Lí luận văn học không chỉ là học phần dành riêng cho những sinh viên chuyên ngành Ngữ văn mà mảng kiến thức này đã tồn tại ngay từ khi còn là học sinh. Rất nhiều người đã cho rằng lí luận văn học là thứ gì đó quá xa vời, nhưng thực sự kiến thức này vô cùng gần gũi với chúng ta. Văn học là gì? Nguồn gốc và mục đích văn học là gì? Những yếu tố tạo nên văn học?… những câu hỏi này nảy ra khi gặp văn học. Muốn trả lời những câu hỏi đó một cách có khoa học thì bạn phải học lí luận văn học. Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé! Show
1.Khái niệm lí luận văn học Có thể hiểu một cách đơn giản, lí luận văn học là một bộ môn nghiên cứu văn học trên bình diện khái quát, với mục đích tìm ra những quy luận chung nhất về văn học. Các nhà lí luận sẽ nghiên cứu các hiện tượng văn học để đưa ra những thuật ngữ, những luận điểm về các quy luật của văn học. Nhờ các nghiên cứu đó mà những người quan tâm đến văn học sử dụng để lí giải được sâu hơn bản chất của các hiện tượng văn học như nhà văn, tác phẩm, trào lưu văn học… Lí luận văn học là một bộ môn có nhiệm vụ nghiên cứu những quy luật chung nhất của văn chương, có nhiệm vụ nhờ việc nghiên cứu hàng loạt tác phẩm Ðông – Tây, Kim – Cổ để tìm ra các quy luật, cái bản chất chung của văn chương. Những điều tồn tại trong bất kỳ tác phẩm nào cũng có. 2.Vai trò của lí luận văn học2.1. Xác định bản chất, các loại và thể của văn chươngLí luận văn học trả lời cho những câu hỏi liên quan đến văn chương: Chỉ ra nguyên tắc hình thành và phát triển của văn chương, mục đích, tác dụng của văn chương,… Văn chương rất phong phú. Không phải tùy tiện, tùy hứng mà các tác phẩm được sáng tác đều có những nguyên tắc, có căn cứ rõ ràng, cụ thể. Sẽ được gom thành những nhóm có cùng loại, cùng phương pháp nhất định. 2.2. Làm rõ chức năng thẩm mỹ của văn chươngBất kỳ một hoạt động sáng tạo nào của con người cũng có thước đo thẩm mĩ. Chính vì vậy, Lí luận văn học được sinh ra chiếm lĩnh các giá trị thẩm mĩ của thế giới và tạo ra cho thế giới các giá trị thẩm mĩ mới. 2.3. Nhận diện quy luật phản ánh hiện thực và đặc trưng của quy luật ấyChức năng này của lí luận văn học trả lời cho các câu hỏi như: Văn học và đời sống có quan hệ như thế nào? Những đặc trưng đó được thể hiện ra sao? Văn học phản ánh hiện thực như thế nào?… 2.4. Nguyên tắc xây dựng hình tượng và điển hìnhYếu tố hình tượng khẳng định thành công của một tác phẩm văn chương. Biểu hiện tính nghệ thuật, phản ánh đời sống hiện thực. Tạo nên những nét đặc trưng riêng của tác phẩm 2.5. Lí luận văn học có vai trò xác định phương pháp sáng tác, phân tích tác phẩmVới vai trò này giúp định hướng được phân tích tác phẩm là làm gì? Căn cứ vào điều gì để phân tích tác phẩm? Lí luận văn học chỉ ra những nguyên tắc tư tưởng – nghệ thuật bao quát của mối quan hệ giữa nghệ sĩ và thực tại đời sống trong quá trình xây dựng hình tượng, nội dung và nghệ thuật. >> Dịch vụ: Làm thuê luân văn. 3.Lí luận văn học với một số ngành nghiên cứu văn học, nghệ thuật.3.1. Lí luận văn học với Lịch sử văn học.Lí luận văn học luôn có mối quan hệ mật thiết với lịch sử văn học.
3.2. Lí luận văn học với Phê bình văn học.Phê bình văn học là gì? Là bộ môn chuyên phát hiện, phân tích bình giá các hiện tượng văn chương cụ thể mới ra đời theo quan điểm mới nhất, hiện đại nhất. Phê bình văn học còn có nhiệm vụ hướng dẫn, giúp đỡ, gợi ý cho người thưởng thức và vạch rõ ưu khuyết điểm cho người sáng tác. Phê bình văn học sinh ra để định giá các sản phẩm văn học trên các phương diện nội dung, nghệ thuật, những thứ xoay quanh một tác phẩm văn học. Phê bình văn học mang tính hiện đại và thời sự. Phê bình văn học sẽ cung cấp những nhận định khái quát, quan điểm, kiến thức cho lí luận văn học. Lí luận văn học được xem như là môn phương pháp của phê bình văn học 3.3 Lí luận văn học và Phương pháp luận nghiên cứu văn học.Phương pháp luận nghiên cứu văn học có nhiệm vụ xác lập hệ thống những lí luận về phương pháp nghiên cứu văn chương. Nghiên cứu văn học là một bộ môn khoa học với những phương pháp cụ thể. Hệ thống lí luận nghiên cứu văn học mở đường cho các nhà nghiên cứu nhanh chóng tiếp cận với khoa học. Các khoa học: lí luận văn học, lịch sử văn học, phê bình văn học… có phương pháp luận của mình. Ðó là: phương pháp luận lí văn học, phương pháp luận lịch sử văn học, phương pháp luận phê bình văn học… Chính vì điều này nên dẫn đến sự khó khăn trong tiếp thu kiến thức lí luận văn học. 3.4. Lí luận văn học với Mĩ học.Ðối tượng của mĩ học là toàn bộ những quy luật cơ bản và phổ biến nhất của đời sống thẩm mĩ: tự nhiên, xã hội, nghệ thuật. So với mĩ học, lí luận văn học chỉ là một ngành của khoa nghiên cứu một loại nghệ thuật. Mĩ học là khoa học phương pháp luận của lí luân văn học. Mĩ học sẽ trang bị cho người nghiên cứu văn chương nói chung và lí luận văn học nói riêng những cơ sở lí luận, những tiêu chí thẩm mĩ, sự định hướng cho lí luận văn học. 3.5. Lí luận văn học với Ngôn ngữ họcMột tác phẩm văn chương được tạo nên bởi ngôn từ, ngôn ngữ khác nhau. Nhờ ngôn ngữ học nghiên cứu xác định được đặc điểm và quy luật của các ngôn ngữ dân tộc. Đối tượng của ngôn ngữ học là ngôn ngữ của dân tộc. Còn lí luận văn học là văn chương nghệ thuật. Lí luận văn học có đề cập đến vấn đề ngôn ngữ, nhưng là ngôn ngữ văn chương nghệ thuật, với tư cách là chất liệu xây dựng hình tượng nghệ thuật. Hơn nữa, ngôn ngữ đối với lí luận văn học chỉ là một trong các phương diện của hình thức nghệ thuật. 4.Học lí luận văn học như thế nào?Cũng như mọi bộ môn nghiên cứu lý thuyết khác, chúng ta tiếp nhận tri thức lí luận văn học trên nhiều cấu độ. Từ thấp đến cao, các cấp độ đó thể hiện như sau:
5.Kết luậnHy vọng rằng bài viết Lí luận văn học là gì? Học như thế nào để đạt được hiệu quả? mà đơn vị viết báo cáo thuê 24h cung cấp sẽ mang lại những kiến thức hữu ích cho bạn. |
