Cơ quan chủ quản: Công ty Cổ phần Đầu tư và Dịch vụ Giáo dục MST: 0102183602 do Sở kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp ngày 13 tháng 03 năm 2007 Địa chỉ: - Văn phòng Hà Nội: Tầng 4, Tòa nhà 25T2, Đường Nguyễn Thị Thập, Phường Trung Hoà, Quận Cầu Giấy, Hà Nội. - Văn phòng TP.HCM: 13M đường số 14 khu đô thị Miếu Nổi, Phường 3, Quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh Hotline: 19006933 – Email: [email protected] Chịu trách nhiệm nội dung: Phạm Giang Linh Giấy phép cung cấp dịch vụ mạng xã hội trực tuyến số 597/GP-BTTTT Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 30/12/2016. Mỗi điểm trên gương cầu lồi được coi như gương phẳng nhỏ. Do đó có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng tại mỗi điểm trên gương cầu lồi để vẽ tia phản xạ tương ứng với mỗi tia tới. Lưu ý: Pháp tuyến tại mỗi điểm tới trên gương cầu lồi có đường kéo dài đi qua tâm mặt cầu (hình vẽ). Dạng 3: Giải thích một số ứng dụng của gương cầu lồi Dựa vào đặc điểm vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước. Ví dụ: Gương cầu lồi có bề rộng vùng nhìn thấy lớn nhât so với các gương khác loại cùng kích thước, cùng vị trí đặt mắt nên được dùng để làm kính chiếu hậu hoặc đặt ở chỗ đường gấp khúc để quan sát xe đi ngược chiều. Chuyên đề Vật lý lớp 7: Gương cầu lồi được VnDoc sưu tầm và giới thiệu tới các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh học tốt môn Vật lý lớp 7 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo. I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT1. Gương cầu lồi là gì? Gương cầu lồi là một phần mặt cầu, phản xạ tốt ánh sáng, có mặt phản xạ nằm phía ngoài mặt cầu. 2. Đặc điểm ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi Ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi có đặc điểm: - Là ảnh ảo (không hứng được trên màn chắn). - Luôn nhỏ hơn vật. 3. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi - Khi đặt mắt trước một gương cầu lồi, mắt chỉ có thể nhìn thấy ảnh của những vật nằm trong một vùng nào đó trước gương. Vùng này được gọi là vùng nhìn thấy của gương cầu lồi. - Vùng quan sát được trong gương cầu lồi rộng hay hẹp tùy thuộc vào kích thước của gương và vị trí đặt mắt trước gương. - Với gương cầu lồi và gương phẳng cùng kích thước (cùng độ rộng) và cùng vị trí đặt mắt như nhau thì vùng quan sát được trong gương cầu lồi lớn hơn vùng quan sát được trong gương phẳng. 4. Ứng dụng - Làm gương chiếu hậu xe ô tô, xe máy. - Làm gương đặt ở bên đường tại những nơi đường gấp khúc có vật cản che khuất tầm nhìn của lái xe, giảm thiểu tai nạn giao thông. II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI1. Phân biệt gương cầu lồi và gương phẳng Để phân biệt gương cầu lồi và gương phẳng ta dựa vào hình dạng, đặc điểm ảnh của vật tạo bởi gương phẳng và gương cầu lồi. Phân biệtGương phẳngGương cầu lồiHình vẽ  2. Vẽ ảnh của một điểm hoặc của một vật đặt trước gương cầu lồi Mỗi điểm trên gương cầu lồi được coi như gương phẳng nhỏ. Do đó có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng tại mỗi điểm trên gương cầu lồi để vẽ tia phản xạ tương ứng với mỗi tia tới. 3. Giải thích một số ứng dụng của gương cầu lồi Dựa vào đặc điểm vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước. Lưu ý: Pháp tuyến tại mỗi điểm tới trên gương cầu lồi có đường kéo dài đi qua tâm mặt cầu (hình 2.3) III. TRẮC NGHIỆMBài 1: Vật sáng AB đặt trước gương cầu lồi cho ảnh A’B’ có đặc điểm như thế nào?
- Ảnh của vật đặt trước gương cầu lồi là ảnh ảo nên không hứng được trên màn chắn ⇒ Đáp án C và D sai. - Ảnh tạo bởi gương cầu lồi luôn nhỏ hơn vật ⇒ Đáp án A sai. Đáp án B đúng. Bài 2: Hai viên phấn giống hệt nhau, viên thứ nhất đặt thẳng đứng trước gương phẳng, viên thứ hai đặt thẳng đứng trước gương cầu lồi, thu được hai ảnh. Quan sát hai ảnh và tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống. Ảnh tạo bởi gương cầu lồi……………..ảnh tạo bởi gương phẳng.
- Gương phẳng: Ảnh ảo và bằng vật. - Gương cầu lồi: Ảnh ảo và nhỏ hơn vật. ⇒ Đáp án A đúng Bài 3: Tại sao người ta không đặt gương phẳng mà lại đặt gương cầu lồi ở các khúc ngoặt trên đường?
Người ta thường đặt gương cầu lồi ở các khúc ngoặt trên đường vì vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn các loại gương khác. Qua đó giúp người lái xe có thể nhìn thấy các xe đi ngược chiều đằng trước khi bị che khuất tầm nhìn, giảm thiểu các tai nạn giao thông ⇒ Đáp án C đúng. Bài 4: Gương cầu lồi có cấu tạo là:
Theo định nghĩa gương cầu lồi là mặt cầu phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lồi ⇒ Đáp án A đúng. Bài 5: Chiếu một chùm sáng song song lên một gương cầu lồi, ta thu được một chùm sáng phản xạ có tính chất:
- Giả sử ta có hai tia sáng song song S1I1 và S2I2 chiếu lên gương cầu lồi thu được hai tia phản xạ là I1R1 và I2R2. - Mỗi điểm trên gương cầu lồi được coi như gương phẳng nhỏ. Do đó có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng tại mỗi điểm trên gương cầu lồi để vẽ tia phản xạ tương ứng với mỗi tia tới. Từ hình vẽ, ta thấy được rằng khi chiếu một chùm sáng song song lên một gương cầu lồi ta thu được một chùm sáng phản xạ phân kì ⇒ Đáp án C đúng. Bài 6: Vẽ ảnh của điểm sáng S tạo bởi gương cầu lồi. Biết rằng pháp tuyến tại mỗi điểm trên gương cầu lồi là đường thẳng đi qua tâm C của mặt cầu (hình vẽ). Đáp án Mỗi điểm trên gương cầu lồi có thể được xem như là một gương phẳng nhỏ. Do đó áp dụng định luật phản xạ ánh sáng cho gương phẳng trên từng điểm, ta có thể xác định được ảnh của S qua gương cầu lồi theo các bước sau: Vẽ tia thứ nhất xuất phát từ S theo phương SC, gặp gương tại I. Tia phản xạ sẽ cùng phương và ngược chiều với tia tới. + Vẽ tia thứ hai theo phương bất kì gặp gương tại K. Nối K với C ta được pháp tuyến của gương tại K. Tia phản xạ tại K sẽ đối xứng với tia tới SK qua pháp tuyến này. + Kéo dài tia phản xạ tại K gặp SC tại S’. S’ chính là ảnh của S qua gương cầu lồi. Bài 7: Một điểm sáng S đặt trước gương cầu lồi như hình vẽ. Hãy xác định vùng nhìn thấy ảnh S’ của S. Cho C là tâm của mặt cầu. Đáp án Để xác định vùng nhìn thấy của gương ta vẽ các tia phản xạ của các tia tới xuất phát từ điểm sáng S đến 2 mép I và K của gương cầu lồi (hình vẽ). - Nối K với C, I với C ta có hai pháp tuyến tại I và K (vì pháp tuyến tại mỗi điểm tới trên gương cầu lồi có đường kéo dài đi qua tâm mặt cầu). |
