B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Đọc văn bản sau: Lượm- sgk trang 56
2. Tìm hiểu văn bản:
a. Ai là người đã kể và tả về nhân vật Lượm trong bài thơ này?
b. Lượm được kể và tả qua các sự kiện nào? Chọn ý trả lời đúng:
- A. Tình cờ hai chú cháu gặp nhau và lần đi liên lạc cuối cùng của Lượm.
- B. Lượm đến đồn mang cá và lần đi liên lạc cuối cùng của Lượm
- C. Lượm đến hàng bè và Lượm đi liên lạc
- D. Lượm đi liên lạc ở Huế và đồn mang cá.
c. Viết vào Phiếu học tập (nội dung như bảng dưới) những nội dung:
Hình ảnh nhân vật Lượm ( khổ 2,3,4,5) | ||
Các chi tiết miêu tả | Vẻ đẹp đáng mến. đáng yêu | Các biện pháp nghệ thuật |
Trang phục | ||
Hình dáng | ||
Cử chỉ | ||
Lời nói |
d. Tiếp tục tìm hiểu nội dung của bài thơ theo các gợi ý sau rồi trao đổi với bạn.
e. Ghi vào vở bài tập những lí giải của em vê hai vấn đề sau và trình bày trước nhóm:
(1) Câu thơ viết về sự ra đi của Lượm (" Lượm ơi, còn không?") đặt ở gần cuối bài như một lời kết thúc để lại những dư âm khó quên. Vì sao sau câu thơ ấy tác giả đã lặp lại hai khổ thơ ở đoạn đầu với hình ảnh Lượm hồn nhiên, tươi vui?
(2) Trong bài thơm người kể đã dùng nhiều từ ngữ xưng hô khác nhau để gọi Lượm. Đó là những từ ngữ nào và có tác dụng gì đối với việc biểu hiện quan hệ, tình cảm giữa tác giả và Lượm?
g. Chọn phương án trả lời đúng để trả lời câu hỏi:
(1) Trong bài thơ, để tái hiện lại hình tượng nhân vật Lượm và biểu lộ cảm xúc của mình, tác giả đã sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nào?
- A. Miêu tả
- B. Tự sự
- C. Nghị luận
- D. Thuyết minh
- E. Biểu cảm
(2) Tác dụng của phép kết hợp các phương thức này là:
- A. Khắc họa nổi bật hình ảnh Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái.
- B. Tái hiện một câu chuyện xúc động về một thiếu niên anh dũng.
- C. Bàn luận về một người anh hùng nhỏ tuổi trong kháng chiến.
- D. Biểu hiện tình cảm, thái độ mến yêu, trân trog của nhà thơ.
h) Viết vở những nội dung mà em thu thập được sau khi học bài thơ Lượm theo các gợi ý sau:
- Học tập Lượm, tuổi trẻ cần biết sống hồn nhiên, vui tươi, hăng hái và có ý nghĩa.
- Sự kết hợp giữa kể, tả và biểu cảm đã đem lại hiệu quả đáng kể cho việc khắc họa hình ảnh con người
- ....
a. Nhà thơ Tố Hữu là người đã kể và tả về nhân vật Lượm trong bài thơ này.
b. Chọn A.
c.
Hình ảnh nhân vật Lượm ( khổ 2,3,4,5) | ||
Các chi tiết miêu tả | Vẻ đẹp đáng mến. đáng yêu | Các biện pháp nghệ thuật |
Trang phục: cái xắc xinh xinh, ba lô đội lệch | Tuy nhỏ bé, nhưng nhìn vào cậu bé thấy được sự hồn nhiên vô tư, tinh nghịch, chân thật không hề sợ khó khăn nguy hiểm để hoàn thành nhiệm vụ | Từ láy: loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghênh nghênh, cùng với cách gieo vần, nhịp góp phân làm nên vẻ đẹp yêu đời, lạc quan của Lượm |
Hình dáng: nhỏ bé, nhanh nhẹn ( cái chân loắt choắt, cái đầu nghênh nghênh) | ||
Cử chỉ: nhanh nhẹn (như con chim chích) , hồn nhiên, tinh nghich (huýt sáo, cười híp mắt) | Hình ảnh so sánh: “ như con chim chích” qua đó thể hiện sự hồn nhiên vô tư, yêu đời của cậu bé | |
Lời nói: tự nhiên chân thật ( cháu đi liên lạc/ vui lắm chú à/ Ở đồn Mang Cá/ Thích hơn ở nhà) |
d. Nhà thơ đã hình dung chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm vô cùng nguy hiểm rất gấp gáp : đạn bay vèo vèo, thư đề thượng khẩn,... thế nhưng Lượm rất bình tĩnh vượt qua khó khăn. Và rồi Lượm hi sinh. Bọn giặc đã giết hại Lượm, đã bắn trúng em trên đồng quê vắng vẻ. Lượm đã ngã xuống như một thiên thần bé nhỏ, tay năm chặt bông mà hồn bay giữa đòng ngào ngạt mùi thơm sữa lúa. Hình ảnh Lượm hi sinh thật dũng cảm khiến cho mọi người không khỏi xót xa thương mến, cảm phục.
Cảm xúc của nhà thơ và em: Hình ảnh ấy khiến cho em tiếc nuối, đau buồn vì sự hi sinh của chú bé liên lạc nhỏ tuổi. Khi mường tượng cảnh Lượm hi sinhTình cảm mà nhà thơ dành cho Lượm là : sự đau xót đột ngột như tiếng nấc nghẹn ngào của tác giả trước sự hi sinh cao cả của Lượm.
Khổ thơ, câu thơ có cấu tạo đặc biệt:
"Ra thế
Lượm ơi !..."
=> Biểu hiện sự đau đớn, sửng sốt đến lặng người.
"Thôi rồi, Lượm ơi !"
=> Là một lời cảm thán. Tác giả như đang hồi hộp theo dõi chuyến đi của Lượm, tác giả nhìn thấy chớp đỏ từ họng súng kẻ thù và tuyệt vọng biết rằng Lượm không thoát được cái chết.
"Lượm ơi, còn không ?"
=> Một câu thơ được tách thành một khổ. Ta đọc chậm rãi để biểu hiện sự thảng thốt nghẹn ngào, không tin được dù đó là sự thật . Thực tế thì Lượm đã chết, người chú đã nghe kể tỉ mỉ. Nhưng vì thương và khâm phục cháu, vì ấn tượng sống động của lần gặp gỡ, vì hiểu rằng Lượm chết cho Tổ quốc là bất tử, cho nên người chú tin Lượm vẫn còn.
e.
- (1) Câu thơ viết về sự ra đi của Lượm (" Lượm ơi, còn không?") đặt ở gần cuối bài như một lời kết thúc để lại những dư âm khó quên. Sự lặp lại 2 khổ thơ ở đoạn cuối cho ta thấy Lượm vẫn tiếp tục làm liên lạc, Lượm vẫn như ngày nào. Giặc không thể giết được chú Lượm trong lòng người. Bài thơ vui hẳn lên, ta thấy Lượm đẹp hơn bởi chú bé vẫn đi trên đường vắng.
- (2) Trong bài thơ, người kể chuyện đã gọi Lượm bằng nhiều từ xưng hô khác nhau: Cháu, chú bé, Lượm, chú đồng chí nhỏ, cháu, chú bé. => Tác dụng: Tác giả thay đổi cách gọi vì quan hệ của tác giả và Lượm vừa là chú cháu, lại vừa là đồng chí,vừa là của một nhà thơ với một chiến sĩ đã hy sinh. Trong đoạn thơ sau cùng, tác giả gọi Lượm là "Chú bé" vì lúc này Lượm không còn là người cháu riêng của tác giả. Lượm đã là của mọi người, mọi nhà, Lượm đã thành một chiến sĩ nhỏ hy sinh vì quê hương, đất nước. Sự đan xen các mối quan hệ như thế khiến cho tình cảm của tác giả thêm thắm thiết và sâu sắc, gắn bó. Bài thơ vì thế càng thêm cảm động
g. (1) Chọn A,B,E
(2) Chọn B, D
h. Bài thơ là câu chuyện kể về cậu bé Lượm, một chú bé hồn nhiên vô tư, yêu đời. Lượm nhận bức thư thượng khẩn từ tay anh cán bộ rồi xin phép ra về. Ngoài mặt trận súng nổ vang trời, máy bay địch rè rè lượn trên bầu trời. Giữa trưa, đường làng vắng vẻ, lúa trên đồng xanh mướt, đã bắt đầu trổ bông. Thấp thoáng trên cánh đồng xanh bạt ngàn tít tận chân trời là chiếc ca lô trắng của Lượm. Em băng qua đường, lội qua những cánh đồng đưa lá thư tới tay chỉ huy. Thế nhưng, bất ngờ một quả bom từ máy bay địch thả xuống. Đùng! Lượm ngã xuống. Chiếc ca lô văng ra xa. Khuôn mặt em lấm lem bùn đất, bộ quần áo nhuốm sắc đỏ tươi của máu. Đôi tay em nắm chặt bông lúa non còn thơm mùi sữa. Đôi mắt từ từ nhắm lại....Sự hi sinh của Lượm không khỏi khiến chúng ta xót xa thương cảm. Lượm giờ đây không phải là một cậu bé hồn nhiên nữa mà em đã trở thành một người anh hùng, một người chiến sĩ dũng cảm. Sự kết hợp giữa kể tả đã xây dựng lên hình ảnh Lượm, đây chính là hình ảnh biểu tượng cho tuổi trẻ anh dũng khiên cường bất khuất nhưng cũng rất hồn nhiên, vui tươi hang hái, mang đầy sức trẻ của biết bao thế hệ trẻ Việt Nam, nguyện hết mình cống hiến, hi sinh vì Tổ quốc.
Khi nhắc đến cái tên Lượm, các độc giả sẽ nghĩ ngay đến bài thơ Lượm của nhà thơ Tố Hữu. Bài thơ được sáng tác vào năm 1949, thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta. Để tưởng nhớ sự hy sinh anh dũng của chú bé Lượm, bài thơ đã được đưa vào chương trình học của lớp 6. Để biết rõ hơn về nhân vật chú bé Lượm là ai? Trong bài viết sau đây, Doanh Nhân Online sẽ bật mí cho bạn.
Chú bé Lượm là ai? Là câu hỏi mà bất cứ ai đã học qua môn văn lớp 6 đều có thể trả lời được. Lượm là chú bé vô tư, yêu đời, dũng cảm, tuy còn nhỏ nhưng đã làm người đưa thư trong thời kỳ chiến tranh. Không những dũng cảm, mà cậu bé còn sở hữu đức tính tốt đẹp, không ngại việc khó khăn, gian khổ.
Với hình ảnh nhỏ nhắn, trên vai mang một chiếc túi giao thư và đầu đội chiếc mũ ca nô, chú bé Lượm vừa chạy nhảy vừa yêu đời với tinh thần yêu nước và yêu dân nồng nàn. Dù còn nhỏ tuổi, nhưng lòng dũng cảm và yêu nước của Lượm khiến cho nhiều người phải thán phục.
Giao thư là một công việc vô cùng khó khăn trong bối cảnh chiến tranh lúc bấy giờ, đòi hỏi tính bảo mật cực cao. Nhưng Lượm lại luôn bộc lộ sự vui tươi, hồn nhiên không một chút sợ hãi giữa hàng ngàn tiếng bom đạn ác liệt, chú vẫn làm việc mỗi ngày và hăng say đến lạ thường. Trong một lần đi làm liên lạc, Lượm đã nằm xuống giữa cánh đồng lúa bát ngát thơm mùi sữa.
>>> Có thể bạn quan tâm: Quang Linh Vlog là ai? Tiểu sử & Thu nhập của Quang Linh Vlog
Sau khi đã biết được chú bé Lượm là ai, tiếp theo đây chúng ta cùng nhau tìm hiểu về tiểu sử của chú bé dũng cảm này.
Lượm tên thật là gì thì không ai biết được, kể cả tác giả Tố Hữu, nhưng hình ảnh nhỏ nhắn đưa thư của Lượm thì tất cả mọi người điều biết. Nhà thơ đặt hình ảnh Lượm trong bối cảnh chiến tranh chống thực dân Pháp, những ngày cách mạng ở Huế bùng nổ. Có thể nói, Tố Hữu đã thành công trong việc xây dựng hình ảnh cậu bé dũng cảm làm công tác liên lạc trong thời kỳ chiến tranh.
Được biết, chú bé liên lạc Lượm đã hy sinh khi chỉ mới 12 tuổi. Cái chết của Lượm đến quá bất ngờ trong khi chú đang làm liên lạc, bom đạn đã dọi xuống con đường mà Lượm đi ngang hằng ngày. Trong bài thơ Tố Hữu cũng đã nhắc đến,
“Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng”.
Với sự kết hợp giữa các vần thơ cùng với nhịu điệu vô cùng hài hòa, Tố Hữu đã thể hiện sự yêu quý, cũng như xót xa, thương tiếc trước sự hy sinh anh dũng của chú bé Lượm.
Lượm là ai, có phải là Kim Đồng không? Theo như những gì mà Tố Hữu đã mô tả, Lượm không phải là Kim Đồng. Dù vậy, chú bé Lượm là một trong những người tạo nên hồi ức dữ dội của nhiều người.
Tác giả của bài thơ Lượm là ai? Lượm là bài thơ được nhà thơ Tố Hữu sáng tác vào năm 1949 nhằm lan truyền tin thần yêu nước, cũng như thể hiện sự xót xa cho tấm lòng người chiến sĩ nhỏ tuổi anh dũng.
Tên thật của nhà thơ Tố Hữu là Nguyễn Kim Thành. Ông đã nhận được giải thưởng văn học hội văn nghệ Việt Nam trong những năm từ 1954 – 1955. Vào năm 1996, Tố Hữu cũng nhận được giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và giải thưởng ASEAN.
Tố Hữu sinh năm 1920 và mất vào năm 2002, ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình nhà Nho nghèo khổ. Khi chỉ mới 6 – 7 tuổi, ông đã bắt đầu tập làm thơ. Với niềm đam mê của mình với thơ ca, từ năm 1937 – 1938 Tố Hữu đã bắt đầu sáng tác thơ và đăng chúng lên khắp các mặt báo.
Tố Hữu được sinh ra tại Huế và mất đi tại thủ đô Hà Nội. Ông đã bị thực dân Pháp bắt giữ vào năm 1939, đến năm 1942 Tố Hữu đã vượt ngục thành công và bắt đầu trở lại công việc sáng tác thơ yêu thích của mình. Đến năm 1945, Tố Hữu đã đứng lên và lãnh đạo cuộc khởi nghĩa tại quê hương của mình.
Tố Hữu đã trở thành nhà lãnh đạo về tư tưởng và văn nghệ của đất nước sau cuộc cách mạng này. Trong những năm tháng sau đó, ông được công nhận là một trong những nhà thơ lớn của nền văn học nước nhà.
Ngoài bài thơ Lượm, Tố Hữu còn có những tác phẩm nổi tiếng nào?
- Nhớ lại một thời kì: hồi kí, được sáng tác vào năm 2000
- Cuộc sống cách mạng và văn học nghệ thuật: tiểu luận, được sáng tác vào năm 1981
- Xây dựng một nền văn nghệ lớn xứng đáng với nhân dân ta, thời đại ta: tiểu luận, được sáng tác năm 1973.
- Một tiếng đờn: thơ, được sáng tác vào năm 1992
- Máu và hoa: thơ, được sáng tác vào năm 1977
- Ra trận: thơ, được sáng tác vào năm 1972
- Gió lộng: thơ, sáng tác năm 1961
- Việt Bắc: thơ, sáng tác năm 1954
- Từ ấy: thơ, sáng tác năm 1946
>>> Có thể bạn quan tâm: Diệp Lâm Anh là ai? Tiểu sử nghệ sĩ Diệp Lâm Anh chi tiết nhấtc
Ngày Huế đổ máu,
Chú Hà Nội về,
Tình cờ chú cháu,
Gặp nhau Hàng Bè.
Chú bé loắt choắt,
Cái xắc xinh xinh,
Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh,
Ca-lô đội lệch,
Mồm huýt sáo vang,
Như con chim chích,
Nhảy trên đường vàng…
– “Cháu đi liên lạc,
Vui lắm chú à.
Ở đồn Mang Cá,
Thích hơn ở nhà!”
Cháu cười híp mí,
Má đỏ bồ quân:
– “Thôi, chào đồng chí!”
Cháu đi xa dần…
Cháu đi đường cháu,
Chú lên đường ra,
Ðến nay tháng sáu,
Chợt nghe tin nhà.
Ra thế,
Lượm ơi!
Một hôm nào đó,
Như bao hôm nào,
Chú đồng chí nhỏ,
Bỏ thư vào bao,
Vụt qua mặt trận,
Ðạn bay vèo vèo,
Thư đề “Thượng khẩn”,
Sợ chi hiểm nghèo!
Ðường quê vắng vẻ,
Lúa trổ đòng đòng,
Ca-lô chú bé,
Nhấp nhô trên đồng…
Bỗng lòe chớp đỏ,
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ,
Một dòng máu tươi!
Cháu nằm trên lúa,
Tay nắm chặt bông,
Lúa thơm mùi sữa,
Hồn bay giữa đồng.
Lượm ơi, còn không?
Chú bé loắt choắt,
Cái xắc xinh xinh,
Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh.
Ca-lô đội lệch,
Mồm huýt sáo vang,
Như con chim chích,
Nhảy trên đường vàng…
Hình ảnh chú bé nhỏ nhắn đi liên lạc đã trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ để Tố Hữu sáng tác nên tác phẩm trên. Kết thúc bài thơ, Tố Hữu đã nhắc đến một lần đưa tin khẩn và chú bé Lượm đã trúng đạn và hy sinh. Những câu từ trong bài thơ thể hiện sự bàng hoàng xem lẫn đau đớn của tác giả trước sự ra đi đột ngột của Lượm.
Câu chuyện về chú bé liên lạc Lượm đã anh dũng hy sinh vì đất nước mãi là hồi ức đáng nhớ trong lòng người dân Việt Nam. Cho đến nay, câu chuyện này vẫn được mọi người truyền tai kể cho nhau nghe ở khắp nơi. Chú bé loắt choắt Lượm trở thành tấm gương sáng để các em nhỏ học hỏi và noi theo, tấm gương này sẽ mãi tỏa sáng theo năm tháng.
Qua bài viết trên đây, chắc hẳn mọi người cũng đã biết rõ cậu bé Lượm là ai, cũng như có cái nhìn tổng quát về tác giả Tố Hữu. Đừng quên theo dõi website: //doanhnhanonline.com.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hấp dẫn mỗi ngày.