Tại sao cồn có tính sát khuẩn

  • lý thuyết
  • trắc nghiệm
  • hỏi đáp
  • bài tập sgk

Vì sao cồn 75 độ lại có tác dụng sát khuẩn mạnh nhất ?

Các câu hỏi tương tự

Cồn được chúng ta sử dụng như một chất khử trùng rộng rãi từ trong quá khứ đến hiện tại, trong nhiều lĩnh vực từ lĩnh vực y tế, sản xuất và sinh hoạt thường ngày. Các sản phẩm khử trùng phổ biến nhất được sử dụng hiện nay như cồn sát trùng, chất rửa tay có cồn - đều được làm từ dung dịch cồn, thường là isopropyl alcohol (IPA) hoặc ethyl alcohol (còn gọi là Ethanol). Sản phần nước rửa tay Herbal Heaven cũng không ngoại lệ, cồn [ethyl alcohol] cũng là thành phần chính với tỷ lệ được thiết kế đủ để diệt khuẩn, an toàn cho sức khỏe và được kết hợp với những thành phần thiên nhiên khác để tăng cường dưỡng da tay.

Từ xa xưa, khoảng những năm 3000 trước công nguyên, cồn đã được Ai Cập sử dụng để làm sạch vết thương và ướp xác do tính sát khuẩn của nó. Cồn cực kỳ hiệu quả trong việc chống lại các vi sinh vật đơn bào như vi khuẩn. Thế nhưng liệu chúng ta có hiểu được cồn diệt khuẩn như thế nào? Để bạn có thể yên tâm dùng cồn đủ để sát khuẩn, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cấu trúc vi khuẩn và cơ chế diệt khuẩn của cồn.

Tại sao cồn có tính sát khuẩn

Cấu trúc vi khuẩn (bacteria)

Các protein tạo nên vi khuẩn bao gồm các chuỗi gồm từ 20 axit amin béo trở lên liên kết với nhau, cuộn tròn một khối thống nhất chắc chắn, và đảm bảo cho các protein hoạt động. Lơ lửng trong tế bào và được bao quanh bởi một màng tế bào chất béo và nước, các protein khác nhau này hoạt động như những chú “ngựa ô”, giúp vi khuẩn di chuyển, cho phép sinh sản tế bào và bảo vệ vi khuẩn. Không có những protein này thì vi khuẩn sẽ nhanh chóng bị chết.

Thuộc tính của cồn

Cồn và các chất tẩy rửa tay trên thị trường đều có thành phần chính thường là isopropyl alcohol (IPA) hoặc ethyl alcohol (còn gọi là Ethanol), cả hai đều là hợp chất hóa học lưỡng tính (vừa ưa nước, ưa chất béo). Vì cồn có đặc tính là lưỡng tính, thế nên nó liên kết các màng tế bào chất béo và nước, phá vỡ cấu trúc protein lơ lửng trong nước. Hay nói theo chiều ngược lại là các màng tế bào chất béo và nước và protein dễ dàng liên kết với phân tử cồn và qua đó cồn có thể phá vỡ cấu trúc protein lơ lửng trong nước. Bởi vì các vi sinh vật đơn bào như vi khuẩn và virus chủ yếu bao gồm nước và các protein béo lơ lửng bên trong, thế nên cồn dễ dàng phá vỡ cấu trúc protein và mang lại hiệu quả khử trùng đáng kinh ngạc. Các tế bào tiếp xúc với cồn không thể tồn tại hơn một vài phút.

Chết do biến tính

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), cồn có tác dụng kháng khuẩn là do cồn gây biến tính protein của vi khuẩn, virus. Khi một tế bào vi khuẩn tiếp xúc với dung dịch cồn, các phân tử cồn liên kết với màng tế bào của vi khuẩn và chúng bị hòa tan trong nước, khiến cho màng tế bào mất tính toàn vẹn và bị phá vỡ.

Một khi nó yếu đi, nhiều phần tử cồn hơn có thể xâm nhập vào các protein lơ lửng trong màng tế bào, và các protein bắt đầu tràn ra khỏi màng tế bào và bị suy yếu. Sau đó, các phần tử cồn bắt đầu hòa tan các protein thông qua một quá trình được gọi là biến tính.

Quá trình này cụ thể là các protein hình thành các liên kết với các phần tử cồn, các axit amin bắt đầu mất cấu trúc, kết quả là các protein không còn hoạt động. Bởi vì vi khuẩn không thể tồn tại mà không có các protein, thế nên vi khuẩn chết chanh chóng. Về cơ bản, quá trình này xảy ra từ việc tan chảy cả bên trong và bên ngoài vi khuẩn

Tại sao nồng độ cồn 70 độ lại hiệu quả nhất để khử trùng?

Tại sao cồn có tính sát khuẩn

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), cồn có tác dụng kháng khuẩn là do cồn gây biến tính protein của vi khuẩn, virus. Một số vi khuẩn như trực khuẩn mủ bị giết trong 10 giây bởi cồn có từ 30-100 độ; Serratia marcescens, E.coli (vi khuẩn hay gây tiêu chảy), Salmonella typhosa bị giết trong 10 giây bởi cồn có nồng độ từ 40-100 độ.

Các vi khuẩn gram dương như Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) và Streptococcus pyogenes bị giết sau 10 giây bởi cồn là 60 độ. Cồn từ 60-80 độ cũng là một tác nhân diệt vi rút mạnh, làm bất hoạt các vi rút lipophilic (herpes, vi rút cúm...). Như vậy, tùy vào các loại vi khuẩn, vi rút mà cồn có tác dụng khác nhau.

Chúng ta cũng dễ nhận thấy với một số loại vi khuẩn, virus hay gặp thì nên dùng cồn có nồng độ từ 60 - 80 độ sẽ cho hiệu quả tối ưu. Trong thực tế, không phải ngẫu nhiên mà các cơ sở y tế thường dùng cồn 70 độ để sát khuẩn chứ không dùng cồn 90 độ. Với dung dịch cồn pha với nước tinh khiết, nước đóng một yếu tố quan trọng trong việc tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi sinh vật gây bệnh. Nước như là chất xúc tác và đóng vai trò chính trong việc làm biến tính các protein của màng tế bào dinh dưỡng. Dung dịch cồn 70 độ xâm nhập vào thành tế bào, thấm vào tế bào, làm đông tụ tất cả protein khiến cho vi sinh vật chết. Hàm lượng nước có trong dung dịch cồn sẽ làm chậm sự bay hơi của cồn, do đó làm tăng thời gian tiếp xúc bề mặt, qua đó tăng khả năng diệt khuẩn. Trong khi nồng độ cồn trên 91 độ lại khiến cho các protein bị đông tụ ngay lập tức, tạo ra một lớp bảo vệ chắc chắn giúp các proteins khác an toàn và sống sót.

Mặt khác, nồng độ cồn trên 91 độ bay hơi nhanh hơn nên thời gian tiếp xúc để diệt khuẩn ngắn.

Thêm nữa là cồn trên 91 độ rất dễ gây cháy nên sẽ nguy hiểm hơn là dùng cồn 70 độ.

Đối với một sản phẩm rửa tay thì cồn từ 70-80 độ cũng đã đảm bảo tính an toàn cho sức khỏe và không quá khô da như cồn 90 độ.

Vậy nên Herbal Heaven khuyên bạn nên dùng cồn 70 độ, không nên dùng cồn 90 độ để sát khuẩn nhanh.

Bạn cũng lưu ý rằng việc sát khuẩn nhanh chỉ là biện pháp hỗ trợ trong việc giảm lây nhiễm virus. Tốt nhất vẫn là rửa tay bằng xà phòng kết hợp với các biện pháp khác.

Việc cắt nhỏ bánh xà phòng hay mang theo những miếng xà phòng size nhỏ khi ra ngoài để sử dụng cũng là biện pháp dễ làm và mang lại hiệu quả cao.

Hiện tại Herbal Heaven đang có dòng sản phẩm nước rửa tay thảo mộc Ylang, ngoài tính năng sát khuẩn nhanh thì sản phẩm nước rửa tay thảo mộc Ylang còn có tinh chất hoa cúc cung cấp các vitamin, glycerin để dữ ẩm da, tinh dầu ngọc lan cho mùi thơm nhẹ nhàng thư giãn. Sản phẩm được thiết kế nhỏ gọn dễ bỏ vào túi xách mang theo bên mình, bạn có thể mua ngay tại đây.

Bài liên quan: Giữ gìn sức khỏe trong mùa dịch COVID-19

Nguồn:

https://sciencing.com/alcohol-kill-bacteria-5462404.html

https://www.cdc.gov/infectioncontrol/guidelines/disinfection/disinfection-methods/chemical.html#

https://blog.gotopac.com/2017/05/15/why-is-70-isopropyl-alcohol-ipa-a-better-disinfectant-than-99-isopropanol-and-what-is-ipa-used-for/

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Trần Quốc Tuấn - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo biện pháp hữu hiệu và đơn giản nhất để phòng ngừa covid-19 là rửa tay sạch sẽ. Chính vì vậy, mọi người nên sát khuẩn tay bằng cồn với những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và được kiểm nghiệm trước khi đưa ra thị trường.

Sát khuẩn là quá trình tiêu diệt hoặc loại bỏ tất cả các dạng của vi sinh vật sống bao gồm cả bào tử vi khuẩn.

Rửa tay không dùng nước với dung dịch chứa cồn chỉ nên được áp dụng khi không có điều kiện rửa tay bằng nước và xà phòng nhưng chỉ khi tay không thấy rõ vết dơ. Nếu tay có vết dơ thấy rõ thì nên rửa tay thường quy (dùng xà phòng thường (nước hoặc bánh) để rửa tay).

Tại sao cồn có tính sát khuẩn

Cồn 70 độ có tốc độ bốc hơi chậm hơn, vừa đủ thời gian để tiêu diệt vi khuẩn

Cồn 70 độ cho tác dụng diệt khuẩn tốt hơn cồn 90 độ. Bởi vì cồn 90 độ vừa thoa lên tay đã bay hơi rất nhanh, không đủ thời gian tồn tại trên tay để diệt vi khuẩn. Còn những loại cồn dưới 60 độ lại không đảm bảo để sát khuẩn. Cồn 70 độ là độ cồn có tốc độ bốc hơi chậm hơn, vừa đủ thời gian để tiêu diệt vi khuẩn. Tóm lại, không dùng cồn ở nồng độ cao 90% vì bốc hơi nhanh, không đảm bảo thời gian tiếp xúc và độ an toàn.

Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) cũng đã khuyến cáo người dân hãy tự bảo vệ mình bằng cách rửa tay với xà phòng và nước sạch, đây là lựa chọn đầu tiên vì phương pháp này giúp làm giảm được tất cả các loại vi trùng. Chỉ trong trường hợp không có xà phòng và nước thì sử dụng sản phẩm sát khuẩn tay nhanh có nồng độ cồn tối thiểu 60%.

Khi sử dụng các dung dịch sát khuẩn có cồn hoặc sử dụng cồn để rửa tay nhanh, bạn cần thực hiện trong ít nhất 30 giây, chà xát và đảm bảo tất cả vị trí trên da tay đều được tiếp xúc với chất khử trùng và để khô tự nhiên. Virus sẽ bị bất hoạt sau khoảng 3-4 phút sử dụng dung dịch này. Do đó, cần chú ý trong vòng 3-4 phút sau khi thực hiện rửa tay nhanh, virus trên tay chưa kịp bị tiêu diệt hoàn toàn nên vẫn có thể lây sang người khác.

Tuy nhiên, thời gian tiếp xúc và lượng chất khử khuẩn cũng quyết định rất lớn đến khả năng diệt khuẩn. Do đó việc tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng của từng loại dung dịch là thực sự cần thiết. Ví dụ cùng một thành phần chính là Ethanol (cồn) nhưng các sản phẩm khác nhau sẽ có cách dùng khác nhau. Các sản phẩm thường dùng trong bệnh viện như: Aniosgel 85 NPC có thể diệt được các chủng virus như Herpes Virus, Rotavirus, Coronavirus trong vòng 30 giây (ở điều kiện tiêu chuẩn) với hướng dẫn sử dụng là 3ml/30 giây, với Asirub dạng dung dịch được hướng dẫn sử dụng 3-4 ml trong 1 phút, Alphasept handrub nên dùng 3ml với thời gian tối thiểu tiếp xúc trên tay 30 giây... Đồng thời, để tính toán được liều lượng dùng, nhà sản xuất cần thiết kế các vòi bơm định lượng cho mỗi sản phẩm mà theo đó, mỗi lần bơm sẽ bơm ra một lượng vừa đủ cho một lần rửa tay.

Tại sao cồn có tính sát khuẩn

Sử dụng nước rửa tay khô có kèm chất dưỡng da giúp dưỡng ẩm cho da

  • Dung dịch rửa tay sát khuẩn: chứa 2-4% chlorhexidine hoặc 5-7% povidone iodine hoặc 1% triclosan... dùng trong rửa tay phẫu thuật. Các loại dung dịch sát khuẩn đang sử dụng tại bệnh viện là Microshield 2% và 4% (dùng trong phòng mổ).
  • Dung dịch khử khuẩn không dùng nước có thể chứa một trong các hóa chất sau: Alcohol (cồn), Chlorhexidine, Chlorine, Hexachlorophene, Iodine, Para Chloro Meta Xylenol, hợp chất amoni bậc 4 và Triclosan, thường có kèm chất dưỡng da.

Trên thực tế, thành phần chính của các loại nước rửa tay y tế nói chung và nước rửa tay khô nói riêng hiện nay thường bao gồm: Dung dịch ethanol (cồn), nước tinh khiết, sodium lactate (một loại chất hút ẩm), fragrance (hương liệu tạo mùi hoặc các loại tinh dầu làm thơm), benzalkonium chloride (chất diệt khuẩn)... Theo các bác sĩ, nước sát khuẩn tay nhanh hay nước rửa tay khô có khả năng diệt nhanh các loại vi khuẩn, virus, các mầm bệnh gây hại cho sức khỏe, khiến chúng không thể phát triển và bảo vệ bàn tay sạch sẽ. Một số loại nước rửa tay, nước sát khuẩn tay bằng cồn còn có thể chứa một số thành phần dưỡng chất, vitamin giúp bàn tay mềm mại hơn.

  • Bước 1: Lấy 3-5 ml dung dịch rửa tay cho vào lòng bàn tay.
  • Bước 2: Chà xát mạnh tay trong 1 phút, chà hai lòng bàn tay vào nhau và chà lòng bàn tay này lên mu bàn tay kia và ngược lại.
  • Bước 3: Chà hai lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các ngón tay vào các kẽ ngón. Chà xát mu các ngón tay này lên lòng bàn tay kia và tiếp tục thực hiện ngược lại (mu tay để khum sao cho khớp với lòng bàn tay).
  • Bước 4: Chà xát ngón tay cái của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại (lòng bàn tay ôm lấy ngón cái). Chà xát các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại.

Chú ý: Khi hoàn thành bước 4 mà tay vẫn chưa khô thì tiến hành lại từ bước 2 đến 4 cho đến khi tay khô.

Mặt khác, Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên lựa chọn những sản phẩm nước rửa tay nhanh không rõ nguồn gốc xuất xứ và không được kiểm nghiệm trước khi đưa ra thị trường vì không đảm bảo độ an toàn và khả năng diệt khuẩn.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Lý do trẻ em có khả năng đề kháng với virus Corona tốt hơn người lớn

Virus corona có thể lây từ mẹ sang con không?

XEM THÊM: