Một ví dụ về xung đột vai trò là khi sếp phải sa thải một nhân viên mà họ coi là bạn tốt. Xung đột vai trò nhấn mạnh xung đột cảm xúc mà một người nào đó trải qua khi họ phải đáp ứng các yêu cầu cạnh tranh, theo Dictionary.com. Xung đột vai trò thường thấy ở tất cả các giới khi mọi người không thể thực hiện đúng vai trò được xác định trong xã hội dựa trên giới tính của họ. Đối với nam giới và trẻ em trai, điều này có
thể liên quan trực tiếp đến các định nghĩa hạn chế về nam tính. Điều này có thể bao gồm việc không có khả năng thể hiện cảm xúc của họ với những người đàn ông khác, cũng như gặp vấn đề với sự thành công và quyền lực. Phụ nữ cũng phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến nữ tính và nhu cầu của xã hội.
Nhìn chung, việc làm là quan trọng nhất và tích cực đối với phụ nữ - việc tự kiếm tiền mang lại cho họ sự tự chủ và ảnh hưởng hơn trong gia đình, độc lập hơn, địa vị xã hội cao hơn, và nhiều giao tế xã hội hơn.
Nếu cả hai vợ chồng đều kiếm được tiền, thì gia đình sẽ có thu nhập nhiều hơn và có thể có cuộc sống tốt hơn, và nhiều phụ nữ nói rằng họ cảm thấy hãnh diện và hài lòng hơn khi làm việc và đảm nhận trách nhiệm kinh tế nhiều hơn cho gia đình họ. Tuy nhiên, một số đàn ông
không thích vợ mình trở nên độc lập và tự tin hơn.
Ở nhiều quốc gia và nền văn hóa cho rằng việc cung cấp cho gia đình, theo truyền thống, được xem là trách nhiệm của đàn ông. Do vậy, có vợ đi làm việc sẽ làm cho một số ông chồng e ngại sẽ mất đi vị trí truyền thống là chủ của gia đình và họ không hạnh phúc khi vợ từ bỏ vai trò và hành vi truyền thống như mong đợi của xã hội.
Đôi khi người đàn ông e sợ vợ mình có thể rời bỏ họ hoặc phản bội họ với người đàn ông khác khi mà họ
làm việc xa nhà. Một số khác thì tin tưởng phụ nữ, nhìn chung, không nên rời bỏ nhà để đi làm; họ nghĩ là thế giới bên ngoài có thể làm hư họ hoặc người phụ nữ không đủ khả năng đứng vững ở thế giới bên ngoài.
Một khi người phụ nữ tự kiếm được tiền thì họ thường mong đợi sẽ được kính trọng hơn, ảnh hưởng nhiều hơn, và được nhìn nhận trong gia đình. Ví dụ người phụ nữ có thể muốn đóng một vai trò đáng kể trong khi ra quyết định trong gia đình (ví dụ về những gì chi tiêu trong gia đình).
Nhiều người đàn ông không thích điều này chút nào và thích là người chủ của gia đình mà không bị tranh cãi.
Kiểu xung đột về vai trò như vậy có thể dẫn đến bất đồng nghiêm trọng trong hôn nhân.
- Tìm hiểu thêm
- Về chúng tôi: Xung đột gia đình
- Về chúng tôi: Gia đình
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
a. Xung đột vai trò
Khái niệm:
Xung đột vai trò là kếế
t quả khi cá nhân đương diện với những trống đợi mâu thuẫn phát
sinh do cùng lúc chiếếm giữ hai hay nhiếầ
u hơn hai địa vị. khi một cá nhân tham gia nhiếầ
u nhóm
xã hội khác nhau, họ phải đáp ứng những mong đợi của những nhóm đó. Nhưng nhiếầ
u khi
những trống đợi đó xung đột nhau vếầlợi ích.
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
a. Xung đột vai trò
Trong xã hội mỗi cá nhân có râế
t nhiếầu v ị trí, v ị thếếkhác
nhau.
Ví dụ: Một người có thể vừa đóng vai trò của một người
cha trong gia đình song ngoài xã hội anh ta có th ể là m ột
giám đốế
c hay bác sỹ...Ở mỗi một vị trí cá nhân l ại có các
quyếần và nghĩa vụ kèm theo gọi là đ ịa v ị xã h ội hay v ị thếế
xã hội. Ở mỗi một vị thếếcá nhân l ại có vai trò khác nhau,
cá nhân càng có nhiếầu v ị thếếtrong xã h ội thì l ại có càng
nhiếầu vai trò .
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
a. Xung đột vai trò
Nguyến nhân: - Do mỗi cá nhân trong xã h ội có râế
t nhiếầu vai trò, cá nhân trong cùng m ột th ời gian đóng nhiếầu vai trò chăếc
chăến sẽ đưa đếến sự xung đột giữa các vai trò với nhau
VD: Trong xã hội hiện đại, xung đột vai trò bi ểu hi ện rõ ràng nhâế
t
là người phụ nữ. Họ là người đảm nhận vai trò kép, v ừa tham gia
cống tác xã hội, vừa làm cống vi ệc gia đình. Ở c ả hai vai trò này đếầ
u
đòi hỏi nhiếầu sức lực và thời gian, vì v ậy trong khi bi ểu hi ện vai trò
của mình, người phụ nữ luốn vâế
p phải sự xung đột, phải giải quyếết
nhăầ
m đáp ứng sự kì vọng của gia đình và xã hội.
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
b. Căng thẳng vai trò
Khái niệm: Căng thẳng vai trò xuâết
hiện khi các cá nhân nhận thâếy
những trống đợi của vai trò khống
thích hợp, do vậy họ có khó khăn
trong việc thực hiện vai trò đó.
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
b. Căng thẳng vai trò
Nguyến nhân: Mỗi cá nhân ở một vị thếếxã hội nhâết định bộc lộ vai trò của mình râết đa
dạng, phức tạp. Trong xã hội hiện đại khi các cá nhân tham gia nhiếầu mốếi quan h ệ xã h ội,
họ sẽ có những đòi hỏi riếng. Những đòi hỏi này ở một sốếvai trò có thể phốếi hợp được với
nhau, nhưng cũng có những đòi hỏi trái ngược nhau, mâu thuẫn xung đột với nhau. Trong
thời điểm cụ thể các cá nhân thường lựa chọn vai trò để thực hiện, việc lựa chọn này hoàn
toàn khống dễ dàng. Đây là một trong những nguyến nhân d ẫn đếến sự căng th ẳng thâần
kinh, một căn bệnh khá phổ biếến trong xã hội hiện đại( stress) đó là hiện tượng căng
thẳng vai trò
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
b. Căng thẳng vai trò
VD: Trong mốt bài tập thuyếết trình của
nhóm, vai trò của nhóm trưởng ch ịu áp
lực râết cao, đó là vai trò nhận được sự kì
vọng,và mong đợi đò hỏi cá nhân đó phải
nỗ lực đóng góp râết nhiếầu, phân cống cống
việc, thuyếết trình trước lớp,,,suy ra tạo
tâm lý căng thẳng, dẫn đếến nảy sinh căng
thẳng vai trò trong quá trình nhóm
trưởng hoàn thành trách nhiệm, vai trò
của mình và có thể dẫn tới căng thẳng ức
chếế
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
c. Cách giải quyếết căng thẳng và xung đột vai trò
VD: là học sinh, sinh viến nhưng ngoài giờ học trến lớp cũng có thể tham gia vào m ột sốế
cống việc parttime: gia sư, bán hàng online…mà v ẫn khống ảnh hưởng gì đếến cống vi ệc
học tập
VD: người phụ nữ đang ở nhà nếếu có con nhỏ bị ốếm thì có thể xin nghỉ ở nhà để chăm sóc
con nhưng nếếu đang ở cơ quan thì d ễ có thiến hướng là giải quyếết xong cống vi ệc ở c ơ
quan rốầimới vếầ.
Ví dụ thực tếế
3. Xung đột vai trò và căng thẳng vai trò
c. Cách giải quyếết căng thẳng và xung đột vai trò
Vai trò quan trọng câếp bách hơn thường được ưu tiến thực hiện tr ước.
Khi đòi hỏi giữa các vai trò xung đột nhau nhưng ở khía cạnh nào đó vẫn có th ể dung hòa
được và xã hội có thể tạo điếầu kiện trong sự dung hòa đó thì các cá nhân có xu hướng phốếi
hợp vai trò với nhau.
Vai trò hợp pháp là vai trò mà chúng ta câần phải thực hiện tại thời điểm đó theo yếu câầu
hoặc yếu câầu xã hội.
Vai trò xã hội
4. Kì vọng vềềvai trò xã hội và chềếtài xã hội
a.
b.
Kì vọng xã hội
Chếếtài xã hội
4. Kì vọng vềềvai trò xã hội và chềếtài xã hội
a. Kì vọng xã hội
Kì vọng xã hội là những ứng xử hành vi, được xã hội khống chỉ
trống đợi ở 1 cá nhân mà còn băết buộc thực hiện hành vi đó.
Phân loại:
Kỳ vọng tâết yếếu
Kỳ vọng nghĩa vụ
Kỳ vọng khống cưỡng chếế