Trong những ngày qua, hồ Hữu Tiệp (phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, TP Hà Nội) đang được quây bạt để tu sửa, nạo vét. Hồ này còn được gọi là hồ B-52, bởi nơi đây còn lưu giữ một phần xác máy bay B-52 bị bắn hạ trên bầu trời Hà Nội trong 12 ngày đêm của chiến dịch "Điện Biên Phủ trên không" năm 1972.
Video máy bay B-52 lộ thiên sau khi hút nước hồ Hữu Tiệp
Theo ghi nhận tại hồ Hữu Tiệp, việc xác máy bay B-52 hiện ra rõ nét khiến nhiều người tò mò đến xem. Các công nhân đang hút nước, nạo vét cũng như tìm kiếm những mảnh vỡ của xác máy bay. Theo một công nhân, nước hồ đã được rút cạn và nạo vét bùn từ 3 tuần trước. Một căn lều được dựng cạnh xác máy bay B-52 để phục vụ cho công việc bảo dưỡng
Để thực hiện dự án tu sửa hồ Hữu Tiệp và bảo dưỡng thân máy bay, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã lưu ý các đơn vị thi công thực hiện thận trọng việc rà phá bom mìn, kết hợp nghiên cứu khảo sát theo phương pháp khảo cổ học. Từ đó, chủ động đề xuất giải pháp xử lý trong trường hợp phát hiện các mảnh vỡ khác của máy bay trong lòng hồ.
Công nhân đang thực hiện tìm kiếm những mảnh vỡ của xác máy bay B-52 trong lòng hồ
Hồ Hữu Tiệp và xác máy bay B-52 đã được Nhà nước công nhận là Khu di tích lịch sử Quốc gia. Tuy nhiên, gần đây công trình này bị ô nhiễm và xuống cấp trầm trọng
Phần xác máy bay B-52 nằm trong hồ Hữu Tiệp gần 50 năm. Đây là chứng tích lịch sử minh chứng cho một mốc son trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền Tổ quốc của quân và dân ta.
Máy bay B-52 là máy bay ném bom đáng gờm nhất của thế kỷ XX, hiện vẫn đang là cỗ máy chiến tranh hữu hiệu của Mỹ sau 60 năm hoạt động.
Suốt 48 năm qua, xác chiếc máy bay B-52 vẫn nằm ở lòng hồ Hữu Tiệp (Ngọc Hà, Ba Đình Hà Nội). Vài năm gần đây, trên thân máy bay bất ngờ mọc lên một cây lộc vừng.
Bà Hiển chia sẻ, sau khi mọi thứ trở lại bình thường, mọi người từ các hầm trú ẩn đổ xô ra hồ. Đêm ấy, cả làng không ngủ. Phần máy báy rơi xuống hồ bốc cháy đỏ rực cả một vùng. "12h đêm tôi cảm giác sáng rõ như ban ngày", bà nhớ lại.
Thân vỏ máy bay gần 50 năm nằm trong lòng hồ, không có dấu hiệu bị hoen gỉ. Đặc biệt, đây là chiếc máy bay B-52 bị bắn rơi tại chỗ khi chưa kịp thả bom. "Có khoảng 47 quả bom từ xác chiếc máy bay này. Nhiều quả rơi ra ngoài cắm sâu xuống lòng đất hay nằm trên đường làng. Bộ đội công binh được cử đến giúp dân tháo gỡ bom mìn, phải đến một tuần sau mới dọn sạch. Nếu những quả bom đó được thả, có lẽ tôi đã không còn sống", bà Hiển nói.
Ông Phạm Văn Thuấn - Bí thư chi bộ, Trưởng Ban công tác Mặt trận tổ 8 phường Ngọc Hà thông tin: Trước đây, UBND phường đã cử cán bộ phụ trách môi trường kiểm tra việc các hộ dân xả rác ra mặt hồ, sẽ xử phạt hành chính nếu bắt gặp các trường hợp tự ý vứt rác xuống mặt hồ. Bí thư chi bộ cho biết thêm, năm nay cụm dân cư cũng có đề xuất lên các cấp, xin tôn tạo, nâng cấp lại khu di tích cho khang trang. Xây bệ đỡ bê tông giữa hồ, đưa máy bay lên đó, tiện cho việc bảo quản, giữ gìn.
Ngày 17/12/1972, Tổng thống Mỹ Nixon chính thức ra lệnh tiến hành cuộc tập kích đường không chiến lược vào miền Bắc nước ta với tên gọi chiến dịch “Linebacker II". Trong chiến dịch này, Mỹ đã dùng hàng loạt máy bay B-52 ném bom xuống miền Bắc suốt 12 ngày đêm, từ 18/12 đến 30/12/1972. Phía ta gọi đây là chiến dịch "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không".
Máy bay B-52 là loại máy bay ném bom chiến lược hạng nặng, được mệnh danh là "Pháo đài bay". Loại máy bay chiến đấu này nổi tiếng với uy lực ném bom rải thảm và có sức tàn phá ghê gớm.
"Pháo đài bay" B-52 của Mỹ bị bộ đội phòng không không quân Việt Nam bắn rơi xuống hồ Hữu Tiệp là một trong số nhiều máy bay Mỹ sử dụng trong chiến dịch Linebacker II. Vài tuần sau khi kết thúc chiến dịch Linebacker II, Hiệp định Paris được ký kết ngày 27/1/1973, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Trải qua cuộc chiến 12 ngày đêm vào cuối tháng 12/1972, quân và dân ta đã bắn rơi tổng cộng 34 máy bay B-52. Trong đó, có 8 máy bay rơi trên địa bàn Hà Nội.
38 năm sau ngày mất, đám cưới của hai liệt sĩ diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, giọt nước mắt tuôn rơi nơi khóe mắt đồng đội.