Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi nghĩa là gì

涼州詞其一

葡萄美酒夜光杯, 欲飲琵琶馬上催。 醉臥沙場君莫笑, 古來征戰幾人回。

Lương Châu từ kỳ 1

Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi, Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi. Tuý ngoạ sa trường quân mạc tiếu, Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi.

Dịch nghĩa

Rượu bồ đào cùng với chén lưu ly Muốn uống nhưng đàn tỳ bà đã giục lên ngựa Say khướt nằm ở sa trường, anh chớ cười Xưa nay chinh chiến mấy ai trở về đâu.

Lương Châu nay thuộc tỉnh Cam Túc, giữa Lan Châu và Vũ Uy, trước đây là nơi hàng bao thế kỷ người Hồ và người Hán đánh nhau. Lương Châu từ là một điệu hát cổ của nói về chuyện trận mạc biên ải. Những điệu hát cổ như: Thượng chi hồi, Chiến thành nam, Thương tiến tửu, Quân mã hoàng, Viễn như kỳ, Hoàng tước hành, Lạc mai hoa, v.v... được các thi nhân thời trước lấy làm đầu đề để sáng tác.

Xếp theo:

Trang trong tổng số 6 trang (52 bài trả lời) [1] [2] [3] [4] ... ›Trang sau »Trang cuối

Bồ đào rượu ngát chén lưu ly Toan nhắp tỳ bà đã giục đi Say khướt sa trường anh chớ mỉa Xưa nay chinh chiến mấy ai về.

Lộ tòng kim dạ bạch, Nguyệt thị cố hương minh.

Rượu bồ đào, chén dạ quang Muốn say, đàn đã rền vang dục rồi Sa trường say ngủ, ai cười? Từ xưa chinh chiến mấy người về đâu!

Lộ tòng kim dạ bạch, Nguyệt thị cố hương minh.

Rượu bồ đào, chén dạ quang, Chưa vơi, trên ngựa tiếng đàn giục đi. Say nằm bãi cát cười chi, Xưa nay chinh chiến mấy khi trở về!

Lộ tòng kim dạ bạch, Nguyệt thị cố hương minh.

Rượu ngon thơm ngát chén ngà Ly chưa cạn, tiếng tỳ bà giục đi Sa trường say, hỏi làm chi Xưa nay chinh chiến mấy khi trở về.

Lộ tòng kim dạ bạch, Nguyệt thị cố hương minh.

Rượu đào rót chén ngọc nhâm nhi, Chưa thoả, tiếng đàn giục ngựa đi. Chinh chiến xưa nay ai trở lại? Sa trường say ngủ, chớ cười chi!

Môi kề miệng chén dạ quang Rượu bồ đào quí sắc càng đỏ tươi Tiếng tỳ bà giục lòng người Mau lên ngựa, tiến thẳng nơi sa trường. Ai cười cảnh tượng thê lương Say nằm ngủ giữa viễn phương trận tiền. Người đi chinh chiến trăm miền Gửi thân xứ lạ một niềm nhớ quê Xưa nay có mấy ai về?

Tiểu Hầu Tử - Young Monkey

Rượu ngon trong chén dạ quang, Ta vừa định uống, tiếng đàn đã đưa. Chớ cười người lính say sưa, Trải qua chinh chiến ai vừa hồi quê?

Này rượu bồ đào, này chén dạ quang, Muốn rót uống mà tiếng đàn đã giục. Anh chớ cười khi nhìn tôi say gục, Hỏi xưa nay chinh chiến mấy ai về?

Rượu ngon nồng chén dạ quang Sắp nâng, trên ngựa giục vang tỳ bà Say lăn lóc, chớ cười ta Mấy ai chinh chiến về nhà, xưa nay?

Rượu ngon, ly cốc ngời ngời Chưa chi đã giục “Chàng ơi lên đường!” Đừng cười gã sỉn nằm sương Mấy ai chiến đấu còn đường rút lui.

Mở mắt thì chạy theo cảnh Nhắm mắt thì chạy theo mộng. (Ngọc Tuyền Hạo)

Trang trong tổng số 6 trang (52 bài trả lời) [1] [2] [3] [4] ... ›Trang sau »Trang cuối

Lên đường chưa kịp uống, vậy quắc cần câu là sau khi đã tới nơi sẽ là chiến trường, thấy còn sớm, nên nhậu một chầu?

Rượu ngon chén quý, người uống một ông tướng? Tướng say thì "ngọa trướng" cho kín đáo, chớ gục tại chỗ coi chừng "(ba) quân" nó "tiếu" rần trời!

"Tướng phong" như vầy, chà, sợ ai nấy hơi khó "hồi" đa...

Dù sao, cái hình ảnh chinh nhân lăn quay không phải bởi tay địch đã vào và vĩnh viễn ở lại trong thơ.

(Thực ra xưa nay đi nói chung thường cũng nhiều người về chớ đâu tới nỗi hiếm. Cái cớ nêu ra để... lăn đây, e không mấy vững.)

Nguyên văn

Lương Châu từ

Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi

Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi

Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu

Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi.

Dịch nghĩa

Bài từ làm ở Lương Châu

Rượu nho ngon đựng trong thứ chén ban đêm phát sáng

Muốn uống thì đã nghe tiếng tỳ bà trên lưng ngựa thúc giục

Có say nằm nơi sa trường (1) bạn cũng đừng cười

Vì xưa nay ra trận đâu được bao nhiêu người về.

Dịch ra thơ Đường luật

Trần Quang Trân:

Bồ đào rượu ngát chén lưu ly,

Toan nhắp, tỳ bà đã giục đi.

Say khướt sa trường anh chớ mỉa,

Xưa nay chinh chiến mấy ai về?

Khương Hữu Dụng:

Rượu đào chưa cạn chén lưu ly Toan uống lên yên giục tiếng tỳ Say mẹp sa trường xin chớ giễu Xưa nay ra trận mấy ai về.

Thu Tứ:

Rượu ngon chén quý mới kề môi Chửa nghiêng, đàn gẩy: kíp đi thôi Túy lúy nằm say, cười chi chứ

Quỷ Môn bước đã tới nơi rồi!(2)

Dịch ra thơ lục bát

Trần Trọng Kim:

Rượu nho kèo chén lưu ly,

Uống thì trên ngựa tiếng tì giục sôi.

Say nằm bãi cát chớ cười,

Xưa nay chinh chiến mấy ai đã về.

Thu Tứ:

Bản 1:

Rượu ngon chén quý vừa nâng

Kề môi chửa nhắp đã ngân tiếng tỳ

Nốc say nằm bãi ngủ khì

Ai cười chi kẻ một đi không về...

Bản 2 (thời hiện đại, người uống là cấp chỉ huy):

Mác-ten rót cốc pha-lê

Cụng chưa kịp uống, "... lên xe", lính mời

Dô! Dô! Cấm đứa nào cười

Mai giao chiến biết còn đời hay không!...

Bản 3 (thời hiện đại, người uống là chiến sĩ):

Gò Đen còn nửa bi-đông

Mở chưa kịp uống, "Tập trung!" vang trời

Biết đâu mai sớm xong đời

Tối nay xài hết, miễn cười, anh em!

___________

(1) "Sa trường" có hai nghĩa: bãi cát và chiến trường, ở đây không biết nghĩa nào.

(2) Thơ xưa (không nhớ tên bài) có câu: "Quỷ Môn quan! Quỷ Môn quan! Thập nhân khứ, nhất nhân hoàn!", nghĩa là: "(...) Mười người ra đi, chỉ một người trở về!". Nguyễn Du cũng có bài thơ chữ Hán nhan đề "Quỷ Môn quan", đề vịnh một chỗ núi non hiểm trở thuộc tỉnh Lạng Sơn.