Triều đại nhà Thanh (1644-1911) là Vương triều cuối cùng của Trung Quốc, do dòng họ Ái Tân Giác La lập nên. Thanh Thái Tổ Nỗ Nhĩ Cáp Xích là hậu duệ của tộc Nữ Chân lật đổ triều Bắc Tống, năm 1616 lập quốc ở vùng Đông Bắc Trung Quốc lấy tên là Hãn, trong sử sách gọi là nhà Hậu Kim. Năm 1636, Hoàng Thái Cực sửa Quốc hiệu là Thanh và xưng Hoàng đế. Năm 1644, Lý Tự Thành diệt nhà Minh, cùng năm đó Ngô Tam Quế mở cửa cho quân Thanh vào thành, Phúc Lâm tiến vào Bắc Kinh xưng Đế, lấy niên hiệu là Thuận Trị. Sau khi Hoàng đế Thuận Trị băng hà, hoàng đế Khang Hy lên kế vị, khai sáng thời kỳ thịnh thế Khang Hy, Càn Long, kéo dài suốt hơn 100 năm. Khang Hy 8 tuổi lên làm vua, 16 tuổi mưu trí hạ được Ngao Bái, 20 tuổi bắt đầu bình định loạn tam phiên. Sau đó ông còn thu phục được Đài Loan, ba lần thân chinh tới Cát Nhĩ Đan, Mông Cổ để dẹp loạn, phía Bắc chống quân Sa Hoàng xâm lược, tại Lạp Tát thiết lập Trú Tạng đại thần, từ đó định ra bản đồ Trung Hoa cận đại. Trong “Thanh sử cảo” nói rằng Khang Hy Đại đế “bản tính nhân hiếu, trí dũng trời ban, sớm lập đại nghiệp, yêu nước thương dân, văn võ song toàn, thống nhất trời đất, tuy nói là giữ gìn cơ nghiệp nhưng quả thực là người khai sáng”. Càng đáng quý hơn, ông là vị Vua có “học vấn cao thâm, sùng Nho trọng Đạo”, ưu ái các sĩ phu người Hán, ông còn ban lệnh soạn bộ “Khang Hy tự điển.” Hoàng đế Khang Hy cũng rất coi trọng văn hóa phương Tây, ông đã học tập các kiến thức như đại số, hình học, thiên văn, y học từ những người tới Trung Quốc truyền giáo. Khang Hy từ nhỏ đã thích võ thuật, giỏi cưỡi ngựa, bắn cung. Ông có thể giương cung bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách rất xa. Mỗi khi đi săn, Khang Hy thường bắn được rất nhiều thú hoang. Trong các cuộc chiến chống loạn Tam phiên, Đài Loan, Mông Cổ và Sa Hoàng, ông đã thể hiện được tài năng quân sự trong việc bày binh bố trận, quyết thắng đến cùng. Trước khi băng hà, Khang Hy đã truyền ngôi cho Ung Chính. Sau khi Ung Chính băng hà lại truyền ngôi cho Càn Long. Hoàng đế Càn Long cũng là một vị vua anh minh hiếm có trong lịch sử. Từ nhỏ ông đã tinh thông võ nghệ, ông đã 10 lần dẫn quân đến Tân Cương, Mông Cổ và đều giành thắng lợi. Ông được phong là “võ công thập toàn”. Hoàng đế Càn Long rất thích văn thơ, ông đã từng làm hơn 40,000 bài thơ. Ông tổng kết những thành tựu trong chính trị và quân sự của mình, tự xưng là “chính trị quân sự thập toàn lão nhân”. Càn Long ban lệnh biên soạn cuốn “Tứ Khố Toàn Thư” trong vòng 9 năm, tổng cộng gồm 800 triệu chữ, tập hợp lại phần lớn những sách cổ quan trọng từ trước thời Tần đến thời Đại Thanh, gần như chứa đựng tất cả mọi lĩnh vực học thuật của thời Trung Quốc cổ đại. Sinh năm 1559, Ái Tân Giác La Nỗ Nhĩ Cáp Xích hay Thiên Mệnh là hậu duệ của người Nữ Chân. Ông là người đã xây dựng nền móng cho nhà Thanh và lập ra chế độ Bát Kỳ. Sau khi ông qua đời năm 1626, con trai ông là Hoàng Thái Cực tiếp bước và các thế hệ tiếp theo xây dựng nhà Thanh ngày càng vững mạnh. Về sau, ông được hậu duệ truy tôn miếu hiệu là Thanh Thái Tổ. Ái Tân Giác La Hoàng Thái Cực hay Sùng Đức (1592 - 1643) được hậu thế nhớ đến là người đổi tên nước từ Đại Kim thành Đại Thanh. Ông chính thức thành lập nhà Thanh và lên ngôi hoàng đế. Trị vì nhà Thanh trong 17 năm rồi băng hà, ông được hậu duệ truy tôn miếu hiệu là Thanh Thái Tông. Ái Tân Giác La Phúc Lâm hay còn gọi hoàng đế Thuận Trị. Là vị vua thứ ba của nhà Thanh, ông hoàng này lên ngôi khi mới 6 tuổi. Tuy nhiên, vào năm 24 tuổi, vua Thuận Trị băng hà vì căn bệnh đậu mùa. Ông được hậu duệ truy tôn làm Thanh Thế Tổ. Ái Tân Giác La Huyền Diệp hay còn gọi hoàng đế Khang Hy. Ông là vị vua trị vì lâu nhất trong lịch sử phong kiến Trung Quốc với thời gian cầm quyền là 61 năm. Sau khi băng hà năm 1722, ông được an táng tại Cảnh Lăng. Miếu hiệu của ông là Thanh Thánh Tổ. Ái Tân Giác La Dận Chân hay còn gọi hoàng đế Ung Chính. Ông là con trai thứ 4 của vua Khang Hy. Trong suốt những năm trị vì, ông hoàng này có nhiều cải cách lớn, chấn chỉnh vấn nạn tham nhũng trong triều đình.... Vua Ung Chính băng hà năm 1735 và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Thế Tông. Ái Tân Giác La Hoằng Lịch hay còn gọi hoàng đế Càn Long. Ông là hoàng đế sống thọ nhất lịch sử Trung Quốc khi sống tới năm 88 tuổi. Ông qua đời năm 1799 và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Cao Tông. Ái Tân Giác La Ngung Diễm (Vĩnh Diễm) hay còn gọi vua Gia Khánh. Là con trai của hoàng đế Càn Long nhưng vua Gia Khánh không có những thành tựu trị nước giống vua cha hay các thế hệ đi trước. Theo đó, nhà Thanh dần đi xuống. Vào năm 1820, Gia Khánh Đế băng hà và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Nhân Tông. Ái Tân Giác La Miên Ninh hay còn gọi vua Đạo Quang. Dù ông nỗ lực chấn chỉnh tiêu cực trong triều đình nhưng những biện pháp triển khai không đạt được hiệu quả cao. Trong thời gian ông cầm quyền, chiến tranh nha phiến bùng nổ khiến nhà Thanh tiếp tục đi xuống. Vào năm 1850, ông băng hà và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Tuyên Tông. Ái Tân Giác La Dịch Trữ hay còn gọi vua Hàm Phong nắm quyền khi nhà Thanh xảy ra nhiều biến cố lớn, bao gồm cuộc khởi nghĩa Thái Bình Thiên quốc. Thêm nữa, nhiều cải cách do ông đề xướng không thể thực hiện do chịu sự kiểm soát của Từ Hy Thái Hậu. Hoàng đế Hàm Phong qua đời năm 31 tuổi và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Văn Tông. Ái Tân Giác La Tải Thuần hay còn gọi vua Đồng Trị lên ngôi khi 5 tuổi. Từ Hi Thái Hậu nắm quyền kiểm soát triều chính nên ngay cả khi trưởng thành, ông hoàng này vẫn không thể có được hoàn toàn quyền lực của một vị quân vương. Ông băng hà khi mới 19 tuổi và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Mục Tông. Ái Tân Giác La Tải Điềm hay còn gọi hoàng đế Quang Tự. Lên ngôi khi chỉ 4 tuổi, ông trở thành vị vua "bù nhìn" do người nắm quyền thật sự trong triều đình vẫn là Từ Hi Thái hậu. Năm 1908, hoàng đế Quang Tự Đế băng hà, hưởng thọ 38 tuổi và được truy tôn miếu hiệu là Thanh Đức Tông. Ái Tân Giác La Phổ Nghi hay còn gọi vua Phổ Nghi (1906 - 1967) là hoàng đế thứ 12 và cũng là cuối cùng của nhà Thanh. Năm 2 tuổi, ông được Từ Hi Thái hậu được đưa vào cung để kế thừa Hoàng vị. Vào ngày 12/2/1912, vua Phổ Nghi thoái vị sau cuộc Cách mạng Tân Hợi, chấm dứt chế độ phong kiến ở Trung Quốc. |
