Vượt qua thử thách, giữ vững đường lối, phương pháp cách mạng Việt Nam đúng đắn, sáng tạo là thời kỳ

Sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của Cách mạng Việt Nam

15:06 29/01/2015

Thành quả vĩ đại của dân tộc, của đất nước ta trong hơn tám thập kỷ qua gắn liền với vai trò và năng lực lãnh đạo của Đảng. Thực tế lịch sử đã chứng minh, Đảng Cộng sản Việt Nam tồn tại và hoạt động vì một mục tiêu duy nhất là độc lập dân tộc, chủ nghĩa xã hội, làm tất cả chỉ vì hạnh phúc, quyền sống, quyền tự do và làm chủ của nhân dân - đó là một Đảng cách mạng chân chính, là đạo đức, là văn minh...

1. Dân tộc Việt Nam đã trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước. Tiếp nối truyền thống lịch sử hào hùng của cha ông, suốt 85 năm qua kể từ ngày thành lập đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Nhìn lại những chặng đường dài thăng trầm của lịch sử, nhân dân ta đã đúc kết, rút ra một chân lý: Thắng lợi của cách mạng Việt Nam do nhiều yếu tố tạo thành, song nhân tố chủ yếu, quan trọng và quyết định nhất chính là vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Đó là chân lý mang tầm thời đại, là sự khẳng định cả về phương diện lịch sử và lý luận.

Trong thời kỳ đầu của cách mạng, chỉ với 15 tuổi đời và hơn 5000 Đảng viên, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân làm nên kỳ tích của cách mạng Tháng Tám; vượt qua muôn vàn khó khăn thách thức, bằng chiến thắng lịch sử Điện Biên phủ năm 1954 chúng ta đã viết trọn vẹn bản anh hùng ca “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Tiếp đến là cuộc trường chinh chống Mỹ cứu nước kéo dài 21 năm, 9 năm chiến đấu giúp bạn Campuchia, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta đã làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975 giành độc lập, thống nhất đất nước và cứu cả một dân tộc thoát khỏi thảm họa diệt chủng. Việt Nam trở thành biểu tượng của lương tri thời đại, là ngọn cờ tiên phong của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.

Sau đại thắng mùa Xuân năm 1975, đất nước bước vào thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội trong đống tro tàn đổ nát của chiến tranh, nhân dân ta chưa được hưởng trọn vẹn niềm vui chiến thắng, đất nước thống nhất, Nam Bắc sum họp một nhà lại phải bước vào một cuộc chiến tranh mới.

Cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc, cùng với chính sách bao vây, cấm vận tàn bạo và thâm độc của kẻ thù là hai gọng kìm nhằm tiêu diệt cách mạng nước ta. Khó khăn chồng chất khó khăn, vận mệnh của Tổ quốc ở thời khắc ấy như “ngàn cân treo sợi tóc”, nhưng với bản lĩnh và trí tuệ của một Đảng Mác xít – Trung thành vô hạn với lợi ích của dân tộc, Đảng ta một lần nữa đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn thách thức.

Bằng đường lối sáng tạo, kết hợp tốt sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại, phát huy cao nhất mọi nguồn lực, trí tuệ và vật chất của khối đại đoàn kết toàn dân, tổ chức tốt nhiệm vụ cải tạo và phát triển nền kinh tế kết hợp với củng cố tăng cường sức mạnh quốc phòng toàn dân, đánh thắng hai cuộc chiến tranh biên giới, đưa đất nước ta ra khỏi suy thoái kinh tế.

Nhờ đó, nước ta đã vượt qua giai đoạn sóng gió, khủng hoảng, giữ vững chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, từng bước phát triển kinh tế, ổn định xã hội, mở rộng quan hệ đối ngoại hợp tác quốc tế, tạo tiền đề gợi mở để Đảng ta nghiên cứu tìm hướng đi mới cho công cuộc xây dựng vào bảo vệ Tổ quốc.

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986) là một bước ngoặt lịch sử trong việc đổi mới tư duy và đường lối phát triển đất nước của Đảng. Với sự thay đổi nhận thức về cơ chế, phương thức vận hành nền kinh tế và nhận thức về vị thế của nước ta trong điều kiện toàn cầu hóa, Đảng ta đã khởi xướng và lãnh đạo toàn dân tiến hành công cuộc đổi mới, từng bước “mở cửa”, hội nhập quốc tế.

Bác Hồ tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 3, năm 1960. ảnh tư liệu.

Trong quá trình chuyển đổi cơ chế nền kinh tế, chúng ta đã phải đối mặt với những thách thức vô cùng to lớn: CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ; các thế lực thù địch ráo riết đẩy mạnh thực hiện "diễn biến hoà bình", tìm cách can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, tấn công phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng, nhằm gây mất ổn định chính trị, lật đổ chế độ XHCN ở nước ta.

Trong bối cảnh đó, Đảng đã kịp thời phân tích, nhận định, đánh giá đúng tình hình, nắm vững những yếu tố tác động đến an ninh, quốc phòng, nhận thức rõ đối tượng, đối tác, thực hiện chiến lược đại đoàn kết dân tộc với phương châm thêm bạn, bớt thù, tôn trọng quyền tự do dân chủ của nhân dân, đi đôi với phân hoá cao độ kẻ thù, tập trung mũi nhọn vào kẻ thù chủ yếu.

Đảng đã khẳng định xây dựng đất nước phải gắn chặt với bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ; chiến thắng giặc ngoài gắn chặt với đánh bại thù trong. Đảng luôn nêu cao mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội, giữ vững những nguyên tắc cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quá độ đi lên CNXH.

Từ bài học kinh nghiệm về sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu, Đảng đã tăng cường củng cố vững chắc nền tảng an ninh, quốc phòng, đảm bảo cho sự phát triển ổn định, bền vững của chế độ; đồng thời nhận thức rõ sự bền vững của chế độ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố an ninh, quân sự mà còn có các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội; chỉ ra mối quan hệ biện chứng giữa đổi mới, phát triển là nền tảng vững chắc của an ninh, quốc phòng; an ninh, quốc phòng vững chắc là điều kiện ổn định, phát triển đất nước về mọi mặt.

Với tầm tư duy sắc bén đó, Đảng đã lãnh đạo toàn quân, toàn dân ta vượt qua mọi thách thức, đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội, duy trì được sự phát triển ổn định vững chắc, phá vỡ thế bao vây cô lập của các thế lực thù địch.

2.Có được thành quả cách mạng to lớn đó, trước hết là do Đảng ta luôn biết kế thừa, vận dụng sáng tạo, phát triển các luận điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về đấu tranh giành chính quyền và giữ chính quyền, bảo vệ thành quả cách mạng. V.I Lênin đã từng chỉ rõ: một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nó biết bảo vệ; và nguyên tắc cơ bản nhất là Đảng Cộng sản phải lãnh đạo chặt chẽ quân đội, công nông và sự nghiệp quốc phòng, an ninh trong mọi hoàn cảnh.

Vận dụng sáng tạo tư tưởng và nguyên lý trên, Đảng đã lãnh đạo xây dựng các lực lượng vũ trang cách mạng, tập trung chăm lo xây dựng lực lượng Công an, Quân đội ngày càng lớn mạnh; nhất quán và kiên trì quan điểm tăng cường quốc phòng, giữ vững ANQG, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thổng chính trị mà nòng cốt là lực lượng vũ trang. Mỗi khi tình hình thế giới, khu vực có những biến động phức tạp, Đảng ta đều kịp thời có các nghị quyết, chỉ thị, chiến lược quan trọng để lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và định hướng phát triển kinh tế - xã hội.

Trong quá trình lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, Đảng đã đề ra và luôn giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Mặc dù có lúc có nơi, Đảng cũng đã vấp phải những sai lầm, khuyết điểm nhưng với bản lĩnh của mình, Đảng đã dám nhìn thẳng vào sự thật để sửa chữa khắc phục, luôn nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, tự đổi mới để phát triển.

Qua khó khăn thử thách, Đảng Cộng sản Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh chính trị kiên cường, tư duy lãnh đạo đúng đắn, linh hoạt sáng tạo, phương châm chỉ đạo kiên quyết, chiến lược kiên định, sách lược mềm dẻo, khôn khéo, nghệ thuật lãnh đạo chỉ đạo sắc sảo, sáng tạo; huy động được sức mạnh tổng hợp của dân tộc, của thời đại, của cả hệ thống chính trị vào thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc… Sự lãnh đạo đúng đắn và sáng tạo đó của Đảng chính là nhân tố cơ bản quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Thời gian tới, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Đảng và nhân dân ta có nhiều thuận lợi từ kết quả đạt được của 30 năm đổi mới, nhưng vẫn đang đứng trước nhiều thách thức, nguy cơ, tác động trực tiếp tới sự ổn định chính trị, chủ quyền lãnh thổ, an ninh, trật tự và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặt ra những yêu cầu rất lớn đối với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta.

Để lãnh đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, đòi hỏi Đảng phải giữ vững vai trò lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt, đồng thời đảm bảo tính đúng đắn, sáng tạo, sáng suốt trong mọi chủ trương, đường lối, quyết định lãnh đạo, chỉ đạo. Muốn vậy, một mặt Đảng phải tiếp tụcnâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và bản lĩnh cầm quyền của mình, mặt khác cần phải quyết liệt đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ Đảng, bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng.

3.Để hoàn thành sứ mệnh trên, theo chúng tôi cần tập trung quyết liệt một số nhiệm vụ sau:

1. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, Đảng Cộng sản Việt Nam phải tăng cường giáo dục toàn Đảng giữ vững bản chất cách mạng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; trung thành và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào lãnh đạo, giải quyết các nhiệm vụ cụ thể của cách mạng phù hợp với tình hình thực tiễn đất nước trong từng giai đoạn.

Kiên định về mục tiêu và nguyên tắc chiến lược, linh hoạt mềm dẻo về sách lược. Đảng cần tiếp tục đổi mới, phát triển tư duy nghệ thuật lãnh đạo Nhà nước và xã hội phù hợp với điều kiện của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và ứng phó với các thách thức, nguy cơ, bảo đảm vừa giữ vững sự lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy vai trò quản lý, điều hành của Nhà nước và quyền làm chủ của nhân dân.

Quán triệt quan điểm kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, giải quyết tốt các vấn đề xã hội; lấy ổn định chính trị, ổn định xã hội để phát triển kinh tế và lấy kinh tế làm nền tảng để đảm bảo an ninh, quốc phòng. Phát huy mạnh mẽ nội lực là nhân tố quyết định, tranh thủ tối đa mọi thuận lợi từ bên ngoài.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc đổi mới (Ảnh: Cây cầu hiện đại Nhật Tân vừa được khánh thành).

Đặc biệt chú trọng xây dựng sức mạnh tổng hợp của đất nước về chính trị, tư tưởng, kinh tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, lực lượng vũ trang làm nòng cốt; không ngừng củng cố quốc phòng, an ninh, coi đó là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên.

Xác định đúng đắn quan điểm về đối tác, đối tượng; tăng cường hợp tác, tạo thế đan xen lợi ích chiến lược giữa nước ta với các nước, tránh xung đột, đối đầu, tránh bị cô lập, phụ thuộc. Nâng cao chất lượng dự báo, nắm chắc tình hình; chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố có thể dẫn đến đột biến, bất lợi; luôn nêu cao cảnh giác, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, không để bị động bất ngờ.

2. Không ngừng củng cố, xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh; kết hợp chặt chẽ xây dựng, chỉnh đốn Đảng với bảo vệ Đảng, bảo vệ vững chắc an ninh chính trị nội bộ, kiên quyết đập tan mọi mưu đồ của các thế lực thù địch đòi đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập,

Mục tiêu của các thế lực thù địch là bằng mọi thủ đoạn tìm cách phá hoại, làm suy yếu, từng bước làm cho Đảng ta tự biến chất, tự chuyển hóa, nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, xóa bỏ chế độ XHCN ở Việt Nam, thiết lập ở nước ta chế độ đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập theo mô hình các nước phương Tây. Do đó, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp của Đảng ngang tầm đòi hỏi của nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay là vấn đề then chốt, có ý nghĩa quyết định sự nghiệp cách mạng, xét về cả trước mắt và lâu dài.

Tập trung củng cố, xây dựng tổ chức Đảng từ Trung ương đến cơ sở thật sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; gắn bó mật thiết với nhân dân, có phương thức lãnh đạo khoa học, có đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất và năng lực. Chú trọng xây dựng cơ quan tham mưu, giúp việc và đội ngũ cán bộ chuyên trách về công tác Đảng thật sự theo hướng chuyên môn hóa với bản lĩnh chính trị và nghiệp vụ cao.

Nghiên cứu, đề xuất kiện toàn về cơ cấu tổ chức, cơ chế hoạt động, đội ngũ lãnh đạo và tăng cường số lượng cán bộ chuyên trách theo Hướng dẫn số 14 của Ban Tổ chức Trung ương. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác đảng. Tăng chỉ tiêu đào tạo chuyên ngành Xây dựng Đảng cho các trường có đủ tiêu chuẩn điều kiện, để bổ sung cán bộ làm công tác đảng cho các cơ quan, ban Đảng và cấp ủy các cấp.

Xây dựng mô hình hoạt động phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận cùng làm nhiệm vụ công tác đảng ở các bộ, ngành, địa phương, tránh tình trạng chia cắt, khép kín. Có chế độ, chính sách đặc thù đối với đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác đảng để thu hút và tạo sự yên tâm, gắn bó của các bộ với sự nghiệp xây dựng Đảng.

Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng, nhất là ở các vùng chiến lược, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng hải đảo, vùng sâu, vùng xa. Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm sai trái; đẩy mạnh đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, ngăn chặn xu hướng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, để củng cố lòng tin của quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước.

Tăng cường công tác kiểm tra giám sát, thanh tra, kiểm tra, điều tra truy tố, xét xử để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí. Định kỳ tổ chức để nhân dân góp ý xây dựng Đảng thông qua Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội, lấy ý kiến nhân dân đối với cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng và chính quyền các cấp.

Tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ, cốt lõi là công tác bảo vệ Đảng, bảo vệ hệ thống chính trị từ Trung ương tới cơ sở, trong đó cơ bản nhất là phải bảo vệ vững chắc cơ sở tư tưởng - chính trị, bảo vệ chủ trương, đường lối, quan điểm, nguyên tắc hoạt động của Đảng, bảo vệ đội ngũ cán bộ, đảng viên, giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng.

Lực lượng vũ trang luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, nhân dân.

Các cấp ủy Đảng cần có các biện pháp tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng để nâng cao khả năng “tự bảo vệ” của từng cơ quan, tổ chức Đảng và khả năng “tự đề kháng” của mỗi cán bộ, đảng viên nhằm vô hiệu hóa mọi âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch, bọn phản động phá hoại tư tưởng, thâm nhập, chuyển hóa, lũng đoạn nội bộ Đảng, làm tha hóa cán bộ Đảng, Nhà nước.

Tập trung đấu tranh chống các quan điểm tư tưởng sai trái, thù địch đòi thực hiện đa nguyên, đa đảng. Chủ động vận dụng tư tưởng, lý luận cách mạng sắc bén để đánh bại tư tưởng, lý luận phản động; lấy chính nghĩa và sự thật đánh bại sự xuyên tạc, bôi nhọ, vu cáo Đảng, Nhà nước, lãnh tụ và cán bộ cao cấp của ta; bảo vệ cương lĩnh, đường lối của Đảng, góp phần ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta, không để kẻ địch lợi dụng kích động. Phát hiện, bóc gỡ, vô hiệu hóa cơ sở nội gián trong nội bộ. Đấu tranh lên án và kiên quyết xử lý theo quy định của Đảng, của pháp luật đối với những người có thái độ, hành vi đi ngược lại lợi ích của Đảng, của đất nước, bất kể người đó là ai, ở cấp nào.

3. Giữ vững sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng vũ trang; xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có chất lượng tổng hợp và sức chiến đấu cao.

Đây là nguyên tắc cơ bản nhất, quyết định đến phương hướng chính trị, bản chất giai cấp công nhân, nội dung phương thức hoạt động và mục tiêu chiến đấu của lực lượng vũ trang, đảm bảo cho Đảng luôn nắm chắc mọi nguồn lực, lãnh đạo chặt chẽ, xây dựng LLVT tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, có đủ sức mạnh để chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù.

Xây dựng tổ chức bộ máy Quân đội nhân dân theo hướng cân đối giữa các quân, binh chủng, bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, dân quân tự vệ, lực lượng thường trực và lực lượng động viên. Tổ chức Quân đội theo hướng tinh, gọn, cơ động, có sức mạnh chiến đấu cao...

Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của lực lượng Công an nhân dân đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, tiếp tục điều chỉnh, bố trí lực lượng, tăng cường cho Công an cấp huyện, đơn vị trực tiếp chiến đấu, ưu tiên hiện đại hóa cho lực lượng an ninh, tình báo và cảnh sát cơ động...

Tăng cường cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng - lý luận, vạch trần bản chất phản động đòi “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang. Hiện nay, đấu tranh trực diện với các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng - lý luận, chống âm mưu, hoạt động đòi “phi chính trị hoá” LLVT đã trở thành mặt trận nóng bỏng, gay go, quyết liệt.

Nhiệm vụ cơ bản của cuộc đấu tranh này là ngăn chặn, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, bảo vệ và phát triển quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân; vạch trần bản chất phản động, phản khoa học của âm mưu “phi chính trị hóa” “phi đảng hóa” LLVT; góp phần giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường bản chất giai cấp công nhân, kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân.

Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lý luận, cán bộ chính trị trong LLVT có đủ phẩm chất và năng lực, trình độ chuyên môn, nhạy bén về chính trị, sắc sảo về lý luận để phản bác, đấu tranh có hiệu quả với luận điệu sai trái phản động của các thế lực thù địch và các phần tử cơ hội chính trị. Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, sớm kết luận những vấn đề mới và bức xúc từ thực tiễn đấu tranh với âm mưu, hoạt động đòi “phi chính trị hóa” LLVT.

4. Các tổ chức Đảng, cơ quan Nhà nước, lực lượng vũ trang thực hiện tốt chức năng tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Để tăng cường và đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng, bên cạnh việc Đảng đề các đường lối, chủ trương xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đúng đắn, sáng suốt còn đòi hỏi các cơ quan Đảng, Nhà nước phải phát huy hiệu quả hoạt động, đưa đường lối, chủ trương đó đi và cuộc sống và thực hiện thắng lợi trong thực tiễn.

Năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng được thể hiện trước hết ở khả năng vạch ra cương lĩnh, đường lối chính trị đúng đắn để lãnh đạo đất nước, dẫn dắt cả dân tộc đi lên, tránh được nguy cơ sai lầm về đường lối. Đây là vấn đề cốt tử trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng. Các cơ quan tham mưu của Đảng phải giúp Đảng xây dựng và đề ra các chủ trương, đường lối phù hợp, đảm bảo trí tuệ, đúng đắn, chặt chẽ, không để kẻ địch và các loại đối tượng xấu lợi dụng, tác động làm sai lệch quan điểm của Đảng, ý chí của Nhà nước và nhân dân, làm chuyển hóa chế độ ta, vô hiệu hóa sự lãnh đạo của Đảng thông qua hoạt động xây dựng đường lối, chính sách, pháp luật.

Quân đội nhân dân và Công an nhân dân phải không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. Chú trọng đổi mới toàn diện các mặt công tác, nắm chắc tình hình, dự báo và phân tích đánh giá đúng đắn tình hình để làm tốt hơn nữa chức năng tham mưu cho Đảng, Nhà nước, cấp uỷ, chính quyền địa phương lãnh đạo, quản lý, điều hành sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc kết hợp chặt chẽ với phát triển kinh tế - xã hội. Hướng dẫn và giám sát, kiểm tra việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng về an ninh, quốc phòng ở cấp ủy, chính quyền các cấp.

Phát huy vai trò nòng cốt huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân tham gia bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ vị trí cầm quyền và vai trò lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng.

Trực tiếp, chủ động tổ chức phòng ngừa và đấu tranh kiên quyết với các âm mưu, hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch, bọn phản động, các loại tội phạm và giải quyết tốt các vấn đề an ninh xã hội, không để bị động, bất ngờ; xây dựng nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân vững chắc. Tham mưu đề xuất các chủ trương, giải pháp củng cố vững chắc trận địa tư tưởng, bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, đẩy lùi nguy cơ tụt hậu, chệch hướng xã hội chủ nghĩa; quản lý chặt chẽ công tác xuất bản, báo chí, phát thanh, truyền hình đảm bảo đúng đường lối của Đảng, giữ vững và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc.

5. Củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước. Mọi cán bộ, đảng viên phải nêu cao trách nhiệm và tính tiền phong, gương mẫu, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ và các nguyên tắc khác trong tổ chức và hoạt động của Đảng. Phòng ngừa và kiên quyết đấu tranh, khắc phục các biểu hiện suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống, phai nhạt lý tưởng; ngăn chặn và đẩy lùi tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Mỗi cán bộ, đảng viên phải thường xuyên soi chiếu, tự kiểm điểm, liên hệ theo chức trách nhiệm vụ được giao, tự phê bình và phê bình, khắc phục sửa chữa nghiêm túc gắn với việc thực hiện nghiêm Quy định về những điều đảng viên không được làm.

Tổ chức Đảng, chính quyền và đội ngũ cán bộ, đảng viên chỉ thực sự vững mạnh về chính trị khi hệ tư tưởng của Đảng, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng trở thành nền tảng, định hướng chính trị nhất quán trong mọi hoạt động. Vì vậy, các cấp ủy đảng cần tăng cường và đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu và nhận thức đúng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của đất nước trong tình hình hiện nay.

Từ đó, xây dựng niềm tin vững chắc cho cán bộ, đảng viên và người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường đi lên CNXH mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn; để mỗi người đều có ý thức rèn luyện, xây dựng lập trường chính trị, tư tưởng vững vàng, không dao động trước những luận điệu xuyên tạc của kẻ thù; chủ động đấu tranh bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ cuộc sống hòa bình, ổn định của nhân dân.

4. Thành quả vĩ đại của dân tộc, của đất nước ta trong hơn tám thập kỷ qua gắn liền với vai trò và năng lực lãnh đạo của Đảng. Thực tế lịch sử đã chứng minh, Đảng Cộng sản Việt Nam tồn tại và hoạt động vì một mục tiêu duy nhất là độc lập dân tộc, chủ nghĩa xã hội, làm tất cả chỉ vì hạnh phúc, quyền sống, quyền tự do và làm chủ của nhân dân - đó là một Đảng cách mạng chân chính, là đạo đức, là văn minh. Đảng thực hiện vai trò lãnh đạo cách mạng như thực hiện một trọng trách lịch sử mà dân tộc và nhân dân giao phó, ủy thác, là nhân tố bảo đảm mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Ngày nay trong công cuộc đổi mới, hội nhập, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng ta tiếp tục phát huy sức mạnh dân tộc, sức mạnh thời đại, không ngừng nâng cao bản chất cách mạng, bản lĩnh trí tuệ, sức chiến đấu, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, giữa nhân dân với Đảng, chúng ta có đủ cơ sở và niềm tin vững chắc vào những thắng lợi tiếp theo.

# cách mạng Việt Nam Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ giải phóng dân tộc GS.TS Trương Giang Long Học viện Chính trị CAND Tổng cục chính trị

Facebook Twitter Link gốc

Nắm bắt thời cơ, vượt qua thử thách, vững vàng và không ngừng tiến lên(*)

(ĐCSVN) – Sáng 31/7, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng (1/8/1930 – 1/8/2010). Thay mặt Ban Tuyên giáo Trung ương, đồng chí Tô Huy Rứa, UVBCT, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã đọc diễn văn khai mạc. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

- Kính thưa đồng chí Nguyễn Phú Trọng, UVBCT, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN.

- Kính thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước!

- Thưa các đông chí lão thành cách mạng, các bà mẹ Việt Nam anh hùng!

- Thưa các đồng chí và các bạn!

Hoà trong không khí sôi nổi của cả nước đang nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhất kế hoạch năm 2010, chào mừng những ngày lễ lớn của dân tộc, triển khai Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, hôm nay, chúng ta vô cùng phấn khởi họp mặt tại đây để kỷ niệm trọng thể 80 năm Ngày Truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng (01.8.1930 – 01.8.2010).

Thay mặt Ban Tuyên giáo Trung ương, tôi xin chân thành cảm ơn và nhiệt liệt chào mừng sự có mặt của đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước - những người đã thường xuyên chỉ đạo, quan tâm theo dõi và gắn bó trực tiếp với ngành Tuyên giáo trong nhiều năm qua.

Với tất cả sự trân trọng và tình cảm quý mến, tôi xin chào mừng sự có mặt của các đồng chí lão thành đã từng lãnh đạo và công tác nhiều năm ở Ban Tuyên giáo Trung ương, trong ngành Tuyên giáo toàn quốc. Tôi xin cảm ơn sự có mặt của đại diện các Bộ, ban, ngành, đoàn thể, các Hội văn học, nghệ thuật, các Hội Khoa học và kỹ thuật, Hội nhà báo Việt Nam, các cơ quan thuộc khối đã từng phối hợp, giúp đỡ ngành Tuyên giáo trong thực hiện các nhiệm vụ của Đảng.

Xin gửi lời chào thân thiết đến tất cả các đồng chí đã và đang công tác trong ngành Tuyên giáo của chúng ta.

Trong buổi Lễ kỷ niệm trọng thể và sâu sắc nặng ân tình này, xin kính cẩn nghiêng mình tưởng niệm hàng ngàn đồng chí đã hy sinh, đã qua đời - những người đã cống hiến trọn cuộc đời mình vì sự nghiệp tuyên giáo của Đảng.

Thưa các đồng chí và các bạn!

Năm 1930, ngay sau khi Đảng ra đời, Ban Cổ động và Tuyên truyền đã được thành lập. Nhân dịp kỷ niệm Ngày quốc tế đấu tranh chống chiến tranh đế quốc, bảo vệ hoà bình, bảo vệ Liên bang Xô-Viết, ủng hộ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, tài liệu “Ngày quốc tế đỏ 1/8” của Ban Cổ động và Tuyên truyền được xuất bản. Tài liệu này đã góp phần thổi bùng lên ngọn lửa tranh đấu, chỉ trong vòng 3 tháng (từ tháng 8 đến tháng 10 năm 1930) hàng trăm cuộc mít tinh, biểu tình cách mạng đã nổ ra. Vai trò, sức mạnh của công tác tuyên truyền của Đảng đi vào lịch sử cách mạng nước ta cùng với ngày 01/8/1930. Từ đó, ngày 1.8 trở thành một mốc son trong lịch sử đấu tranh của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đánh giá cao sự kiện có ý nghĩa đặc biệt này, năm 2000, Bộ Chính trị (Khoá VIII) đã quyết định lấy ngày 1/8 hàng năm làm Ngày Truyền thống công tác tư tưởng, văn hoá của Đảng. Năm 2007, sau khi hợp nhất Ban Khoa giáo Trung ương và Ban Tư tưởng – Văn hoá Trung ương thành Ban Tuyên giáo Trung ương , Ban Bí thư đã quyết định lấy ngày 1/8 hàng năm làm Ngày Truyền thống Ngành Tuyên giáo của Đảng.

Thưa các đồng chí và các bạn!

Trải qua 80 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể của từng giai đoạn cách mạng, ngành Tuyên

Trải qua 80 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể của từng giai đoạn cách mạng, ngành Tuyên giáo của Đảng đã có những tên gọi khác nhau, có sự thay đổi, điều chỉnh, bổ sung và từng bước hoàn chỉnh, nhưng trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào, công tác Tuyên giáo cũng luôn giữ vị trí quan trọng hàng đầu trong toàn bộ hoạt động lãnh đạo của Đảng. Đó là công việc của toàn Đảng. Ngay từ khi Đảng mới thành lập và còn hoạt động trong bí mật, Bác Hồ cùng các lãnh tụ của Đảng không chỉ lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên giáo mà còn là những người thầy, người mở đường, người chiến sĩ trực tiếp hoạt động trên mặt trận này. Hôm nay, trong buổi lễ long trọng này tất cả chúng ta xin kính dâng lên Người và các thế hệ cách mạng tiền bối lòng biết ơn vô hạn và hứa sẽ đi trọn con đường mà Đảng và Bác đã chỉ ra vì Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội cho đất nước ta.

Nhìn lại chặng đường vẻ vang 80 năm qua, đội ngũ những người làm công tác tuyên giáo của Đảng phấn khởi và tự hào vì ở bất cứ giai đoạn nào, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng đều phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.

15 năm đấu tranh giành chính quyền (1930 -1945) trong bối cảnh kẻ thù đàn áp, khủng bố tàn khốc, điều kiện hoạt động hết sức hiểm nguy, đội ngũ những chiến sĩ làm công tác tư tưởng của Đảng đã nêu cao phẩm chất và khí tiết của người cộng sản, sẵn sàng hi sinh, bám sát phong trào cách mạng, thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, tổ chức quần chúng đấu tranh chống thực dân, đế quốc. Xô-viết Nghệ Tĩnh, Mặt trận dân chủ, cao trào giải phóng dân tộc tiến tới Tổng khởi nghĩa 8/1945 là những bằng chứng vô cùng sinh động về sức mạnh to lớn của công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo trong việc giác ngộ, tập hợp, tổ chức quần chúng, biến ý chí và tinh thần cách mạng thành sức mạnh vật chất, làm nên những cao trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là kết quả cuộc vận động cách mạng sâu sắc đó. Đội ngũ cán bộ tuyên giáo thực sự là những chiến sĩ xung kích, có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy cao độ lòng yêu nước và truyền thống đoàn kết, anh hùng, bất khuất của dân tộc, xây đắp động lực tinh thần to lớn của quần chúng vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền, thành lập Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.

Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, công tác tuyên giáo đã tập trung nuôi dưỡng và phát huy ý chí kiên cường, bất khuất, quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng, động viên toàn dân tộc “Quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập”, củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng cộng sản Việt Nam, cổ vũ nhân dân thực hiện ba nhiệm vụ lớn: diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm; tuyên truyền sâu rộng, làm thấm sâu vào lòng dân Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Đảng và Bác Hồ, góp phần động viên cả nước dồn hết sức người, sức của cho kháng chiến, anh dũng chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, công tác Tuyên giáo đã tham gia tổ chức và triển khai liên tục các phong trào cách mạng ở hai miền Nam – Bắc, cổ vũ, động viên quân và dân cả nước phát huy cao độ chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, với ý chí “Không có gì quý hơn độc lập tự do”, tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân toàn diện, triệt để, tạo nên sức mạnh tổng hợp “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Nguỵ nhào” giành thắng lợi có ý nghĩa dân tộc và thời đại sâu sắc trong Đại thắng mùa Xuân năm 1975. Trong cuộc chiến đấu này, hàng vạn cán bộ tuyên giáo đã có mặt ở khắp mọi nơi, trên mọi mặt trận. Hàng ngàn cán bộ tuyên huấn, các nhà báo, văn nghệ sĩ, y bác sĩ, nhà giáo và cán bộ khoa học kỹ thuật… đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc.

Trực tiếp phát hiện, nuôi dưỡng, khẳng định và truyền bá những giá trị văn hoá và sức mạnh tinh thần của con người Việt Nam trong cuộc đọ sức sống còn với các thế lực xâm lược tàn bạo là cống hiến to lớn của công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo của Đảng trong 30 năm kháng chiến giải phóng, bảo vệ và thống nhất Tổ quốc. Đúng như Lênin đã khẳng định: “Trong bất cứ cuộc chiến tranh nào, rốt cuộc là do trạng thái tinh thần của quần chúng đang đổ máu trên chiến trường quyết định”.

Những thành tựu mà nhân dân ta giành được trong gần 25 năm đổi mới là to lớn và có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi sâu sắc bộ mặt đất nước, tạo thế và lực mới để đất nước tiếp tục tiến lên, giành thắng lợi mới. Thực tiễn đổi mới đã chỉ ra rằng, sức mạnh của đổi mới, trước hết và có giá trị chỉ đạo hoạt động thực tiễn là đổi mới tư duy. Công tác tuyên giáo trong thời kỳ này đã góp phần quan trọng vào việc đổi mới tư duy, động viên tinh thần, ý chí kiên cường, sáng tạo của nhân dân trong sự nghiệp còn nhiều thách thức ở phía trước, nhất là khi diễn ra các biến cố to lớn như cơn “chấn động chính trị” thế giới, chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ vào những năm 1989 – 1991, cuộc khủng hoảng tài chính ở khu vực những năm 2008 -2009. Trước những thách thức cực kỳ gay gắt đó, công tác tuyên giáo đã nỗ lực hết mình, hoạt động không mệt mỏi góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu: kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, duy trì tăng trưởng hợp lý để tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế. Từ trong những hoạt động thực tiễn đó của 25 năm đổi mới, công tác tuyên giáo đã trưởng thành vượt bậc, gắn bó và phục vụ với hiệu quả ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Từ thực tiễn sinh động và phong phú của công tác Tuyên giáo qua 80 năm, chúng ta có thể rút ra một số bài học chủ yếu:

- Kiên định lý tưởng về lập trường cách mạng, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nâng cao tính khoa học và cách mạng của công tác tuyên giáo trong quá trình xây dựng và thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Kiên định lý tưởng, mục tiêu cách mạng, kiên định những nguyên tắc cơ bản là nhân tổ quyết định đảm bảo cho công tác Tuyên giáo đúng hướng. Đồng thời, thực tiễn 80 năm chỉ ra rằng, kiên định phải đi liền với sáng tạo và phát triển. Sáng tạo và phát triển chính là để củng cố cho sự kiên định, làm cho nó vững chắc hơn, có sức thuyết phục hơn và gắn bó với thực tiễn đang vận động. Trong công tác Tuyên giáo, sự kiên định, tính khoa học và tính sáng tạo luôn luôn thống nhất. Đó là bài học lớn của công tác Tuyên giáo.

- Bám sát và am hiểu sâu sắc thực tiễn đất nước và tình hình thế giới, kịp thời dự báo các xu hướng, phát hiện vấn đề, đề xuất lý luận, chủ động tham gia định hướng, giải quyết những vấn đề tư tưởng, văn hoá và khoa giáo, tăng cường sự thống nhất trong Đảng và sự đồng thuận xã hội. Tham gia tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, đề xuất, truyền bá, giáo dục lý luận đồng thời thường xuyên triển khai các hoạt động thực tiễn trên các lĩnh vực của công tác Tuyên giáo là hai mặt không thể tách rời nhau trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của công tác Tuyên giáo suốt 80 năm qua. Cùng với hoạt động nghiên cứu lý luận của toàn Đảng, công tác tuyên giáo đã góp phần trực tiếp củng cố và xây dựng phẩm chất tiên phong đó.

-Phát huy sức mạnh của toàn Đảng, của cả hệ thống chính trị làm công tác tuyên giáo. Đó là nhiệm vụ của tất cả các đảng viên của Đảng đang có mặt ở mọi lĩnh vực của đời sống, trong đó, trước hết, các cấp uỷ đảng và chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu phải quan tâm và trự tiếp chỉ đạo công tác Tuyên giáo, coi đó là lĩnh vực đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của mình. Đồng thời, Đảng cần huy động trí tuệ, tâm huyết, sức lực mọi mặt của toàn xã hội cùng Đảng hoạt động trên lĩnh vực tuyên giáo.

- Quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ tuyên giáo có bản lĩnh chính trị vững vàng, tâm huyết, có năng lực, trình độ nghề nghiệp tốt, có đạo đức trong sáng, có tri thức và phương pháp công tác khoa học. Hoạt động trên tất cả các lĩnh vực của cuộc sống, ở mọi miền Tổ quốc, từ Trung ương đến cơ sở, trung thành với sự nghiệp cách mạng, bám sát thực tiễn, gắn bó mật thiết với nhân dân, có khả năng tập hợp, đoàn kết, thuyết phục quần chúng, thông thạo chuyên môn - nghiệp vụ... của các thế hệ cán bộ tuyên giáo là nhân tố trực tiếp quyết định hiệu quả công tác Tuyên giáo.

- Chủ động, kiên quyết phản bác có cơ sở khoa học và sức thuyết phục các quan điểm sai trái, phản động. Nắm vững bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch trên lĩnh vực lý luận, tư tưởng, văn hoá, tổ chức lực lượng, chủ động tiến công các quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... là bài học lớn của công tác Tuyên giáo, không chỉ có ý nghĩa trong quá khứ mà còn có giá trị thực tiễn trong thời kỳ mới.

Thưa các đồng chí và các bạn!

Tự hào về những thành tựu to lớn trong 80 năm qua, đứng trước yêu cầu của thời kỳ mới, ngành Tuyên giáo của Đảng và đội ngũ những người làm công tác tuyên giáo ý thức rõ ràng và sâu sắc hơn về trách nhiệm nặng nề nhưng rất vẻ vang của mình trong những năm tới.

Trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng ta đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm quý báu, hun đúc nên những truyền thống vẻ vang. Đó là truyền thống trung thành vô hạn với lợi ích của giai cấp, của nhân dân và của cả dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; truyền thống đoàn kết thống nhất, ý thức tổ chức kỷ luật cao... Đây là cơ sở vững chắc để Đảng ta tiếp tục tiến tới, phát triển và thực hiện đưòng lối đổi mới đúng dắn, sáng tạo, tạo nên sức mạnh tổng hợp của dân tộc dưa cách mạng Việt Nam vươn lên giành đựoc những thành tựu to lớn hơn nữa. Sau 25 năm đổi mới, với thế và lực mới, đất nước ta có nhiều cơ hội, điều kiện thuận lợi để phát triển, đẩy nhanh hơn nữa sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, trong những năm tới, thế giới đang biến đổi, biến động nhanh chóng, phức tạp và khó lường trên tất cả các lĩnh vực và trong các quan hệ quốc tế. Đời sống tư tưởng thế giới tiếp tục diễn ra ngày càng phức tạp, nhiều khuynh hướng khác nhau, đối lập nhau cùng ảnh hưởng và tác động đối với nước ta. Đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn về nhiều mặt, song chất lượng phát triển kinh tế - xã hội còn rất hạn chế, chưa đảm bảo hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường; phân hoá giàu nghèo còn lớn và có xu hướng tăng. Tình trạng thoái hoá, biến chất về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn nghiêm trọng. Các thế lực thù địch ráo riết hoạt động “diễn biến hoà bình” để chống phá cách mạng nước ta.

Trong khi những điều kiện và đặc điểm trên tác động cả tích cực và tiêu cực đến hoạt động của chúng ta, thì bản thân công tác Tuyên giáo, bên cạnh những thành tự rất đáng ghi nhận, vẫn còn nhiều mặt bất cập, yếu kém và khuyết điểm. Tham mưu trên một số lĩnh vực công tác còn chưa kịp thời, nhạy bén. Công tác tư tưởng văn hoá còn thiếu sắc bén; tính chiến đấu, tính giáo dục và thuyết phục chưa cao. Công tác lý luận chưa giải đáp đúng, trúng và thuyết phục nhiều vấn đề mới nảy sinh từ cuộc sống. Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, khoa học – công nghệ và các vấn đề xã hội còn nhiều việc chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp đổi mới. Trong đấu tranh tư tưởng còn chưa kịp thời, chưa nhạy bén phản bác các luận điệu tuyên truyền thù địch, xuyên tạc, phản động.

Đó là những cơ hội lớn và cả những thách thức mới, gay gắt đối với công tác Tuyên giáo thời gian tới. Phát huy truyền thống 80 năm, toàn ngành Tuyên giáo cần nỗ lực vươn lên đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tập trung sức thực hiện tốt các nhiệm vụ mà Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư giao phó.

Công tác tuyên giáo là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng, là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng tinh thần của chế độ, khẳng định và nâng cao vai trò tiên phong của Đảng về chính trị, tư tưởng, lý luận, trí tuệ, văn hoá, đạo đức. Lý luận thật sự khoa học và cách mạng là cơ sở để giáo dục lý tưởng, củng cố và khẳng định niềm tin. Chưa bao giờ thực tiễn đặt ra những đòi hỏi bức xúc đối với công tác lý luận như hiện nay. Vì vậy, công tác Tuyên giáo phảo thực hiện tốt chức năng định hướng và góp phần đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, giải đáp những vấn đề đặt ra trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tích cực góp phần trực tiếp xây dựng Đảng trên tất cả các lĩnh vực về chính trị, tư tưởng, đạo đức và văn hoá; gắn chặt nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng với cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, chống suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; tiếp tục tập trung thực hiện có hiệu quả và phát triển Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong thời kỳ mới.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về đường lối đổi mới của Đảng, tăng cường tính chiến đấu, tầm văn hoá và sức thuyết phục, chú trọng tính hiệu quả của các hoạt động tuyên giáo, gắn bó chặt chẽ với nhân dân và thực tiễn đất nước, nhân rộng, tạo sức lan toả của các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; giữ gìn và phát huy những giá trị nhân văn cao đẹp trong cuộc sống.

Chủ động góp phần trực tiếp với hiệu quả cao trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trên quan điểm khẳng định công tác tuyên giáo phải là một bộ phận, một thành tố hữu cơ, gắn chặt với toàn bộ quá trình triển khai các nhiệm vụ và hoạt động kinh tế - xã hội.

Công tác tuyên giáo phải tiếp tục nghiên cứu, tổng kết, xây dựng và truyền bá rộng rãi những giá trị mới của con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Góp phần xây dựng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ to lớn của thời kỳ mới (cán bộ lãnh đạo, quản lý, các nhà văn hoá, khoa học, đội ngũ người lao động có trình độ tốt, các nhà doanh nghiệp tâm huyết với đất nước, có tài và đức...), chú trọng nâng cao chất lượng tham mưu trên lĩnh vực giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ, các vấn đề xã hội và trong nhiệm vụ xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, đồng thời tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước để các lĩnh vực báo chí, xuất bản, văn hoá, văn nghệ phát triển mạnh mẽ, phát huy vai trò tích cực trong đời sống xã hội của từng cơ quan, đơn vị; kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực trong các lĩnh vực rất quan trọng này.

Triển khai đồng bộ, chủ động đấu tranh có hiệu quả trên mặt trận tư tưởng, phản bác các luận điệu sai trái, thù địch, chống phá Đảng và Nhà nước.

Về xây dựng đội ngũ, những năm tới, cần tập trung kiện toàn tổ chức, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất, bản lĩnh chính trị năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo, đẩy nhanh quá trình hiện đại hoá các hoạt động tuyên giáo.

Công tác tuyên giáo phải đổi mới toàn diện, mạnh mẽ về nội dung và phương thức, không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng và hiệu quả cụ thể, góp phần làm cho mặt tích cực, cái mới, cái tiến bộ trở thành xu hướng chỉ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội, nêu cao khát vọng vươn lên của các tầng lớp nhân dân, phát huy tinh thần đại đoàn kết, sự thống nhất cao trong Đảng và sự đồng thuận lớn trong xã hội để xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc VIệt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thưa các đồng chí và các bạn!

Những thành tựu đáng tự hào của công tác Tuyên giáo của Đảng 80 năm qua đã cho chúng ta những kinh nghiệm quý báu, tạo niềm tin và sự phấn khởi của toàn ngành quyết tâm hoàn thành tốt hơn nữa những trọng trách mà Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao phó. Để thực hiện tốt các nhiệm vụ đó, đội ngũ cán bộ tuyên giáo phải ra sức học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tiếp tục kiên định và thuỷ chung với lý tưởng cách mạng, gắn bó máu thịt với nhân dân và thực tiễn đất nước, nêu cao tinh thần và năng lực sáng tạo, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng là những chiến sỹ xung kích trên mặt trận tuyên giáo của Đảng.

Nắm bắt thời cơ, vượt qua thử thách, vững vàng và không ngừng tiến lên, đó là phương hướng tư tưởng và phương châm hành động của chúng ta!

Một lần nữa, xin kính chúc các đồng chí lãnh đạo Đảng Nhà nước và toàn thể các đại biểu dồi dào sức khoẻ, hạnh phúc và thành công!

Xin trân trọng cảm ơn!

(*) Đầu đề do Báo điện tử ĐCSVN đặt.

Sự hình thành, phát triển, hoàn thiện đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng thời kỳ 1930-1945

Ngày phát hành: 29/08/2021 Lượt xem 16677

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thắng lợi vĩ đại, là mốc son chói lọi của lịch sử cách mạng Việt Nam, gắn liền với sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ thiên tài của Đảng và dân tộc ta.

Đường lối cách mạng giải phóng dân tộc là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám. Quá trình hình thành đường lối chiến lược giải phóng dân tộc là quá trình vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX, để nhận thức đúng mâu thuẫn cơ bản, chủ yếu của xã hội, xác định đúng kẻ thù, quyết định nhiệm vụ chiến lược, các chủ trương chính sách để tập hợp lực lượng và phương pháp cách mạng giải phóng dân tộc đúng đắn. Do đó, quá trình hình thành đường lối cách mạng giải phóng dân tộc giai đoạn 1930 – 1945, Đảng ta đã trải qua quá trình đấu tranh cách mạng kiên cường. Vừa trực tiếp tuyên truyền, giáo dục, vận động tổ chức quần chúng đấu tranh chống đế quốc thực dân, chống sưu cao thuế nặng, chống khủng bố dã man; đấu tranh về nhận thức, quan điểm khi vận dụng lý luận cách mạng vào điều kiện lịch sử cụ thể của xã hội Việt Nam; phát triển lực lượng, bổ sung, tăng cường lãnh đạo các cấp của Đảng kể cả Ban chấp hành Trung ương.

Sự lãnh đạo của Đảng ta đối với xã hội trước hết là bằng cương lĩnh, đường lối chính trị, mà theo nguyên tắc hoạt động của đảng cộng sản thì cương lĩnh, đường lối chính trị của Đảng phải do Đại hội – cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng quyết định. Tuy nhiên, trong thời kỳ 1930 – 1945 - do hoàn cảnh phải hoạt động bí mật, liên tục bị chính quyền thực dân đàn áp, khủng bố, Đảng ta chỉ tiến hành duy nhất Đại hội lần thứ I vào tháng 3-1935. Trong hoàn cảnh đó Ban chấp hành Trung ương có trọng trách vận dụng sáng tạo lý luận cách mạng vào thực tiễn để hình thành, phát triển hoàn thiện đường lối chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc.

Trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng (Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt) do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, được Hội nghị thành lập Đảng 3-2-1930 thông qua, trên cơ sở phân tích, đánh giá chính xác tính chất xã hội Việt Nam thuộc địa cùng những đặc điểm quan trọng nhất về nền công nghiệp, nông nghiệp của đất nước, đã chỉ ra mâu thuẫn cơ bản, chủ yếu là giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với đế quốc thực dân xâm lược; đã xác định: Đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam là: “Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. Đây là quá trình phát triển lâu dài trải qua những thời kỳ, giai đoạn chiến lược khác nhau trong tiến trình cách mạng dân tộc, dân chủ và xã hội chủ nghĩa mà trước tiên là đấu tranh giành độc lập dân tộc. Do đó trong chánh cương vắn tắt, sách lược vắn tắt xác định nhiệm vụ chiến lược là “Đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phong kiến làm cho nước Nam hoàn toàn độc lập; dựng ra chính phủ công nông binh, tổ chức quân đội công nông; thu hết sản nghiệp lớn (như công nghiệp vận tải, ngân hàng…) của tư bản chủ nghĩa đế quốc Pháp để giao cho chính phủ công nông quản lý; giao hết ruộng đất của đế quốc chủ nghĩa làm của công chia cho dân cày nghèo…; bỏ sưu thuế cho dân cày nghèo, thi hành luật ngày làm 8 giờ; dân chúng được tự do tổ chức, nam nữ bình quyền, phổ thông giáo dục theo công nông hóa.

Sách lược vắn tắt của Đảng khẳng định:“Đảng là đội tiên phong của vô sản giai cấp, phải thu phục cho được đại bộ phận giai cấp mình, phải làm cho giai cấp mình lãnh đạo được dân chúng”[1]. Chủ trương của Đảng là: “thu phục cho được đại bộ phận dân cày và phải dựa vào hạng dân cày nghèo làm thổ địa c.m đánh trúc bọn đại địa chủ và phong kiến”[2].

Đảng chủ trương xây dựng khối đoàn kết rộng rãi các giai cấp, các tầng lớp nhân dân yêu nước và các tổ chức cách mạng, chỉ đánh đổ những lực lượng và đảng phái phản cách mạng: “Đảng phải hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông, Thanh niên, Tân Việt, v.v.) để kéo họ đi vào phe vô sản giai cấp. Còn đối với bọn phú nông, trung tiểu địa chủ và tư bản An Nam mà chưa rõ mặt phản c.m thì phải lợi dụng, ít lâu mới làm cho họ đứng trung lập. Bộ phận nào đã ra mặt phản c.m (Đảng Lập hiến,v.v.) thì phải đánh đổ”[3]. Cương lĩnh chính trị của Đảng chỉ rõ giai cấp lãnh đạo và lực lượng chính, động lực chủ yếu của sự nghiệp cách mạng Việt Nam là: “Trong cuộc cách mạng tư sản dân quyền, vô sản giai cấp và nông dân là hai động lực chánh, nhưng vô sản có cầm quyền lãnh đạo thì cách mạng mới thắng lợi được”[4].

Về phương pháp cách mạng: sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng để đánh đổ đế quốc, phong kiến. Việc nêu lên phương pháp cách mạng bạo lực thể hiện sự thấm nhuần và tiếp thu tư tưởng cách mạng bạo lực và khởi nghĩa vũ trang của chủ nghĩa Mác - Lênin. Con đường phát triển chỉ có thể là cách mạng chứ không thể là cải lương, thỏa hiệp.

Về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, Cương lĩnh nêu rõ: “...trong khi tuyên truyền cái khẩu hiệu nước An Nam độc lập, phải đồng thời tuyên truyền và thực hành liên lạc với bị áp bức dân tộc và vô sản giai cấp thế giới, nhất là vô sản giai cấp Pháp”[5]. Đồng thời, Cương lĩnh cũng xác định cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng thế giới. Cách mạng Việt Nam gắn liền với cách mạng thế giới, đề cao vấn đề đoàn kết quốc tế là sự kết hợp chặt chẽ chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, lợi ích dân tộc và lợi ích toàn nhân loại tiến bộ đang đấu tranh để giải phóng khỏi ách áp bức, bất công trên thế giới.

Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng đã xử lý đúng đắn vấn đề dân tộc và giai cấp trong chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc, đáp ứng đúng yêu cầu khách quan của lịch sử, đáp ứng khát vọng độc lập tự do của toàn đân tộc, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại mới mở ra sau thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga 1917.

Bẩy tháng sau (tháng 10-1930), tại Hội nghị lần thứ nhất của Ban chấp hành Trung ương – thay cho Ban chấp hành Trung ương lâm thời, Luận cương chính trị của Đảng Cộng sản Đông Dương (Dự án để thảo luận trong Đảng) được thay thế cho Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam, lại nhấn mạnh mâu thuẫn giai cấp ngày càng diễn ra gay gắt ở Việt Nam, Lào và Cao Miên: “một bên là thợ thuyền dân cày và các phần tử lao khổ, một bên thì địa chủ phong kiến, tư bản và đế quốc chủ nghĩa”[6]. Luận cương xác định tính chất của cuộc cách mạng Đông Dương lúc đầu là cuộc “cách mạng tư sản dân quyền” cho đây là: “thời kỳ dự bị để làm xã hội cách mạng”. Luận cương cho rằng: Nhiệm vụ cốt yếu của cách mạng tư sản dân quyền là phải: “Tranh đấu để đánh đổ các di tích phong kiến, đánh đổ các cách bóc lột theo lối tư bản và để thực hành thổ địa cách mạng cho triệt để” và “Đánh đổ chủ nghĩa đế quốc Pháp làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập”. Luận cương còn xác định hai nhiệm vụ chiến lược phản đế và phản phong phải được đặt ngang hàng nhau: “Có đánh đổ được đế quốc chủ nghĩa mới phá được các giai cấp địa chủ và làm cách mạng thổ địa được thắng lợi, mà có phá tan được chế độ phong kiến thì mới đánh đổ được đế quốc chủ nghĩa”[7]…

Luận cương chính trị tháng 10năm 1930 đã có những đóng góp quan trọng vào kho tàng lý luận của cách mạng Việt Nam, vạch ra con đường đi lên của cách mạng nước ta. Song, Luận cương còn một số mặt hạn chế, không nêu ra được mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam và đế quốc Pháp, từ đó không nêu được nhiệm vụ chống đế quốc lên hàng đầu. Do vậy, chưa phát huy đầy đủ vị trí của yếu tố dân tộc, chưa nhận thức được đầy đủ vai trò của Mặt trận dân tộc thống nhất trong việc đoàn kết các lực lượng yêu nước. Luận cương chưa đánh giá đúng khả năng cách mạng của giai cấp tiểu tư sản, tinh thần yêu nước của tư bản dân tộc và một bộ phận địa chủ nhỏ.

Nhận thức không phù hợp với thực tiễn của xã hội thuộc địa Việt Nam và không phù hợp với chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc này kéo dài gần năm năm, cho đến Đại hội đại biểu toàn Đảng lần thứ nhất (3.1935). Từ đây cùng với sự phát triển của thực tiễn đấu tranh cách mạng, thông qua thực hành nghiêm túc nguyên tắc “tự chỉ trích” (phê bình và tự phê) với tinh thần “tự chỉ trích Bônsêvích phải có nguyên tắc có kỷ luật, theo dân chủ tập trung và phải luôn luôn đặt quyền lợi uy tín Đảng lên trên hết. Không được lợi dụng tự chỉ trích mà gây mầm bè phái chống Đảng và làm rối loạn hàng ngũ Đảng” phải thông qua tự chỉ trích để tẩy trừ: “các khuynh hướng hữu khuynh tả khuynh, lối hành động cô độc biệt phái, quan liêu hủ bại… để Đảng luôn “xứng đáng đội quân tiên phong cách mệnh, lãnh tụ chính trị của giai cấp”[8]. Ban chấp hành Trung ương có bước tiến mạnh mẽ trong tư duy lý luận cách mạng giải phóng dân tộc. Trong thư gửi các tổ chức Đảng ngày 26/7/1936, Ban Trung ương đã công khai phê phán những biểu hiện giáo điều trong phân tích đặc điểm giai cấp trong xã hội thuộc địa và cho rằng: “Ở một xứ thuộc địa như Đông Dương, trong hoàn cảnh hiện tại, nếu chỉ quan tâm đến cuộc đấu tranh giai cấp có thể sẽ nẩy sinh những khó khăn để mở rộng phong trào giải phóng dân tộc”[9]. Tháng 10.1936, Ban chỉ huy hải ngoại của Đảng ban hành văn bản: chung quanh vấn đề chính sách mới đã chỉ rõ: “cuộc dân tộc giải phóng không nhất định phải kết chặt với cuộc cách mạng điền địa, nghĩa là không thể nói rằng muốn đánh đổ đế quốc cần phải phát triển cách mạng điền địa; muốn giải quyết vấn đề điền địa cần phải đánh đổ đế quốc. Lý thuyết ấy có chỗ không xác đáng… Nếu phát triển cuộc đấu tranh chia đất mà ngăn trở cuộc tranh đấu phản đế thì phải lựa chọn vấn đề nào quan trọng hơn mà giải quyết trước. Nghĩa là chọn địch nhân (kẻ thù) chính, nguy hiểm nhất để tập trung lực lượng của một dân tộc mà đánh cho được toàn thắng”. Từ nhận thức đúng đắn về mâu thuẫn cơ bản chủ yếu trong xã hội thuộc địa, về nhiệm vụ của cách mạng thuộc địa, về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ chống đế quốc, thực dân và chống phong kiến, mối quan hệ giữa chiến lược và sách lược, về mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp… nên khi chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ, Ban Trung ương Đảng, trong Hội nghị từ ngày 6, 7, 8 tháng 11 năm 1939 đã xác định: Toàn Đảng phải “đứng trên lập trường cách mệnh giải phóng dân tộc, sự điều hòa những cuộc đấu tranh của những giai cấp người bổn xứ đưa nó vào phong trào đấu tranh chung của dân tộc ta là nhiệm vụ cốt lõi.”. Hội nghị Trung ương tháng 11.1939 đã quyết định: “cuộc cách mệnh tư sản dân quyền do Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương thực hiện giải quyết: 1.Đánh đổ đế quốc Pháp, vua chúa bổn xứ và tất cả bọn phản động tay sai cho đế quốc và phản bội dân tộc. 2.Đông Dương hoàn toàn độc lập (thi hành quyền dân tộc tự quyết). 3.Lập chính phủ cộng hòa dân chủ. 4. Lập quốc dân cách mệnh quân. 5.Quốc hữu hóa những nhà băng, các cơ quan vận tải, giao thông các binh xưởng, các sản vật trên rừng, dưới biển và dưới đất. 6.Tịch ký và quốc hữu hóa tất cả các xí nghiệp của tư bản ngoại quốc và bọn đế quốc thực dân và tài sản của bọn phản bội dân tộc, nhà máy giao thợ thuyền quản lý. 7.Tịch ký và quốc hữu hóa đất ruộng của đế quốc thực dân và bọn phản bội dân tộc. Lấy đất của bọn phản bội, đất công điền, đất bỏ hoang chia cho quần chúng nông dân cày cấy. 8.Thi hành luật lao động ngày 8 giờ, 7 giờ cho các hầm mỏ. 9.Bỏ hết các thứ sưu thuế. 10.Thủ tiêu tất cả các khế ước cho vay đặt nợ. 11.Ban hành các quyền tự do dân chủ, cả quyền nghiệp đoàn phổ thông đầu phiếu, những người công dân từ 18 tuổi trở lên, bất cứ đàn ông đàn bà nòi giống nào đều được quyền bầu cử, ứng cử. 12.Phổ thông giáo dục cường bách. 13.Nam nữ bình quyền về mọi phương diện xã hội, kinh tế và chính trị. 14.Mở rộng các cuộc xã hội, y tế, cứu tế, thể thao.v.v[10].

Một điểm rất đặc sắc của quá trình hình thành, phát triển và hoàn thiện đường lối chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc thời kỳ 1930-1945 là Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và Trung ương Đảng ta đã sáng tạo một hình thức tổ chức độc đáo phù hợp với điều kiện lịch sử của Việt Nam đó là lập mặt trận dân tộc thống nhất để hiện thực hóa tư tưởng của V.Lênin vĩ đại: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng – Cách mạng giải phóng dân tộc là sự nghiệp của toàn dân Việt Nam được Đảng tuyên truyền giác ngộ và được tập hợp tổ chức trong mặt trận dân tộc thống nhất nhằm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Chín tháng sau ngày thành lập, ngày 18.11.1930, Ban thường vụ Trung ương đã ban hành chỉ thị về vấn đề thành lập Hội “Phản đế đồng minh”. Trên cơ sở phân tích sâu sắc tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh vì độc lập tự do của dân tộc, bản chỉ thị đã nhận định: “Cuộc cách mệnh tư sản dân quyền ở Đông Dương mà không tổ chưc được toàn dân lại thành một lực lượng thật rộng, thật kín thì cuộc cách mạng cũng khó thành công (Rộng là toàn dân cùng đứng trong một mặt trận chống đế quốc và tụi phong kiến tay sai phản động, hèn hạ; Kín là đặt để công nông trong bức tranh dân tộc phản đế bao la)[11]. Bản chỉ thị cũng phê phán những biểu hiện của quan điểm hẹp hòi, “tả” khuynh trong xây dựng, mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất nên “Tổ chức cách mạng vẫn đơn thuần công nông” , “Do thiếu một tổ chức thật quảng đại quần chúng hấp thụ các tầng lớp trí thức dân tộc, tư sản dân tộc, họ là tầng lớp trên hay ở vào tầng lớp giữa và cho tới cả những người địa chủ có đầu óc oán ghét đế quốc Pháp, mong muốn độc lập quốc gia để đưa tất cả những tầng lớp và cá nhân đó vào trong hàng ngũ chống đế quốc Pháp, để cần kíp động viên toàn dân nhất tề hành động.”[12]. Vào năm 1936, trước nguy cơ của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2, Đại hội VII, quốc tế cộng sản chủ trương tập hợp mọi lực lượng dân chủ hòa bình chống chế độ phản động, chống chủ nghĩa phát xít. Nhiều nước trên thế giới đã hình thành mặt trận dân tộc rộng rãi. Ở Pháp, năm 1935, mặt trận bình dân Pháp được thành lập và giành được thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử và đứng ra thành lập chính phủ (5.1936). Thực hiện nghị quyết của quốc tế cộng sản, lợi dụng mặt trận bình dân Pháp giành thắng lợi ở Pháp, Đảng ta đã chủ trương mở rộng Mặt trận dân chủ thống nhất Đông Dương nhằm tập hợp các giai cấp, Đảng phái, dân tộc, tổ chức chính trị, xã hội và tôn giáo khác nhau thực hiện nhiệm vụ chung là: “Mặt trận dân chúng thống nhất phản đế phải dùng đủ phương pháp mà đánh tan ách thống trị của đế quốc Pháp, chống đế quốc chiến tranh, chống chủ nghĩa phát xít, bênh vực Xô Viết liên bang”[13]. Đến Hội nghị Trung ương tháng 11.1939, tư duy lý luận về tổ chức lực lượng cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng đã hoàn toàn thống nhất với tư tưởng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc: Nhiệm vụ đánh Pháp đuổi Nhật không phải chỉ của riêng giai cấp công nhân và nông dân mà là nhiệm vụ chung của toàn dân Việt Nam, khi Trung ương Đảng xác định: “Thống nhất lực lượng dân tộc là điều kiện cốt yếu để đánh đổ đế quốc Pháp”[14]. Nghị quyết của Hội nghị Trung ương tháng 11.1940 đã đưa ra quan niệm về “Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế là sự liên minh giữa các lực lượng cách mệnh phản đế không phân biệt giai cấp, đảng phái, dân tộc, tôn giáo, mục đích là thực hiện thống nhất hành động giữa các lực lượng ấy đặng tranh đấu tiến lên vũ trang bạo động đánh đổ đế quốc Pháp, Nhật và các lực lượng phản động ngoại xâm và các lực lượng phản bội quyền lợi dân tộc làm cho Đông Dương được hoàn toàn giải phóng”[15].

Tại Hội nghị này dù Trung ương đã khẳng định: “khẩu hiệu cách mệnh phản đế; cách mạng giải phóng dân tộc cao hơn và thiết dụng hơn” nhưng lại cho rằng: “cách mạng phản đế và cách mạng thổ địa phải đồng thời tiến, không thể cái làm trước cái làm sau”[16].

Ngày 28.1.1941, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước. Sau một thời gian chuẩn bị, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập và chủ trì Hội nghị Trung ương 8 từ ngày 10 đến 19/5/1941. Hội nghị đã phân tích nguồn gốc, đặc điểm, tính chất của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2, dự báo phe phát xít nhất định thất bại, phe Đồng minh chống phát xít chắc chắn sẽ giành thắng lợi. Chủ nghĩa đế quốc sẽ suy yếu và phong trào cách mạng thế giới sẽ phát triển mạnh mẽ. Hội nghị dự đoán rằng: “Nếu cuộc chiến tranh đế quốc lần trước đã đẻ ra Liên Xô, một nước xã hội chủ nghĩa, thì cuộc đế quốc chiến tranh lần này sẽ đẻ ra nhiều nước xã hội chủ nghĩa do đó mà cách mạng nhiều nước thành công”[17]. Hội nghị nhận định: “Đế quốc Pháp – Nhật chẳng những áp bức các giai cấp thợ thuyền, dân cày mà chúng còn áp bức bóc lột cả các dân tộc, không chừa một hạng nào…Quyền lợi tất cả các giai cấp bị cướp giật, vận mệnh cách mệnh dân tộc nguy vong không lúc nào bằng. Pháp – Nhật ngày nay không chỉ là kẻ thù của công nông mà là kẻ thù của cả dân tộc Đông Dương”… Do đó: “Cuộc cách mạng Đông Dương hiện tại không phải là cuộc cách mệnh tư sản dân quyền, cuộc cách mệnh phải giải quyết hai vấn đề phản đế và điền địa nữa, mà là cuộc cách mạng chỉ giải quyết một vấn đề cần kíp dân tộc giải phóng”[18]. Hội nghị khẳng định: “Trong lúc này nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng, không đòi lại được độc lập, tự do cho toàn dân tộc, thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi của bộ phận, của giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được.”.

Từ quan điểm chỉ đạo này, Đảng ta đã xác định tính chất của cách mạng Việt Nam giai đoạn này là cách mạng giải phóng dân tộc, đây là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng hàng đầu của cách mạng Việt Nam. Vì thế Hội nghị chủ trương tạm gác khẩu hiệu “Đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày”, thay bằng khẩu hiệu: “Tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc và Việt gian chia cho dân cày nghèo, chia lại ruộng đất cho công bằng, giảm địa tô, giảm tức”.

Hội nghị đi tới một quyết định cực kỳ quan trọng: giải quyết vấn đề dân tộc trong khuôn khổ từng nước, cốt làm sao để thức tỉnh được tinh thần dân tộc của mỗi nước trên bán đảo Đông Dương. Hội nghị chủ trương thành lập ở mỗi nước một mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi. Ở Việt Nam mặt trận này được lấy tên là: “Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt minh). Các tổ chức quần chúng yêu nước chống đế quốc được thành lập trước đây đều thống nhất lấy tên là: Hội cứu quốc”, như Hội nông dân cứu quốc, Hội công nhân cứu quốc, Hội phụ nữ cứu quốc, Hội thanh niên cứu quốc, Hội phụ lão cứu quốc, Hội nhi đồng cứu quốc… và tất cả các Hội cứu quốc đều tham gia là thành viên của Việt minh. Đối với Lào, Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận Ai Lao độc lập đồng minh, và đối với Campuchia thì lập Mặt trận Cao Miên độc lập đồng minh. Trên cơ sở ra đời mặt trận ở mỗi nước sẽ thành lập mặt trận chung của ba nước là Đông Dương độc lập đồng minh.

Các dân tộc trên bán đảo Đông Dương đều chịu ách thống trị của đế quốc Pháp, phát xít Nhật cho nên phải đoàn kết thống nhất lực lượng để đánh đuổi kẻ thù chung. Vấn đề dân tộc ở bán đảo Đông Dương lúc này là vấn đề tự do độc lập của mỗi dân tộc. Do đó Hội nghị Trung ương 8 khẳng định hết sức tôn trọng và thi hành đúng quyền dân tộc tự quyết đối với các dân tộc ở Đông Dương. Sau khi đánh đuổi được Pháp, Nhật thì: “các dân tộc sống trên cõi Đông Dương sẽ tùy theo ý muốn tổ chức thành Liên Bang cộng hòa dân chủ hay đứng riêng thành dân tộc quốc gia tùy ý”. “Sự tự do độc lập của các dân tộc sẽ được thừa nhận và coi trọng”[19]. Sau Hội nghị Trung ương 8, ngày 19-5-1941 một Đại hội gồm đại diện các Đảng phái, các tổ chức quần chúng… tuyên bố thành lập Việt Nam độc lập Đồng minh với tuyên ngôn: “Liên hiệp hết thảy các tầng lớp nhân dân không phân biệt tôn giáo, đảng phái, xu hướng chính trị nào, giai cấp nào; đoàn kết chiến đấu để đánh đuổi Pháp, Nhật, giành quyền độc lập cho xứ sở. Việt Nam độc lập đồng minh lại còn hết sức giúp đỡ Ai Lao độc lập đồng minh và Cao Miên độc lập đồng minh để cùng thành lập Đông Dương độc lập đồng minh hay là mặt trận thống nhất dân tộc phản đế toàn Đông Dương để đánh được kẻ thù chung giành quyền độc lập cho nước nhà. Sau khi đánh đuổi được đế quốc Pháp, Nhật sẽ thành lập một Chính phủ nhân dân của Việt Nam dân chủ cộng hòa lấy lá cờ đỏ sao vàng năm cánh làm lá cờ toàn quốc. Chính phủ ấy do quốc dân đại hội cử ra”[20].

Hội nghị quyết định phải xúc tiến công tác chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, và coi đây là nhiệm vụ trung tâm của Đảng và của nhân dân ta trong giai đoạn hiện tại. Hội nghị đã xác định bốn điều kiện cho khởi nghĩa vũ trang thắng lợi và xác định sáu nhiệm vụ phải thực hiện để củng cố, tăng cường, phát triển mở rộng lực lượng cách mạng trong cả nước đủ sức để thực hiện và củng cố thắng lợi của cuộc khởi nghĩa vũ trang[21].

Hội nghị Trung ương 8 đã phát triển sáng tạo phương thức khởi nghĩa vũ trang cách mạng khi đề ra chủ trương tiến hành khởi nghĩa từng phần giành chính quyền từng địa phương mở đường tiến lên tổng khởi nghĩa.

Hội nghị Trung ương 8 đã đề ra nhiệm vụ xây dựng Đảng làm cho Đảng đủ năng lực lãnh đạo sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc. Đảng là người lãnh đạo người tổ chức mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Đến Hội nghị Trung ương 8 (tháng 5.1941) Đảng ta đã hoàn chỉnh sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cách mạng được nêu ra từ Hội nghị Trung ương 6 tháng 11.1939. Đó là sự chuyển hướng chiến lược tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược phản đế và phản phong sang thực hiện chiến lược giải phóng dân tộc, chỉ tập trung lực lượng toàn dân tộc giải quyết cho được một vấn đề cấp bách và quan trọng hàng đầu là đánh đổ ách thống trị của đế quốc Pháp-Nhật, giành độc lập hoàn toàn cho Tổ quốc. Từ xác định đúng mâu thuẫn cơ bản chủ yếu, đến chỉ rõ kẻ thù chủ yếu là đế quốc Pháp – Nhật, Hội nghị đã xác định rõ tính chất của cuộc cách mạng là cách mạng giải phóng dân tộc, lực lượng tiến hành cuộc cách mạng này là toàn dân Việt Nam bao gồm mọi tầng lớp, mọi tổ chức chính trị, mọi giai cấp, mọi tôn giáo, dân tộc, mọi lứa tuổi được tập hợp trong mặt trận dân tộc thống nhất phản đế với tên gọi Mặt trận Việt Nam độc lập Đồng Minh. Đảng cộng sản Đông Dương là thành viên của Việt Minh và là hạt nhân chính trị lãnh đạo Việt Minh. Hội nghị Trung ương 8 đã quyết định phương pháp cách mạng giải phóng dân tộc là khởi nghĩa vũ trang, từ khởi nghĩa vũ trang từng phần. Giành chính quyền ở từng địa phương chuẩn bị lực lượng đón thời cơ tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.

Đường lối chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc của Hội nghị Trung ương 8 (tháng 5.1941) là sự khẳng định kế thừa, tiếp thu và phát triển sáng tạo tư tưởng cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã vạch ra trong tác phẩm “Đường Cách Mệnh” (1927) và cương lĩnh cách mạng đầu tiên (chánh cương vắn tắt, sách lược vắn tắt, chương trình vắn tắt) của Đảng do chính Người dự thảo và được Hội nghị thành lập Đảng 3/2/1930 thông qua.

Đường lối chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc của Hội nghị Trung ương 8 là sự khẳng định bước trưởng thành vượt bậc của Đảng ta trong lãnh đạo chính trị, trong đổi mới tư duy về xây dựng đường lối cứu nước, trong việc mài sắc vũ khí tự chỉ trích Bônsêvích để vượt qua bệnh ấu trĩ “tả” khuynh, bệnh giáo điều dập khuôn máy móc…

Đường lối chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (tháng 5-1941) là ngọn đèn pha soi sáng, là ngọn cờ dẫn đường chỉ lối cho toàn dân ta giành thắng lợi vĩ đại trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hoà nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

PGS.TS Đào Duy Quát

Nguyên Phó Trưởng ban thường trực

Ban Tư tưởng – Văn hóa TW

[1] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr. 3

[2] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr. 4

[3] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr. 4

[4] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr. 4

[5] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr. 4

[6] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng toàn tập. NXB chính trị quốc gia. Hà Nội 2002. Tập2. Trang 90

[7] Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đảng toàn tập. NXB chính trị quốc gia. Hà Nội 2002. Tập2. Trang 90

[8] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 6. Trang 567

[9] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 6. Trang 74

[10] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 6. Trang 544-545

[11] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 6. Trang 231

[12] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 6. Trang 232

[13] Văn kiện Đảng toàn tập. NXB chính trị quốc gia Hà Nội năm 2000. Tập 6. Trang 21

[14] Văn kiện Đảng toàn tập. NXB chính trị quốc gia Hà Nội năm 2000. Tập 6. Trang 544

[15] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 7. Trang 77

[16] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 7. Trang 68

[17] Lịch sử cách mạng tháng 8 -1945. NXB chính trị quốc gia.Hà Nội.1995. Trang 38-40

[18] Lịch sử cách mạng tháng 8 -1945. NXB chính trị quốc gia.Hà Nội.1995. Trang 38-40

[19] Lịch sử Cách mạng Tháng 8.1945. NXB chính trị quốc gia. Hà Nội 1995. Trang 41, 42

[20] Văn kiện Đảng toàn tập. Sđd. Tập 7. Trang 466-467

[21] Cách mạng tháng 8.1945. NXB chính trị quốc gia.Hà Nội 1995. Trang 42-43

BÀI 2: ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM - NGƯỜI TỔ CHỨC, LÃNH ĐẠO MỌI THẮNG LỢI CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM

Thứ ba - 21/07/2020 08:30 139.878 0

I. ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI, CHẤM DỨT SỰ KHỦNG HOẢNG VỀ ĐƯỜNG LỐI GIẢI PHÓNG DÂN TỘC, MỞ RA SỰ PHÁT TRIỂN MỚI CỦA CÁCH MẠNG VÀ DÂN TỘC VIỆT NAM

1.1. Sự khủng hoảng về đường lối giải phóng dân tộc Việt Nam

Từ nửa sau thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh phát triển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc, đẩy mạnh xâm chiếm các nước thuộc địa. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân ra đời. Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa đế quốc ngày càng gay gắt.

Trước tình hình đó, phong trào đấu tranh đòi độc lập dân tộc ở các nước thuộc địa phát triển mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến Việt Nam. Đặc biệt, thắng lợi của cuộccách mạngtháng Mười Nga (năm 1917) và sự ra đời của Quốc tế Cộng sản (Quốc tế III năm 1919) làm biến đổi sâu sắc tình hình thế giới, mở đầu thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới.

Đối với Việt Nam, ngày01-9-1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta. Năm 1884, triều đình nhà Nguyễn ký với Chính phủ Pháp bản Hiệp ước Pa-tơ-nốt thừa nhận sự thống trị của thực dân Pháp trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Thực dân Pháp xác lập chế độ cai trị và khai thác thuộc địa ở Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực:

Về chính trị: thực dân Pháp thực thi chính sách “chia để trị”.

Về kinh tế: thực dân Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897-1914), lần thứ hai (1919-1929).

Về văn hoá: thi hành triệt để chính sách văn hoá nô dịch, ngăn chặn mọi ảnh hưởng của nền văn hoá tiến bộ trên thế giới vào Việt Nam.

Dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, xã hội Việt Nam đã có những biến chuyển sâu sắc:

Về tính chất xã hội: từ xã hội phong kiến thành xã hội thuộc địa nửa phong kiến.

Về mâu thuẫn cơ bản trong xã hội: nổi lên hai mâu thuẫn cơ bản:mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp và tay sai;mâu thuẫn giữa giai cấp nông dân với giai cấp địa chủ phong kiến.

Về cơ cấu giai cấp trong xã hội:giai cấp cũ bị phân hoá (địa chủ phong kiến và nông dân); đồng thời, xuất hiện những giai cấp và tầng lớp mới (công nhân, tư sản và tiểu tư sản).

Thực tiễn lịch sử Việt Nam đặt ra những yêu cầu cơ bản cần phải giải quyết, đó là: đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc, tự do cho Nhân dân và xoá bỏ chế độ phong kiến, giành quyền dân chủ cho Nhân dân. Trong đó, chống đế quốc, giải phóng dân tộc là nhiệm vụ trước mắt và nổi lên hàng đầu.

Trước yêu cầu của lịch sử, phong trào đấu tranh chống Pháp đã diễn ra mạnh mẽ:

- Phong trào Cần Vương (1885 - 1896): điển hình là các cuộc khởi nghĩa Ba Đình (Thanh Hoá), Bãi Sậy (Hưng Yên), Hương Khê (Hà Tĩnh)…, với những sĩ phu phong kiến yêu nước như: Phan Đình Phùng, Tống Duy Tân, Nguyễn Thiện Thuật, Đinh Công Tráng...

- Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (Bắc Giang) dưới sự lãnh đạo của thủ lĩnh nông dân Hoàng Hoa Thám, là cuộc đấu tranh anh dũng của nông dân Việt Nam kéo dài gần 30 năm (1884 - 1913).

-Phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản với xu hướng bạo động của Phan Bội Châu và xu hướng cải cách của Phan Chu Trinh.

Phan Bội Châu chủ trương bạo động để giành độc lập dân tộc nhưng dựa vào sự giúp đỡ bên ngoài (dựa vào Nhật để đánh Pháp), thiết lập một nhà nước theo mô hình quân chủ lập hiến như của Nhật (1905) và sau đó theo chế độ cộng hoà tư sản như ở Trung Quốc (1912).

Phan Chu Trinh chủ trương bất bạo động, tiến hành cải cách văn hóa, mở mang dân trí, làm cho dân giàu, nước mạnh, nhưng lại dựa vào nhà nước “bảo hộ Pháp”.

+ Phong trào Quốc gia cải lương của bộ phận tư sản và địa chủ lớp trên (1919-1923).

+ Phong tràoYêu nước dân chủ công khai của tiểu tư sản thành thị và tư sản lớp dưới (1925 - 1926).

+ Phong trào Cách mạng quốc gia tư sản củaViệt Nam Quốc dân Đảng do Nguyễn Thái Học đứng đầu (1927 - 1930) và cuộc khởi nghĩa Yên Bái (tháng 02-1930).

Như vậy, vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, tiếp tục truyền thống yêu nước, bất khuất kiên cường chống ngoại xâm, các phong trào chống thực dân Pháp theo ý thức hệ phong kiến, tư sản của Nhân dân ta diễn ra rất sôi nổi và liên tục, nhưng tất cả đều không thành công. Sự thất bại đó do nguyên nhân các giai cấp lãnh đạo đã lạc hậu, non yếu; không nhận thức đúng yêu cầu khách quan của lịch sử gắn giải phóng dân tộc với giải phóng giai cấp, giải phóng con người; không tập hợp và tổ chức được đông đảo các giai tầng yêu nước; những hạn chế trong phương pháp đấu tranh… Việt Nam lâm vào khủng hoảng bế tắc về đường lối cứu nước, nhiệm vụ lịch sử đặt ra cho các thế hệ yêu nước đương thời là cần phải có một tổ chức cách mạng tiên phong, có đường lối cứu nước đúng đắn để giải phóng dân tộc.

1.2. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam

Trong hoàn cảnh Việt Nam đang rơi vào khủng hoảng về đường lối giải phóng dân tộc,với nhiệt huyết cứu nước, với thiên tài trí tuệ, nhãn quan chính trị sắc bén và được kế thừa các giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam, ngày 05-6-1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc.

Nguyễn Tất Thành sang Pháp, Mỹ, Anh và nhiều nước thuộc địa của đế quốc, thực dân. Trải qua nhiều nghề lao động khác nhau, Người đã rút ra một kết luận quan trọng: ở đâu bọn đế quốc thực dân cũng tàn bạo độc ác, ở đâu người lao động cũng bị bóc lột dã man.

Đầu năm 1919, Nguyễn Ái Quốc tham gia Đảng Xã hội Pháp, một chính đảng tiến bộ ở Pháp lúc đó. Tháng 6-1919, các nước thắng trận họp Hội nghị Hoà bình ở Vécxây (Pháp), Nguyễn Ái Quốcthay mặt Hộinhững người Việt Nam yêu nước ở Phápgửi tới hội nghị bản yêu sách tám điểm[1]. Những yêu sách của Người không được Hội nghị đáp ứng. Sự kiện này đã giúp Nguyễn Ái Quốc hiểu rõ: “Chủ nghĩa Uynxơn chỉ là một trò bịp bợm lớn”. Tháng 7-1920, Nguyễn Ái Quốc được đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địacủa V.I.Lênin đăng trên báo L'Humanite (Nhân đạo), số ra ngày 16 và 17-7-1920. Những luận điểm cách mạng của Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa đã giải đáp những vấn đề cơ bản và chỉ dẫn hướng phát triển của sự nghiệp cứu nước, giải phóng dân tộc mà sau gần mười năm tìm kiếm (1911 - 1920) Nguyễn Ái Quốc mới bắt gặp.

Tại Đại hội lần thứ XVIII Đảng Xã hội Pháp (tháng 12 - 1920), Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu tán thành việc gia nhập Quốc tế thứ ba (Quốc tế Cộng sản do Lênin thành lập). Đây cũng là sự kiện Nguyễn Ái Quốc trở thành một trong những sáng lập viên của Đảng Cộng sản Pháp và là người cộng sản đầu tiên của Việt Nam, đánh dấu bước chuyển biến quyết định trong tư tưởng và lập trường chính trị của Nguyễn Ái Quốc, từ lập trường yêu nước chuyển sang lập trường cộng sản.

Từ đây, Người tiếp tục học tập để bổ sung hoàn thiện tư tưởng cứu nước, đồng thời tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin về Việt Nam nhằm chuẩn bị các tiền đề vềtư tưởng, chính trị và tổ chức, cán bộ cho sự ra đời chính đảng tiên phong ở Việt Nam.

Về tư tưởng:Người tích cực tố cáo, lên án bản chất bóc lột của chủ nghĩa thực dân đối với Nhân dân các nước thuộc địa và kêu gọi, thức tỉnh Nhân dân bị áp bức đấu tranh giải phóng.

Về chính trị:thông qua những tác phẩm lý luận tiêu biểu, Nguyễn Ái Quốc khẳng định con đường cách mạng của các dân tộc bị áp bức “chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giải phóng được dân tộc; cả hai cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và của cách mạng thế giới”. Mặt khác, cách mạng giải phóng dân tộc có thể thành công trước cách mạng chính quốc, góp phần thúc đẩy cách mạng chính quốc. Cách mạng muốn giành được thắng lợi thì “trước hết phải có Đảng cách mệnh”.

Về tổ chức:tháng 6-1925, Hội Việt Nam cách mạng thanh niên được thành lập tại Quảng Châu (Trung Quốc), từ đó đã có tác dụng thúc đẩy phong trào yêu nước Việt Nam theo khuynh hướng cách mạng vô sản, nâng cao ý thức giác ngộ và lập trường cách mạng của giai cấp công nhân. Tháng 3-1929, tại số nhà 5D, phố Hàm Long, Hà Nội, Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Việt Nam ra đời. Tiếp đó, các tổ chức cộng sản liên tiếp được thành lập: Đông Dương Cộng sản Đảng tại Bắc Kỳ (tháng 6-1929), An Nam Cộng sản Đảng tại Nam Kỳ (tháng 11-1929) và Đông Dương Cộng sản liên đoàn tại Trung Kỳ (tháng 01-1930).

Sự ra đời của các tổ chức cộng sản phản ánh sự phát triển nhảy vọt của phong trào cách mạng Việt Nam. Tuy nhiên,sự tồn tại của ba tổ chức cộng sản hoạt động biệt lập trong một quốc gia là nguy cơ dẫn đến chia rẽ trong phong trào cách mạng. Yêu cầu bức thiết lúc đó là thống nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng cộng sản duy nhất để lãnh đạo phong trào cách mạng của giai cấp công nhân vàNhân dân Việt Nam.

Với sự nhạy bén về chính trị, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Từ ngày06-01 đến ngày07-02-1930, Hội nghị hợp nhất ba tổ chức cộng sản họp tại bán đảo Cửu Long (Hương Cảng, Trung Quốc) dưới sự chỉ trì của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Hội nghị nhất trí thành lập một đảng thống nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng thời, Hội nghị thông qua Chánh cương vắn tắt của Đảng, Sách lược vắn tắt của Đảng, Chương trình tóm tắt của Đảng, Điều lệ vắn tắt của Đảng Cộng sản Việt Nam, Điều lệ tóm tắt của các hội quần chúng. Trong đó, nội dung của Chánh cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt thể hiện rõ đường lối của cách mạng Việt Nam, với chủ trương “làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”.

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã phản ánh sự kết hợp giữa đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc ở nước ta trong những năm đầu thế kỷ XX; đồng thời,là sản phẩm của sự kết hợp giữa Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Đó là một mốc lớn, bước ngoặt trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam, chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước. Sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam với Cương lĩnh, đường lối cách mạng đúng đắn chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành, đủ sức lãnh đạo cách mạng.

Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam gắn liền với tên tuổi của Lãnh tụNguyễnÁi Quốc - Hồ Chí Minh, người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta.

II. QUÁ TRÌNH LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỪ NĂM 1930 ĐẾN NAY

2.1. Đảng lãnh đạo đấu tranh giành chính quyền và bảo vệ nền độc lập, tự do của dân tộc

2.1.1. Đảng lãnh đạo đấu tranh giành chính quyền và Tổng khởi nghĩatháng Tám năm 1945

Với đường lối cách mạng đúng đắn, Đảng đã quy tụ đoàn kết xung quanh mình tất cả các giai cấp và tầng lớp yêu nước không phân biệt dân tộc, tôn giáo xây dựng nên lực lượng cách mạng to lớn và rộng khắp trong cả nước, đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược và bọn phong kiến tay sai.

Qua 15 năm (1930-1945) lãnh đạo cách mạng, trải qua đấu tranh gian khổ, mặc dù gặp phải những tổn thất hy sinh to lớn nhưng Đảng vẫn giữ vững ý chí chiến đấu, kiên định cách mạng, trung thành với mục tiêu tư tưởng của mình. Đảng đã lãnh đạoNhân dân tiến hành ba cao trào cách mạng, đó là:
- Cao trào cách mạng (1930-1931) với đỉnh cao Xô viết-Nghệ Tĩnh.
- Cao trào cách mạng dân sinh, dân chủ (1936-1939).

- Cao trào cách mạng giải phóng dân tộc (1939-1945) với đỉnh cao Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Trên cơ sở nắm bắt tình hình trong nước và quốc tế, Đảng đã dự báo đúng thời cơ lịch sử và chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết để lãnh đạoNhân dân tiến hành khởi nghĩa. Với nghệ thuật lãnh đạo và tổ chức khởi nghĩa tài tình, Đảng đã lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩaCách mạngtháng Tám năm 1945 thành công trọn vẹn. Chỉ trong một thời gian ngắn (từ ngày 14 đến ngày 28-8-1945),Nhân dân Việt Nam đã vùng lên đập tan xiềng xích nô lệ của chế độ thực dân, lật nhào chế độ phong kiến tay sai, giành chính quyền về tay nhân dân.

Ngày02-9-1945, thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước củaNhân dân, doNhân dân và vìNhân dân, đưa dân tộc ta bước sang một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập, tự do, tiến lênchủ nghĩa xã hội. Đánh giá ý nghĩa lịch sử của thắng lợi này, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết:“Chẳng những giai cấp lao động vàNhân dân Việt Nam ta có thể tự hào mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng:lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”.

2.1.2. Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng (1945-1946)

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phải đối mặt những khó khăn, thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế kiệt quệ, ngân sách quốc gia trống rỗng, nạn đói tiếp tục đedọa; hơn 90% dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội do chế độ cũ để lại nặng nề; trong khi đó, ngoại xâm và nội phản câu kết với nhau để cùng chống phá chính quyền cách mạng non trẻ. Vận mệnh của Tổ quốc như“ngàn cân treo sợi tóc”.

Trước yêu cầu mới của lịch sử, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kịp thời đề ra những chủ trương, quyết sách đúng đắn, toàn diện trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng...Cụ thể là:
- Lãnh đạo xây dựng chế độ dân chủ nhân dân:tiến hành bầu cử Quốc hội khoá I (06-01-1946), thành lập Chính phủ chính thức (02-3-1946) và thông qua Hiến pháp của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (09-11-1946).

- Phát động phong trào chống “giặc đói”, “giặc dốt”, xây dựng nền văn hoá mới, xoá bỏ tàn dư văn hoá nô dịch của thực dân.

- Lãnh đạoNhân dân Nam Bộ tiến hành kháng chiến chống thực dân Pháp ngay từ thời điểm thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam lần thứ hai (23-9-1945).

- Tiến hành đấu tranh trên mặt trận ngoại giao:trên cơ sở phân tích âm mưu, thủ đoạn của các kẻ thù đối với cách mạng Việt Nam, Đảng đã thực hiện sách lược lợi dụng mâu thuẫn trong nội bộ kẻ thù để phân hoá chúng, tránh tình thế cùng một lúc đương đầu với nhiều kẻ thù. Đó là:
+ Thực hiện sách lược nhân nhượng,hòahoãn với quân đội Trung Hoa Dân quốc và tay sai của chúng ở miền Bắc để tập trung kháng chiến chống Pháp ở Nam Bộ (từ tháng09-1945 đếntháng 03-1946).

+ Thực hiện sách lượchòahoãn, nhân nhượng với Pháp để đẩy nhanh quân đội Trung Hoa Dân quốc về nước, chuẩn bị kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (từ tháng 3-1946 đến tháng 12-1946).

Với đường lối đúng đắn, sáng suốt, vừa cứng rắn về nguyên tắc, vừa mềm dẻo về sách lược, Đảng đã huy động được sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc vượt qua muôn vàn khó khăn, nguy hiểm, củng cố giữ vững chính quyền cách mạng, chuẩn bị mọi mặt cho cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp.
2.1.3. Đảng lãnh đạo toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954).

Bất chấp nguyện vọng yêu chuộng hòa bình củaNhân dân ta, mặc dù chúng ta đã nhân nhượng, chúng ta càng nhân nhượng thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng muốn cướp nước ta một lần nữa. Ngày 19-12-1946, Ban Thường vụ Trung ương công bố Chỉ thị Toàn dân kháng chiến và cùng ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến. Thực hiện chủ trương kháng chiến của Đảng và đáp lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh,Nhân dân cả nước đã nhất tề đứng lên với quyết tâm:“thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.

Với đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện, đánh lâu dài, dựa vào sức mình là chính, vừa kháng chiến vừa kiến quốc, Đảng ta đã tổ chức, lãnh đạoNhân dân vượt qua mọi khó khăn, giành thắng lợi vĩ đại trong cuộc kháng chiến09 năm chống thực dân Pháp xâm lược.

Chiến thắng Điện Biên Phủ (từ ngày 13-3-1954 đến ngày07-5-1954) đã đi vào lịch sử dân tộc ta như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay một Đống Đa của thế kỷ XX, đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi, đột phá thành trì của đế quốc, báo hiệu sự sụp đổ hoàn toàn không tránh khỏi của chủ nghĩa thực dân cũ. Đánh giá ý nghĩa lịch sử của thắng lợi này, Hồ Chủ tịch viết:“Lần đầu tiên trong lịch sử, một nước thuộc địa nhỏ yếu đã thắng một nước thực dân hùng mạnh. Đó là thắng lợi vẻ vang của nhân dân Việt Nam, đồng thời cũng là thắng lợi của các lượng hòa bình, dân chủ và chủ nghĩa xã hội thế giới”...

Thắng lợi đó đã làm sáng tỏ một chân lý:trong điều kiện thế giới ngày nay, một dân tộc dù nhỏ yếu nhưng một khi đoàn kết đứng lên, kiên quyết đấu tranh dưới sự lãnh đạo của chính Đảng Mác-Lênin để giành độc lập và dân chủ thì có đầy đủ lực lượng để chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.

2.1.4. Đảng lãnh đạoNhân dân xây dựng chủ nghĩa xã hội và kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược (1954-1975)

Với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cách mạng Việt Nam bước vào thời kỳ mới với đặc điểm:đất nước tạm thời chia cắt làm hai miền với hai chế độ chính trị - xã hội đối lập nhau. Miền Bắc đã có hoà bình, dưới sự lãnh đạo của Đảng đang bắt đầu xây dựng một xã hội mới. Miền Nam vẫn còn dưới ách đô hộ, áp bức của chủ nghĩa đế quốc. Con đường phát triển của cách mạng nước ta lúc này được Đảng ta xác định là phải tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược:

Một là, tiến hành cách mạngxã hội chủ nghĩaở miền Bắc, xây dựng miền Bắc thành căn cứ địa vững chắc của cả nước.

Hai là, tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, chống đế quốc Mỹ xâm lược và tay sai, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Như vậy, đặc điểm lớn nhất, nét độc đáo của cách mạng Việt Nam thời kỳ này là một Đảng thống nhất lãnh đạoNhân dân cả nước tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược. Tuy mỗi miền thực hiện một nhiệm vụ chiến lược khác nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó cách mạng miền Bắc giữ vai trò quyết định nhất đối với toàn bộ sự phát triển của cách mạng Việt Nam. Cách mạng miền Nam giữ vị trí quan trọng, tác động trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
Hơn 20 năm cải tạo và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt từ năm 1965 trở đi miền Bắc phải trực tiếp đương đầu với cuộc chiến tranh phá hoại rất ác liệt của đế quốc Mỹ, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng,Nhân dân miền Bắc đã kiên cường trong sản xuất và chiến đấu, giành được những thành tựu to lớn, đồng thời chi viện đắc lực cho miền Nam...Hàng triệu tấn lương thực và vũ khí, trang bị; hàng vạn thanh niên nam nữ hăng hái lên đường vào miền Nam chiến đấu. Miền Bắc đã dốc sức vào chiến tranh cứu nước và giữ nước với toàn bộ sức mạnh của chế độ xã hội chủ nghĩa, đã làm tròn một cách xuất sắc nghĩa vụ căn cứ địa của cách mạng cả nước, xứng đáng là pháo đài vô địch của chủ nghĩa xã hội.

Đế quốc Mỹ đã dùng mọi thủ đoạn, thử nghiệm mọi chiến lược chiến tranh, sử dụng các loại vũ khí và phương tiện chiến tranh hiện đại trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Quymô, tính chất cũng như mức độ ác liệt của cuộc chiến tranh màNhân dân ta phải đương đầu chịu đựng chưa từng có trong lịch sử.
Song,Nhân dân miền Nam nói riêng vàNhân dân Việt Nam nói chung đã kiên cường vượt qua gian khổ hy sinh, kiên quyết đánh thắng các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ:

- Chiến lượcChiến tranh điển hình của chủ nghĩa thực dân mới (1954-1960).
- Chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” (1961-1965).

- Chiến lược “Chiến tranh cục bộ” (1965-1968).

- Chiến lược “Việt Nam hoá chiến tranh” (1969-1975).

Với những thắng lợi đó, miền Nam đã xứng đáng với danh hiệu “Thành đồng Tổ quốc”, sát cánh cùng đồng bào miền Bắc đánh bại mọi âm mưu, chiến lược của đế quốc Mỹ, góp phần trực tiếp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Trải qua 21 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng,Nhân dân cả nước đã chiến đấu kiên cường anh dũng với sự đồng tình ủng hộ của bạn bè quốc tế; bằng cuộc Tổng tiến công nổi dậy mùa xuân 1975, với chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử,Nhân dân ta đã kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. “Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi củaNhân dân ta trong sự nghiệp đánh Mỹ cứu nước sẽ mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc”.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã kết thúc vẻ vang 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc; hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ trong cả nước, mở ra thời kỳ mới - thời kỳ độc lập, thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.

2.2. Đảng lãnh đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa từ năm 1975 đến nay
2.2.1. Chủ trương và sự lãnh đạo của Đảng trong những năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước (1975-1986)

Ngay sau khi giải phóng miền Nam, mặc dùNhân dân đã làm chủ toàn bộ đất nước, nhưng về mặtnhà nước thì vẫn còn haiChính phủ, hai tổ chức mặt trận và các đoàn thể quần chúng ở hai miền Nam-Bắc. Đáp ứng nguyện vọng tha thiết củaNhân dân cả nước, đáp ứng quy luật khách quan của cách mạng và lịch sử dân tộc Việt Nam, Đảng đã lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ thống nhất đất nước về mặt nhà nước.
Ngày 25-4-1976, cử tri cả nước bỏ phiếu (bầu Quốc hội chung của cả nước với 492 đại biểu đủ các thành phần (Quốc hội khoá VI). Ngay sau đó, các tổ chức đoàn thể cách mạng cũng nhanh chóng được thống nhất.

Từ ngày 14 đến ngày 20-12-1976, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng đã được tiến hành tại Thủ đô Hà Nội. Đại hội đã xác định đường lối chung của cách mạng xã hội chủ nghĩa trên phạm vi cả nước trong giai đoạn mới và đường lối xây dựng kinh tế -xã hội. Đại hội đã bổ sung Điều lệ Đảng và đổi tên Đảng Lao động Việt Nam thành Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội IV, Đảng đã lãnh đạoNhân dân cả nước thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976-1980) và tiến hành cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc.

Từ ngày 27 đến ngày 31-3-1982, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng đã xác định hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng nước ta là: xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đại hội đã chỉ ra chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ bao gồm 5 năm 1981-1985 và kéo dài đến năm 1990; đồng thời, chỉ ra những nhiệm vụ bứcthiết trước mắt về kinh tế - xã hội của đất nước.

Thực hiện đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội của Đảng,Nhân dân cả nước đã hăng hái tham gia khôi phục kinh tế, khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định sản xuất và đời sống. Đồng thời, tập trung thực hiện nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự - an toàn xã hội.

Tuy nhiên, những thành tựu về kinh tế - xã hội đạt được trong hơn 10 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước (1975-1986) còn thấp so với yêu cầu đặt ra và so với tiềm năng của đất nước; nền kinh tế mất cân đối nghiêm trọng, phân phối lưu thông rối ren, lạm phát “phi mã”, tỷ lệ thất nghiệp ở mức cao, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn. Đất nước rơi vào khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng; niềm tin củaNhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng giảm sút.

Trước những khó khăn, thách thức đó, các địa phương, cơ sở và các tầng lớp nhân dân đã có những tìm tòi, đổi mới cách nghĩ, cách làm. Đồng thời, trên cơ sở nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn, Trung ương Đảng đã có những bước đổi mới từng phần nhằm giải đáp những vấn đề thực tiễn đang đặt ra.

2.2.2. Đường lối đổi mới và quá trình thực hiện đường lối đổi mới của Đảng từ năm 1986 đến nay

- Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật và nói rõ sự thật, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (tháng12-1986) đã nghiêm khắc kiểm điểm, khẳng định những thành tựu đã đạt được, đồng thời chỉ ra những yếu kém trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta, từ đó phân tích những sai lầm, khuyết điểm, đặc biệt là khuyết điểm chủ quan, duy ý chí trong lãnh đạo phát triển kinh tế. Với tinh thần trách nhiệm vì nước, vì dân, Đại hội đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện về kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội và đối ngoại, mở ra bước ngoặt trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Trong đó, để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Đại hội chỉ rõ Đảng phải đổi mới về nhiều mặt: đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế; đổi mới tổ chức; đổi mới đội ngũ cán bộ; đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác.

Đại hội VI của Đảng có ý nghĩa lịch sử quan trọng, thể hiện bước trưởng thành mới của Đảng, “đánh dấu bước chuyển quan trọng trong quá trình kế thừa và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Thành công của Đại hội là sức mạnh mới, là cơ sở hết sức quan trọng để tăng cường hơn nữa sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng và toàn dân ta”.

-Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng
(tháng6-1991) diễn ra trong bối cảnh quốc tế và trong nước có những diễn biến phức tạp, khó lường tác động sâu sắc đến công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của nước ta: các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô lâm vào khủng hoảng toàn diện; các thế lực thù địch ra sức chống phá quyết liệt từ nhiều phí nhằm xoá bỏ chủ nghĩa xã hội hiện thực; Việt Nam sau05 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội VI đã có những bước khởi sắc, tuy nhiên chưa ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội…

Đại hội VII của Đảng xác định: “mục tiêu tổng quát của05 năm tới vượt qua khó khăn thử thách, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường ổn định chính trị, đẩy lùi tiêu cực và bất công xã hội, đưa nước ta cơ bản thoát ra khỏi tình trạng khủng hoảng hiện nay”[1].

Đặc biệt, Đại hộiđã thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độlên chủ nghĩa xã hội(gọi tắt là Cương lĩnh năm 1991), Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hộiđến năm 2000 và Nhiệm vụ kinh tế - xã hội 5 năm 1991-1995. Đại hội đưa ra quan niệm tổng quát về xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, phương hướng cơ bản để xây dựng xã hội đó; khẳng định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng; khẳng định phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

-Sau 10 năm thực hiện đường lối đổi mới toàn diện và 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội VII của Đảng, đất nước đã vượt qua một giai đoạn thử thách gay go, nhất là sự khủng hoảng của hệthống xã hội chủ nghĩa những năm 1989-1991. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng (từ ngày 22-6 đến ngày01-7-1996) đã nhận định:công cuộc đổi mới đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa rất quan trọng. Nước ta đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, nhưng một số mặt còn chưa vững chắc. Đại hội quyết định chuyển đất nước sang thời kỳ mới: thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đã khẳng định: “tiếp tục sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội” và đề ra nhiệm vụ kinh tế - xã hội từ năm 1996 đến năm 2000.

- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng (tháng 4-2001) đã kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Đại hội VIII và khẳng định, trong 5 năm 1996-2000, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã vượt qua những khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu quan trọng. Tổng kết 15 năm đổi mới, Đại hội đã khẳng định:thực tiễn phong phú và những thành tựu thu được qua 15 năm đổi mới đã chứng minh tính đúng đắn của Đảng, đồng thời giúp chúng ta nhận thức càng rõ hơn về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đảng vàNhân dân ta quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam theo con đường xã hội chủ nghĩa trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Đại hội thông qua Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 2001-2010, đề ra mục tiêu sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng (tháng4-2006) đã bổ sung, phát triển nhiều vấn đề về lý luận chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, đặt ra nhiệm vụ tổng kết 20 năm thực hiện Cương lĩnh 1991, 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 2001-2010. Với chủ đề: “Nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển”, Đại hội X của Đảng đã đánh dấu bước phát triển về đường lối, chính sách, về tổ chức và nhân sự đáp ứng yêu cầu của đất nước trong xu thế hội nhập thế giới.

- Đại hội XI của Đảng (tháng 01-2011) đã tiến hành tổng kết 20 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991, 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001-2010 và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2006-2011theo Nghị quyết Đại hội X. Đặc biệt, một trong những đóng góp quan trọng có ý nghĩa lịch sử của Đại hội XI là đã thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011).

Trên cơ sở kế thừa những nội dung cơ bản của Cương lĩnh năm 1991, Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011 đã có nhiều điểm mới như: bổ sung thành tựu của cách mạng Việt Nam sau 20 năm thực hiện Cương lĩnh 1991, bổ sung thêm 02 đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa màNhân dân Việt Nam đang xây dựng; đồng thời, có sự điều chỉnh trong hầu hết các đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa…

- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng (tháng 01-2016) đã tiến hành tổng kết 30 năm đổi mới, khẳng định: “Ba mươi năm đổi mới là một giai đoạn lịch sử quan trọng trong sự nghiệp phát triển của nước ta, đánh dấu sự trưởng thành về mọi mặt của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta. Đổi mới mang tầm vóc và ý nghĩa cách mạng là quá trình cải biến sâu sắc và toàn diện, triệt để, là sự nghiệp cách mạng to lớn của toàn đảng, toàn dân và toàn quân vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Nhìn tổng thể, qua 30 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành ựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệTổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đồng thời cũng còn nhiều vấn đề lớn phức tạp, nhiều hạn chế, yếu kém cần phải tập trung giải quyết khắc phục để đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế- xã hội và tình trạng kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình, đang đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. Kinh tế tăng trưởng khá, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa từng bước hình thành và phát triển. Chính trị- xã hội ổn định; quốc phòng- an ninh được tăng cường. Văn hóa-xã hội có bước phát triển; bộmặt đất nước và đời sốngNhân dân có nhiều thay đổi. Dân chủ xã hội chủ nghĩa được phát huy và ngày càng mở rộng. Đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Công tác xây dựngĐảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền và cả hệ thống chính trị được đẩy mạnh.

Sức mạnh về mọi mặt của đất nước được nâng lên; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệđộc lập dân tộc, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và chế độxã hội chủ nghĩa. Quan hệdối ngoại ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.

Những thành tựu đó tạo tiền đề, nền tảng quan trọng để nước ta tiếp tục đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong những năm tới; khẳng định đường lối đổi mới của Đảng là đúng đắn, sáng tạo; con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và xu thế phát triển của lịch sử.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được,Đại hội XII cũng cho rằng chúng ta còn nhiều hạn chế, khuyết điểm:
Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận còn bất cập, chưa làm rõ được một số vấn đề đặt ra trong quá trình đổi mới để định hướng trong thực tiễn, cung cấp cơ sở khoa học cho hoạch định đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội còn một số vấn đề cần phải qua tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận để tiếp tục làm rõ.

Kinh tế phát triển chưa bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng, yêu cầu và thực tế nguồn lực được huy động. Trong 10 năm gần đây, kinh tế vĩ môthiếu ổn định, tốc độtăng trưởng kinh tế suy giảm, phục hồi chậm. Chất lượng hiệu quả, năng suất lao động xã hội và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp. Phát triển thiếu bền vững cả về kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường. Nhiều vấn đề bức xúc nảy sinh nhất là các vấn đề xã hội và quản lý xã hội chưa được nhận thức đầy đủ và giải quyết có hiệu quả; còn tiềm ẩn những nhân tố và nguy cơ mất ổn định xã hội. Trên một số mặt, một số lĩnh vực, một bộphậnNhân dân chưa được thụ hưởng đầy đủ, công bằng thành quả của công cuộc đổi mới. Đổi mới chính trị chưa động bộvới đổi mới kinh tế; năng lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị chưa ngang tầm nhiệm vụ.

Việc tạo nền tảng để cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại không đạt được mục tiêu đề ra.

Bốn nguy cơ được Đảng chỉ ra tại Hội nghị đại biểu giữa nhiệm kỳ khoá VII (tháng 01-1994) là:tụt hậu xa hơn về kinh tế, chệch hướngxã hội chủ nghĩa, “diễn biến hòa bình” và tham ô, tham nhũng vẫn tồn tại và diễn biến phức tạp, các thế lực thù địch với những thủ đoạn mới nhất, nhất là triệt để sử dụng các phương tiện truyền thông trên mạng để chống phá ta và những biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ. Niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân vào Đảng, chế độcó mặt bị giảm sút.

Những hạn chế khuyết điểm trên đây đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải nỗ lực phấn đấu, không ngừng để khắc phục, tiếp tục đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững theo con đường xã hội chủ nghĩa.

Như vậy, từ năm 1930 đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã lãnh đạoNhân dân tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những thắng lợi vĩ đại:thắng lợi của cách mạngtháng Tám năm 1945, đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủcộng hoà, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên độc lập tự do;thắng lợi của cuộc kháng chiến chống xâm lược mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệTổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế; thắng lợi của công cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế, tiếp tục đưa đất nước từng bước quá độlên chủ nghĩa xã hội với nhận thức và tư duy mới, đúng đắn, phù hợp thực tiễn Việt Nam”.

Với những thắng lợi đã giành được từ khi Đảng ra đời, Việt Nam từ một xứ thuộc địa nửa phong kiến đã trở thành một quốc gia độc lập, tự do, chủ quyền đất nước được củng cố vững chắc, phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa;Nhân dân ta từ thân phận nôlệđã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội, ngày càng ấm no, hạnh phúc, văn minh; đất nướctađã vươn lên trở thành nước đang phát triển, vị thế và uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế.Với những thành tựu to lớn đã đạt được,có thểkhẳng định rằng, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay.

III. ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
3.1. Yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị

Thứ nhất,xuất phát từ bối cảnh của xã hội hiện đại đã làm thay đổi cấu trúc quyền lực giữa các chủ thể trong đời sống chính trị - xã hội trong phạm vi quốc gia, khu vực và quốc tế. Theo đó, các chủ thể có các khả năng và nguồn lực riêng trong việc tạo dựng quyền lực, dẫn tới sự tham gia, tác động đến nhiều hoạt động chính trị và buộc các hệ thống chính trị phải thay đổi cách thức tổ chức và hoạt động của mình để có thể thích ứng và đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Chẳng hạn, việc tổ chức và thực thi quyền lực đang có xu hướng giảm dần tính thứ bậc, tầng nấc trung gian để tăng hiệu lực và hiệu quả, xu hướng dùng quyền lực trí tuệ, quyền lực thông minh cũng chiếm ưu thế hơn so với dùng sức mạnh bạo lực, cưỡng chế. Cách thức tổ chức và phương thức thực thi quyền lực thay đổi, dẫn tới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị cũng phải thay đổi một cách tương thích.

Thứ hai,đổi mới hệ thống chính trị là yêu cầu khách quan nhằm khắc phục những yếu kém tồn tại trong hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay. Thực tiễn hoạt động của hệ thống chính trị đã bộc lộ những hạn chế của nó: “Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị vẫn còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối; hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Chức năng, quyền hạn, tổ chức bộ máy, mối quan hệ của một số cơ quan, tổ chức chưa thật rõ, còn chồng chéo, trùng lắp. Việc phân công, phân cấp, phân quyền giữa các ngành, các cấp và trong từng cơ quan, tổ chức chưa hợp lý, mạnh mẽ và đồng bộ, còn tình trạng bao biện, làm thay hoặc bỏ sót nhiệm vụ... Tổ chức bộ máy, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội chậm đổi mới…”[1].

Thứ ba,xuất phát từ sự chủ động trong lãnh đạo của Đảng đối với xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị Việt Nam. Nhận thức được những hạn chế trong tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị ở mỗi thời kỳ, các nghị quyết đại hội Đảng đều xác định nhiệm vụ quan trọng là đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựngNhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thực hiện cải cách nền hành chính và gần đây nhất, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XII đã tập trung vào việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn,hoạt độnghiệu lực, hiệu quả.

3.2. Nguyên tắc, nhiệm vụ và giải pháp cơ bản
3.2.1. Nguyên tắc đổi mới hệ thống chính trị

- Đổi mới hệ thống chính trị phải bảo đảm ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội bền vững.Đây là nguyên tắc quan trọng nhất để từng bước đổi mới vững chắc, tránh sự nóng vội, chủ quan và có thể sai lầm về mặt chính trị.Dovậy, đổi mới hệ thống chính trị phải được tiến hành một cách đồngbộ, thống nhất, nhưng cũng phải có lộ trình, bước đi phù hợp.

- Đổi mới hệ thống chính trị phải đảm bảo nâng caohiệu lực lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị. Sự lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước và xã hội là một nguyên tắc hiến định và trong hệ thống chính trị một đảng thì vấn đề không nằm ở việc tăng cường sự lãnh đạo mà quan trọng là làm thế nào để tăng hiệu lực lãnh đạo.

- Đổi mới hệ thống chính trị không làm thay đổi bản chất của chế độ mà là làm cho hệ thống chính trị ngày càng được tổ chức hợp lý, hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, đáp ứng được những yêu cầu đòi hỏi củaNhân dân, xã hội và sự phát triển của đất nước trong điều kiện hội nhập khu vực, quốc tế và sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

3.2.2. Nhiệm vụ vàgiải phápđổi mớitổ chứcvà hoạt độngcủa hệ thống chính trịtrong giai đoạn hiện nay
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh nhiệm vụ: “tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa mối quan hệ “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý,Nhân dân làm chủ”, nhất là nội dungNhân dân làm chủ và phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”[2].

Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ sáu khóa XIIvề một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã đề ra nhiệm vụ và giải pháp đổi mới hệ thống chính trị[3].Trong thời gian tới cần tập trung vào những giải pháp chủ yếu sau:

-Nghiên cứu, hoàn thiện mô hình tổ chức tổng thể của hệ thống chính trị phù hợp với yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế.

- Tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị. Trên cơ sở đó rà soát lại hệ thống tổ chức hiện có để nhận diện và khắc phục sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các tổ chức này, đồng thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của Đảng, Nhà nước về tổ chức bộ máy hệ thống chính trị,tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

- Thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa Trung ương và địa phương, giữa cấp trên và cấp dưới, gắn quyền hạn với trách nhiệm; đồng thời, xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽbằng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đề cao trách nhiệm giải trình và tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện.

- Đảng thống nhất lãnh đạo xây dựng và quản lý tổ chức bộ máy, biên chế của toàn hệ thống chính trị. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện kiểm tra, thanh tra, giám sát việc chấp hành các quy định về sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế trong hệ thống chính trị. Kiên quyết thực hiện các biện pháp nhằm loại bỏ các tổ chức, các cấp trung gian, trùng lắp chức năng, tinh giản biên chế.

Ngoài các giải pháp cho toàn hệ thống ở trên, cần thực hiện một số giải pháp riêng cho các tổ chức của hệ thống:
Đối với Đảng:
Thứ nhất,kiện toàn và nâng cao chất lượng các cơ quan tham mưu và các tổ chức Đảng ở trung ương theo hướng làm tăng hàm lượng trí tuệ cho các chủ trương, định hướng chính sách lớn của Đảng trong bối cảnh hiện nay.

Thứ hai,tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối vớiNhà nước và xã hội theo hướng phát huy tính tự chủ, chủ động, tích cực của các tổ chức này trong thực thi chức năng của mình.

Thứ ba,xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là đối với cán bộ cấp chiến lược đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức, khoa học công nghệ và hội nhập quốc tế. Đồng thời kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, làm trong sạch đội ngũ của Đảng, củng cố niềm tin của dân đối với Đảng.

Đối với Nhà nước:
Tiếp tục xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng cơ chế “kiểm soát” giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp, xây dựng và hoàn thiện cơ chế bảo hiến.
Quốc hộicần phải nâng cao chất lượng hoạt động, nhất là trong hoạt động lập pháp để đẩy nhanh việc xây dựng hệ thống pháp luật đáp ứng được yêu cầu quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và yêu cầu của xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Do vậy, cần phảităng số đại biểu chuyên trách, giảm số lượng đại biểu kiêm nhiệm công tác ở các cơ quan hành pháp.

Chính phủ,cần phải đổi mới theo hướng xây dựng một Chính phủ hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu quả. Theo đó,Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục thực hiện đổi mới, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tập trung vào quản lý vĩ mô, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, luật pháp, cơ chế, chính sách; nâng cao năng lực chỉ đạo, điều hành và hiệu quả tổ chức thực hiện; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành.

Rà soát nhiệm vụ, quyền hạn để phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa Chính phủ với các bộ, ngành; giữa Chính phủ, các bộ, ngành với chính quyền địa phương để góp phần tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động; phát huy tính chủ động, sáng tạo, đề cao tinh thần trách nhiệm của từng cấp, từng ngành gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực.

Tiếp tục cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính,kiện toàn tổ chức, giảm đầu mối, bỏ cấp trung gian, tinh giản biên chế của các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân.Đẩy mạnh và kiên quyết thực hiện tách chức năng quản lý nhà nước ra khỏi chức năng kinh doanh.Định rõ quyền và trách nhiệm của những người đứng đầu các cơ quan trực thuộc chính phủ và chính quyền địa phương.

Đối với hệ thốngTòa án vàViệnKiểm sát:Tòa án phải được đảm bảo xét xử độc lập. Xét xử độc lập của tòa án là nguyên tắc hiến định, nhưng nếu trong thực tế không tạo ra các điều kiện đảm bảo thì các thẩm phán vẫn có khả năng bị chi phối, ảnh hưởng bởi các quyền lực mạnh và lợi ích lớn trong xã hội. Tiếp tục thực hiện xây dựng tòa án khu vực và dần tách tòa án khỏi hệ thống hành chính nhà nước. Nâng cao chất lượng tranh tụng tại tòa bằng việc xây dựng và chuẩn hóa đội ngũ luật sư, hiệp hội luật sư. Sắp xếp, đổi mới ViệnKiểm sát theo hướng tập trung vào thực hiện chức năng điều tra, công tố.

Đối với chính quyền địa phương:
Tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế xây dựng chính quyền địa phương.Rà soát, bổ sung, hoàn thiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của chính quyền cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã; quy định rõ cơ chế phân cấp, uỷ quyền và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khi được phân cấp, ủy quyền giữa các cấp chính quyền địa phương.

Nghiên cứu, thực hiện giảm hợp lý số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp và giảm đại biểu Hội đồng nhân dân công tác ở các cơ quan quản lý nhà nước; giảm số lượng phó chủ tịch Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện. Quy định khung số lượng các cơ quan trực thuộc Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện và khung số lượng cấp phó của các cơ quan này.

Rà soát, sắp xếp tổ chức bên trong của các sở, ngành theo hướng tinh gọn đầu mối.Đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính theo hướng dân chủ, công khai, minh bạch, chuyên nghiệp; tổ chức thực hiện có hiệu quả mô hình trung tâm phục vụ hành chính công, cơ chế một cửa, một cửa liên thông ở các cấp.
Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội:
Kiện toàn tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong mỗi tổ chức, chú trọng ở hai cấptrung ương và cơ sở; khắc phục tình trạng “hành chính hoá” trong tổ chức bộ máy, giảm bớt những cấp, vị trí trung gian, tạo cho bộ máy tổ chức gọn nhẹ, năng động, thiết thực.

Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội theo hướng đảm bảo đúng tôn chỉ, mục đích, tập trung cho cơ sở; đại diện và bảo vệ một cách thiết thực quyền lợi chính đáng và hợp pháp của hội viên, đoàn viên, tích cực tham gia xây dựng Ðảng, chính quyền và quản lý xã hội.

Để Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội có sự độc lập nhất định trong tổ chức và hoạt động,Mặt trận và các tổ chức chính trị-xã hội phải nỗ lực, chủ động trong việc huy động nguồn lực của tổ chức, dần tự chủ về kinh phí. Trong khi đó sự hỗ trợ kinh phí hoạt động từNhà nước nên được bàn thảo và và quyết định trước theo các nhu cầu công việc và điều kiện hoạt động, vừa đảm bảo sự độc lập, chủ động của các tổ chức vừa nâng cao được hiệu quả sử dụng.

Để nâng cao tính hiệu quả của việc giám sát, phản biện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước: một mặt, Đảng,Nhà nước cần cụ thể hoá cơ chế tư vấn, giám sát, phản biện của Mặt trận và các tổ chức chính trị xã hội, mặt khác, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội cũng cần được tổ chức và thay đổi cách thức giám sát, phản biện. Hoạt động giám sát được thực hiện theo đúng tính chất là ai ở đâu, làm gì thì giám sát và phản biện cái đó. Việc giám sát và phản biện được thực hiện xuất phát từ chính lợi ích, lĩnh vực hoạt động của các cá nhân, tổ chức, hiệp hội và do vậy cũng có tính chuyên môn. Mặt trận sẽ đóng vai trò tiếp nhận sự phản hồi, giám sát của các tổ chức thành viên, kết nối tạo mạng lưới hỗ trợ hoặc huy động nguồn lực, kết nối với Đảng và Nhà nước trong việc phản ánh, đề xuất, kiến nghị, tư vấn về các vấn đề giám sát và phản biện.

Kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam(03/02/1930 - 03/02/2022): ĐẢNG TA THẬT VĨ ĐẠI

Ngày đăng: 15:52 | 26/01/2022 Lượt xem: 47

Vượt qua thử thách, giữ vững đường lối, phương pháp cách mạng Việt Nam đúng đắn, sáng tạo là thời kỳ

Sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của Cách mạng Việt Nam

Nắm bắt thời cơ, vượt qua thử thách, vững vàng và không ngừng tiến lên(*)

Sự hình thành, phát triển, hoàn thiện đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng thời kỳ 1930-1945

BÀI 2: ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM - NGƯỜI TỔ CHỨC, LÃNH ĐẠO MỌI THẮNG LỢI CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM

Kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam(03/02/1930 - 03/02/2022): ĐẢNG TA THẬT VĨ ĐẠI

Video liên quan

Bài Viết Liên Quan

Cách giảm lag Tốc Chiến

Nghị quyết hướng dẫn về xóa án tích

Cách vẽ người đẹp và dễ

Bài học kinh nghiệm về nghệ thuật quân sự trong sự nghiệp bảo vệ tổ quốc hiện nay

Sau khi thu hoạch lúa xong người nông dân sẽ bảo quản hạt giống bằng cách nào

Cuộc cách mạng tháng hai năm 1917 của nhân dân nga được đánh dấu bởi sự kiện:

Cách tạo skin Rainmeter

Cách xem người khác nhắn tin với ai nhiều nhất

Cuộc cách mạng nào là triệt để

Cách quả môn quốc phòng

Toplist

Top 10 thuyết trình về tái chế chai nhựa

Top 9 app đếm giờ học trên máy tính

Top 8 phim đam mỹ h

Top 8 bài hát về nước cho trẻ mầm non

Top 8 phần mềm chiếu màn hình điện thoại lên tường

Top 9 viết đoạn văn bằng tiếng trung về du lịch 2022

Top 10 bảng giá hình xăm mini

Top 9 hình xăm hồ ly 9 đuôi hợp với tuổi nào

Top 8 bảng chữ cái tiếng nhật hiragana và katakana 2022

Bài mới nhất

Hướng dẫn vào trang sv it ko bị lỗi 4040 năm 2024

Ad là gì trong liên minh huyền thoại năm 2024

Nuôi cấy mô thực vật là gì năm 2024

Lỗi không đăng nhập được account google trên chrome năm 2024

Bài 166 sgk toán 6 tập 2 trang 65 năm 2024

Máy tập cơ phòng gym tiếng anh gọi là gì năm 2024

Dự báo thời tiết thanh hóa 4 ngày tới năm 2024

Chức năng của đại lý lưu ký và thanh toán năm 2024

Chỉ số rdw trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Hằng số phân li axit phụ thuộc yếu tố nào năm 2024

Chủ đề

Sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của Cách mạng Việt Nam

Nắm bắt thời cơ, vượt qua thử thách, vững vàng và không ngừng tiến lên(*)

Sự hình thành, phát triển, hoàn thiện đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng thời kỳ 1930-1945 ​

BÀI 2: ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM - NGƯỜI TỔ CHỨC, LÃNH ĐẠO MỌI THẮNG LỢI CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM

Kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam(03/02/1930 - 03/02/2022): ĐẢNG TA THẬT VĨ ĐẠI

Video liên quan

Bài Viết Liên Quan

Toplist

Bài mới nhất

Chủ đề

Sự hình thành, phát triển, hoàn thiện đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng thời kỳ 1930-1945