Nêu ưu và nhược điểm của từng biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng

nêu ưu nhược điểm của biên pháp hóa học và sinh học trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng

Phòng trừ tổng hợp dịch bệnh hại cây trồng là sử dụng phối hợp các biện pháp một cách hợp lý nhằm phát huy ưu điểm của từng biện pháp, khắc phục nhược điểm nếu có. Mục đích làm cho cây trồng khỏe, bảo tồn thiên địch, phát hiện sâu bệnh kịp thời và giúp nông dân trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình. Nắm vững kiến thức để có thể áp dụng thực tiễn cũng như phổ biến cho người khác. Phòng trừ tổng hợp gồm 5 biện pháp chính như sau:

1. Biện pháp kỹ thuật

Biện pháp kỹ thuật là một trong những biện pháp phòng trừ chủ yếu nhất: vệ sinh vườn, bón phân, tưới nước, bảo vệ thực vật,…

Nêu ưu và nhược điểm của từng biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng
Thực hiện cách tỉa, vệ sinh vườn

  • Vệ sinh vườn: Tạo cho vườn có không gian sạch sẽ, thoáng mát, phá hủy nơi ẩn nấp của sâu bệnh.
  • Phân bón, tưới tiêu: Giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt nâng cao khả năng kháng bệnh.
  • Kiểm tra thường xuyên: Nhằm phát hiện sâu bệnh sớm để có hướng giải quyết kịp thời.
  • Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện.
  • Nhược điểm: hiệu quả khá lâu, khó ngăn chặn khi sâu, bệnh phát triển thành dịch.

Xem thêm: cách phòng trừ tuyệt đối bệnh vàng lá thối rễ tại đây.

2. Biện pháp sinh học

Là biện pháp sử dụng vi sinh vật, các sản phẩm vi sinh để ngăn chặn dịch hại và giảm thiệt hại do sâu, bệnh gây ra. Tham khảo phương pháp cải tạo đất phòng trừ nấm bệnh gây hại tại đây.

Nêu ưu và nhược điểm của từng biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng
Chăm sóc vườn theo hướng an toàn

  • Ưu điểm: Giải pháp an toàn, thân thiện với môi trường.
  • Nhược điểm: Khó áp dụng và chuyển đổi, có ảnh hưởng bởi thiên nhiên.

Nêu ưu và nhược điểm của từng biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng
Chọn giống cây khỏe mạnh, sạch bệnh

Là biện pháp sử dụng giống cây trồng khỏe mạnh, mang gen chống chịu hoặc hạn chế, ngăn ngừa sự phát triển của dịch hại.

  • Ưu điểm: Không gây hại đến môi trường.
  • Nhược điểm: Tạo giống khó khăn, giống còn hạn chế.

4. Biện pháp tác động cơ giới, vật lý

Đây là biện pháp quan trọng. Cụ thể là các biện pháp như bẫy ánh sáng, mùi vị, bắt vợt hoặc bằng tay,…

  • Ưu điểm: Dệt trừ dịch hại trực tiếp, dễ tiến hành.
  • Nhược điểm: Khó thực hiện với dịch lớn.

5. Biện pháp điều hòa

Là biện pháp giữ cho dịch hại chỉ phát triển ở một mức độ nhất định nhằm giữ cân bằng sinh thái.

  • Ưu điểm: Giữ cân bằng sinh thái.
  • Nhược điểm: Đòi hỏi kiến thức rộng hơn, hiểu rõ về hệ sinh thái cây trồng.

Vì sao phải phòng trừ tổng hợp dịch bệnh hại cây trồng?

Hiện nay có rất nhiều bà con sử dụng biện pháp hóa học để diệt trừ sâu bệnh mà không dùng các biện pháp tổng hợp trên. Ngoài sự tác động của các hoạt chất hóa học gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái thì có 4 lý do cho thấy cần phải áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại:

Sâu bệnh có thể kháng lại thuốc trừ sâu hóa học: Khi hóa chất được sử dụng nhiều lần, sâu bệnh có thể phát triển tính kháng thuốc trừ sâu. Thông qua lựa chọn tự nhiên, nơi các sâu bệnh tồn tại khi áp dụng các hóa chất sẽ chuyển gen của chúng tới con cái. Điều này dẫn đến việc tạo ra sâu “siêu cường”. Sâu “siêu cường” khó tiêu diệt hơn và gây thiệt hại nhiều hơn.

Duy trì cân bằng hệ sinh thái: Sử dụng thuốc trừ sâu sẽ gây hại đến hệ sinh thái, đặc biệt là vi sinh vật và các loài thiên địch. Ngược lại khi áp dụng các biện pháp tổng hợp để phòng trừ có thể diệt trừ sâu bọ trong khi đó không gây ảnh hưởng đến sự phát triển của các sinh vật có lợi.

Phòng trừ tổng hợp dịch bệnh hại cây trồng sẽ giúp khả năng xuất hiện dịch hại thấp.

Bảo vệ sức khỏe con người: Khi sử dụng thuốc trừ sâu lên cây trồng sẽ khiến chúng nhiễm “độc”. “Độc” này có thể biến mất theo thời gian nhưng có trường hợp nó không biến mất. Người ăn phải thức ăn chứa “độc” này sẽ bị bệnh, khả năng ung thư trên người cũng sẽ tăng.

Các bạn có thể đọc thêm cách phòng trừ các loài sâu, côn trùng gây hại bằng biện pháp sinh học tại đây.

Những câu hỏi liên quan

Hãy nêu những biện pháp phòng chống trừ sâu, bệnh hại. Ưu, nhược điểm của từng biện pháp.

Tóm tắt lý thuyết

Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng một cách hợp lí nhằm phát huy ưu điểm và khắc phục nhược điểm của mỗi biện pháp.

II. NGUYÊN LÍ CƠ BẢN PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG

  • Trồng cây khoẻ
  • Bản tồn thiên địch
  • Phát hiện sâu, bệnh kịp thời
  • Nông dân trở thành chuyên gia: nắm được kiến thức, vận dụng được vào thực tiễn sản xuất mà còn có khả năng phổ biến cho người khác áp dụng

III - BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG

1. Biện pháp kĩ thuật

  • Khái niệm: Là một trong những biện pháp phòng trừ chủ yếu nhất. Cụ thể cày bừa, tiêu huỷ tàn dư cây trồng, tưới tiêu, luân canh...
  • Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện
  • Nhược điểm: Hiệu quả lâu, khó ngăn chặn khi sâu, bệnh phát triển thành dịch
Biện pháp Tác dụng
Cày bừa Diệt trừ sâu hại trong đất
Vệ sinh đồng ruộng Phá hủy nơi ẩn nấp của sâu bệnh
Tưới tiêu, bón phân hợp lý

Giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt nâng cao khả năng kháng sâu bệnh

Luân canh cây trồng

Không cho sâu bệnh sống lâu với một loại cây trồng

Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên Kịp thời phát hiện sâu bệnh

Bảng 1. Các biện pháp kĩ thuật của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng

2. Biện pháp sinh học

  • Khái niệm: Là biện pháp sử dụng sinh vật hoặc sản phẩm của chúng để ngăn chặn dịch hại, giảm thiệt hại do sâu bệnh gây ra.
  • Ưu điểm: Sử dụng an toàn, thân thiện với môi trường
  • Nhược điểm: Khó áp dụng, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên

3. Sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu, bệnh

  • Khái niệm: Là biện pháp sử dụng giống cây trồng mang gen chống chịu hoặc hạn chế, ngăn ngừa sự phát triển của dịch hại
  • Ưu điểm: Không gây hại cho môi trường
  • Nhược điểm: Tạo lập khó khăn, số lượng giống cây còn hạn chế 

4. Biện pháp hóa học

Biện pháp hóa học là biện pháp sử dụng thuốc hoá học để trừ dịch hại cây trồng.

5. Biện pháp cơ giới, vật lí

  • Khái niệm: Là biện pháp quan trọng của phòng trừ dịch hại cây trồng. Những biện pháp cụ thể: Bẫy ánh sáng, mùi vị, bắt bằng vợt, bằng tay...
  • Ưu điểm: Diệt trừ dịch hại trực tiếp, dễ tiến hành

  • Nhược điểm: Khó thực hiện với dịch lớn

6. Biện pháp điều hòa

  • Khái niệm: Là biện pháp giữ cho dịch hại chỉ phát triển ở mức độ nhât định nhằm giữ cân bằng sinh thái
  • Ưu điểm: Giữ cân bằng sinh thái

  • Nhược điểm: Đòi hỏi một kiến thức rộng

Bài tập minh họa

Tại sao cần phải phối hợp các biện pháp trong phòng trừ một cách hợp lí?

Gợi ý trả lời:

Sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ để phát huy ưu điểm và khắc phục nhược điểm của từng biện pháp.

Câu 2

Nhiều người cho rằng nên hạn chế dùng thuốc hóa học, theo em điều đó đúng hay sai? Vì sao?

Gợi ý trả lời:

  • "Nhiều người cho rằng nên hạn chế dùng thuốc hóa học". Điều này là đúng
  • Giải thích:
    • Thuốc có thể làm hại cây trồng như là cháy táp lá, hạn chế năng suất
    • Gây ô nhiễm môi trường
    • Hình thành một số nòi mới

Câu 3

Khi nào nên dùng thuốc hóa học trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng?

Gợi ý trả lời:

Biện pháp hoá học chỉ được sử dụng khi sâu bệnh phát triển nhiều, và các biện pháp tỏ ra kém hiệu quả và chỉ được sử dụng những loại thuốc trong danh mục được phép sử dụng.

Lời kết

Sau khi học xong Bài 17: Phòng trừ tổng hợp bệnh dịch hại cây trồng, các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm:

  • Khái niệmnguyên lí cơ bản của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng
  • Khái niệm, ưu và nhược điểm của các biện pháp chủ yếu của hòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng:
    • Biện pháp kĩ thuật
    • Biện pháp sinh học
    • Biện pháp sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu, bệnh
    • Biện pháp hóa học
    • Biện pháp cơ giới, vật lí
    • Biện pháp điều hòa