Tại sao khi lạnh lại run

Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao mình lại rùng mình khi gặp lạnh không?

Khi trời lạnh, bạn rùng mình và răng kêu răng rắc. Nhưng chính xác thì tại sao những điều đó lại xảy ra?

Mặc dù có vẻ không hiệu quả lắm, nhưng phản xạ này phát triển giúp tạo ra nhiệt để giữ ấm cho cơ thể và giúp bạn đỡ lạnh hơn.

Rùng mình và run rẩy khi lạnh là một phản xạ của cơ thể khi gặp lạnh. Cơ thể bạn cần giữ nhiệt độ khoảng 98,6 độ F (37 độ C). Theo tiến sĩ Robert Glatter, bác sĩ cấp cứu tại Bệnh viện Lenox Hill ở thành phố New York, để ngăn ngừa tình trạng hạ thân nhiệt não sẽ theo dõi rất chặt chẽ mức nhiệt của cơ thể.

Tại sao khi lạnh lại run
Rùng mình là một phản xạ mà cơ thể

Nếu bề mặt da quá lạnh, các thụ thể trên da sẽ gửi tín hiệu đến vùng dưới đồi, một cấu trúc có kích thước như quả hạnh nằm sâu bên trong não. Mục tiêu của vùng dưới đồi là giữ cho cơ thể cân bằng ở trạng thái ổn định được gọi là cân bằng nội môi. Nó giúp kiểm soát nhiệt độ cơ thể, huyết áp, đói khát, tâm trạng và giấc ngủ.

Để làm ấm, vùng dưới đồi bắt đầu chuyển động biểu hiện bằng việc run rẩy. Khi đó các cơ của bạn co lại và giãn ra liên tục tức thì. Bên cạnh chân tay run rẩy, cơ hàm của bạn cũng cử động, làm cho răng của bạn va lập cập vào nhau.

Run rẩy khi lạnh khác biệt với các loại run khác. Ví dụ: run rẩy do nguy hiểm, run do hạ đường huyết hoặc lượng đường trong máu thấp. Hay run rẩy do bệnh như rối loạn thần kinh Parkinson. Đó là do hiện tượng co cơ hoặc các cơ không tự chủ dẫn đến chuyển động lắc thường ở tay, hay ở chân, đầu và toàn thân.

(Theo LiveScience)


Page 2

Thành ngữ tiếng Anh có câu "Sweat like a pig", nghĩa là "Đổ mồ hôi như lợn". Nhưng bạn đã nhìn thấy lợn đổ mồ hôi bao giờ chưa?

Cụm từ "đổ mồ hôi như lợn" hiểu theo nghĩa đen là hình ảnh của giọt mồ hôi chảy xuống ở da lợn vào một ngày nắng nóng oi ả, nhưng nó là một trong những thành ngữ rất dễ gây hiểu lầm trong tiếng Anh. Lợn chỉ có một số tuyến mồ hôi hoạt động nên chúng chỉ tiết ra một ít mồ hôi và không ảnh hưởng nhiều đến nhiệt độ cơ thể của chúng. Vậy làm cách nào để lợn tự hạ nhiệt?

Lợn là loài động vật nội nhiệt hay còn gọi là máu nóng, có nghĩa là chúng duy trì thân nhiệt ổn định, bất kể nhiệt độ của môi trường xung quanh thay đổi. Hầu hết các trường hợp, thân nhiệt của động vật nội nhiệt đều ấm hơn nhiệt độ của môi trường. Ngược lại, động vật máu lạnh phụ thuộc chủ yếu vào nguồn nhiệt bên ngoài nên thân nhiệt thay đổi theo nhiệt độ môi trường.

Có hai cách mà động vật điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của chúng: trao đổi chất và hành vi. Sự khác biệt giữa hai kiểu là một bên diễn ra nhanh chóng và một bên mất nhiều thời gian hơn.

Tại sao khi lạnh lại run
Tại sao lợn luôn thích vùng vẫy trong đống bùn?

Trong trường hợp điều chỉnh nhiệt độ bằng trao đổi chất, một loại hormone do tuyến giáp tiết ra gọi là thyroxine sẽ giúp kiểm soát sự trao đổi chất cơ bản của lợn, biến calo từ thức ăn thành năng lượng. Một bài báo năm 2006 được xuất bản trên tạp chí Physiological Reviews đã chỉ ra rằng khi lợn tiếp xúc với nhiệt độ nóng hoặc lạnh liên tục trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, các chu trình này có thể làm thyroxine tăng hoặc hạ nhiệt cơ thể.

Ngược lại, điều hòa nhiệt độ theo hành vi rút ngắn thời gian hơn nhiều. Giáo sư Tucker chia sẻ với Live Science rằng: khi thời tiết nóng bức, lợn ngâm mình trong nước hoặc bùn. Những hành vi này điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của lợn giống như cách đổ mồ hôi của con người. Khi nhiệt độ từ nước hoặc bùn bốc hơi, nó sẽ làm nhiệt độ bên trong con vật dịu đi. Lợn cũng có thể kiếm những khu vực có bóng râm hoặc "dẫn nhiệt ra khỏi cơ thể bằng cách nằm thẳng trên một bề mặt mát". Một điều thú vị nữa, lợn cũng thở hổn hển để hạ nhiệt. Điều này làm tăng lưu lượng không khí và sự bốc hơi nước từ phổi, giúp giải phóng thêm nhiệt từ cơ thể chúng.

Tuy nhiên, lợn sống ở những vùng ôn đới trên thế giới sẽ dành nhiều năng lượng hơn cho việc giữ ấm hơn là giữ mát. Trong thời tiết lạnh giá, lợn quây quần bên nhau để sưởi ấm, xây tổ hoặc run rẩy - một hành vi thường thấy ở lợn con chỉ vài giờ sau khi chúng được sinh ra.

Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hơn, lợn tiêu thụ ít thức ăn lại. Đây là một phương pháp khác để hạ nhiệt, vì tiêu hóa ít thức ăn hơn sẽ làm giảm lượng nhiệt sinh ra trong quá trình kiếm ăn và tiêu hóa. Kích thước cơ thể lợn thực sự là một yếu tố quan trọng đối với sự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của chúng. 

Rối loạn nhiệt có thể làm giảm chất lượng tinh trùng ở lợn đực, lợn con đẻ ra nhỏ hơn và không có khả năng thụ thai ở lợn nái (theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Acta Veterinaria Scandinavica). Tiếp xúc với nhiệt độ nóng lâu hơn có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của lợn và ở mức độ cao hơn, lợn có thể bị sốc nhiệt dẫn đến trụy tim mạch. Huyết áp của lợn giảm xuống, dẫn đến bất tỉnh và thậm chí tử vong.

Giáo sư Tucker cho biết: “Thịt lợn là loại thịt được ăn nhiều thứ hai trên toàn cầu sau thịt gà. Người chăn nuôi đến lúc nên quan tâm đến rối loạn nhiệt độ, không chỉ vì giá trị đàn gia súc của họ mà còn là vấn đề phúc lợi động vật.

Tại sao khi lạnh lại run
Liệu lợn có đổ mồ hôi hay không? - Ảnh 1

Như vậy rõ ràng lợn rất ít hoặc gần như không đổ mồ hôi. Vậy cụm từ "đổ mồ hôi như lợn" bắt nguồn từ đâu? Cụm từ này bắt nguồn từ quá trình nung chảy sắt. Theo báo cáo của Văn phòng Khoa học và Xã hội McGill, sắt nóng được đổ lên cát nguội đi và đông đặc lại thành các mảnh tương tự như con lợn nái và lợn con. "Lợn" ở đây được hiểu là "gang thỏi", phần bề mặt đã nguội đi, hơi ẩm đọng lại trên bề mặt.


Page 3

Nhắc đến mèo là nhắc đến loài chảnh chọe và cao ngạo, vậy nếu hóa thân thành một loài mèo, các cung hoàng đạo sẽ là giống gì?

Mèo Savannah

Chú mèo Savannah đầu tiên, là con lai giữa mèo rừng châu Phi và mèo Xiêm, được sinh ra vào ngày 7 tháng 4 năm 1986. Chúng hay nhảy lên những độ cao nguy hiểm mà không suy tính. Con người Bạch Dương cũng khá bốc đồng như vậy.

Tại sao khi lạnh lại run
Một con mèo Savannah, giống như một Bạch Dương, dẫn đầu với sự bốc đồng và hay húc đầu

KIM NGƯU (20 tháng 4 - 20 tháng 5)

Mèo xanh Nga

Theo truyền thuyết, Mèo xanh Nga là hậu duệ của những con mèo được nuôi ở Đế quốc Nga. Tương tự như vậy, tính cách có phần tự cao tự đại và sở thích có phần xa hoa của Kim Ngưu cho thấy có mối liên hệ với tầng lớp quý tộc. Thêm nữa Mèo xanh Nga không thích thay đổi, chẳng hạn như thay đổi giờ ăn hoặc những vị khách không quen biết. Tương tự như vậy, người thuộc cung Kim Ngưu thích sự ổn định.

Tại sao khi lạnh lại run
Thích thú và dễ bị chiều chuộng quá mức, mèo xanh Nga sẽ nhanh chóng kết bạn với một Kim Ngưu

SONG TỬ (21 tháng 5 - 20 tháng 6)

Mèo Bengal

Tràn đầy sức sống và luôn tò mò, mèo Bengal rất phù hợp với nguồn năng lượng vô hạn của Song Tử. Rất thông minh, những con mèo này luôn muốn chơi trò chơi hoặc với chủ nhân của chúng. Ưu thế dcủa Song Tử là sự thông tuệ, còn ở thế giới loài mèo, mèo Bengal vô cùng tinh ranh.

Tại sao khi lạnh lại run
Bền bỉ và có tính giao tiếp cao, Bengal là một người bạn đồng hành lý tưởng cho Song Tử

CỰ GIẢI (21 tháng 6 - 22 tháng 7)

Mèo Sphynx

Mèo Sphynx là giống mèo đắt nhất thế giới. Do đột biến không có lông nên làn da của mèo Sphynx nhạy cảm. Dù vậy giống mèo này thân thiện, tình cảm cũng giống như Cự Giải vậy. Mặc dù là một chú mèo năng động, ham chơi nhưng mèo Sphynx lại vô cùng cảnh giác.

Tại sao khi lạnh lại run
Mèo Sphynx là một kết hợp hoàn hảo cho Cự Giải

SƯ TỬ  (23 tháng 7 - 22 tháng 8)

Mèo Maine Coon

Là một con mèo to lớn và có tính xã hội, giống mèo Maine Coon giống với con người lịch lãm, hào phóng của Sư Tử. Mèo Maine Coons có chiếc đuôi tuyệt đẹp bằng chiều dài cơ thể và có thể quấn quanh mình để giữ ấm. Giống như Maine Coon đòi hỏi phải được chải chuốt liên tục, Sư Tử cũng lúc nào chau chuốt để khẳng định giá trị bản thân.

Tại sao khi lạnh lại run
Với trái tim rộng lượng cùng bộ lông dày, mèo Maine Coon là bản sao của cung Sư Tử

XỬ NỮ  (23 tháng 8 - 22 tháng 9)

Mèo Xiêm

Mèo Xiêm có đôi mắt xéo và cái đuôi cong. Một câu chuyện dân gian giải thích rằng một đoàn mèo Xiêm được lệnh canh giữ một chiếc cốc vàng cho một vị vua. Những con mèo Xiêm thực hiện nhiệm vụ của mình siêng năng đến mức mắt của chúng không nhìn chằm chằm vào chiếc cốc và quấn đuôi quanh chiếc cốc để bảo vệ đến mức đuôi của chúng bị cong vĩnh viễn. Sự coi trọng tính trách nhiệm của mèo Xiêm rất giống với tính cách cẩn thận, chu đáo của Xử Nữ. 

Tại sao khi lạnh lại run
Xử Nữ sẽ cảm thấy an toàn khi ở bên những chú mèo Xiêm thông minh và có óc phán đoán

Loài mèo Abyssinian năng động, bướng bỉnh, thông minh nhưng lại rất khó hiểu. Chúng không hay bộc lộ cảm xúc nên làm cho người chủ phải tự đi tìm hiểu nhưng rốt cuộc lại không thu về kết quả gì. Giống như con người Thiên Bình vốn khá thất thường.

Tại sao khi lạnh lại run
Thiên Bình và mèo Abyssinian là một cặp đôi lý tưởng

BÒ CẠP (23 tháng 10 - 21 tháng 11)

Mèo Chartreux Pháp

Mèo Pháp Chartreux đã được ngưỡng mộ từ thời cổ đại vì khả năng săn mồi vô song của nó. Tính cách của Bọ Cạp giống với các phẩm chất của giống mèo Chartreux như trí thông minh sắc sảo và khả năng thích ứng vượt trội. Loài mèo này cũng sống nề nếp và cực kỳ lịch thiệp, tựa như những quý ông Pháp vậy.

Tại sao khi lạnh lại run
Bọ Cạp có nhiều điểm chung trong tính cách với giống mèo Chartreux của Pháp

NHÂN MÃ (22 tháng 11 - 21 tháng 12)

Mèo rừng Nauy

Nhân Mã là cung hoàng đạo thích tìm kiếm, đa tình và luôn sẵn sàng cho một chuyến du ngoạn. Còn mèo Rừng Na Uy là hậu duệ của những con mèo yore đã đi thuyền trên biển trên những con tàu chiến của người Viking. Giống mèo này không thấm nước một cách tự nhiên do đó luônkhô ráo ngay cả trong tình trạng ẩm ướt nguy hiểm nhất. Tương tự, sự lạc quan không ngừng của Nhân Mã giúp họ luôn mỉm cười khi đối mặt với nghịch cảnh và vững vàng giữa những khó khăn khủng khiếp.

Tại sao khi lạnh lại run
Mèo rừng Na Uy

MA KẾT (22 tháng 12 - 19 tháng 1)

Mèo Munchkin

Ma Kết được cai trị bởi sao Thổ, hành tinh của những bài học khó và những hạn chế. Loài mèo Munchkin là một giống mèo chân ngắn, là kết quả của quá trình đột biến gen, đã khiến chúng trở nên phổ biến như một con vật cưng.

Tại sao khi lạnh lại run

BẢO BÌNH (20 tháng 1 - 18 tháng 2)

Mèo Ragdoll

Loài mèo Ragdoll trông giống như những người bạn Bảo Bình. Chúng trông to xác nhưng lại giàu tình cảm và hiền lành. Dĩ nhiên mèo Ragdoll cũng rất thông minh.

Tại sao khi lạnh lại run
Mèo Ragdoll

SONG NGƯ (19 tháng 2 - 20 tháng 3)

Mèo Ba Tư

Song Ngư được cai trị bởi Sao Hải Vương, hành tinh của những giấc mơ và tưởng tượng. Giống mèo Ba Tư cũng giống như Song Ngư đa cảm, hay làm nũng, ngọt ngào, bản tính hiền lành và dễ bị xúc động. 

Tại sao khi lạnh lại run
Mèo Ba Tư, giống như Song Ngư đa cảm và có khả năng truyền cảm hứng cho thơ ca

Theo NYP


Page 4

Là một loài chim và có cánh nhưng chim cánh cụt lại biết bơi như 1 kình ngư thay vì biết bay như đồng loại.

Chim cánh cụt có lẽ được biết đến nhiều nhất là loài chim không biết bay và sinh sống ở vùng nước lạnh giá Nam Cực. Chim cánh cụt mất khả năng bay lượn và thay vào đó trở thành những "kình ngư" cách đây khoảng 60 triệu năm, trước khi cả lớp băng ở Nam Cực hình thành.

Một nghiên cứu mới về hóa thạch chim cánh cụt và bộ gen của các loài chim cánh cụt hiện nay đã xác định một loạt các biến đổi gen để sống dưới nước: thị lực nhạy cảm với tông màu xanh dương dưới nước, các gen liên quan đến oxy hóa máu và thậm chí đến sự thay đổi mật độ xương. 

Tại sao khi lạnh lại run
Một gia đình chim cánh cụt Adélie

Từ biết bay đến không biết bay

Đồng tác giả nghiên cứu Daniel Ksepka, nhà nghiên cứu sinh vật học tại Bảo tàng Bruce ở Greenwich, Connecticut cho biết, hóa thạch chim cánh cụt lâu đời nhất có niên đại 62 triệu năm. Vào thời điểm đó, chim cánh cụt đã không còn biết bay, mặc dù chúng trông rất khác so với chim cánh cụt hiện đại. Tổ tiên chim cánh cụt có chân và mỏ dài hơn, đôi cánh vẫn giống cánh chim hơn là cánh nhỏ.

Theo thời gian, quá trình tiến hóa đã tạo ra những con chim cánh cụt có mỏ dài như ngọn giáo đến những con chim cánh cụt có lông màu đỏ cho đến những con chim cao hơn loài chim cánh cụt lớn nhất hiện nay (cao khoảng 1,1 mét).

Các nhà nghiên cứu đã đánh giá bằng chứng hóa thạch cùng với bộ gen của tất cả các loài chim cánh cụt vẫn còn sống và một phần bộ gen của những loài đã tuyệt chủng trong vài trăm năm qua. Họ phát hiện rằng chim cánh cụt có nguồn gốc gần New Zealand ngày nay có mặt vào khoảng trước 60 triệu năm trước, phân tán đến Nam Mỹ và Nam Cực, sau đó quay trở lại New Zealand. Ksepka cho biết: "Hầu hết các loài sinh vật còn sống ngày nay đã khác xa so với những loài trong khoảng 2 triệu năm trước." Thời kỳ đó, Trái đất đã trải qua các chu kỳ băng hà, trong đó băng ở hai cực mở rộng và tan ra. Vào thời điểm băng tan, những con chim cánh cụt bị tách ra khỏi đoàn và tiến hóa thành các loài khác nhau.

Tại sao khi lạnh lại run
Chim cánh cụt bơi lội rất giỏi

Chim cánh cụt có tốc độ thay đổi tiến hóa chậm nhất trong số các loài chim. Điều này thật đáng ngạc nhiên và vẫn chưa giải thích được.

Mặc dù quá trình tiến hóa của chim cánh cụt tương đối chậm, nhưng giúp chúng thích nghi với cuộc sống trong và gần biển. Chúng có một bộ gen khiến ngắn cánh như các loài chim không biết bay khác, và đặc biệt chúng còn có cả những gen độc nhất làm biến nhiều cơ trên cánh của tổ tiên chim cánh cụt thành gân, làm cứng đôi cánh và khiến chúng giống chân chèo hơn. Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy đột biến trong gen liên quan đến việc lưu trữ canxi, có thể góp phần tạo nên bộ xương dày đặc giúp chim cánh cụt lặn.

Quá trình tiến hóa cũng mang lại nhiều thay đổi khác, chẳng hạn như các gen liên quan đến việc lưu trữ chất béo và điều chỉnh nhiệt độ. Một phát hiện thú vị là chim cánh cụt đã mất một số gen ngay từ đầu trong quá trình tiến hóa. Hầu hết chim cánh cụt ăn nhuyễn thể, cá, mực và các dạng sinh vật biển khác. May mắn thay, các nhà nghiên cứu phát hiện chim cánh cụt còn lại một gen - gen CHIA - cho phép chúng vẫn tiêu hóa được động vật giáp xác.

Theo Live Science