Bài tập đọc hiểu Đêm nay Bác không ngủ

Câu 1: Đọc bốn khổ thơ đầu và tìm những chỉ tiết giúp em biết lúc này thời tiết rất lạnh. Việc miêu tả thời tiết lạnh có liên quan gì đến sự kiện “đêm nay Bác không ngủ” trong bài thơ?

Trả lời:

Những chi tiết cho thấy trời rất lạnh:

phải đốt lửa sưởi ấm
phải đắp chăn cho khỏi rét
Trời đêm nhiệt độ xuống thấp hơn ban ngày
Mưa lâm thâm làm cái lạnh thêm phần buốt giá

Thời tiết lạnh nên Bác lo cho các chiến sĩ ngủ không ngon giấc, thương các anh chiến sĩ và chị dân công phải ngủ ngoài rừng.

Câu 2: Chi tiết “Rồi Bác đi dém chăn / Từng người từng người một” giúp em hiểu được điều gì về tình cảm của Bác với các chiến sĩ?

Trả lời:

Bác thương các anh chiến sĩ vất vả, sợ họ đêm nằm ngủ bị lạnh, sức khỏe không đảm bảo, không ngủ ngon được. Điều này cho thấy Bác là người vô cùng tình cảm, luôn lo lắng cho người khác mà quên cả bản thân mình.

Câu 3: Vì sao ở đoạn cuối bài thơ, anh đội viên lại “thức luôn cùng Bác”? "

Trả lời:

Anh đội viên thức luôn cùng Bác vì anh muốn chia sẻ những lo lắng với Bác, cũng thấy được sự vận động phát triển trong tư tưởng của anh đội viên: từ việc anh giật mình khi thấy Bác còn chưa ngủ, lo lắng cho sức khỏe của Bác đến chỗ thấu hiểu tình cảm và muốn san sẻ nó cùng với Bác.

Câu 4: (Câu hỏi 4, SGK) Câu thơ “Đêm nay Bác không ngủ” được điệp lại mấy lần trong bài thơ? Ý nghĩa của sự điệp lại này là gì?

Trả lời:

Câu thơ được điệp lại 3 lần trong bài thơ
Điều này có ý nghĩa nó là sự kiện trung tâm trong bài thơ. Nhấn mạnh về việc đêm nay Bác thức trông các anh bộ đội ngủ, nhằm biểu đạt tình cảm của Bác đối với các chiến sĩ cách mạng.

Câu 5: (Câu hỏi 5, SGK) Hãy chỉ ra một số yếu tố miêu tả trong văn bản và nêu tác dụng qua một ví dụ cụ thể.

Trả lời:

Một số yếu tố miêu tả trong bài thơ:

Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Bóng Bác cao lồng lộn
Ấm hơn ngọn lửa hồng
Nhưng bụng vẫn bồn chồn
Anh vội vàng nằng nặc

Câu 6: (Câu hỏi 6, SGK) Đoạn trích sau là toàn bộ câu chuyện mà Minh Huệ được nghe kề lại về Bác. Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu bên dưới:

Một đêm, Bác Hỗ ghé vào một lán bộ đội giữa rừng. Một đội viên tỉnh giấc thấy Có một cụ già Nùng đang tiếp củi vào bếp lửa giữa lán. Bóng ông cụ và ánh lửa như đang toả sáng, xua đi bóng tôi và cái lạnh lẽo của núi rừng. Anh trùm kín thêm áo trần thủ lên đầu định ngủ tiến nhưng linh tính mách bảo anh một điêu gì đó. Anh ló đâu ra, căng mắt quan sát và nhận ra Bác Hô. Anh vùng đậy sung sướng định reo lên nhưng không hiểu sao, anh chỉ lại run run khẽ thốt:

— Bác ơi, sao Bác chưa ngủ ạ? Thưa Bác, mời Bác đi ngủ...

Bác cười hiền, đầm ấm:

— Được, cháu cứ ngủ ngon, Bác sẽ đi ngủ.

Vâng lời Bác, anh đội viên trở về sạp. Nhưng làm sao có thể ngủ được khi được gặp Bác Hồ và Bác Hồ còn thức. Thể là anh lại vùng dậy, nài nỉ mời Bác đi ngủ kẻo trời sắp sảng. Bác lại âu yếm bảo: “Cháu cứ việc ngủ ngon, ngày mãi đi đánh giặc.

Cháu ngủ ngon là Bác khoẻ. Bác không buôn ngủ vì trời lạnh còn nhiêu bộ đội và dân công ngủ ngoài rừng.".

Chỉ ra sự giống nhau, khác nhau trong câu chuyện giữa đoạn trích và bài thơ của Minh Huệ

Trả lời:

Giống nhau: Đều kể về câu chuyện Bác không ngủ để chăm sóc cho các anh bộ đội, thời gian cùng là đêm khuya, cùng ở trong lán các chiến sĩ, cùng miêu tả về sự chăm sóc của Bác, các tình tiết anh đội viên thức dậy giục Bác đi ngủ...
Khác nhau: xét về thể loại thì một văn bản là thơ một là văn xuôi. Đoạn trích là một đoạn tự sự kể lại một câu chuyện, thơ đã lồng ghép rất nhiều yếu tố biểu cảm mà ở đây là cảm xúc của anh đội viên khi ba lân thức dậy vẫn thấy Bác đang thức.

Câu 7: Dựa vào các yếu tố nào để xác định bài thơ của Phan Thị Thanh Nhàn được coi là bài thơ có yếu tố tự sự miêu tả? Hãy chỉ ra các yếu tố kể và tả trong văn bản bài thơ.

NÀNG TIÊN ỐC

Buổi tối như mọi bữa

Bé làm nũng nghiêng đầu:

- Chị ơi, chuyện cổ tích

Kể cho em nghe nào!

Ò Xưa có bà già nghèo

Chuyên mò cua bắt óc

Một hôm bà bắt được

Một con ốc xinh xinh

Vỏ nó biêng biếc xanh

Không giống như ốc khác

Bà thương không muốn bán

Bèn thả vào trong chum

Rồi bà lại đi làm

Đến khi về thấy lạ:

Sân nhà sao sạch quá!

Đàn lợn đã được ăn

Cơm nước nấu tinh tươm

Vườn rau tươi sạch cỏ

Bà già thấy chuyện lạ

Bèn cố ý rình xem

Thì thấy một nàng tiên

Bước ra từ chum nước

Bà già liền bí mật

Đập vỡ vỏ ốc xanh

Rồi ôm lấy nàng tiên

Không cho chui vào nữa

Hai mẹ con từ đó

Rất là thương yêu nhau...”

Bé nghe nghênh cái đầu

Mắt tròn xoe không chớp

Chị kê xong, bất chợt

Bé kêu lên rất to:

Ứ ừ biết rồi cơ

Chị phê bình em đấy!

Trả lời:

Yếu tố tự sự: câu chuyện nàng tiên ốc mà người chị kể cho em nghe: có bà già làm nghề mò cua bắt ốc, một hôm bà nhặt được con ốc đẹp không nỡ bán bèn đem thả vào chum, rồi có người nấu cơm dọn dẹp sẵn cho bà mà bà không biết là ai. Bà quyết định rình xem là ai, khi biết là cô gái trong vỏ ốc liền đập vỏ vầ hai mẹ con sống cùng nhau
Yếu tố miêu tả: ốc xinh xinh, biêng biếc xanh, nhà sao sạch quá, cơm nước tinh tươm, vườn rau tươi sạch cỏ, mắt tròn xoe không chớp.

1. BTVN - Đọc hiểu văn bản: Đêm nay Bác không ngủ

Đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ

Vui lòng đăng nhập để xem bài học!

Đề cương khoá học

1. Bài 1: TRUYỆN (Truyền thuyết, cổ tích)

doc hieu: thanh giong

1. Đọc hiểu: Thánh Gióng Học thử
doc hieu: thach sanh

2. Đọc hiểu: Thạch Sanh Học thử
thuc hanh tieng viet: tu don, tu ghep, tu lay

3. Thực hành Tiếng Việt: Từ đơn, từ ghép, từ láy Học thử
thuc hanh doc hieu: su tich ho guom

4. Thực hành đọc hiểu: Sự tích Hồ Gươm
viet: ke lai mot truyen thuyet, co tich

5. Viết: Kể lại một truyền thuyết, cổ tích
noi-nghe: ke lai mot truyen thuyet, co tich

6. Nói-nghe: Kể lại một truyền thuyết, cổ tích
bai tap tu danh gia: em be thong minh

7. Bài tập tự đánh giá: Em bé thông minh

2. Bài 2: THƠ (Thơ lục bát)

tiet 1: kien thuc ngu van

1. Tiết 1: Kiến thức Ngữ văn
doc hieu: a oi tay me

2. Đọc hiểu: À ơi tay mẹ
doc hieu: ve tham me

3. Đọc hiểu: Về thăm mẹ
thuc hanh tieng viet: tu lay, an du

4. Thực hành tiếng việt: Từ láy, ẩn dụ
thuc hanh doc hieu: ca dao viet nam

5. Thực hành đọc hiểu: Ca dao Việt Nam
bai tap tu danh gia

6. Bài tập tự đánh giá

3. Bài 3: KÝ (Hồi kí, du kí)

doc hieu: trong long me

1. Đọc hiểu: Trong lòng mẹ
doc hieu: dong thap muoi mua nuoc noi

2. Đọc hiểu: Đồng Tháp Mười mùa nước nổi
thuc hanh tieng viet: tu da nghia, tu dong am, tu muon

3. Thực hành Tiếng Việt: Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn
thuc hanh doc hieu: thoi tho au cua honda

4. Thực hành đọc hiểu: Thời thơ ấu của Honđa
viet: ke ve ki niem cua ban than

5. Viết: Kể về kỉ niệm của bản thân
bai tap tu danh gia

6. Bài tập tự đánh giá

4. Bài 4: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN (Nghị luận văn học)

doc hieu: ve dep cua mot bai ca dao

1. Đọc hiểu: Vẻ đẹp của một bài ca dao
thuc hanh tieng viet: thanh ngu, dau cham phay

2. Thực hành Tiếng Việt: Thành ngữ, dấu chấm phảy
thuc hanh doc hieu: thanh giong – tuong dai vinh cuu cua long yeu nuoc

3. Thực hành đọc hiểu: Thánh Gióng – tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước
viet: viet doan van neu cam nghi ve mot bai tho luc bat

4. Viết: Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về một bài thơ lục bát
noi-nghe: trinh bay y kien ve mot van de

5. Nói-nghe: Trình bày ý kiến về một vấn đề
bai tap tu danh gia

6. Bài tập tự đánh giá

5. Bài 5: VĂN BẢN THÔNG TIN (Thuật lại sự kiện theo trật tự thời gian)

doc hieu: ho chi minh va tuyen ngon doc lap

1. Đọc hiểu: Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập
doc hieu: dien bien chien dich dien bien phu

2. Đọc hiểu: Diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ
thuc hanh tieng viet: mo rong vi ngu

3. Thực hành Tiếng Việt: Mở rộng vị ngữ
thuc hanh doc hieu: gio trai dat

4. Thực hành đọc hiểu: Giờ trái đất
viet: lam van thuyet minh - thuat lai mot su kien

5. Viết: Làm văn thuyết minh - thuật lại một sự kiện
noi nghe: trao doi, thao luan y nghia mot su kien lich su

6. Nói nghe: Trao đổi, thảo luận ý nghĩa một sự kiện lịch sử
bai tap tu danh gia

7. Bài tập tự đánh giá

6. Bài tổng kết học kì I

7. Bài 6: TRUYỆN (Truyện đồng thoại, truyện của Puskin và An-đéc-xen)

kien thuc ngu van

1. Kiến thức ngữ văn
doc hieu: bai hoc duong doi dau tien

2. Đọc hiểu: Bài học đường đời đầu tiên
doc hieu: ong lao danh ca va con ca vang

3. Đọc hiểu: Ông lão đánh cá và con cá vàng
thuc hanh tieng viet: mo rong chu ngu

4. Thực hành Tiếng Việt: Mở rộng chủ ngữ
thuc hanh doc hieu: co be ban diem

5. Thực hành đọc hiểu: Cô bé bán diêm
viet: ke lai mot trai nghiem dang nho

6. Viết: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ
noi-nghe: ke lai mot trai nghiem dang nho

7. Nói-nghe: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ
bai tap tu danh gia: anh cut lui

8. Bài tập tự đánh giá: Anh cút lủi

8. Bài 7: THƠ (Thơ có yếu tố tự sự, miêu tả)

doc hieu: dem nay bac khong ngu

1. Đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ

Đêm nay Bác không ngủ
doc hieu: luom

2. Đọc hiểu: Lượm
thuc hanh tieng viet

3. Thực hành Tiếng Việt
thuc hanh doc hieu: gau con chan vong kieng

4. Thực hành đọc hiểu: Gấu con chân vòng kiềng
viet: doan van ghi lai cam xuc ve bai tho co yeu to tu su, mieu ta

5. Viết: đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả
noi-nghe: trinh bay y kien ve mot van de

6. Nói-nghe: Trình bày ý kiến về một vấn đề
bai tap tu danh gia: sao khong ve vang oi!

7. Bài tập tự đánh giá: Sao không về Vàng ơi!

9. Bài 8: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN (Nghị luận xã hội)

kien thuc ngu van

1. Kiến thức ngữ văn
doc hieu: vi sao chung ta phai doi xu than thien voi van vat

2. Đọc hiểu: Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với vạn vật
doc hieu: khan hiem nuoc ngot

3. Đọc hiểu: Khan hiếm nước ngọt
thuc hanh tieng viet: tu han viet

4. Thực hành Tiếng Việt: Từ Hán Việt
thuc hanh doc hieu: tai sao nen co vat nuoi trong nha

5. Thực hành đọc hiểu: Tại sao nên có vật nuôi trong nhà
viet: bai van trinh bay y kien ve mot hien tuong doi song

6. Viết: Bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống
noi-nghe: trinh bay y kien ve mot hien tuong doi song

7. Nói-nghe: Trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống
tu danh gia: the gioi se ra sao neu khong co cay xanh

8. Tự đánh giá: Thế giới sẽ ra sao nếu không có cây xanh

10. Bài 9: TRUYỆN (Truyện ngắn)

doc hieu: buc tranh cua em gai toi

1. Đọc hiểu: Bức tranh của em gái tôi
doc hieu: dieu khong tinh truoc

2. Đọc hiểu: Điều không tính trước
thuc hanh doc hieu: chich bong oi!

3. Thực hành đọc hiểu: Chích bông ơi!
viet: bai van ta canh sinh hoat

4. Viết: Bài văn tả cảnh sinh hoạt
noi-nghe: thao luan nhom ve mot van de

5. Nói-nghe: Thảo luận nhóm về một vấn đề
bai tap tu danh gia: nang trua boi hoi

6. Bài tập tự đánh giá: Nắng trưa bồi hồi

11. Bài 10: VĂN BẢN THÔNG TIN (Thuật lại sự kiện theo nguyên nhân – kết quả)

doc hieu: pham tuyen va ca khuc mung chien thang

1. Đọc hiểu: Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng
doc hieu: dieu gi giup bong da viet nam chien thang

2. Đọc hiểu: Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng
thuc hanh tieng viet: dau ngoac kep, lua chon tu ngu va cau truc cau

3. Thực hành Tiếng Việt: Dấu ngoặc kép, lựa chọn từ ngữ và cấu trúc câu
thuc hanh doc hieu: nhung phat minh “tinh co” va “bat ngo”

4. Thực hành đọc hiểu: Những phát minh “tình cờ” và “bất ngờ”
viet: tom tat van ban thong tin va viet bien ban

5. Viết: Tóm tắt văn bản thông tin và Viết biên bản
noi-nghe: thao luan nhom ve mot van de

6. Nói-nghe: Thảo luận nhóm về một vấn đề
tu danh gia: world wide web ra doi va phat trien the nao 30 nam qua

7. Tự đánh giá: World wide web ra đời và phát triển thế nào 30 năm qua