Theo phóng viên TTXVN tại Campuchia, sự kiện được tổ chức trọng thể với sự tham dự của hơn 3.000 đại biểu là lãnh đạo cấp cao Quốc hội, Thượng viện, Chính phủ Hoàng gia, các binh chủng thuộc lực lượng vũ trang, sinh viên học sinh, Hội Liên hiệp Thanh niên Campuchia, cùng đông đảo khách mời quốc tế.
Về phía khách mời Việt Nam tham dự sự kiện có Đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng do Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng làm trưởng đoàn; Đoàn đại biểu Bộ Công an do Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an làm trưởng đoàn; Đoàn đại biểu Bộ Ngoại giao do Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt làm trưởng đoàn; lãnh đạo UBND tỉnh Bình Phước và Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Campuchia Hun Manet cho biết sự kiện được tổ chức trên tinh thần mãi khắc ghi và tưởng nhớ tấm gương kiên định và công lao to lớn của các thế hệ, tầng lớp anh hùng liệt sĩ, lực lượng vũ trang và nhân dân đã anh dũng hy sinh xương máu vì dân tộc và tổ quốc Campuchia. Ông khẳng định tinh thần yêu nước và sự hy sinh của các chiến sĩ và nhân dân qua các thời kỳ lịch sử đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và xây dựng nền hòa bình, ổn định xã hội ở Vương quốc Campuchia, cũng như đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích cao nhất của dân tộc, tổ quốc và nhân dân Campuchia.
Bày tỏ quan điểm mãi ghi nhớ sự tham gia, đóng góp của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã tham gia hỗ trợ Campuchia trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, Thủ tướng Hun Manet nhấn mạnh lịch sử rất cụ thể và rõ ràng, là nhân tố quan trọng hàng đầu của mỗi quốc gia và trong mối quan hệ giữa các quốc gia. Ông nêu rõ: “Lãnh đạo hai nước chúng ta từng thường xuyên khẳng định Campuchia và Việt Nam có lịch sử từng hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau trong công cuộc giành độc lập từ chế độ thực dân. Trong đó, lãnh đạo và nhân dân Campuchia từng hỗ trợ Việt Nam trong sự nghiệp giải phóng đất nước, tiến tới thống nhất dân tộc và phát triển. Tương tự, lãnh đạo và nhân dân Việt Nam cũng từng hỗ trợ Campuchia trong sự nghiệp giải phóng đất nước khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot và xây dựng phát triển đất nước. Đó là sự thật lịch sử mà nhân dân hai nước chúng ta cần hiểu rõ".
Nhân dịp này, Thủ tướng Campuchia bày tỏ cảm ơn Chính phủ và Quân đội nhân dân Việt Nam đã hỗ trợ xây dựng các hạng mục công trình để biến chiến trường năm xưa trở thành khu di tích lịch sử, trở thành khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển giữa hai nước.
Trao đổi với phóng viên TTXVN, Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng cho biết sự kiện kỷ niệm 47 năm “Hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” không chỉ nhắc nhở, khắc ghi mốc lịch sử về sự khởi nguồn của cuộc đấu tranh, đánh đổ chế độ diệt chủng tàn bạo mà còn là minh chứng sống động về mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết, thủy chung, gắn bó sắt son giữa hai dân tộc Việt Nam-Campuchia.
Đại sứ Việt Nam nêu rõ: “Đây cũng là dịp để chúng ta thành kính tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của những người con ưu tú của hai dân tộc đã anh dũng hy sinh trong cuộc đấu tranh chính nghĩa này. Trong đó, có các anh hùng liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, các cựu cán bộ, chuyên gia, cựu Quân tình nguyện Việt Nam đã sát cánh với những người con anh hùng của đất nước Campuchia để đưa dân tộc Campuchia hồi sinh. Đó là tài sản vô giá cần được trân trọng gìn giữ và phát huy”.
Sự kiện lần này đánh dấu kỷ niệm tròn 47 năm ngày khởi đầu của hành trình đấu tranh giải phóng đất nước của Chủ tịch Thượng viện Campuchia đương nhiệm - Samdech Techo Hun Sen - và nhóm cộng sự, hướng tới giải phóng dân tộc và nhân dân Campuchia khỏi miệng hố tử thần dưới chế độ diệt chủng trên đất nước Chùa Tháp.
Cách đây 47 năm, ngày 20/6/1977, ở tuổi 25, ông Hun Sen cùng 4 đồng đội đã quyết định rời Campuchia, vượt biên giới sang Việt Nam để tìm kiếm sự hỗ trợ, ủng hộ của quốc gia láng giềng cho sự nghiệp giải phóng đất nước và nhân dân Campuchia thoát khỏi sự tàn bào của chế độ diệt chủng do Pol Pot đứng đầu. Hành trình đấu tranh đó, kết hợp cùng các lực lượng yêu nước chân chính khác ở Campuchia lúc bấy giờ, cùng sự hỗ trợ kịp thời của Việt Nam, đã dẫn tới thắng lợi quyết định với sự kiện giải phóng đất nước và nhân dân Campuchia khỏi chế độ Pol Pot ngày 7/1/1979, tiến tới chấm dứt hoàn toàn chiến tranh, đoàn kết dân tộc và thống nhất đất nước, xây dựng phát triển đất nước Campuchia cho đến hôm nay.
Để tưởng niệm những chứng tích lịch sử của dân tộc, nhân dân và nhấn mạnh tinh thần yêu nước, chủ nghĩa anh hùng của những người con ưu tú Campuchia trong công cuộc đấu tranh vì dân tộc và nhân dân Campuchia, chính phủ nước này đã đầu tư phát triển quần thể di tích lịch sử quân sự Techo Koh Thmar X16, giao Bộ Quốc phòng Campuchia tổ chức sự kiện kỷ niệm định kỳ hằng năm từ năm 2017 đến nay.
Đầu tháng 4/2023, Bộ Quốc phòng Campuchia đã chính thức khánh thành ngôi đại mộ tháp và thực hiện nghi thức an vị hài cốt 49 chiến sĩ thuộc Lực lượng Vũ trang đoàn kết cứu quốc Campuchia tại Khu lịch sử quân sự Techo Koh Thmar X16, sau khi tiến hành cất bốc, hồi hương hài cốt các liệt sĩ yên nghỉ trên đất bạn Việt Nam từ nhiều thập kỷ qua.
Nhân sự kiện kỷ niệm năm nay, Campuchia tiếp tục khởi công xây dựng công trình nhà khách với tổng kinh phí đầu tư 1,2 triệu USD, cùng nhiều hạng mục công trình phụ trợ trong quần thể Khu di tích lịch sử quân sự Techo Koh Thmar X16, từ nguồn vốn xã hội hóa.
Ông Cheam Chansophorn, Tỉnh trưởng tỉnh Tboung Khmum cho biết trong những năm gần đây, Khu di tích lịch sử quân sự Techo Koh Thmar X16 được quan tâm đầu tư nhiều hạng mục công trình như lễ đài, nhà hữu nghị, sân bóng đá, lắp đặt hệ thống điện nước, xây dựng đường giao thông nội bộ... từ nhiều nguồn vốn đầu tư, trong đó có nguồn viện trợ không hoàn lại của Bộ Quốc phòng Việt Nam.
Theo ông Cheam Chansophorn, trong dịp kỷ niệm 47 năm “Hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” năm nay, Khu di tích lịch sử quân sự Techo Koh Thmar X16 đã đón 126 đoàn đại biểu các cơ quan bộ, ngành, lực lượng vũ trang, tổ chức quần chúng và các địa phương đến đặt vòng hoa tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại ngôi đại mộ tháp trong quần thể di tích. Bên cạnh đó, còn diễn ra các hoạt động chào mừng khác như tổ chức thi đấu bóng đá giao lưu hữu nghị Campuchia-Việt Nam, tổ chức hội thảo bàn tròn, cuộc thi sáng tác thơ, nhạc và hội họa, gắn với các hoạt động tuyên truyền về sự kiện kỷ niệm hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, ngày 20/6/1977.
Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng cho rằng việc khởi công xây dựng một số hạng mục công trình tại Khu di tích lịch sử quân sự Techo vào dịp này sẽ làm cho khu di tích lịch sử quan trọng này ngày càng khang trang, có điều kiện tốt hơn cho công tác giáo dục truyền thống đối với các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ hai nước Việt Nam - Campuchia.
Nhân sự kiện lần này, Đại sứ Việt Nam gửi lời cảm ơn chân thành đến các thế hệ lãnh đạo và nhân dân Campuchia đã dành sự giúp đỡ cho nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hôm nay.
Trong khuôn khổ sự kiện, Thủ tướng Hun Manet đã trao huân chương cho các cá nhân có thành tích trong hoạt động cất bốc, hồi hương 49 hài cốt liệt sĩ thuộc Lực lượng Vũ trang đoàn kết cứu quốc Campuchia, chủ yếu là chiến sĩ, sĩ quan thuộc Quân đội Hoàng gia Campuchia và Quân đội Nhân dân Việt Nam.