Viêm gan C là một loại virus gây hại cho gan. Nếu không được điều trị kịp thời nó có thể dẫn đến bệnh gan và các vấn đề sức khỏe lâu dài nghiêm trọng khác. Xét nghiệm tìm kháng thể kháng viêm gan C - HCVAb là phương pháp hữu ích để kiểm tra xem một người có bị nhiễm virus viêm gan C hay không. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về tầm quan trọng của xét nghiệm này.
1. Kháng thể kháng virus viêm gan C là gì?
Gan là cơ quan có nhiều chức năng quan trọng, bao gồm: chức năng giải độc, tổng hợp một số yếu tố đông máu, dự trữ đường, sắt, vitamin B12, và chức năng chuyển hóa các chất,...
Virus viêm gan C (HCV) là một loại virus tấn công gan người. Nó gây ra thiệt hại và theo thời gian, nó phá hủy gan bằng cách tiêu diệt các tế bào khỏe mạnh. Virus để lại mô sẹo ở gan khiến cho gan không hoạt động bình thường.
Hình 1: Virus HCV
Hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra các protein đặc biệt khi các vi sinh vật ngoại lai có hại như vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và vi rút xâm nhập vào cơ thể. Những protein đặc biệt này được gọi là kháng thể. Cơ thể con người tạo ra hàng triệu kháng thể khác nhau. Mỗi loại khác nhau sẽ chống lại đặc hiệu với từng tác nhân gây bệnh. Các kháng thể này có thể tồn tại suốt đời trong cơ thể để chống lại các tác nhân gây bệnh trong trường hợp tái nhiễm.
Kháng thể kháng virus viêm gan C là một loại protein được tạo ra bởi các tế bào bạch cầu và chỉ tấn công vào virus viêm gan C. Kháng thể này liên kết đặc hiệu với virus và tiêu diệt virus nhờ các bộ phận khác của hệ thống miễn dịch.
HCV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục và đường máu. Một người có thể bị nhiễm HCV qua một số hành vi, kinh nghiệm và quy trình y tế làm tăng nguy cơ nhiễm vi rút viêm gan C, lây truyền qua tiếp xúc với máu.
2. Xét nghiệm kháng thể kháng virus HCV là gì?
Xét nghiệm HCVAb là kiểm tra các kháng thể đặc hiệu với virus viêm gan C trong máu. Nếu có kháng thể trong cơ thể, điều đó có nghĩa là một người đã bị nhiễm virus tại một số điểm. Tuy nhiên, điều đó không phải lúc nào cũng có nghĩa là họ vẫn có virus.
Có hai kết quả từ xét nghiệm kháng thể viêm gan C.
- Kết quả xét nghiệm HCVAb là âm tính có nghĩa người bệnh không bị nhiễm virus. Trong trường hợp là nếu người bệnh đã tiếp xúc với virus gần đây, chẳng hạn như tiếp xúc trực tiếp với máu bị nhiễm virus thì cần tiến hành một số xét nghiệm khác và làm lại xét nghiệm HCVAb để đưa ra kết luận chính xác.
- Kết quả xét nghiệm HCVAb dương tính có nghĩa là người đó đã bị nhiễm virus tại một thời điểm trước đó nhưng không có nghĩa là vẫn cần điều trị. Các xét nghiệm tiếp theo sẽ là cần thiết để kiểm tra xem virus có còn hoạt động trong cơ thể hay không và liệu có cần điều trị hay không.
Sau khi được chẩn đoán mắc bệnh viêm gan C, Bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một loạt các xét nghiệm khác để xem virus đã ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào.
Hình 2: Xét nghiệm chức năng gan
Các xét nghiệm này sẽ kiểm tra xem có bất kỳ tổn thương gan nào không, xác định gan hoạt động tốt như thế nào và giúp một bác sĩ quyết định phương pháp điều trị.
Viêm gan C được điều trị bằng thuốc được gọi là thuốc kháng virus. Nó có tên này vì nó nhằm mục đích loại bỏ virus ra khỏi cơ thể. Mục đích khác của thuốc là làm chậm tổn thương gan. Nó cũng có thể làm giảm khả năng một người bị ung thư gan hoặc phát triển sẹo gan nghiêm trọng, được gọi là xơ gan.
Một người bị viêm gan C cần phải xét nghiệm thường xuyên trong quá trình điều trị để xem thuốc hoạt động tốt như thế nào. Giữ sức khỏe, ngủ đủ giấc và tránh thuốc và rượu có thể giúp điều trị hiệu quả.
3. Các xét nghiệm viêm gan C khác
Sau khi đã nhận được kết quả dương tính từ xét nghiệm HCVAb. Người bệnh cần phải thường xuyên tiến hành một số xét nghiệm khác để kiểm tra xem cơ thể còn nhiễm virus hay không hoặc theo dõi quá trình điều trị như:
- Xét nghiệm định tính kháng nguyên của virus, còn được gọi là xét nghiệm HCVAg. Một kết quả dương tính có nghĩa là một người có virus viêm gan C. Một kết quả âm tính có nghĩa là cơ thể đã loại bỏ virus.
- Xét nghiệm định lượng RNA của virus. Kết quả của xét nghiệm này được đưa ra dưới dạng số thay vì dương hoặc âm. Đây là xét nghiệm so sánh lượng virus trong cơ thể trước, trong và sau khi điều trị. Con số được đưa ra là kết quả của xét nghiệm này được gọi là tải lượng virus. Lượng virus viêm gan C trong máu càng thấp thì càng có nhiều khả năng một người có thể loại bỏ virus khỏi cơ thể họ.
- HCV genotype: Xét nghiệm để xác định kiểu gen chính xác của virus giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị có hiệu quả nhất. Hiện nay đã phát hiện được 3 kiểu gen của virus viêm gan C và mỗi loại kiểu gen có tiên lượng khác nhau.
Nếu một người có các bệnh về gan mà xét nghiệm viêm gan C âm tính thì nên tiến hành xét nghiệm kiểm tra liệu cơ thể có bị nhiễm các virus viêm gan khác như virus viêm gan A, B, E, D. Nếu trước đây chưa từng tiếp xúc với các dạng virus này, thì có thể tiêm vắc xin để bảo cơ thể chống lại chúng.
4. Tại sao nên xét nghiệm viêm gan C?
Có một số xét nghiệm mà các bác sĩ yêu cầu kiểm tra virus viêm gan C. Càng bị bắt và điều trị sớm, virus càng ít gây hại cho gan của bạn.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), 15 - 25% những người bị nhiễm virus viêm gan C đã loại bỏ nó khỏi cơ thể họ mà không cần điều trị. Những người khác sẽ phát triển sẹo gan. Nếu không điều trị kịp thời có thể tiến triển thành xơ gan (tình trạng gan bị sẹo đến mức hầu như không thể hoạt động), suy gan hoặc ung thư gan theo thời gian.
Hình 3: Xơ gan
Các phương pháp điều trị có sẵn có thể giúp nhiều người bị viêm gan C, vì vậy điều quan trọng là phải đi xét nghiệm khi có nguy cơ tiếp xúc với virus.
Xét nghiệm kháng thể viêm gan C là xét nghiệm tìm kháng thể viêm gan C trong máu. Kết quả dương tính thường có nghĩa là bạn đã tiếp xúc với virus viêm gan C. Một kết quả dương tính đôi khi có thể là một dương tính giả.
Một kết quả âm tính có nghĩa là không có kháng thể trong máu. Điều này có thể chỉ ra rằng không có nhiễm virus này hoặc bạn đã bị phơi nhiễm gần đây nên không có đủ kháng thể để có thể phát hiện được. Hoặc nó có thể là một âm tính giả.
Cũng có thể nhận được kết quả không xác định từ xét nghiệm này.
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao nhưng được xét nghiệm âm tính, bác sĩ có thể yêu cầu bạn lặp lại xét nghiệm để đảm bảo rằng đó không phải là âm tính giả. Nếu bạn xét nghiệm dương tính nhưng bác sĩ cho rằng không chắc bạn bị viêm gan C, họ cũng có thể yêu cầu bạn lặp lại xét nghiệm.
Có kháng thể viêm gan C trong máu chỉ cho thấy bạn đã bị nhiễm virus tại thời điểm hiện tại chứ nó không xác định được nhiễm trùng hiện đang hoạt động hay không vì vậy cần phải tiến hành thêm một số xét nghiệm khác.
Bạn nên thực hiện xét nghiệm HCVAb khi có nguy cơ lây nhiễm như:
- Bị nhiễm HIV.
- Dùng chung bơm kim tiêm.
- Có nhiều bạn tình hoặc bạn tình bị viêm gan C mãn tính.
- Đã chạy thận nhân tạo, một quá trình lọc máu.
- Có hình xăm hoặc xỏ lỗ trên cơ thể được thực hiện trong môi trường ô uế (với các dụng cụ không được khử trùng).
- Được sinh ra từ một người mẹ bị viêm gan C.
Các triệu chứng của bệnh thường rất nhẹ ở giai đoạn đầu hoặc có thể không có triệu chứng nào cả. Vì vậy nếu bạn có nguy cơ bị nhiễm virus viêm gan C thì nên đến các cơ sở y tế để khám và được tư vấn.
Khách hàng lắng nghe tư vấn của PGS Trịnh Thị Ngọc về bệnh viêm gan C
Hiện nay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang tiến hành thực hiện tất cả các xét nghiệm liên quan đến virus viêm gan C để phục vụ các nhu cầu về sức khỏe của người dân trên cả nước. Với hệ thống trang thiết bị hiện đại được vận hành theo tiêu chuẩn quốc tế cùng với môi trường làm việc chuyên nghiệp. Trung tâm xét nghiệm của bệnh viện luôn nỗ lực để đem đến cho bác sĩ và khách hàng những kết quả chính xác và nhanh chóng nhất.
Chỉ số Anti HCV bao nhiêu là bình thường?
Kết quả được diễn giải như sau: Nếu COI < 0.90: Mẫu bệnh phẩm được coi là âm tính với anti-HCV. Nếu 0.90 ≤ COI ≤ 1.0: Mẫu bệnh phẩm này nằm trong giới hạn nghi ngờ, cần phải kiểm tra lại. Nếu COI > 1.0: Mẫu bệnh phẩm được coi là dương tính với anti-HCV.
HCV viết tắt là gì?
HCV Ab còn được gọi là anti HCV là viết tắt của Hepatitis C virus antibody tức là kháng thể bề mặt.
Miễn dịch Anti HCV là gì?
Xét nghiệm Anti HCV là xét nghiệm tìm kháng thể chống siêu vi viêm gan C dùng để sàng lọc có viêm gan C. Do đó, xét nghiệm được sử dụng như một biện pháp đơn giản, nhanh chóng để tầm soát bệnh viêm gan virus C.
HCV Ab test nhanh dương tính là gì?
HCV Ab có phản ứng (dương tính) có nghĩa là cơ thể đã từng tiếp xúc với virus viêm gan C và tạo ra kháng thể. Xét nghiệm dương tính không khẳng định một người đang bị viêm gan C. Vì vậy bước tiếp theo, cần thực hiện xét nghiệm bổ sung (thường là RNA viêm gan C) để tìm ra hoặc xác định tải lượng virus.