà khắc thì tiếng oán than sẽ thấu trời đất nếu có dịp dân chúng sẽ đứng lên lật đổ họăc giết ông vua đó. Trong gia đình cũng vậy, nếu cha mẹ khắc nghiệt con cái sẽ bỏ đi hoặc sống trong địa ngục. Giáo sĩ dạy tín đồ những tín điều cực đoan, khi vào đời tín đồ sẽ đụng chạm với các tôn giáo khác và như thế xã hội, đất nước sẽ vô cùng căng thẳng và có khi phải chia cắt để biến thành hai, ba quốc gia cùng chủng tộc, cùng ngôn ngữ, cùng văn hóa, cùng lịch sử nhưng chỉ khác tôn giáo mà không thể sống chung với nhau và có khi coi nhau như kẻ thù bất cộng đái thiên! Hiện nay cả thế giới đang phải đối đầu với những tư tưởng, tín điều cực đoan hoặc văn hóa quá phóng túng. Chẳng hạn như phụ nữ Âu Châu, Hoa Kỳ thì quá phóng túng. Càng hở hang nhiều thì càng nổi tiếng và kiếm tiền càng nhiều. Trong khi đó thì phụ nữ Hồi Giáo lại buộc phải ăn mặc phủ kín từ đầu tới chân. Hai thái cực này đụng chạm với nhau và đưa tới chiến tranh - bề ngòai là chiến tranh tôn giáo nhưng thực chất là xung đột về những giá trị văn hóa, đạo đức. Tại sao con người lại không thể tìm tới một giải pháp Trung Dung/Trung Đạo (Middle Way) vừa vừa phai phải? Theo tôi, thế giới Hồi Giáo, nếu chính quyền là một chính quyền thế tục (không bị khống chế bởi tu sĩ) thì từ từ họ sẽ cởi mở cho phụ nữ, nhưng con đường phóng túng và sa đọa của Tây Phương và Hoa Kỳ thì giống như chiếc xe lao xuống dốc mà không có thắng. Ngày nay, tại Hoa Kỳ các cô người mẫu ăn mặc gần như phơi cả bộ phận sinh dục ra.

3) Chừng mực, không bức bách ai, không quá đáng qua câu nói Khó người khó ta, dễ người dễ ta hoặc Già néo đứt dây Cắm sào sâu khó nhổ. Qua những câu nói này chúng ta có thể tin chắc rằng trong cuộc sống hằng này, ông/bà nào tính tình cởi mở, dễ dãi thế nào cũng có nhiều bạn. Còn ông/bà nào khó chịu, khắt khe thì chỉ có ma nó chơi với mình. Trên trường quốc tế cũng thế. Một quốc gia có nhiều nước tới làm ăn buôn bán là một quốc gia giàu mạnh. Nếu mình đặt ra nhiều luật lệ khắt khe quá thì thế giới họ cũng trả đũa lại. Cuối cùng thì đất nước sẽ bị cô lập. Một đất nước bị cô lập thì không chết thì cũng bị thương. Cho nên mọi thứ trên cõi đời này cứ vừa vừa phai phải là tốt nhất.

4) Thích nghi với hòan cảnh mới, tình thế mới, thời đại mới qua câu nói Ăn theo thuở, ở theo thì . Không thủ cựu, không cứng nhắc. Đây là châm ngôn làm nền tảng cho sự ứng xử trong mọi hòan cảnh. Ngoài ra nó còn là sự tự chế, kiềm hãm những sở thích của mình khi sở thích đó không thích hợp ở một môi trường khác. Ở sao cho đẹp lòng người chứ không phải để thỏa mãn lòng mình là cách sống thông minh và tốt đẹp nhất. Chỉ sống cho mình, chỉ biết có mình, không cần biết những gì xảy ra chung quanh là chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân phóng túng cũng nguy hiểm như chủ nghĩa cực đoan. Ở Việt Nam, quan niệm Gia Đình, Làng, Nước tưởng chừng như những hàng rào trói buộc, nhưng thực chất nó lại là một thứ nhắc nhở về trách nhiệm khiến chúng ta không thể không thể không nghĩ đến người khác. Khi nghĩ đến người khác, khi nghĩ tới phong tục tập quán của người, văn hóa của người, tôn giáo của người mà thích nghi thì đó gọi là Ăn theo thuở, ở theo thì . Quan niệm phá chấp của Phật Giáo thật phù hợp với tâm tính của dân tộc Việt Nam.

5) Phê phán đầu óc bảo thủ cứ mãi tiếc thương, tôn thờ những gì thuộc quá khứ mục nát, hư hỏng qua câu nói Bảo hòang hơn vua. Thái độ Bảo hòang hơn vua sẽ làm cản bước đi lên của lịch sử, phân hóa xã hội và bất ổn chính trị khi đất nước vẫn còn những người cứ mãi nuối tiếc một chế độ, một chính quyền thối nát đã bị lật đổ, đào thải. Hiện nay trong và ngoài nước vẫn còn một thiểu số nuối tiếc dĩ vãng mục nát do được hưởng đặc quyền đặc lợi nhưng tuyệt đại đa số thì muốn chôn vùi quá khứ để nhìn về tương lai. Chúng ta phải hiểu rằng tìm hiểu và kế thừa lịch sửnuối tiếc dĩ vãng là hai chuyện hoàn toàn khác nhau. Chẳng hạn tìm hiểu về Cuộc Trịnh - Nguyễn Phân Tranh là chuyện cần thiết để rút ra bài học đoàn kết đất nước nhưng thương nhớ Chúa Nguyễn ở Đàng Trong hoặc Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài là nuối tiếc dĩ vãng.

6) Khoan dung, nhẹ tay, nặng về răn dạy hơn là trừng phạt qua câu nói Giơ cao đánh khẽ và Chém đằng sống chứ ai chém đằng lưỡi. Điều này đã thấm vào máu thịt dân tộc Việt Nam, không phải chỉ ở hàng thứ dân mà ở cả vua quan nữa, điển hình như đức nhân từ của Vua Lý Thánh Tông và Vua Lê Thánh Tông qua Bộ Luật Hồng Đức. Sử Việt chép rằng khi Vua Lý Thánh Tông ngồi xử án ở Điện Thiên Khánh năm 1064 đã chỉ vào Động Thiên Công Chúa đang đứng bên cạnh mình và phán với triều thần, Trẫm yêu thương thần dân của trẫm cùng nhiều như yêu thương con gái trẫm. Họ phạm tội vì họ không biết (luật) và trẫm có nhiều tình thương cho họ. Từ nay trở đi, trẫm muốn tất cả các tội phạm, nặng hay nhẹ, đều phải được xét xử với sự khoan hồng.