Sở dĩ cả Bắc Cực và Nam Cực đều lạnh vì vị trí địa lý nằm ở trên cùng và dưới cùng của Trái Đất. Điều này có nghĩa là ở hai cực gần như không nhận được bất kỳ lượng ánh sáng trực tiếp nào từ mặt trời.
Ở cả hai cực, mặt trời nằm rất thấp phía dưới đường chân trời, ngay cả giữa mùa hè hay mùa đông. Trong khi đó, bề mặt trắng của băng và tuyết ở các cực có tính phản chiếu cao, nếu ánh sáng chiếu tới sẽ phản xạ trở lại không gian.
Bắc Cực hay Nam Cực lạnh hơn?
Theo Viện Hải dương học Woods Hole, mặc dù cùng có những yếu tố khiến hai cực trở nên lạnh giá, nhưng Nam Cực vẫn lạnh Bắc Cực.
Nhiệt độ trung bình hàng năm ở Bắc Cực là âm 40 độ C vào mùa đông và 0 độ C vào mùa hè. Trong khi đó, nhiệt độ trung bình của Nam Cực thấp hơn nhiều, nhiệt độ trung bình hàng năm là âm 60 độ C vào mùa đông và âm 28 độ C vào mùa hè.
Lý do chính khiến Nam Cực lạnh hơn Bắc Cực nằm ở sự khác biệt giữa hai cực Trái Đất. Robin Bell, nhà khoa học về địa cực tại Đài quan sát Trái Đất Lamont-Doherty, Đại học Columbia ở New York, Mỹ cho biết về bản chất Bắc Cực là một đại dương bao quanh bởi đất liền, còn Nam Cực là một lục địa, một vùng đất bao quanh bởi đại dương.
Bên cạnh đó, Bắc Cực nằm ở mực nước biển, Nam Cực là lục địa cao nhất, với độ cao trung bình khoảng 2.300 mét. Càng lên cao trời càng lạnh.
Cực nào nhiều băng hơn?
Ở cả hai cực, lớp băng bao phủ thay đổi trong năm, phát triển trong mùa đông dài và tối, tan chảy chậm vào mùa hè.
Vì Bắc Cực gần như được bao bọc hoàn toàn bới đất liền nên băng biển không di động như băng biển ở Nam Cực. Do đó, các tảng băng ở Bắc Cực thường dày hơn so với băng ở Nam Cực khoảng 1 mét.
Trung bình, diện tích băng ở Bắc Cực đạt mức tối thiểu khoảng 6,5 triệu km2, mức đối đa khoảng 15,6 triệu km2. Trung bình, băng ở Nam Cực có diện tích nhỏ hơn với mức tối thiểu khoảng 3,1 triệu km2, tối đa 18,8 triệu km2.
Tuy nhiên, Nam Cực sở hữu tổng lượng băng nhiều hơn Bắc Cực, Nam Cực chứa khoảng 90% lượng băng trên thế giới.
Nhiều cuộc điều tra về lượng băng ở các cực cho thấy cả độ dày và phạm vi của băng biển mùa hè ở Bắc Cực đã giảm đáng kể trong 30 năm qua, chủ yếu là do hiện tượng ấm lên toàn cầu. Các quan sát khác cho thấy Bắc Cực đang ấm lên. Ở Nam Cực, việc mất băng biển xung quanh và mất băng trên đất liền đã có những biến đổi thăng trầm trong khoảng 40 năm qua.
Megalodon được coi là loài cá mập lớn nhất từng sống trên Trái Đất, là một trong những loài săn mồi có xương sống lớn nhất trong lịch sử tự nhiên, nhưng hàm răng siêu khủng của nó cũng có lúc bị đau vì lý do này.
TTCT - Bắc cực là một biển phủ đầy băng đá. Vào mùa hè, một phần băng tan ra nước và nước hút nhiều ánh sáng Mặt trời hơn so với tuyết và nước đá vốn phản chiếu mạnh. Khi ấy, nước là vùng dự trữ nhiệt, bốc hơi lên khí quyển và làm điều hòa khí hậu.
TTCT - Bắc cực là một biển phủ đầy băng đá. Vào mùa hè, một phần băng tan ra nước và nước hút nhiều ánh sáng Mặt trời hơn so với tuyết và nước đá vốn phản chiếu mạnh. Khi ấy, nước là vùng dự trữ nhiệt, bốc hơi lên khí quyển và làm điều hòa khí hậu.
Trái lại, ở Nam cực, lớp băng dày nhiều kilômet nằm trên một nền đá và lục địa khổng lồ này, với nhiều núi cao, bị cô lập với ảnh hưởng đại dương trở thành nơi lạnh nhất trên Trái đất.
Ném một hòn đá xuống nước từ bờ biển nước Pháp, sóng tạo ra có thể vượt Đại Tây Dương sang đến Mỹ, nếu biển phẳng lặng?
Không thể được. Dù biển lặng, sóng cũng biến mất nhanh chóng. Nước không di chuyển mà chỉ nhấp nhô lên xuống. Các phân tử nước lên xuống làm tiêu hao một phần năng lượng của sóng. Do đó sóng yếu dần và biến mất.
Tuổi thọ của nam châm
Nam châm bền tới hàng chục ngàn năm. Nhưng các hợp kim của sắt, cobalt và đất hiếm (dùng làm nam châm của máy móc điện tử) rất nhạy với sự oxy hóa. Nếu lớp sơn bảo vệ bị bong tróc, nam châm sẽ hư hỏng hoàn toàn trong vài tuần lễ.
Tại sao người ta không thể đi xuyên tường?
99,999% thể tích mọi nguyên tử là chân không. Nếu đường kính nhân nguyên tử được “zoom” đến 1cm, thì các electron quay quanh nó phải cách xa nhân đến 1km. Nhưng không phải vì rỗng như thế mà tay chúng ta có thể xuyên qua các bức tường. Dù gồm những khoảng trống rất lớn, các nguyên tử của bức tường cũng không để cho nguyên tử của bàn tay chen vào vì giữa chúng có một lực đẩy gọi là tĩnh điện, rất lớn khi người ta tìm cách cho các nguyên tử áp sát nhau.
Các sinh vật biển có bị sét đánh?
Bình thường là có, vì nước là chất dẫn điện tuyệt vời. Trong bão tố, một vùng nước cũng nguy hiểm như các vùng lộ thiên khác. Ở mặt biển, tác động của sét thay đổi theo cường độ sét và khoảng cách giữa sét và mặt nước. Nếu cường độ tương đối yếu và cá bơi khá sâu thì cá sẽ không sao, nhưng nếu mạnh hơn, sét có thể đánh trúng cá ở độ sâu 30m. Trong trường hợp này, khoảng 10-20% cá trong khu vực sẽ chết.
Vạn lý trường thành là công trình xây dựng duy nhất nhìn thấy được từ không gian?
Sai. Nhưng các nhà phi hành ở quĩ đạo thấp - khoảng 200km có thể nhìn rõ các đường băng máy bay, các cảng lớn ven biển, các thành phố, thậm chí đường xe hơi và rất nhiều công trình xây dựng khác. Còn ở độ cao 400km của trạm không gian quốc tế vẫn còn nhìn thấy các kim tự tháp Ai Cập, nhưng phải cần đến ống nhòm. Vạn lý trường thành không thể nhận ra được, do bề ngang chỉ có 10m. Năm 2003, khi Yang Liwei, nhà phi hành vũ trụ Trung Quốc đầu tiên, từ trạm ISS trở về Trái đất và tuyên bố không thể nhìn thấy được Vạn lý trường thành, Chính phủ Trung Quốc đã phải sửa lại sách giáo khoa!
Nếu lao vào không gian không có áo bảo vệ?
Trước tiên không khí sẽ vọt ra khỏi phổi vì sức hút của chân không, còn nếu cố tìm cách giữ lại, khí quản sẽ bị xé rách. Sau đó, cơ thể bạn sẽ phồng lên như một cái bánh phồng tôm.
Trong không gian, áp suất không khí bị triệt tiêu nên những chất lỏng trong cơ thể tự sôi lên với một chút xíu nhiệt. Nước trong các tế bào mềm, gần bề mặt cơ thể bắt đầu bốc hơi làm da căng phồng lên như khi bị rơi vào tổ ong. Trong phút chốc, độ đàn hồi của các mạch còn giữ được máu ở dạng lỏng. Nhưng do thiếu oxy, tim sẽ kiệt sức rất nhanh khi cố bơm máu vào các mạch đang phồng to lên.
Cùng lúc, nhiệt thoát ra khỏi cơ thể qua tất cả ngõ ngách. Các đường ống của nội tạng, phổi, mắt, hốc mũi bị đông đặc nhanh chóng. Và cuối cùng bạn sẽ ngất đi. Các chuyên gia NASA ước tính bạn sẽ tỉnh táo được 10 giây từ khi lao vào không gian. Còn sau đó 1 phút, máu sẽ ngưng tụ hoàn toàn. Từ 30 giây trở đi, không ai còn hi vọng sống sót. Quần áo bình thường sẽ phồng lên rất nhanh như bị chiên giòn nếu hứng ánh sáng Mặt trời ở nhiệt độ 1500C, hoặc đông cứng nếu ở trong bóng tối với nhiệt độ -1400C.
Mèo luôn rơi xuống đất trên bốn chân?
Đúng, hay gần như thế. Nhờ hệ thống tai trong cực kỳ hoàn hảo, dù rơi từ bất cứ vị trí nào, mèo vẫn có thể “hạ cánh an toàn”, chân chạm đất, đầu ngẩng lên cao. Nhưng phải có đủ thời gian để xoay mình, vì thế nếu ngã từ độ cao dưới 2m nó cũng phải thua. Càng rơi từ trên cao, tốc độ rơi càng nhanh. Từ lầu 8 trở lên, tốc độ rơi có thể lên đến 200km/giờ.
Khi đó, nó dang hai chân ra giống như con sóc bay. Khi xuống đất, bụng sẽ chạm nền trước tiên và mèo có thể bị thương nghiêm trọng, đặc biệt nếu là nền bêtông.
Đi vệ sinh trong không gian như thế nào?
Tạt một xô nước trong trạm không gian sẽ có tác dụng ngược lại so với khi ở Trái đất. Bởi thế người ta phải áp dụng nguyên lý của máy hút bụi. Nhà phi hành ngồi trên một cái bô, có móc giữ hai bàn chân và mở máy hút. Tất cả chui vào thùng chứa nước thải đặt bên dưới.
Nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi không có tình thương là câu nói của ai?
Ý thức được điều đó, M. Go-rơ-ki đã nói “Nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi thiếu vắng tình thương”.
Bắc Cực và Nam Cực có gì khác nhau?
Bắc Cực là đại dương còn Nam Cực là lục địa, theo Robin Bell, nhà khoa học vùng cực ở Đài quan sát Trái Đất Lamont-Doherty tại New York. Bắc Cực là một đại dương bao quanh bởi đất liền. Nam Cực là đất liền bao quanh bởi đại dương. Nước ấm lên và nguội đi chậm hơn so với đất liền, dẫn tới nhiệt độ ít cực đoan hơn.
Nam Cực lạnh bao nhiêu?
Vào mùa đông, khi mặt trời di chuyển xuống Bắc Bán Cầu, khí hậu Nam Cực trở nên lạnh lẽo với nhiệt độ khoảng −65 °C (−85 °F). Nhiệt độ cao nhất đã từng được ghi nhận tại Trạm Amundsen-Scott South Pole là −13.6 °C (7.5 °F) vào ngày 27 tháng 12 năm 1978 và thấp nhất là −82.8 °C (−117.0 °F) vào ngày 23 tháng 5 năm 1982.
Có ai sống ở Nam Cực không?
Do đó, điều kiện sống ở Nam Cực được coi là khắc nghiệt nhất trên toàn thế giới. Nhiệt độ ở Nam Cực có thể đạt đến -89 độ C. Vì nó quá khắc nghiệt nên không có dân cư sinh sống, chỉ có khoảng 1.000 - 5.000 người sống tại các trạm nghiên cứu phân bố dọc châu lục.