Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng

Chắc hẳn bạn đã nghe nói rất nhiều đến momen nhưng vẫn không hiểu momen là gì, có những loại momen nào và ý nghĩa của từng loại là gì. Chính vì vậy, trong bài viết hôm nay chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu cụ thể về khái niệm này, cũng như cách phân biệt các loại momen lực nhé.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng

Momen là gì?

Momen trong tiếng anh có tên là Moment và được ký hiệu là M. Trên phương diện vật lý, momen được hiểu là có hướng (vectơ) của đoạn thẳng B có gốc tại G với tâm tính từ O. Đây là khái niệm để mở rộng nhiều tính chất của chuyển động thẳng sang chuyển động quay của vật rắn.

Công thức tính:

M = r . B

Trong đó r là vectơ khoảng cách nối O tới G

Các loại momen hiện nay

Hiện nay có rất nhiều các loại momen và mỗi loại này sẽ lại có những đặc điểm cũng như ứng dụng khác nhau. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn 2 loại momen chính là momen lực và momen xoắn.

Momen lực

Momen lực là một đại lượng vật lý, thể hiện sự tác động gây ra sự quay quanh một điểm hoặc một trục của vật thể. Theo đó, Momen lực sẽ tỉ lệ thuận với tích của khoảng cách từ giá đến trục quay và độ lớn của lực. 

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Biểu thức tính momen lực

Công thức tính

M = F.d

Trong đó:

  • M: là momen lực (N.m)
  • F: lực tác dụng (N)
  • d: là cánh tay đòn của lực F, đây là khoảng cách từ tâm quay đến giá của lực F

Nếu giá của lực đi qua tâm quay thì lực không cho tác dụng làm quay. Khi đó d = 0 => M=0.

Nếu muốn tăng momen lực thì các bạn nên thực hiện tăng độ lớn của lực hoặc độ dài của cánh tay đòn hoặc có thể tăng cả hai.

Ứng dụng của momen lực

Hiện nay, momen lực đang được ứng dụng khá nhiều trong cuộc sống. Cụ thể nhất phải nói đến đó là ứng dựng tại cửa ra vào hàng ngày. Theo đó, tay nắm cửa thường được bố trí xa bản lề nhằm làm tăng momen lực để giúp việc mở cửa diễn ra dễ dàng hơn.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Ứng dụng của momen lực

Ngoài ra, momen lực còn được ứng dụng trong kỹ thuật. Người ta chế tạo ra các loại cờ lê phù hợp với các loại ốc khác nhau song nếu cờ lê có cánh tay đòn (chiều dài của cờ lê) càng lớn sẽ mở được những loại ốc siết chặt hơn.

Momen xoắn

Một trong những loại momen được ứng dụng khá nhiều trong cuộc sống nữa là momen xoắn.

Momen xoắn là gì?

Ngay trong tên gọi thì đã thể hiện cho hiện tượng quay quanh trục và nó có nguồn gốc từ những thí nghiệm của nhà khoa học nổi tiếng Archimede về đòn bẩy. Cụ thể là khi có lực tác động vào một vật khiến nó quay quanh một điểm thì mômen xoắn sẽ xuất hiện.

Nếu momen xoắn càng lớn thì động cơ cho khả năng thực hiện càng nhiều công. Đơn vị đo của momen này là N.m hoặc ft-Ib.

Momen xoắn là thông số không thể thiếu khi mô tả động cơ cũng là đại lượng đặc trưng cho khả năng chịu tải tại tức thời của động cơ. Do vậy khi nói đến Momen xoắn người ta thường nghĩ ngay đến động cơ xe đặc biệt là xe ô tô.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Momen xoắn thể hiện khả năng tải của xe

Cụ thể, Momen xoắn là đơn vị đo khả năng thực hiện công của động cơ. Giá trị momen xoắn sẽ tùy thuộc vào tốc độ vòng tua máy và tại một vòng tua nào đó giá trị sẽ đạt cực đại và đây chính là momen xoắn cực đại

Ứng dụng của momen xoắn

– Có thể ý nghĩa đặc trưng nhất đó là thể hiện độ khỏe của động cơ.

Ví dụ: khi nghe giới thiệu về siêu xe Koenigsegg; bạn sẽ thấy chiếc xe này sở hữu cụm động cơ đặc biệt turbo V8 5.0 lít cho công suất lên tới 1.380 mã lực và mô-men xoắn cực đại 1 011 lb-ft.

Thực tế, công suất và momen xoắn là hai thông số kỹ thuật vô cùng quan trọng. Trong đó, thông qua các thông số của momen xoắn bạn sẽ nắm được  khả năng tải của xe còn công suất lại biểu hiện vận tốc của xe. Khi momen xoắn càng cao lực quay của bánh xe càng mạnh, từ đó mang đến khả năng tăng tốc, leo dốc, vượt địa hình càng tốt. Bởi vậy, nếu công suất thể hiện rằng chiếc xe mạnh thế nào và nhanh đến đâu, thì momen xoắn lại thể hiện thời gian đạt được tốc độ đó trong bao lâu. Tuy nhiên, một chiếc xe có vận tốc cao chưa chắc đã có tải lớn và ngược lại.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Động cơ có momen xoắn cực đại giúp xe sẽ tăng tốc nhanh, tải nặng tốt

– Bên cạnh đó, momen xoắn còn được ứng dụng trong nhiều ngành nghề khác như:

  • Trong đo lường – kiểm định: Cảm biến mô men xoắn trong ô tô, cửa kính ô tô, đo kiểm công suất động cơ tàu, động cơ máy phát,….
  • Sản xuất, giám sát chất lượng, điều hành sản xuất: Vặn nắp chai, dự tải nhíp, tăng hoặc giảm lực vặn đinh vít
  • Nông nghiệp: Điều khiển mô men xoắn máy móc…

Chắc hẳn với những chia sẻ trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về momen là gì cũng như về các loại momen lực và momen xoắn. Mong rằng những thông tin trên sẽ hữu ích với các bạn trong cuộc sống.

Có thể hiểu đơn giản thì mô men lực chính là một đại lượng trong vật lý, đại lượng này thể hiện của tác động gây ra sự quay quanh một điểm hoặc một trục của một vật thể. Là một trong những khái niệm mở rộng cho chuyển động quay từ khái niệm lực trong chuyển động thẳng. Tuy nhiên, không phải ai cũng thực sự hiểu được khái niệm momen là gì.

Chính vì vậy, bài viết chia sẻ dưới đây sẽ giúp cho người dùng hiểu hơn về khái niệm này, cũng như cách phân biệt các loại momen lực.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Khái niệm momen là gì

Khái niệm momen là gì ?

Hiện nay, momen còn được gọi trong tiếng anh là Moment (được ký hiệu là M). Nhưng, trên phương diện vật lý thì momen còn được hiểu đây là một đoạn thẳng có hướng (gọi là vectơ) là B, và có gốc tại G với tâm tính từ O là tích vectơ. Công thức được tính như sau:

M = r . B

Trong đó:

r: chính là vectơ khoảng cách nối từ O tới G.

Trong vật lý học, đối với khái niệm momen là gì còn được hiểu và được phát triển để giúp mở rộng được nhiều tính chất của chuyển động thẳng sang chuyển động quay của vật rắn.

Các loại momen hiện nay

Có rất nhiều các loại momen trên thị trường hiện nay, trong đó mỗi loại này lại có những đặc điểm cũng như được ứng dụng rất khác nhau.

Momen lực là gì ?

Dễ dàng có thể định nghĩa được momen lực chính là một trong những đại lượng vật lý, lực này thể hiện được tác động gây ra sự quay quanh một điểm hay một trục của vật thể. Momen lực này còn có tỉ lệ thuận với tích khoảng cách từ giá của lực cho đến trục quay, cùng với độ lớn của lực.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Biểu thức tính momen lực

Biểu thức của momen lực được biểu hiện như sau:

M = F.d

Trong đó:

M: chính là momen lực (N.m).

F: là độ lớn của lực tác dụng (N).

d: là khoảng cách tính từ tâm quay cho đến giá của lực F (được gọi là cánh tay đòn của lực F).

Bên cạnh đó, nếu như giá của lực đi qua tâm quay, thì lúc này lực sẽ không cho tác dụng làm quay. Khi đó d = 0 => M=0.

Còn nếu như muốn làm tăng momen lực thì người sử dụng có thể tăng độ lớn của lực hoặc làm độ dài của cánh tay đòn hoặc có thể tăng cả hai.

Đối với ứng dụng của momen lực, có thể rất dễ dàng nhận thấy trong cuộc sống hàng ngày nhất là ở tại các cửa ra vào hàng ngày, bạn hoàn toàn có thể thấy ở các tay nắm cửa thường được bố trí xa bản lề nhằm làm tăng momen lực, giúp cho cửa sẽ dễ dàng mở hơn.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Momen lực được ứng dụng tay nắm cửa

Hay được ứng dụng trong những chiếc cờ lê, hoặc trong những chiếc có cánh tay đòn càng lớn (chiều dài cờ lê) thì sẽ có khả năng mở được những loại ốc siết chặt hơn. Bởi cùng một lực, cánh tay đòn càng lớn thì có nghĩa là momen lực sẽ càng lớn, do đó mà cho tác dụng làm quay lớn.

Momen xoắn là gì ?

Bên cạnh momen lực thì momen xoắn cũng được sử dụng rất phổ biến, đây là một trong những thông số không thể thiếu khi mô tả động cơ. Bởi vậy, momen xoắn chính là đại lượng đặc trưng cho khả năng chịu tải tại tức thời của động cơ.

Hầu hết thì momen xoắn thường được đề cập rất nhiều trong khi nói về động cơ xe, nhất là đối với xe ô tô. Do đó, khi muốn mua xe, ngoài việc người dùng nên xem xét và quan tâm đến các công nghệ , mẫu mã, cùng các thông số kỹ thuật trên xe thì momen xoắn là một trong những vấn đề cũng cần phải được lưu tâm.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Ý nghĩa của momen xoắn

Trong đó, momen xoắn còn là một đơn vị giúp đo khả năng thực hiện công của động cơ. Nếu trong trường hợp momen xoắn càng lớn thì có nghĩa là động cơ này sẽ cho khả năng thực hiện nhiều công. Để dễ hiểu hơn, thì với khái niệm momen xoắn sẽ được hiểu đơn giản chính là độ khỏe của động cơ. Đơn vị đo của momen này được ký hiệu là N.m hoặc ft-Ib.

Ngoài ra, những chiếc xe ô tô có v xoắn cực đại lớn ở vòng tua nhỏ sẽ đem lại cho khả năng tải được một khối lượng lớn, giúp xe có thể dễ dàng vượt qua các trở ngại trên bề mặt đường. Tuy nhiên, momen là đại lượng ít người hiểu rõ, cũng như được cho là không quan trọng, chính vì vậy mà khi nhắc đến các loại xe, thì người ta thường chỉ quan tâm đến công suất, mà không hay quan tâm tới momen xoắn.

Nhưng thực tế đây lại là hai thông số kỹ thuật đóng vai trò vô cùng quan trọng. Momen xoắn biểu hiện cho khả năng tải của xe, còn công suất lại biểu hiện cho vận tốc của xe. Do đó mà một chiếc xe có vận tốc cao, nhưng chưa chắc đã có tải lớn hoặc ngược lại.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng
Momen xoắn được ứng dụng trong trục quay giếng nước

Như vậy, từ những thông tin trên có thể giúp cho người đọc hiểu hơn về khái niệm momen là gì, cũng như hiểu hơn về các loại momen được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là: momen lực và momen xoắn, cùng đặc điểm, ứng dụng của hai loại momen này. Hy vọng sẽ hữu ích và giúp cho người dùng ứng dụng được khi đi mua, hay có thể lựa chọn được cho mình chiếc xe phù hợp nhất.

Hay viết công thức tính momen lực và nếu ý nghĩa của từng đại lượng

Tôi là Phạm Xuân Thanh – Tôi đã có kinh nghiệm hơn 3 năm review đánh giá về các loại máy móc công nghiệp, thiết bị vệ sinh công nghiệp, cách chăm sóc xe hơi. Tôi hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các công dụng, chức năng của các loại thiết bị công nghiệp và các cách chăm sóc xe hơi này.