Khi con trai bước vào độ tuổi dậy thì với nhiều thay đổi về cả sinh lý và tâm lý, nhiều cha mẹ còn bỡ ngỡ không biết cần chú ý những điểm gì. Khi con trai bước vào độ tuổi dậy thì với nhiều thay đổi về cả sinh lý và tâm lý - Ảnh: QUANG ĐỊNH Trả lời về vấn đề này, chuyên viên tâm lý Nguyễn Ngọc Hoàng (Công ty nghiên cứu và ứng dụng tâm lý DR.PSY) cho biết trẻ vị thành niên trong giai đoạn dậy thì có rất nhiều thay đổi cả về sinh lý và tâm lý. Theo đánh giá của nhiều người lớn thì tuổi dậy thì là tuổi phức tạp hoặc là nổi loạn nhất, nhiều cha mẹ khủng hoảng, lo lắng và không biết tương tác, hỗ trợ con ra sao. Đầu tiên cần phải nói rằng ở tuổi này ngoài sự thay đổi về sinh lý (tăng đột ngột và vượt trội các hormone sinh dục nam testosterone, những thay đổi về chất dẫn truyền thần kinh cũng như những thay đổi bề ngoài như thân hình...) thì các bạn nam còn có nhiều thay đổi về mặt tự nhận thức, cách tương tác với các mối quan hệ cũng như sự phát triển mạnh của cá tính và tính cách. 1- Cần sự đồng hành cùng con trong quá trình thay đổi: Đồng hành có nghĩa bố mẹ cung cấp thông tin chính xác và tin cậy về những vấn đề liên quan đến sinh lý và giới tính. Điều này giúp con có thể hiểu rõ hơn về những thay đổi mà con đang trải qua cũng như tự bảo vệ bản thân và người khác về an toàn trong tình dục. 2- Giúp con nhận diện cảm xúc cũng như sự thay đổi cảm xúc của bản thân và cách thể hiện cảm xúc. Đây là một kỹ năng quan trọng để con có thể nhận diện các cảm xúc của bản thân cũng như những thay đổi cảm xúc trong giai đoạn dậy thì. Tiếp đến là thể hiện và xử lý được cảm xúc, đặc biệt là những cảm xúc khó khăn. Bé trai bước vào giai đoạn dậy thì thường có các dấu hiệu như lông mọc nhiều, râu xuất hiện ở mặt, cằm, thay đổi giọng nói, thích lãng mạn. Đối với bé trai, giai đoạn dậy thì thường bắt đầu ở khoảng 9-13 tuổi và kéo dài những năm về sau. Dậy thì có thể phức tạp với trẻ và cả những bậc phụ huynh. Hiểu và nhận biết các dấu hiệu dậy thì, cha mẹ có thể giúp con xoa dịu tâm lý và vượt qua những thay đổi lớn về thể chất, cảm xúc. Phát triển chiều cao nhanh: Khi con trai bước vào tuổi dậy thì, một số thay đổi về thể chất dễ nhận thấy như trẻ cao hơn, cao nhanh trong vài tháng. Mức chiều cao của con trai gần như được quyết định trong khoảng thời gian dậy thì này. Lông trên cơ thể: Sự phát triển của lông ở vùng mu và dưới cánh tay xảy ra rõ ở tuổi dậy thì. Một số bé trai cũng cảm thấy lông ngực và các lông khác trên cơ thể dày và đen hơn. Lông ở mặt: Bước vào giai đoạn dậy thì, những sợi lông nhỏ trên môi trên và cằm của các bạn tuổi teen có thể mọc dài, dày hơn và sẫm màu. Nhiều trẻ có thể sẽ thích thú với dấu hiệu này vì nó là được xem như biểu hiện của người trưởng thành. Dậy thì khiến bé trai mọc nhiều lông ở mặt và một số bộ phận trên cơ thể. Ảnh: Freepik Mùi cơ thể: Dậy thì khiến nội tiết tố tăng lên, các bé trai sẽ bắt đầu đổ mồ hôi thường xuyên, mùi cơ thể rõ ràng hơn. Phụ huynh có thể mua cho con một số loại lăn, xịt khử mùi và khuyến khích con tắm nhiều lần mỗi ngày. Cơ bắp vai rộng, thấy rõ cơ ngực: Ở các bé trai bắt đầu dậy thì, các cơ trên cơ thể bắt đầu phát triển. Vai trở nên rộng hơn và cơ ngực rõ ràng hơn. Để cơ bắp săn chắc về sau, cha mẹ nên khuyến khích con tập thể dục khi nhận thấy sự thay đổi ban đầu về cơ bắp. Cương cứng về đêm: Đây là một hiện tượng không tự chủ, đôi khi trẻ có thể xuất tinh trong giấc mơ. Hiện tượng này có thể khiến trẻ xấu hổ, thiếu tự tin. Do đó, người làm bố, làm anh từng trải qua tuổi dậy thì cần hiểu về triệu chứng này và giải thích với trẻ đây là điều bình thường và chúng sẽ có thể kiểm soát nó khi lớn lên. Mụn trứng cá: Bé trai tuổi teen có thể mọc mụn nhiều hơn bình thường khi đến tuổi dậy thì. Hiện tượng này là do da của trẻ có nhiều dầu hơn do tăng kích thích tố. Phụ huynh nên hướng dẫn trẻ cách rửa mặt thật sạch để giảm thiểu hoặc ngăn ngừa mụn xấu; cho trẻ đi khám da liễu nếu các biện pháp tự nhiên không thể kiểm soát vấn đề mụn. Tăng trưởng tinh hoàn: Tinh hoàn phát triển lớn hơn trong tuổi dậy thì và một bên (thường là bên trái) có thể bị treo thấp hơn bên kia. Sự khác biệt về kích thước này là hoàn toàn bình thường và xảy ra với hầu hết mọi người. Vùng da bìu cũng sẽ sậm màu, mỏng dần và bắt đầu nổi những mụn nang lông li ti. Thay đổi giọng nói: Thanh quản của con bạn có thể phát triển ngay trong giai đoạn dậy thì và khiến giọng nói của các cậu con trai trầm hơn, nghe trưởng thành hơn. Lúc đầu, giọng nói của con bạn có thể bị rè, khiến trẻ lúng túng. Do vậy, trách nhiệm của người lớn là giải thích cho con hiểu rằng, đây là thay đổi bình thường mà tất cả mọi người ở tuổi dậy thì đều phải trải qua. Thu mình hơn: Đứa trẻ của bạn có thể thích ở trong phòng nhiều hơn thay vì ngồi quây quần với cả gia đình. Cha mẹ không nên quá lo lắng về vấn đề này nếu trẻ vẫn giữ được liên hệ với mọi người và cởi mở trong các mối quan hệ với bạn bè. Sở thích lãng mạn: Dậy thì cũng khiến chàng trai mới lớn thấy thích một bạn gái nào đó. Trẻ bắt đầu thể thể hiện sự quan tâm mới này bằng cách tỏ ra ngại ngùng hoặc lo lắng khi gặp đối phương. Tuy nhiên, bố mẹ không nên trêu chọc, ghép đôi con về sở thích tình yêu ở tuổi dậy thì. Vấn đề quan trọng là dạy cho con hiểu về tình dục an toàn và ý nghĩa của tình cảm tự nguyện. |
