Thuật ngữ Hội Tam Điểm (tiếng Anh: Freemasonry; tiếng Pháp: Franc-maçonnerie, nghĩa là "Nền tảng tự do") dùng để chỉ một tập hợp những hiện tượng lịch sử và xã hội rất khác nhau tạo dựng từ một môi trường hội nhập mà việc tuyển chọn thành viên dựa theo nguyên tắc bổ sung[1] và các nghi lễ gia nhập có liên hệ tới những ẩn dụ về người thợ xây đá. Show
Một Đại hội quán (tiếng Anh: Grand Lodge) là một tập hợp nhiều hội quán (lodge). Ngày 24 tháng 6 năm 1717, ngày lễ thánh St Jean, bốn hội quán ở London ("Ngỗng và Món Nướng", "Cốc Vại và Nho", "Quả Táo" và "Vương Miện") đã họp ở quán rượu "The Goose and Gridiron" lập nên Đại hội quán đầu tiên, "Đại hội quán của London và Westminter"[12], sau đổi tên thành Đại hội quán Anh (Grand Lodge of England). Nhóm này sau đó được gọi, một cách không chính thức, là những người hiện đại (The Moderns). Họ đề cao bản Hiến chương Anderson ban hành tháng 1 năm 1723 soạn thảo bởi thầy tu dòng Trưởng Lão người Scotland James Anderson với sự giúp đỡ của thầy tu, nhà khoa học theo Anh giáo John Theophilus Desaguliers, đồng thời tìm cách tổng hợp nghi lễ Nghĩa vụ cổ xưa với nghi lễ Lời Tam điểm thành một nghi lễ rộng rãi hơn trong quan niệm về "tôn giáo tự nhiên" [13] vốn đóng khung trong sự dẫn giải về Tam Vị Thánh Thể[14]. Một phần lớn nhờ việc thành lập Đại hội quán ở Anh mà sau đó tổ chức Hội Tam Điểm lan ra khắp lục địa châu Âu hai mươi năm sau đó, rồi dần dần ảnh hưởng tới các thuộc địa của các nước châu Âu trên thế giới. Các hội quán đáng chú ý đã được thiết lập ở Nga (1717), Bỉ (1721), Pháp (1725), Tây Ban Nha (1728), Italia (1733), Đức (1736))[15]. Ở Pháp, Italia và một mức độ thấp hơn ở các quốc gia châu Âu khác, tồn tại những hội quán độc lập với Đại hội quán ở Anh, do một số quý tộc Jacobite người Scotland lưu đày thành lập. Các Đại hội quán xuất hiện sau đó: ở Ireland (1725), Scotland (1736), Pháp (1738). Vài năm sau, tập hợp xung quanh hội quán York và sau đó là những hội quán London khác, một Đại hội quán nữa ra đời ở Anh, gọi là "Đại hội quán Tam điểm cổ điển" (Antient Grand Lodge of England), đối lập với Đại hội quán trước. Nó đề cao bản Hiến chương Laurence Dermott (1751) và tìm cách lan tỏa ảnh hưởng trong nước lẫn ngoài nước Anh, nhất là ở Bắc Mỹ. Cuộc cạnh tranh giữa hai phái (Tân phái và Cựu phái The Moderns and The Ancients) kéo dài suốt nửa sau thế kỷ 18. Trong thời kỳ cuộc Chiến tranh Napoleon, hai Đại hội quán Anh đã hợp nhất, vào năm 1813, thành một tổ chức gọi là "Đại hội quán Anh thống nhất". Trong khi đó ở Pháp, Hoàng đế Napoleon I áp đặt sự tái tổ chức các chi hội trong một tổ chức gọi là "Grand Orient de France" với định hướng gần gũi với Cựu phái. Sự phát triển các nghi lễ tam điểm khác nhauSửa đổiMột nghi lễ tam điểm là một tập hợp những nghi thức và lễ bái tam điểm. Vào thế ký 17, các nghi thức tam điểm, đơn giản hơn nhiều những thế kỷ sau này, thường không được chép lại và càng không được in ra do đó ngày nay người ta hầu như không còn biết đến chúng nữa ngoại trừ qua một số rất ít những ghi chép và những lời tiết lộ. Việc nghiên cứu các tài liệu có được cho thấy những nghi lễ này đã biến đổi khá nhiều theo thời gian[16]. Trong thế kỷ 18, với việc tái tổ chức thành các Đại hội quán, cả Cựu phái lẫn Tân phái đều thực hiện các nghi thức mới tương tự cho nhau, chỉ có vài điểm khác biệt đáng kể như việc đặt các vật biểu trưng, cách thức truyền các mật ngữ hay sự dính líu nhiều hay ít tới tôn giáo Cơ đốc. Tuy nhiên, từ những năm 1740, người ta nhận thấy những sự phân kỳ mới, bên cạnh những nghi thức của ba cấp độ truyền thống, dưới hình thức hàng trăm các cấp độ bổ sung gọi là cấp độ cao mà nhiều trong số đó chỉ là những biến thể của nhau, hoặc chúng chỉ là những dự thảo mà chưa bao giờ được thực hành. Sự nhân lên các nghi thức tam điểm này đã làm nảy ra những ý kiến phải chuẩn hóa chúng và nhóm lại thành những bộ nghi thức mạch lạc và ổn định: những nghi lễ tam điểm. Các nghi lễ phổ biến nhất bao gồm Nghi lễ thi đua (tiếng Pháp: Rite émulation), Nghi lễ Scotland cổ xưa, Nghi lễ York, Nghi lễ Pháp. Gần một chục các nghi lễ khác cũng được cử hành tương đối rộng rãi trên thế giới. Sự khác nhau giữa tất cả các nghi lễ này thường chỉ là rất ít ở ba cấp độ cơ bản và chỉ trở nên đáng kể ở các cấp độ bổ sung mà đôi khi được gọi là cao cấp. Tổ chứcSửa đổiHội Tam Điểm được tổ chức thành các hội quán (loge, lodge). Đó là các nhóm cơ sở và nắm quyền lực chủ yếu của hội, nhất là quyền tuyển lựa thành viên mới. Các hội quán hợp thành các hội phái (tiếng Pháp: obédience, tức các Đại hội quán - Grand Lodge hoặc ở Pháp và vùng ảnh hưởng là các Grand Orient). Trên hết, thuật ngữ, dòng hội Tam Điểm (tiếng Pháp: Ordre maçonnique) để chỉ một ý tưởng về một hội Tam Điểm toàn cầu(chứ không phải một cấp tổ chức thực sự). Kiểu mẫu tổ chức này của hội tam điểm được vay mượn bởi rất nhiều tổ chức phi tam điểm, nhất là ở Anh và Hoa Kỳ, như những tổ chức tương tế xã hội hoặc B'nai B'rith. Hai nhánh chínhSửa đổiDựa trên sự khác nhau về nghi thức tam điểm giữa các hội phái mà người ta có thể nhìn nhận Hội Tam Điểm bao gồm hai nhánh chính:
Hội chống lại hội tam điểmSửa đổiHội chống lại hội tam điểm có định nghĩa là "đối lập với hội tam điểm",[17][18] nhưng không có bất cứ một phong trào chống lại hội tam điểm một cách đồng nhất. Hội chống lại hội tam điểm bao gồm những lời chỉ trích khác nhau từ các nhóm khác nhau (và thường không tương thích) là những nhóm chống đối hội tam điểm dưới một hình thức nào đó. Các phe phái chỉ trích hội tam điểm bao gồm các nhóm tôn giáo, các nhóm chính trị, và các thuyết âm mưu. Sự chống đối tôn giáoSửa đổiHội tam điểm đã thu hút sự chỉ trích từ các quốc gia thần quyền và những tổ chức của các tôn giáo vì hội tam điểm đã có ý muốn cạnh tranh với các hệ tư tưởng tôn giáo, hoặc cho là có mục đích mang đến sự rối loạn chia rẽ trong nội bộ cộng đồng giới chức sắc lãnh đạo tôn giáo và những người giáo dân, và từ lâu hội tam điểm cũng là đối tượng được đề cập đến trong các lý thuyết âm mưu, mà khẳng định rằng hội tam điểm là một hội kín huyền bí và mang đầy quyền lực độc ác.[19] Hồi giáo và hội tam điểmSửa đổiRất nhiều lý luận đến từ thế giới Hồi Giáo mang nội dung chống đối hội tam điểm thường đi kèm với chủ nghĩa bài Do Thái và ý thực hệ đấu tranh chống lại chủ nghĩa phục quốc của người do thái, và còn có cả những lời chỉ trích kết nối hội tam điểm với Al-Masih ad-Dajjal (đấng cứu thế giả mạo)[20][21]. Một số tín đồ hồi giáo có tư tưởng chống lại hội tam điểm, thì cho rằng mục đích chính của hội tam điểm là mang lại những lợi ích và lợi nhuận cho những người Do Thái đang sinh sống ở khắp mọi nơi trên thế giới và mục tiêu chính của hội tam điểm là giúp đỡ người do thái trong sứ mệnh hủy diệt Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa để tái xây dựng lại Đền Solomon ở Jerusalem[22]. Trong điều 28 của Hiệp ước, Hamas tuyên bố rằng Hội tam điểm, Rotary International và các nhóm tương tự khác "làm việc vì lợi ích của chủ nghĩa phục quốc của người Do Thái và tuân phục theo các hướng dẫn của chủ nghĩa đó..."[23] Rất nhiều quốc gia với số lượng người Hồi Giáo là đa số, những quốc gia này không cho phép sự thành lập cơ quan tổ chức của hội tam điểm trong lãnh thổ đất nước của họ. Tuy nhiên, những quốc gia Hồi giáo khác như Thổ Nhĩ Kỳ và Morocco đã thành lập các Grand Lodges[24], và trong khi đó ở Malaysia [25][26] và Lebanon[27] có các khu Grand Lodges hoạt động theo mệnh lệnh của cơ quan tổ chức Grand Lodge. Ở Pakistan vào năm 1972, Zulfikar Ali Bhutto, sau đó làm Thủ tướng Pakistan, đã đưa ra lệnh cấm về hội tam điểm. Những tòa nhà Lodge bị chính phủ Pakistan tịch thu.[28] Tư tưởng chính trị đối lập hội Tam ĐiểmSửa đổiNăm 1799, Hội Tam Điểm Anh quốc gần như bị đình chỉ hoạt động do tuyên bố của Quốc hội. Sau Cuộc Cách mạng Pháp, Đạo luật Các Tổ chức Bất hợp pháp đã cấm bất kỳ cuộc hội họp nào của các nhóm và yêu cầu các thành viên của họ phải tuyên thệ hay buộc phải làm nghĩa vụ phát giác và báo cáo cho các cơ quan chính phủ.[29] Thành viênSửa đổi
Tham khảoSửa đổi
Liên kết ngoàiSửa đổi
|