 (Thanhuytphcm.vn) - Sáng 10/7, Bộ GD-ĐT đã công bố đáp án, thang điểm bài thi Ngữ văn, Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021, đợt 1. Đáp án các môn thi được công bố theo tiến độ chấm thi. Môn Văn là môn thi tự luận duy nhất trong số các môn thi, do giáo viên chấm, nên có đáp án sớm nhất. Các môn còn lại thi trắc nghiệm đều chấm bằng máy. Công tác chấm thi đã được các địa phương khởi động từ ngày 9/7. Công tác chấm thi được thực hiện theo quy chế gồm: chấm bài thi tự luận và chấm thi trắc nghiệm. Phần chấm thi tự luận sẽ thực hiện theo nguyên tắc: một bài thi phải được 2 giám khảo ở 2 tổ khác nhau chấm độc lập, nhằm bảo đảm tính minh bạch, khách quan. Việc chấm thi sẽ thực hiện theo quy trình hai vòng độc lập. Cụ thể, bài thi phải được giám khảo 1 chấm trước; sau đó trả về cho tổ thư ký để tổ này chuyển tiếp bài thi đó cho giám khảo 2. Giám khảo 2 chấm xong sẽ lại trả lại bài về tổ thư ký. Có đủ điểm của 2 giám khảo, một bộ phận sẽ thực hiện việc thống nhất điểm. Trường hợp điểm được chấm bởi 2 giám khảo có độ chênh lớn mà 2 giám khảo không thống nhất được, phải có thống nhất của người thứ 3. Trong quy chế đã quy định rất rõ cách xử lý với những tình huống tương tự. Cũng theo quy chế, mỗi hội đồng thi phải chấm kiểm tra ít nhất 5% số lượng bài thi tự luận. Khi chấm kiểm tra, nếu thấy có sự chênh lệch phải điều chỉnh; nếu phát hiện chấm sai sẽ kịp thời uốn nắn. Cán bộ chấm kiểm tra có thể kiến nghị, đề xuất với Trưởng ban chấm tự luận áp dụng các biện pháp phù hợp giúp cho việc chấm thi được công bằng, khách quan, nghiêm túc. Bộ GD-ĐT khẳng định, với quy định như vậy, nếu giám khảo làm việc nghiêm túc, chặt chẽ sẽ khó xảy ra gian lận và hạn chế tối đa những sai sót có thể xảy ra. Bên cạnh đó, để bảo vệ quyền lợi cho thí sinh, còn có hoạt động chấm phúc khảo và chấm thẩm định với những quy định cụ thể đã được nêu rõ trong quy chế. Bộ cũng đưa ra quy chế bắt buộc phải chấm chung trong toàn ban Ban chấm thi tự luận (ít nhất 10 bài) để thống nhất nhận thức, biểu điểm và nhận định tình hình. Theo quy định, hội đồng có dưới 30.000 thí sinh phải chấm chung. Theo đó, trong điều kiện dịch Covid-19 sẽ có một số nơi gặp khó khăn. Tuy nhiên, các tổ chấm thi có thể họp trực tuyến. Qua đó, vừa thực hiện giãn cách, vừa có thể thực hiện việc chấm chung; từ đó thống nhất nhận thức, rồi triển khai thực hiện. Còn với những hội đồng trên 30.000 bài thi, có thể chia về các tổ chấm. Việc này các tỉnh sẽ quyết định. Còn với bài thi trắc nghiệm, quy trình chấm bài thi trắc nghiệm được thể hiện rất rõ trong quy chế. Quy trình đưa ra 4 đĩa CD rất chặt chẽ. Đầu tiên là quét ảnh bài thi, đưa ra một đĩa CD, gọi là CD0. Theo đó, một CD0 gửi cho Chủ tịch Hội đồng, một gửi về Bộ GD-ĐT và Ban chấm thi giữ một bản. Có CD0 rồi sẽ chuyển thành định dạng chấm là CD1... Từ CD0 sang CD1 có mật khẩu. Mật khẩu đó phải được Chủ tịch Hội đồng (Giám đốc Sở GD-ĐT) nắm giữ, khi làm hết thao tác quy trình bước 1, Giám đốc Sở mới cho mật khẩu chuyển sang bước 2; sau đó đến bước 3, bước 4, tất cả đều có mật khẩu riêng. Việc lùi quy trình (ví dụ đang ở quy trình 3, sang quy trình 1,2) sẽ không làm được. Việc này chỉ thực hiện được khi báo cáo với Bộ GD-ĐT và phải được sự thống nhất chỉ đạo. Khi đó, mới có thể xem ngược lại quy trình. Các dữ liệu được quản lý chặt chẽ. Quy chế cũng nêu rõ, việc tổ chức chấm bài thi trắc nghiệm phải được thực hiện theo đúng yêu cầu và quy trình các bước theo quy định. Những vấn đề phát sinh trong quá trình chấm bài thi trắc nghiệm phải được Ban chấm thi trắc nghiệm lập biên bản ghi nhận, mô tả sự việc và báo cáo Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, Ban Chỉ đạo cấp quốc gia để có quyết định xử lý kịp thời, phù hợp. Kết quả thi đợt 1 sẽ được công bố ngày 26/7. Tổng số thí sinh đăng ký dự thi đợt 1 là 981.773 em, đạt tỷ lệ 96,13% so với tổng số thí sinh đăng ký dự thi. Tổng số thí sinh bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên không thể dự thi là 23.569, chiếm tỷ lệ 2,31%; số thí sinh này sẽ dự thi đợt 2. Sau khi có kết quả thi cả 2 đợt, Bộ GD-ĐT mới tiến hành xét tuyển đại học chung. Trung Kiên Tin liên quanHôm qua, tôi có đọc một bài viết trên Spiderum than phiền về cách chấm bài môn Văn, mà cụ thể là tập làm văn. Việc này làm tôi nhớ lại những cảm xúc mạnh và những suy nghĩ từ vài năm về trước. Làm bài môn Văn hay cụ thể là tập làm văn, hẳn ai từng đi học đều cảm thấy tính "tương đối" của điểm số mà mình nhận được (không biết có ai từng "bức xúc" chưa). Điều đó cũng bởi vì, thầy cô chấm tập làm văn có lẽ chủ yếu chỉ dựa vào "cảm tính", chứ không rõ ràng chặt chẽ hay "công bằng" như việc chấm bài các môn Toán, Lý, Hoá. Ở các môn Toán, Lý, Hoá, việc dùng hình thức trắc nghiệm tự luận vẫn còn ít nhiều sự tương đối và thiếu công bằng. Ví dụ, khi bài làm của thí sinh có nhiều trường hợp, làm phân nửa, đúng một phần chẳng hạn, thì có thể tuỳ vào người chấm mà cho điểm số một phần khác nhau, thậm chí không cho điểm. Để khắc phục sự thiếu "khách quan" này, người ta đã dùng một hình thức gọi là trắc nghiệm "khách quan", là hình thức trắc nghiệm cho thí sinh chọn một trong nhiều phương án. Việc chấm điểm dùng cách làm này là thật sự khách quan và tuyệt đối công bằng, vì khung điểm quy định cho từng câu hỏi là cố định và rõ ràng, không có chỗ cho sự cảm tính và thiếu công bằng trong cách chấm này. Tuy nhiên, môn Văn với đặc thù riêng thì không thể áp dụng như vậy cho bài văn của thí sinh được. Cách diễn đạt của thí sinh chính là sự thể hiện cái tôi của mỗi cá nhân, và mỗi người có một cái tôi khác nhau, một cách diễn đạt khác nhau. Môn Ngữ văn có đặc thù rất riêng và hết sức phức tạp từ góc độ liên quan tới con người. (Có thể vì lý do này mà người ta có thể lập trình cho máy tính xử lý các vấn đề Toán, Lý, Hoá, trong khi đó lại gặp khó khăn cực lớn với ý tưởng cho máy tính tự làm tập làm văn?) Chính vì đặc điểm này sinh ra sự bất công, một bài văn được điểm số như thế nào còn phụ thuộc rất lớn vào người chấm. Và thật là đáng lo cho thí sinh với những kỳ thi lớn và quan trọng như thi tốt nghiệp THPT, thi Đại học quyết định cuộc đời... Từ đó, để giải quyết vấn đề này, trong các kỳ kiểm tra cuối cấp hay các kỳ thi quan trọng, người ta dùng cách tạo ra một parem hướng dẫn chấm điểm có các ý cần có trong bài làm và điểm số tương ứng. Theo cách làm này, mỗi ý trong parem tương đương với một phần điểm số cho toàn bộ bài văn, và thí sinh phải làm đúng ý thì mới có điểm. Với mục đích tạo sự công bằng cho việc chấm bài văn ở các kỳ thi lớn qua việc thể hiện chặt chẽ tiêu chí cho điểm, cách làm này đã được thực hiện sát sao. Thí sinh làm tới ý nào, làm đúng ý nào sẽ được cho điểm ý đó, chứ không phải chấm một cách "mông lung", thiếu rõ ràng, cho điểm mà thí sinh không biết có đúng, đủ không khi mà giá trị bài văn chỉ thể hiện trên một con số. Tuy nhiên, mặt ngược lại, cách làm này thể hiện nhiều chỗ hạn chế. Thứ nhất là nó hạn chế khả năng sáng tạo của thí sinh. Dù trong hướng dẫn chấm thi thường có ghi kèm một câu đại ý như: "Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau/ Thí sinh cần diễn giải hợp lý, thuyết phục, có thể theo hướng dẫn sau...". Tuy nhiên, chấm thi những kì thi lớn như vậy thì công tác kiểm tra (và có thể là hạch sách) hết sức gắt gao, áp lực lớn làm cho người chấm... có con đường an toàn nhất là theo sát parem mà chấm. Chính vì vậy, con đường an toàn nhất cho thí sinh cũng là làm theo những ý được cho là có điểm trong khung điểm của bài văn. Thí sinh có thể có nhiều ý tưởng cao xa, hay sâu sắc hơn, tuy nhiên việc trình bày trong bài văn ở những kỳ thi lớn như vậy có thể là một chiến thuật không hợp lý, khi nó làm thí sinh tốn nhiều thời gian và công sức hơn ở những chỗ có thể không được điểm hoặc có nhưng rất ít và không đáng. Chính vì vậy, vấn đề học văn đối phó mới xuất hiện. Thứ hai, việc học văn mẫu xuất hiện chính cách của việc học đối phó lấy điểm. Cách này vừa chắc ý có điểm và đỡ tốn thời gian suy nghĩ làm bài. Năm cuối cấp THPT, tôi từng chứng kiến một người bạn chung lớp đau đớn như thế nào với việc học Văn lúc đó (nó là một đứa học chuyên Văn). Tôi hiểu là những nhiệt huyết và đam mê cho cái môn mà nó yêu thích đã bị dập tắt, bởi cách học đối phó này, hay rộng hơn là lối thi cử từ chương. Khi mà việc làm Văn tự thân học sinh không còn được khuyến khích, thay vào đó là việc học thuộc lòng những bài văn mẫu, nó làm cho đam mê của một đứa học Văn biến mất. (Nói tới đây cũng hơi bao biện cho nó, trong khi lúc đó nó có thể tự duy trì niềm đam mê môn văn bằng cách tự thân nó đọc, nghiên cứu... chẳng hạn, còn chuyện học trong lớp sao thì chẳng hề gì :) ). Chính tôi cũng đắn đo, khi nhớ những năm tiểu học cô giáo dạy, bài làm văn phải là của mình, việc đọc văn mẫu chỉ là để tham khảo còn chép văn mẫu là bị cấm - chính là cô giáo đang dạy cho chúng tôi tính trung thực. Và phải chăng nó mâu thuẫn với thực tế lúc đó mà chúng tôi đối mặt với môn Văn? Cũng từ việc học văn mẫu, nhiều hệ quả sau đó mới xuất hiện. Việc đối phó này góp phần đi sâu vào tiềm thức con người ta, cho con người ta nhận thức và phản xạ về tính quan liêu, đối phó cầu thành tích. Rồi cũng với cách làm này, niềm tin về lòng trung thực, sự thật hay chính nghĩa, sẽ còn lại bao nhiêu trong những người vẫn có niềm tin nơi chúng? Trong khi vào môi trường Đại học, như trường của tôi, chuyện đạo văn là tuyệt đối bị cấm. Và tôi lại cảm thấy tiếc, tiếc cho một môn học rất hay, rất đẹp như môn Văn, những tác phẩm được chọn lọc kỹ lưỡng trong chương trình, góp phần hình thành nhân cách và thái độ sống cho con người, lại bị dạy nhanh, dạy vội như vậy. Thứ ba, cách làm này là chỗ dễ nảy sinh tiêu cực. Công tác thanh tra dễ vịn vào một parem cố định (cộng với cách dẫn giải theo ý muốn, tuỳ khả năng của người thanh tra) mà hạch sách làm khó dễ. Người chấm lại muốn chấm cho an toàn, ở giữa làm sao không khó khăn cho người học, lại đảm bảo an toàn cho mình. Nói tới đây, tôi thấu hiểu và thông cảm cho thầy giáo dạy Văn năm cuối cấp của tôi, thay vì oán trách thầy tại sao làm vậy. Rồi cuối cùng giải pháp ở đây là gì? Bất kỳ quy định nào cũng có chỗ hở cả, từ nội quy công ty cho đến luật pháp của một quốc gia. Điều mấu chốt và quan trọng là ý muốn của con người, và chính là cái mà người ta hay nói là "ý thức". Người thanh tra sẽ không hạch sách làm khó dễ với một ý thức liêm chính, trong sáng. Người chấm bài cũng sẽ đỡ thiếu khách quan hơn, dùng cái tâm để chấm bài. Còn chấm chính xác như thế nào thì xin không bàn ở đây, vì môn Văn mãi giữ đặc thù của nó, liên quan tới đặc điểm của người với vô vàn sự phức tạp. Hãy giữ lại vẻ đẹp vốn có của môn Văn! Tham khảo: https://tuoitre.vn/buon-cho-nhung-chung-cu-van-chuong-163654.htm |
