Công tác giáo dục chính trị tư tưởng là gì

Phùng Quang Hội – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy,
Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lạng Sơn  

Công tác giáo dục chính trị tư tưởng là bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng, được Đảng ta xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, thường xuyên và cấp bách, có ý nghĩa quyết định đến việc xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, làm cơ sở để nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng và hiệu lực hiệu quả quản lý của Nhà nước. Vai trò của công tác giáo dục chính trị tư tưởng thể hiện tập trung ở việc trang bị thế giới quan, phương pháp luận khoa học, bồi dưỡng lập trường giai cấp công nhân, nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật của Nhà nước, nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Công tác giáo dục chính trị tư tưởng là gì

Các đại biểu tham dự hội nghị báo cáo viên cấp tỉnh tháng 7/2021

Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác tư tưởng là “đi trước mở đường”, những năm qua, thực hiện sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, tuyên truyền, giáo dục chính trị đối với cán bộ, đảng viên, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và ban tuyên giáo các cấp đã chủ động tham mưu cho Ban Thường vụ cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trên các mặt công tác tư tưởng. Công tác giáo dục lý luận chính trị tiếp tục có sự đổi mới về nội dung, phương pháp dạy và học, gắn lý luận với thực tiễn. Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ, các trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện, thành phố, các trường cao đẳng, dạy nghề trên địa bàn tỉnh đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Tăng cường giáo dục, tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; phòng, chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; trong nội bộ.

Công tác tổ chức nghiên cứu, quán triệt, học tập, tuyên truyền nghị quyết, chỉ thị của Đảng tiếp tục được đổi mới, đảm bảo nghiêm túc, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả trong tổ chức học tập và xây dựng kế hoạch, chương trình hành động thực hiện nghị quyết; các hội nghị trực tuyến triển khai quán triệt, học tập nghị quyết do Trung ương tổ chức đều được kết nối trực tuyến đến đảng bộ các xã, phường, thị trấn, chú trọng quán triệt, học tập chuyên sâu. Tỷ lệ đảng viên tham gia học tập bình quân đạt trên 96%, quần chúng nhân dân đạt 92%, qua đó góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, Nhân dân, để tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng hiệu quả, thiết thực.

Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn được quan tâm triển khai thực hiện, nhất là việc xây dựng, ban hành các nghị quyết, đề án, chương trình, kế hoạch hành động của cấp ủy các cấp đảm bảo tính sát thực, khả thi cao. Công tác nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng, tuyên truyền, giáo dục lịch sử truyền thống được quan tâm, góp phần nâng cao tinh thần tự hào dân tộc, yêu quê hương, đất nước cho cán bộ, đảng viên và quần chúng Nhân dân. Hoạt động văn hoá, văn nghệ được đẩy mạnh, đảm bảo đúng định hướng, thiết thực, phục vụ các sự kiện chính trị của đất nước, của tỉnh, các ngày thành lập tỉnh, kỷ niệm ngày sinh các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các đồng chí lãnh đạo tiền bối, tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam.

Công tác thông tin, tuyên truyền, cổ động được triển khai sâu rộng trên nhiều lĩnh vực với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin như tổ chức tiếp sóng các hội nghị, hội thảo, giao ban bằng hình thức trực tuyến, lập trang, nhóm Zalo, Facebook để trao đổi thông tin, tuyên truyền; thông qua các phương tiện thông tin như Báo Lạng Sơn, Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh, trang Thông tin điện tử, các ấn phẩm mang tính báo chí… đã góp phần làm cán bộ, đảng viên và Nhân dân nhận thức sâu sắc hơn về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; tạo sự đồng thuận, ủng hộ của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Ðảng, chủ trương phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Công tác nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội được tăng cường, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã tổ chức điều tra dư luận xã hội về niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với việc triển khai thực hiện Nghị quyết TƯ 4 khóa XII. Qua cuộc điều tra, cho thấy cán bộ, đảng viên và Nhân dân đã tin tưởng vào việc triển khai Nghị quyết, đánh giá bước đầu thực hiện đã đạt kết quả tích cực. Việc triển khai đồng bộ Nghị quyết gắn với đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống , “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đã đem lại hiệu quả tích cực, đặc biệt trong củng cố, xây dựng niềm tin của Nhân dân với Đảng, chính quyền; khắc phục được những tồn tại, hạn chế trong quản lý, điều hành xã hội. Tinh thần của Nghị quyết là “Nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật” đã có sức lan tỏa mạnh và được đánh giá có ảnh hưởng lớn đến tinh thần, thái độ làm việc của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thực thi chức trách, nhiệm vụ. Các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị; biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống; biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên đã được khắc phục và có chuyển biến tích cực, cán bộ, lãnh đạo các cấp đã phát huy tinh thần tiên phong, gương mẫu, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.

Công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch theo Nghị quyết số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, được cấp ủy, chính quyền các cấp tích cực, chủ động triển khai thực hiện, chất lượng, hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa có nhiều chuyển biến tích cực, rõ nét hơn so với trước, nhất là việc ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin xấu độc trên mạng xã hội, mạng internet. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm nêu gương, nói đi đôi với làm; đa số cán bộ, công chức, viên chức tận tụy, liêm khiết, vì Nhân dân phục vụ; tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc, dư luận quan tâm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên; tạo sự đồng thuận, tin tưởng, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng  vẫn còn những hạn chế cần khắc phục như: Công tác tham mưu cho cấp ủy về công tác tư tưởng có lúc chưa kịp thời. Việc đổi mới, quán triệt học tập, triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng ở một số tổ chức đảng còn chậm, chất lượng triển khai Nghị quyết chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là ở cấp cơ sở. Một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa nghiêm túc trong việc nêu gương, còn vi phạm những điều đảng viên không được làm, còn có đảng viên vi phạm pháp luật. Nhiều chi bộ chưa chú trọng tổ chức sinh hoạt chuyên đề, chất lượng, hiệu quả sinh hoạt chuyên đề chưa cao, chưa gắn với thực tiễn nhiệm vụ của cấp ủy, cơ quan, đơn vị. Một số địa phương, ngành chưa coi trọng công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII ở một số cấp ủy, tổ chức đảng ở cơ sở chưa đi vào chiều sâu, nên chưa tạo được sức lan toả trong xã hội. Việc xây dựng, nhân rộng những mô hình mới, điển hình tiên tiến, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực ở một số đảng bộ, cơ quan, đơn vị chưa thường xuyên liên tục.

Để khắc phục những hạn chế, yếu kém nêu trên, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới cần tập trung một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau:

Một là: Tăng cường phát huy vai trò cấp ủy, nhất là vai trò của Bí thư, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương phải trực tiếp làm công tác tư tưởng, chịu trách nhiệm về chất lượng công tác tư tưởng của đảng bộ, cơ quan mình. Có kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên công tác giáo dục chính trị tư tưởng, phải kết hợp “xây”  với “chống”, trong đó lấy “xây” là cơ bản, chiến lược, “chống” là quan trọng, cấp bách. Đề cao tinh thần “nói đi đôi với làm”, thường xuyên “tự soi, tự sửa”, “nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, người dân được hưởng thụ thật”,  lấy tư tưởng tiến bộ, tích cực để đẩy lùi tư tưởng tiêu cực. Chú ý lắng nghe, chủ động nắm bắt, đánh giá, dự báo diễn biến tình hình tư tưởng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân, để có chủ trương, biện pháp lãnh đạo về tư tưởng và triển khai thực hiện thống nhất trong đảng bộ, cơ quan, đơn vị. Đồng thời, trong sinh hoạt đảng cần thường xuyên nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình.

Hai là: Đổi mới và nâng cao chất lượng tổ chức quán triệt, học tập các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp với từng đối tượng; đa dạng hoá hình thức học tập, quán triệt; đẩy mạnh việc nghiên cứu, quán triệt, tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng  các cấp, tạo chuyển biến tích cực, thống nhất trong nhận thức của cán bộ, đảng viên, của cả hệ thống chính trị và đồng thuận của Nhân dân, để tổ chức thực hiện đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhất là ở cấp cơ sở.

Ba là: Tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; nghiên cứu xây dựng kế hoạch, chương trình hành động thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh. Quan tâm củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng các cấp đủ về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng, cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác tư tưởng của Đảng bộ; hàng năm xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác tuyên giáo, tuyên huấn, cán bộ làm công tác chính trị và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên; nâng cao chất lượng các thông tin, tài liệu, đảm bảo tính thời sự, phục vụ tốt cho hoạt động tuyên truyền trong toàn Đảng bộ.

Bốn là: Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, nhằm không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực tư duy lý luận để giải quyết hiệu quả các vấn đề thực tiễn. Đẩy mạnh học tập lý luận chính trị và cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, khắc phục tình trạng lười học, ngại học lý luận chính trị trong cán bộ, đảng viên, gắn với tăng cường các biện pháp đấu tranh, ngăn chăn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng. Thực hiện nghiêm túc và hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII với việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đưa việc học tập và làm theo Bác trở thành việc làm thường xuyên, có chiều sâu, hiệu quả, có tính lan tỏa tích cực. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tệ quan liêu, lối sống cơ hội, thực dụng, bè phái, nói không đi đôi với làm trong cán bộ, đảng viên.

Năm là: Chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, kiên quyết, kịp thời phê phán các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, của các thế lực thù địch. Thường xuyên đối thoại trực tiếp với Nhân dân; tôn trọng, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của Nhân dân, chủ động dự báo, kịp thời giải quyết những diễn biến tư tưởng, tâm trạng của Nhân dân định hướng dư luận xã hội. Tập trung xử lý những khiếu nại, tố cáo đúng của Nhân dân, nhất là những vấn đề liên quan đến tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực, mất dân chủ, vi phạm kỷ luật kỷ cương của một bộ phận cán bộ, đảng viên.

Sáu là: Chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị ở Trường Chính trị tỉnh, Trung tâm chính trị các huyện, thành phố. Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị. Coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, giảng viên kiêm chức; xây dựng đội ngũ giáo viên có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và trí tuệ ngang tầm nhiệm vụ nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục chính trị trong giai đoạn mới.

Bảy là: Tăng cường kiểm tra, giám sát Quy định về những điều đảng viên không được làm, thực hiện nghiêm túc quy định về nêu gương và tiếp tục đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Kết luận 01 ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, thực hiện tốt nhóm giải pháp về công tác chính trị tư tưởng; động viên cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước, chú trọng nêu gương người tốt, việc tốt, lấy nhân tố tích cực để đẩy lùi tiêu cực; đồng thời phê phán, đấu tranh với những biểu hiện sa sút về chính trị tư tưởng, vô trách nhiệm, vi phạm các chuẩn mực đạo đức, lối sống.