Bài tập lớn mơn Các cơng cụ tài chính phái sinh + Ngoài nước: Doanh nghiệp sữa Friesland Campina Việt Nam (Dutch Lady, Friso), doanh nghiệp New Zealand là Fonterra và Deosan (Anlene, Anmum và Anchor), doanh nghiệp dinh dưỡng Nestle, công ty cổ phần sữa Quốc tế (IDP), AbbottHoa Kỳ… + Với sự phát triển mạnh của thị trường sữa Việt Nam, cho thấy nhiều rủi ro từ các đối thủ cạnh tranh, có nhiều sản phẩm thay thế trên thị trường, thay đổi nhu cầu khách hàng, khả năng thâm nhập của các đối thủ mới. Các sản phẩm sữa giả, kém chất lượng có mặt trên thị trường. => Có thể khiến cơng ty bị thu hẹp thị phần và lợi nhuận. - Biện pháp: + Đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường. + Khác biệt hóa sản phẩm, cải tiến các sản phẩm hiện có để tăng tiêu thụ (tăng tính tiện dụng cho sản phẩm, tăng giá trị sử dụng cho khách hàng, thiết kế mẫu bao bì bắt mắt, hiệu quả hơn,...). + Củng cố hệ thống và chất lượng phân phối nhằm giành thêm các thị phần như nông thơn và đơ thị nhỏ. + Có chiến lược marketing nhanh nhạy, quảng bá sản phẩm rộng rãi tới người tiêu dùng qua các phương tiện thơng tin như tivi, tạp chí, internet, poster, …thường xuyên thay đổi nội dung quảng cáo, thực hiện các chương trình khuyến mãi, thu hút, tài trợ cho các hoạt động cộng đồng, các chương trình truyền hình, cung cấp các dịch vụ tư vấn về dinh dưỡng cho đối tượng nhiều độ tuổi, tăng cường nhân viên tiếp thị tiếp cận, đa dạng các kênh phân phối (đại lí, siêu thị, trường học, bệnh viện,…). 2.2. Rủi ro chủ quan: * Rủi ro trong hoạt động kinh doanh: - Rủi ro quản lí: rủi ro gắn liền với những sai lầm về chiến lược, chính sách kinh doanh và những quyết định thiếu sáng suốt của nhà quản trị => Ảnh hưởng khá nặng nề đến hoạt động sản xuất kinh doanh. 12 Bài tập lớn môn Các cơng cụ tài chính phái sinh - Rủi ro chun mơn, nghiệp vụ: Rủi ro trong quá tình tác nghiệp, trên cơ sở nhiệm vụ hoặc chun mơn của mình có thể xảy ra những bất trắc, gây ra những sai lầm về tài sản, tiền bạc, lợi ích khơng được hưởng, cơ hội kinh doanh. - Rủi ro do thay đổi lãnh đạo chủ chốt: Tình hình quản trị doanh nghiệp của Vinamilk có thể thay đổi về hội đồng quản trị. - Biện pháp: Kiện toàn bộ máy quản lí. * Rủi ro về chất lượng sản phẩm: - Rủi ro sản phẩm nhiễm bẩn có thể xảy ra ở từng cơng đoạn trong suốt q trình sản xuất và cung ứng. - Biện pháp: + Ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến (như công nghệ ly tâm tách khuẩn) để loại bỏ gần như tuyệt đối các vi khuẩn, đem lại chất lượng sữa tốt nhất và sản lượng nhiều nhất. + Xây dựng hệ thống trạm trung chuyển trải đều và rộng khắp để đảm bảo sữa thu mua sẽ được bảo quản và làm lạnh trong thời gian sớm nhất, đảm bảo chất lượng sữa đầu vào và các yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm. + Thiết lập hệ thống các biện pháp truy vết sản phẩm để đảm bảo việc thu hồi, xử lí sản phẩm được thực hiện một cách nhanh chóng, kịp thời và giảm thiểu tối đa những tác động xấu đến người tiêu dùng trong trường hợp có sự cố. Có các phương án xử lí và tránh phát sinh sự cố trong tương lai. * Rủi ro về tài chính: Các loại rủi ro mà cơng ty phải đối mặt do sử dụng các cơng cụ tài chính của mình bao gồm: - Rủi ro tín dụng: Rủi ro tín dụng là rủi ro lỗ tài chính của cơng ty nếu khách hàng hoặc bên đối tác của công cụ tài chính khơng đáp ứng được các nghĩa vụ theo hợp đồng, và phát sinh chủ yếu từ các khoản phải thu khách hàng và các khoản đầu tư vào chứng khoán nợ. + Tiền gửi ngân hàng. + Các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn. 13 Bài tập lớn môn Các công cụ tài chính phái sinh + Phải thu khách hàng và các khoản phải thu khác. - Biện pháp: + Liên kết với các tổ chức tài chính tín dụng trong nước và nước ngồi để tận dụng được sự hỗ trợ tài chính. + Kiểm soát việc sử dụng nguồn vốn hiệu quả, đúng mục đích, đảm bảo chủ động nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh. + Đề nghị các khách hàng hoặc đối tác của cơng cụ tài chính cần có tài sản bảo đảm khi ký kết hợp đồng. - Rủi ro thanh khoản: Rủi ro thanh khoản là rủi ro trong đó cơng ty khơng thể thanh tốn các nghĩa vụ tài chính khi đến hạn. - Biện pháp: + Thường xuyên giám sát các yêu cầu thanh khoản hiện tại và tương lai. + Duy trì dự trữ tiền mặt. + Tài trợ: lưu giữ tổn thất có kế hoạch bằng tài sản dự phòng. - Rủi ro thị trường: Rủi ro thị trường là rủi ro mà những biến động về giá thị trường, như tỷ giá hối đoái, lãi suất và giá cổ phiếu sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của công ty hoặc giá trị của các công cụ tài chính mà cơng ty nắm giữ. + Rủi ro tỷ giá hối đối: Cơng ty có rủi ro tỷ giá hối đoái từ các giao dịch mua và bán bằng đơn vị tiền tệ không phải là đơn vị tiền tệ kế tốn của cơng ty, là VND. Đơn vị tiền tệ của các giao dịch này chủ yêu là Đô la Mỹ (USD) và Euro (EUR). Tỷ giá không ổn định sẽ làm chi phí đầu vào biến động theo hướng tiêu cực. Giá sữa bột nguyên liệu trên thế giới gây áp lực lên ngành sản xuất sữa tại Việt Nam (chiếm 50% chi phí ngun vật liệu chính hay 25% giá vốn) Thương hiệu Vinamilk có mặt ở 43 nước trên thế giới, bao gồm Mỹ, Pháp, Canada, Ba Lan, Đức, khu vực Đông Nam Á, Trung Đông, Châu Phi và các nước khác. Khi tỷ giá giảm ngoại tệ thu được sẽ giảm theo. 14 Bài tập lớn môn Các cơng cụ tài chính phái sinh + Biện pháp: Các nhà quản trị phải dự báo trước về tỷ giá hối đoái và lãi suất để từ đó hoạch định cho hoạt động đầu tư của doanh nghiệp. Sử dụng các công cụ tài chính phái sinh để ngăn ngửa rủi ro về tỷ giá. VD: Sử dụng hợp đồng hoán đổi tiền tệ để khi mua máy móc thiết bị để phòng ngừa rủi ro tỷ giá tăng trong tương lai, giúp cố định chi phí đầu vào cho Vinamilk. + Rủi ro lãi suất: Các thay đổi lãi suất có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận thuần sau thuế của cơng ty. Biện pháp: Sử dụng cơng cụ chính như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng hoán đổi lãi suất để giảm thiểu rủi ro tăng lãi suất khi Vinamilk đi vay, giúp cố định chi phí lãi vay của doanh nghiệp. + Rủi ro giá: Cơng ty có các hoạt động đầu tư vốn vào các công ty niêm yết và chưa niêm yết và chịu rủi ro biến động giá của các khoản đầu tư này. Các yếu tố rủi ro này bao gồm kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình tài chính của các cơng ty được đầu tư và điều kiện thị trường. Yếu tố rủi ro liên quan đến điều kiện thị trường tự bản thân nó bị ảnh hưởng bởi các điều kiện kinh tế chung của Việt Nam và các hành vi của các nhà đầu tư, nằm ngoài khả năng kiểm soát của Ban Điều Hành. * Rủi ro về chuỗi cung ứng: - Giá nguyên liệu đầu vào lượng lớn nguyên liệu sản xuất của Vinamilk nhập khẩu (hiện nay khoảng 30%), do đó giá sữa ngun liệu thế giới ảnh hưởng khơng nhỏ đến hoạt động và lợi nhuận của doanh nghiệp. - Nguồn cung ứng: người dân ni bò còn mang tính tự phát thiếu kinh nghiệm quản lí, quy mơ trang trại nhỏ, khả năng đáp ứng nguyên liệu của các cùng nội địa còn kém. - Rủi ro tai nạn bất ngờ có thể xảy ra ở các khâu: Sản xuất => Xử lí => Đóng gói => Vận chuyển => Phân phối => Tiêu thụ 15 Bài tập lớn mơn Các cơng cụ tài chính phái sinh - Mối nguy hiểm: tuy rủi ro tai nạn bất ngờ chỉ ở mức yếu nhưng do khơng đốn trước được mức độ thiệt hại nên công ty cũng cần cân nhắc kĩ càng rủi ro này. - Biện pháp: + Mở rộng nhiều khu chăn ni bò sữa, hỗ trợ nơng dân ni bò để tăng nguồn nguyên liệu sữa trong nước, giảm bớt việc phụ thuộc vào nguồn sữa ngoại, từ đó diều chỉnh giá thành sản phẩm phù hợp với thu nhập của mọi đối tượng khách hàng. + Hỗ trợ người nông dân về vốn, con giống kĩ thuật và quy trình chăn ni, cam kết tiêu thụ với giá hợp lí trong dài hạn. + Tài trợ bằng bảo hiểm. Qua đó chuyển giao tổn thất cho công ty bảo hiểm. + Quản lý tốt các khâu, đầu tư thêm công nghệ cao. + Đào tạo tay nghề lao động trong dây chuyền sản xuất, chuẩn hóa các quy trình tránh dẫn đến sơ suất. + Phát triển nguồn nguyên vật liệu, xây dựng các nhà máy sữa trong nước và nước ngoài. + Xây dựng mối liên kết chặt chẽ với các nhà cung ứng để có nguồn nguyên liệu ổn định, chất lượng và giá tốt. * Rủi ro về nguồn nhân lực: - Sự biến động của đội ngũ điều phối viên cũng như hạn chế kiến thức ở lĩnh vực mới này. - Biện pháp: + Có các chính sách đãi ngộ tốt và thu hút nhân tài (mức lương cạnh tranh, khen thưởng, quan tâm đến đời sống cơng nhân viên để khuyến khích động viên họ làm việc tốt hơn,…). + Có kế hoạch dài hạn sắp xếp, đào tạo chuẩn bị đội ngũ quản lí kế cận, xây dựng đội ngũ cán bộ kĩ thuật giỏi có năng lực. + Thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo ngắn hạn, dài hạn hoặc chuyên sâu trong nước hoặc ngoài nước cho nhân viên, các lớp bồi dưỡng kiến thức, các chương trình giúp nhân viên phát triển và đạt được mục tiêu nghề nghiệp. 16 Bài tập lớn môn Các công cụ tài chính phái sinh + Xây dựng một mơi trường làm việc thân thiện cởi mở chuyên nghiệp để mỗi cá nhân có thể tự do phát triển bản thân, phát huy sự sáng tạo, giải phóng được tiềm năng mỗi người. * Rủi ro thông tin: - Rủi ro tin đồn: Đặc thù kinh doanh thức uống thực phẩm chịu áp lực lớn từ tin đồn về an tồn thực phẩm. Khi có thơng tin xấu về chất lượng sản phẩm, đặc biệt liên quan đến thực phẩm cho trẻ nhỏ, người tiêu dùng có thể phản ứng thái q trước khi thơng tin chính thức được xác nhận. - Khách hàng tố cáo sản phẩm kém chất lượng có thể ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp. - Báo cáo tài chính có sai sót trọng yếu. - Thơng tin bất cân xứng giữa các phòng ban, bộ phận, cơng ty,… => Kết luận: Hoạt động quản trị rủi ro là rất cần thiết. Những thành công để đưa Vinamilk đến với vị trí như ngày hơm nay phần nào do doanh nghiệp có một đội ngũ quản trị rủi ro hiệu quả. 3. Sử dụng cơng cụ tài chính phái sinh để phòng ngừa rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk: Giả định Vinamilk kí kết một hợp đồng mua/bán với đối tác (hợp đồng gốc) trong quá trình hoạt động kinh doanh chính của mình, để phòng ngừa rủi ro phải đối mặt trong hợp đồng gốc đó, Vinamilk quyết định sử dụng các công cụ phái sinh. 3.1. Các giả định trong hợp đồng gốc: - Ngày 30/05/2018, công ty Vinamilk đặt 2 thiết bị từ công ty Tetra Pak International S.A (Thụy Sĩ) để phục vụ quá trình sản xuất và nâng cao chất lượng của các sản phẩm làm từ sữa tươi Vinamilk. Tổng giá trị của 2 thiết bị trên là 783.000 USD (khoảng 18 tỷ VND). Công ty Vinamilk chọn phương thức thanh toán là chuyển khoản. Đơn vị tiền tệ thanh toán là USD. - Tỷ giá USD/VND ngày 23/05/2018 là: (Nguồn: Vietcombank) Mua Bán 22.740 17 22.810 Bài tập lớn mơn Các cơng cụ tài chính phái sinh 3.2. Các rủi ro mà Công ty Cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk phải đối mặt khi kí kết hợp đồng gốc: 3.2.1. Rủi ro về đối tượng của hợp đồng: a. Thực trạng: - Tranh chấp về hàng hóa khơng đúng đối tượng đã thỏa thuận. - Tranh chấp về chất lượng hàng hóa khơng đúng, không đáp ứng được theo tiêu chuẩn. - Tranh chấp đơn vị tính. - Khi soạn thảo hợp đồng hai bên khơng quy định cụ thể và chi tiết dẫn đến hiểu lầm hoặc do một bên lợi dụng sơ hở để không thực hiện nghĩa vụ. b. Phòng ngừa: - Khi soạn thảo cần quy định một cách cụ thể, chi tiết về đối tượng của hợp đồng; chất lượng hàng hóa, số lượng, trọng lượng; chỉ tiêu kỹ thuật, tiêu chuẩn áp dụng; đơn vị tính để tránh xảy ra tranh chấp. 3.2.2. Rủi ro về giá cả, phương thức thanh toán: a. Thực trạng: - Rủi ro về giá khi thị trường biến động. - Rủi ro về đồng tiền làm phương thức thanh tốn. - Tranh chấp về chi phí bốc dỡ, vận chuyển lưu kho bãi. - Rủi ro về cách thức giao nhận tiền. - Rủi ro trong phương thức bảo đảm hợp đồng bằng phương thức bảo lãnh. - Không quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của từng bên b. Phòng ngừa: - Cần đưa ra các điều khoản chi tiết, cụ thể, linh hoạt phù hợp với từng giao dịch. - Cần có các biện pháp can thiệp làm giảm rủi ro cho Công ty Vinamilk như sử dụng Công cụ phái sinh, Phương thức thanh toán LC,... 3.2.3. Rủi ro về điều khoản phạt vi phạm: a. Thực trạng: 18 |
