sâu sắc ở hiền gặp lành, ác giả ác báo, Từ đó các em biết hƣớng tới cái chânthiện - mĩ trƣớc mỗi hành động của mình trong cuộc sống.
Trên thực tế, môn Ngữ văn đang dần trở nên nhàm chán đối với học sinh.
Một phần do thái độ học tập của các em. Nhƣng một phần khác là do phƣơng
pháp truyền tải vấn đề của các thầy cô giáo trong nhà trƣờng. Từ đó, mỗi tiết
học Ngữ văn gây tâm lí nặng nề cho các em trong từng tiết học. Hiện nay, ngành
giáo dục nƣớc ta đang đạt ra những yêu cầu quan trọng đối với học sinh: phải
sáng tạo, năng động và độc lập trong suy nghĩ và hành động. Vì vậy, trong thời
đại 4.0, cần hơn bao giờ hết việc mỗi giáo viên đổi mới sáng tạo trong cách
truyền đạt kiến thức cho các em, trong đó có môn Ngữ văn.
Trong hệ thống thể loại văn học, các tác phẩm sử thi dân gian (cả sử thi
Việt Nam và sử thi nƣớc ngoài) trong chƣơng trình sách Ngữ văn 10/tập 1 đang
gây ra những khó khăn nhất định cho học sinh. Nguyên nhân: dung lƣợng của
toàn bộ sử thi rất lớn, trong khi đó học sinh chỉ học một đoạn trích nhỏ nên việc
nắm đƣợc cốt truyện và nội dung của toàn bộ tác phẩm rất quan trọng. Phần tiểu
dẫn sách giáo khoa có trình bày tóm tắt cốt truyện dƣới dạng một đoạn văn, nên
học sinh rất khó nhớ và khó thuộc. Từ đó dẫn đến một thực trạng là các em khó
khăn trong việc gắn kết đoạn trích với tác phẩm chính; học xong đoạn trích vẫn
không nắm đƣợc ý nghĩa mà tác giả dân gian gửi gắm. Vì vậy, các em không
hứng thú khi tiếp xúc với thể loại này. Học sinh chỉ học thuộc bài học một cách
máy móc theo những kiến thức mà giáo viên cho ghi trong vở, không thể tự mở
rộng sự hiểu biết của mình trong toàn bộ sử thi.
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Sử dụng tranh ảnh, sơ đồ tư duy vào giảng dạy đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây” trích sử thi Đăm săn Ngữ văn 10 THPT", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nhằm mục đích giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa được kiến thức, nội dung các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 10, chúng tôi biên soạn bài viết Tổng hợp sơ đồ tư duy Ngữ văn lớp 10 dễ nhớ, hay nhất với đầy đủ các nội dung như tìm hiểu chung về tác phẩm, tác giả, bố cục, dàn ý phân tích, bài văn mẫu phân tích, .....
Tổng hợp Sơ đồ tư duy môn Ngữ văn lớp 10 dễ nhớ, (hay, ngắn gọn)
Sơ đồ tư duy Ngữ văn lớp 10 Học kì 1
- Sơ đồ tư duy bài Chiến thắng Mtao Mxây
- Sơ đồ tư duy bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
- Sơ đồ tư duy bài Uy-lít-xơ trở về
- Sơ đồ tư duy bài Ra-ma buộc tội
- Sơ đồ tư duy bài Tấm Cám
- Sơ đồ tư duy bài Tam đại con gà
- Sơ đồ tư duy bài Nhưng nó phải bằng hai mày
- Sơ đồ tư duy bài Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
- Sơ đồ tư duy bài Ca dao hài hước
- Sơ đồ tư duy bài Tỏ lòng
- Sơ đồ tư duy bài Cảnh ngày hè
- Sơ đồ tư duy bài Nhàn
- Sơ đồ tư duy bài Đọc Tiểu Thanh kí
- Sơ đồ tư duy bài Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng
- Sơ đồ tư duy bài Cảm xúc mùa thu
Sơ đồ tư duy Ngữ văn lớp 10 Học kì 2
- Sơ đồ tư duy bài thơ Phú sông Bạch Đằng
- Sơ đồ tư duy Bình Ngô đại cáo
- Sơ đồ tư duy Tựa Trích diễm thi tập
- Sơ đồ tư duy Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn
- Sơ đồ tư duy Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
- Sơ đồ tư duy Hồi trống Cổ Thành
- Sơ đồ tư duy Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
- Sơ đồ tư duy Trao duyên
- Sơ đồ tư duy Nỗi thương mình
- Sơ đồ tư duy Chí khí anh hùng
Sơ đồ tư duy bài Chiến thắng Mtao Mxây
Tìm hiểu bài Chiến thắng Mtao Mxây
- TÁC PHẨM
1. Thể loại: Sử thi.
Là các tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn từ có vần, nhịp, xây dựng các hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.
2. Vị trí đoạn trích:
Ở phần đầu sử thi “Đăm Săn”.
3. Tóm tắt đoạn trích:
- Bị Mtao Mxây lừa lúc vắng nhà, cướp phá buôn, cướp vợ Hơ Nhị.
- Đăm Săn tổ chức đánh trả Mtao Mxây.
- Đoạn trích kể về cuộc giao chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây. Đăm Săn chiến thắng, cứu được vợ và thu phục được dân làng của tù trưởng Mtao Mxây.
4. Bố cục
+ Phần 1 (Từ đầu đến … rồi vào làng): Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng và cuộc đối đáp giữa Đăm Săn với nô lệ.
+ Phần 2 (Còn lại): Cảnh ăn mừng sau chiến thắng và hình tượng Đăm Săn.
5. Giá trị nội dung
Vẻ đẹp của người anh hùng sử thi Đăm Săn: Trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình, thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn thịnh của cộng đồng.
6. Giá trị nghệ thuật
Nghệ thuật của sử thi anh hùng: Xây dựng thành công nhân vật, ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, nhịp điệu; phép so sánh, phóng đại.
DÀN Ý PHÂN TÍCH
- Mở bài
- Giới thiệu khái quát về đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây” (giá trị nội dung, nghệ thuật).
II. Thân bài
1. Giới thiệu khái quát về đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”
- Vị trí đoạn trích: Ở phần đầu sử thi“Đăm Săn”.
- Tóm tắt đoạn trích:
+ Bị Mtao Mxây lừa lúc vắng nhà, cướp phá buôn, cướp vợ Hơ Nhị.
+ Đăm Săn tổ chức đánh trả.
+ Đoạn trích kể về cuộc giao chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây. Đăm Săn chiến thắng, cứu được vợ và thu phục được dân làng của tù trưởng Mtao Mxây.
2. Hình ảnh Đăm Săn và Mtao Mxây trong cuộc chiến
- Lúc khiêu chiến:
Đăm Săn
- Đứng tại chân cầu thang nhà kẻ thù khiêu chiến: Ta thách nhà ngươi…
- Xuống! Xuống!
- Ta sẽ lấy cái sàn hiên…bổ đôi…
- Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi…
Một tư thế đàng hoàng, tự tin, chủ động, một thái độ dứt khoát, quyết liệt.
MTao – Mxây
- Đứng tại nhà của mình: Ta không xuống đâu…
- Ngươi không được đâm ta…
- Ta sợ ngươi đâm ta…
- Dáng tần ngần do dự…
→ Một thái độ do dự, thiếu tự tin, nhát sợ trước Đăm Săn.
- Lúc giao tranh:
Đăm Săn
Hiệp 1
- Khiêu khích, thách Mxây múa trước.
- Bình tĩnh, thản nhiên.
Hiệp 2
- Đăm Săn múa trước: múa khiên vừa khoẻ, vừa đẹp (vượt đồi tranh, đồi lồ ô, chạy vun vút qua phía đông, phía tây...)
- Nhai được miếng trầu của vợ → mạnh hơn.
Hiệp 3
- Đăm Săn múa, đuổi đánh, đâm trúng kẻ thù nhưng không thủng → cầu cứu thần linh.
Hiệp 4
- Được ông Trời mách kế.
- Đuổi theo.
- Giết chết kẻ thù.
Mtao Mxây
Hiệp 1
- Múa khiên như trò chơi, khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô, tự xem mình là tướng quen đánh trăm trận, quen xéo nát đất đai thiên hạ (chủ quan, ngạo mạn).
Hiệp 2
- Hoảng hốt trốn chạy bước cao bước thấp (yếu sức).
- Chém trượt, chỉ trúng chão cột trâu.
- Cầu cứu Hơ Nhị.
Hiệp 3
- Chạy, vừa chạy vừa chống đỡ.
Hiệp 4
- Vùng chạy cùng đường, xin tha mạng.
- Bị giết.
* Hình tượng Đăm Săn: Mang vẻ đẹp dũng mãnh, kỳ vĩ, sức mạnh siêu phàm, tầm vóc thần linh - hội tụ sức mạnh cộng đồng. Đây cũng là ước mơ, khát vọng của cộng đồng có được người anh hùng chiến thắng mọi thế lực…
* Ngôn ngữ: Giàu hình ảnh, từ ngữ có ấn tượng mạnh,động từ mạnh, nhịp điệu vừa cân đối vừa hào hùng. Phép trùng điệp, trùng lặp trong tổ chức câu. Phép phóng đại, so sánh ở mức độ kỳ vĩ với sức mạnh của thiên nhiên, thần linh…
* Ý nghĩa của cuộc giao tranh và chiến thắng của Đăm Săn
- Kết quả:
+ Giải thoát cho vợ (không được chú tâm miêu tả).
+ Thu phục nô lệ, của cải, mở rộng đất đai.
- Ý nghĩa:
+ Trọng danh dự, bảo vệ hạnh phúc gia đình.
+ Mang lại sự phồn thịnh, lớn mạnh cho cộng đồng.
+ Khát vọng cuộc sống bình yên.
3. Cảnh ăn mừng chiến thắng và hình tượng Đăm Săn
- Thái độ của cộng đồng đối với cuộc chiến và người anh hùng
- Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và nô lệ: 3 lần hỏi, 3 lần đáp (một nhà, tất cả các nhà, mỗi nhà).
+ Các nô lệ tự nguyện đi theo, mang theo của cải.
+ Tuân phục tuyệt đối với cá nhân anh hùng.
- Thể hiện sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng và cộng đồng: Sau cuộc chiến, họ sống trong cùng một nhóm đông hơn, giàu mạnh hơn.
- Lòng yêu mến, ngưỡng mộ người anh hùng, ý chí thống nhất của toàn thể cộng đồng - ý thức dân tộc.
- Dân làng Đăm Săn đối với chiến thắng của tù trưởng:
+ Lời nghệ nhân: bà con xem…(điệp khúc) - tự hào, kiêu hãnh.
+ Cảnh ăn mừng tưng bừng, tiệc tùng linh đình.
- Các tù trưởng khác cũng ngưỡng mộ, chúc mừng.
Niềm vui mừng, phấn khởi, tự hào, đấy là chiến thắng của chính họ. Ca ngợi tù trưởng anh hùng của mình.
....................................
....................................
....................................
Sơ đồ tư duy bài thơ Phú sông Bạch Đằng
Sơ đồ tư duy Bình Ngô đại cáo
Sơ đồ tư duy Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
Sơ đồ tư duy Trao duyên
Sơ đồ tư duy Nỗi thương mình
Sơ đồ tư duy Chí khí anh hùng
Đã có lời giải bài tập lớp 10 sách mới:
- (mới) Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
- (mới) Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
- (mới) Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều
- Gói luyện thi online hơn 1 triệu câu hỏi đầy đủ các lớp, các môn, có đáp án chi tiết. Chỉ từ 200k!
Săn SALE shopee Tết:
- Đồ dùng học tập giá rẻ
- Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
- Tsubaki 199k/3 chai
- L'Oreal mua 1 tặng 3
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 10
Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và gia sư dành cho phụ huynh tại //tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official
Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.