Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu nâng ức thiên nhai vạn lý nhân

Thêm thảo luận

Dự án Tiểu sử
Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu nâng ức thiên nhai vạn lý nhân
Trang này được thực hiện với sự phối hợp của các thành viên thuộc dự án Tiểu sử, một dự án hợp tác giữa các thành viên nhằm nâng cao chất lượng các bài viết về Tiểu sử. Nếu bạn muốn tham gia, xin hãy đến thăm trang của dự án! Bạn cũng có thể ghé qua trang thảo luận để trao đổi hoặc đề xuất ý kiến.
Sơ khaiBài viết sơ khai.

Trong bài, "bài thơ" sau đã bị chép nhầm lẫn:

"Xuân nhật Tây Hồ ký Tạ Pháp tào vận"

Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu
Thoại bất đầu cơ bán cú đa
Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu
Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.

Hai câu đầu không phải của Âu Dương Tu, và bài thơ có đến 16 câu chứ không phải 4 câu. Các câu từ 5-10 như sau:

...Tham quân xuân tứ loạn như vân,
Bạch phát đề thi sầu tống xuân.
Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu,
Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.
Vạn lý tư xuân thượng hữu tình,
Hốt phùng xuân chí khách tâm kinh.
...

(Thơ Tống, Nxb Văn học, 1991, trang 54)

Xem đầy đủ toàn bài tại trang Thi viện.

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Thảo_luận:Âu_Dương_Tu&oldid=21113628”

trên Tháng Mười 1, 2008

Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu nâng ức thiên nhai vạn lý nhân

春日西湖寄謝法

酒逢知己千杯少, 話不投機半句多。 遙知湖上一樽酒,

能憶天涯萬里人。

Xuân nhật Tây Hồ ký tạ pháp

Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu, Thoại bất đầu cơ bán cú đa. Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu,

Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.

(Tào Vận)

Dịch nghĩa:

Gặp tri kỷ để uống rượu thì nghìn chén vẫn còn thấy thiếu Không gặp người hợp ý để nói chuyện thì nửa chữ cũng thấy nhiều Biết được đường xa, uống một chén rượu trên hồ

Càng nhớ đến người xa cách ngàn bờ bến, xa vạn dặm

Kường mỗ xin phóng tác:

1. Gặp bạn ta uống rượu nào Mai mà không gặp nói sao nửa lời Đường còn xa mãi ngàn khơi

Trên hồ cạn chén biết đời phiêu du

2. Gặp bạn uống cạn ngàn ly Rồi phường giá áo biết gì mà nghe Trên hồ một chén đam mê

Nhớ người vạn dặm đường về xa xa

Chi tiết Viết ngày: 07/12/2013 Viết bởi: C16 Lượt xem: 30127

Hai câu " Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu. Thoại bất đầu cơ bán cú đa" khá phổ biến trong giới văn chương, vốn được trích từ bài "Xuân nhật Tây hồ ký" của Âu Dương Tu (1007-1072), một nhà thơ đời Tống bên Trung Quốc.

Nguyên văn như sau:

     Xuân nhật Tây hồ ký

    Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu

    Thoại bất đầu cơ bán cú đa

    Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu

    Năng ức thiên nhai vạn lý nhân

            ***

xin tạm dịch ra tiếng Việt hầu các bạn như sau:

    Ngày xuân ghi chép ở hồ Tây

    Rượu bên tri kỷ nghìn ly thiếu

    Nói chẳng hợp không quá nửa câu.

    Trên hồ nâng cốc biết nhau

    Nhớ người muôn dặm dãi dầu quan san.

Lâu nay Thông cứ nhớ câu nhì là "thoại đối vô duyên bán cú đa", nhưng nhờ nói chuyện với bạn Đặng Công Triết (04C16) mới biết câu đó không đúng, phải là" thoại bất đầu cơ bán cú đa" mới chính xác. Cảm ơn bạn Triết nhiều.

[ Trần Thông – Cựu SV C16 Đại học Tài chính Kế toán TPHCM dịch

07/12/2013 ]

Bạn phải đăng nhập mới có thể bình luận!

Câu thơ tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu được trích trong tác phẩm Xuân Nhật Tây Hồ Ký Tạ Pháp - Âu Dương Tu. Đây là câu thơ được sử dụng rất nhiều trong phim kiếm hiệp trung hoa và trên bàn nhậu.

1. Xuất xứ của câu tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu

2. Ý nghĩa của câu tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu

1. Xuất xứ của câu tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu

Câu thơ tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu được trích trong tác phẩm Xuân Nhật Tây Hồ Ký Tạ Pháp - Âu Dương Tu. Đây là câu thơ được sử dụng rất nhiều trong phim kiếm hiệp trung hoa và trên bàn nhậu.

Nguyên văn của vài thơ này:

Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu,

Thoại bất đầu cơ bán cú đa.

Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu, 

Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.

Dịch bài thơ trên:

Uống rượu mà gặp bạn hiểu mình thì ngàn chén cũng còn ít

Nói chuyện mà không hợp nhau thì nửa câu cũng đã nhiều

Mới biết ở trên hồ nâng một chén rượu

Hay nhớ đến người đi vạn dặm nơi chân trời xa xôi

Giới thiệu về tác giả Âu Dương Tu

Âu Dương Tu (1007 - 1072), (chữ Hán: 歐陽修) tự là Vĩnh Thúc, hiệu "Tuý Ông", là nhà thơ nổi tiếng thời Tống ở Trung Quốc.
Quê ông ở Lư Lăng (nay thuộc tỉnh Giang Tây, Trung Quốc). Năm Thiên Thánh thứ 7 (1030), ông đỗ đầu khoa thi tiến sĩ; từng giữ các chức quan Hàn lâm học sĩ, Xu mật viện phó sứ, Tham tri chính sự... Dưới thời vua Tống Thần Tông làm Binh bộ Thượng thư, khi mất được đặt tên thụy là Văn Trung.

Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu nâng ức thiên nhai vạn lý nhân

tác giả Âu Dương Tu

2. Ý nghĩa của câu tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu

Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu - Uống rượu mà gặp bạn hiểu mình thì ngàn chén cũng còn ít.

Nghĩa đen của nó là vậy, nghĩa bóng của nó là đại ý là tri kỷ thì sẽ hợp nhau, uống ngàn chén không say, nói chuyện thâu đêm không hết. Khi dùng câu này có nghĩa là bạn bè tâm giao, tri kỷ cả đời, nguyện mãi không hề thay đổi dù cho đường đời chông gai, sóng to gió lớn cũng mong có ngày sẽ cùng ngồi trên bàn rượu, bàn trà để nói về nhân gian, nói về nhân tình thế thái.

Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu nâng ức thiên nhai vạn lý nhân

tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu

Xem thêm Tiên hạ thủ vi cường

西湖春色歸,春水綠于染。群芳爛不收,東風落如糝。參軍春思亂如雲,白髮題詩愁送春。遙知湖上一樽酒,能憶天涯萬里人。萬里思春尚有情,忽逢春至客心驚。雪消門外千山綠,花發江邊二月晴。少年把酒逢春色,今日逢春頭已白。異鄉物態與人殊,

惟有東風舊相識。

Xuân nhật Tây Hồ ký Tạ pháp tào ca

Tây Hồ xuân sắc quy,Xuân thuỷ lục vu nhiễm.Quần phương lạn bất thâu,Đông phong lạc như tảm.Tham quân xuân tứ loạn như vân,Bạch phát đề thi sầu tống xuân.Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu,Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.Vạn lý tư xuân thượng hữu tình,Hốt phùng xuân chí khách tâm kinh.Tuyết tiêu môn ngoại thiên sơn lục,Hoa phát giang biên nhị nguyệt tình.Thiếu niên bả tửu phùng xuân sắc,Kim nhật phùng xuân đầu dĩ bạch.Dị hương vật thái dữ nhân thù,

Duy hữu đông phong cựu tương thức.

Dịch nghĩa

Xuân đã về trên Tây HồMầu nước xuân xanh hơn nhuộmCánh trăm hoa rơiRải rác theo gió đông thổiMùa xuân về tham quân suy nghĩ rối như mâyMái đầu bạc buồn làm thơ tiễn xuânỞ nơi xa này biết một chén rượu trên hồCòn nhớ đến người ở nơi xa vạn dặmVạn dặm xa còn có tình nhớ đến xuânBỗng gặp xuân đến lòng khách thấy sợBên ngoài cửa tuyết tan nghìn núi biếcTháng hai tạnh ráo hoa nở bên sôngKhi trẻ nâng chén mỗi lần gặp xuânHôm nay gặp xuân đầu đã bạcNơi đất lạ vật thái và người đều khác

Chỉ có gió đông là quen biết cũ.

西湖春色歸,Tây Hồ xuân sắc quy,

Xuân đã về trên Tây Hồ

春水綠于染。Xuân thuỷ lục vu nhiễm.

Mầu nước xuân xanh hơn nhuộm

群芳爛不收,Quần phương lạn bất thâu,

Cánh trăm hoa rơi

東風落如糝。Đông phong lạc như tảm.

Rải rác theo gió đông thổi

參軍春思亂如雲,Tham quân xuân tứ loạn như vân,

Mùa xuân về tham quân suy nghĩ rối như mây

白髮題詩愁送春。Bạch phát đề thi sầu tống xuân.

Mái đầu bạc buồn làm thơ tiễn xuân

遙知湖上一樽酒,Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu,

Ở nơi xa này biết một chén rượu trên hồ

能憶天涯萬里人。Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.

Còn nhớ đến người ở nơi xa vạn dặm

萬里思春尚有情,Vạn lý tư xuân thượng hữu tình,

Vạn dặm xa còn có tình nhớ đến xuân

忽逢春至客心驚。Hốt phùng xuân chí khách tâm kinh.

Bỗng gặp xuân đến lòng khách thấy sợ

雪消門外千山綠,Tuyết tiêu môn ngoại thiên sơn lục,

Bên ngoài cửa tuyết tan nghìn núi biếc

花發江邊二月晴。Hoa phát giang biên nhị nguyệt tình.

Tháng hai tạnh ráo hoa nở bên sông

少年把酒逢春色,Thiếu niên bả tửu phùng xuân sắc,

Khi trẻ nâng chén mỗi lần gặp xuân

今日逢春頭已白。Kim nhật phùng xuân đầu dĩ bạch.

Hôm nay gặp xuân đầu đã bạc

異鄉物態與人殊,Dị hương vật thái dữ nhân thù,

Nơi đất lạ vật thái và người đều khác

惟有東風舊相識。Duy hữu đông phong cựu tương thức.

Chỉ có gió đông là quen biết cũ.


Bài này tuyển từ Âu Dương văn trung toàn tập quyển 3 (Cư sĩ ngoại tập). Vào năm Cảnh Hựu thứ 4 đời Nhân Tông, vì dâng thư trách nặng Cao Tư Gián, bị biếm làm tri huyện Di Lăng, Thiểm Tây (nay thuộc huyện Tuyên Xương, Hồ Bắc), bạn ông là Tạ Bá Sơ làm pháp tào Hứa Châu, nghe tin này biên thư an ủi. Âu Dương Tu làm bài này đáp lại. Tác giả từ sắc xuân Tây Hồ ở Hứa Châu tả sang sắc xuân ở Di Lăng, do thay đổi về nhân sự và vật thái, tình cảm đối với xuân sang của tác giả cũng lộn xộn.