Câu 2: Nung nóng m gam MgCO3đến khi khối lượng không đổi thì thu được V lít khí CO2( ở đktc). Hấp thụ hoàn toàn V lít CO2vào 400 ml dung dịch Ca(OH)20,1 M thì thu được 2,5 gam kết tủa và dung dịch X. Cho dung dịch NaOH dư vào X thì thu được a gam kết tủa.Giá trị của V và a là: Dạng 1: Lý thuyết về axit hidro cabonic và muối cacbonat * Một số lưu ý cần nhớ: 1. Phân loại: - Muốitrung hòa. Không còn nguyên tốHtrong thành phần gốc axit. Thí dụ:Na2CO3, CaCO3,.. - Muối axit: Cónguyên tốHtrong thành phần gốc axit. Thí dụ:NaHCO3, Ca(HCO3)2... 2. Tính chất - Tính tan:Chỉ có một số muối cacbonat tan dược, như Na2CO3, K2CO3... và muối axit như Ca(HCO3)2,... Hầu hết muối cacbonat trung hòa không tan, như CaCO3, BaC03, MgC03... c) Tính chất hóa học - Muối cacbonat tác dụng với ddaxitmạnh hơn(HCl, HNO3, H,SO4,...)tạo thànhmuối mới và CO2. Phương trình hóa học: NaHCO3+ HCl -> NaCl + CO2+ H2O - Một số dung dịch muối cacbonat tác dụng với dung dịchbazơtạo thànhmuối mới và bazơ mới. Phương trình hóa học: K2CO3+ Ca(OH)2-> 2KOH + CaC03 - Dung dịch muối cacbonat tác dụng với một số dung dịchmuốitạo thành2 muối mới Phương trình hóa học: Na2CO3+ CaCl2-> 2NaCl + CaCO3 - Nhiều muối cacbonat (trừNa2CO3,...)dễ bịnhiệtphân hủy giải phóngkhíCO2 Thí dụ:CaCO3 \( \xrightarrow[]{t^{0}}\)CaO + CO2 * Một số ví dụ điển hình Câu 1: Có các chất rắn màu trắng, đựng trong các lọ riêng biệt không nhãn : CaCO3, NaCl, NaOH. Nếu dùng quỳ tím và nước thì có thể nhận ra A. 1 chất B. 2 chất C. 3 chất D. không nhận được Hướng dẫn giải chi tiết: - Cho nước vào các mẫu chất rắn, mẫu không tan trong nước là CaCO3, 2 mẫu tan trong nước là NaCl và NaOH - Dùng quỳ tím để nhận biết 2 dung dịch của 2 mẫu tan, dung dịch không làm đổi màu quỳ là NaCl, dung dịch làm đổi màu quỳ là NaOH Đáp án C Câu 2: Có 4 chất rắn: NaCl, Na2CO3, CaCO3, BaSO4 chỉ dùng thêm một cặp chất nào dưới đây để nhận biết ?
A. H2O và CO2 B. H2O và NaOH C. H2O và HCl D. H2O và BaCl2 Hướng dẫn giải chi tiết: - Cho nước cất vào cả 4 mẫu chất rắn trên, mẫu không tan trong nước là CaCO3 và BaSO4 (nhóm I), 2 mẫu tan trong nước là NaCl và Na2CO3 (nhóm II) - Cho dung dịch HCl vào các mẫu ở cả 2 nhóm. + Nhóm I: mẫu xuất hiện khí thoát ra là CaCO3, mẫu không hiện tượng là BaSO4 PTHH: CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2 + H2O + Nhóm II: mẫu xuất hiện khí thoát ra là Na2CO3, mẫu không hiện tượng là NaCl PTHH: Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O Đáp án C Câu 3: Hãy cho biết trong các cặp chất sau đây, cặp nào không thể tác dụng với nhau? A. H2SO4và KHCO3 B. K2CO3và NaCl C. MgCO3và HCl D. CaCl2và Na2CO3 Hướng dẫn giải chi tiết: Những cặp chất tác dụng với nhau: A. H2SO4+ 2KHCO3 K2SO4+ 2CO2 + 2H2O C. MgCO3+ 2HCl MgCl2+ CO2 + H2O D. CaCl2+ Na2CO3 CaCO3 + 2NaCl
Cặp chất không tác dụng với nhau là B. K2CO3 và NaCl Đáp án B Dạng 2: Nhiệt phân muối cacbonat * Một số lưu ý cần nhớ - Hầu hết các muối cacbonat đều bị nhiệt phân ở nhiệt độ cao (trừ Na2CO3, K2CO3) - Tất cả các muối hidro cacbonat đều bị nhiệt phân ở nhiệt độ cao 2NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O * Một số ví dụ điển hình Câu 1: Nhiệt phân một thời gian 28,4 gam hỗn hợp X gồm MgCO3, CaCO3thu được m gam chất rắn Y và 3,36 lít khí CO2(đktc). Giá trị của m là Hướng dẫn giải chi tiết: \(X\xrightarrow{{{t^0}}}Y + C{O_2}\) Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ⟹ \({m_X} = {m_Y} + {m_{C{O_2}}}\). ⟹ m = 28,4 0,15.44 = 21,8 gam. Câu 2: Nung nóng m gam MgCO3đến khi khối lượng không đổi thì thu được V lít khí CO2( ở đktc). Hấp thụ hoàn toàn V lít CO2vào 400 ml dung dịch Ca(OH)20,1 M thì thu được 2,5 gam kết tủa và dung dịch X. Cho dung dịch NaOH dư vào X thì thu được a gam kết tủa.Giá trị của V và a là:
Hướng dẫn giải chi tiết: nCa(OH)2=0,04 mol nCaCO3= 0,025 mol Bảo toàn số mol Ca ta có nCa(OH)2= nCaCO3+ nCa(HCO3)2 nCa(HCO3)2= 0,015 mol Bảo toàn số mol C ta có nCO2= nCaCO3+ 2nCa(HCO3)2 nCO2= 0,025 + 0,015.2=0,055 mol V =1,232 lít Theo PTHH thì nCaCO3(4)= nCa(HCO3)2=0,015 mol a =1.5g Câu 3: Nung 4,84 gam hỗn hợp gồm NaHCO3và KHCO3tạo ra 0,56 lít CO2(đktc). Khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp đã cho lần lượt là: Hướng dẫn giải chi tiết: \({n_{CO2(\user1{}ktc)}} = {{0,56} \over {22,4}} = 0,025(mol)\) 2NaHCO3\(\xrightarrow{{{t^0}}}\) Na2CO3+ H2O + CO2 (1) 2KHCO3\(\xrightarrow{{{t^0}}}\)K2CO3+ H2O + CO2 (2) Gọi số mol CO2ở phương trình (1) và (2) lần lượt là x và y (mol) Theo (1): nNaHCO3=2nCO2(1)= 2x(mol) Theo (2): nKHCO3=2nCO2(2)= 2y(mol) Ta có: \(\left\{ {\begin{array}{*{20}{c}} {\sum {{n_{C{O_2}}} = x + y = 0,025} } \\ {\sum {{m_{hh}} = 84 \times 2x + 100 \times 2y = 4,84} } \end{array}} \right. \Rightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{c}} {x = 0,005} \\ {y = 0,02} \end{array}} \right.\)
=> mNaHCO3= 84×2×0,005=0,84(g) => mKHCO3= 4,84- 0,84 = 4 (g) Dạng 3: Muối cacbonat tác dụng với dung dịch axit * Một số ví dụ điển hình Câu 1: Cho 19 g hỗn hợp Na2CO3và NaHCO3tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch HCl sinh ra 4,48 lít khí (đktc). Khối lượng muối trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là: Hướng dẫn giải chi tiết: nCO2(ĐKTC)= 4,48 : 22,4 = 0,2 (mol) Gọi x, y lần lượt là số mol của Na2CO3và NaHCO3trong hỗn hợp ban đầu Ta có phản ứng: Na2CO3+ 2HCl 2NaCl + CO2+ H2O (1) x x (mol) NaHCO3+ HCl 2NaCl + CO2+ H2O (1) y y (mol) Giải hệ phương trình: \(\left\{ \begin{gathered}
mNa2CO3= 0,1 × 106 = 10,6 (g) mNaHCO3= 0,1 ×84 = 8,4 (g) Câu 2: Hòa tan 2 gam muối YCO3bằng dung dịch HCl dư thu được dung dịch A và 0,224 lít CO2(đktc). Khối lượng muối trong dung dịch A là (H=1, Cl=35,5, C=12, O=16) Hướng dẫn giải chi tiết: PTHH: YCO3+ 2HCl YCl2+ CO2 + H2O \({n_{C{O_2}}}(dktc) = \frac{{{V_{C{O_2}}}}}{{22,4}} = \frac{{0,224}}{{22,4}} = 0,01\,(mol)\) Cách 1: Theo PTHH: nHCl= 2nCO2= 2.0,01 = 0,02 (mol) nH2O= nCO2= 0,01 (mol) áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có: mYCO3+ mHCl= mYCl2+ mCO2+ mH2O 2 + 0,02×36,5 = mYCl2+ 0,01×44 + 0,01×18 mYCl2= 2,11 (g) Cách 2: Theo PTHH: nYCO3= nYCl2= nCO2= 0,01 (mol) Ta có: cứ 1 mol YCO3sinh ra 1 mol YCl2thì khối lượng tăng là (Y+71)- (Y+60) = 11 (g) Vậy cứ 0,01 mol YCO3sinh ra 0,01 mol YCl2thì khối lượng tăng là x = ? gam x = 0,01.11/1 = 0,11 (g) Khối lượng muối YCl2thu được = mYCO3+ mtăng= 2 + 0,11 = 2,11 (g). Câu 3: Cho 2,44 gam hỗn hợp muối Na2CO3và K2CO3tác dụng vừa đủ với dung dịch H2SO4, sau phản ứng thu được 0,448 lít khí CO2ở đktc.Tổng khối lượng muối sunfat thu được là: Hướng dẫn giải chi tiết: PTHH : Na2CO3+ H2SO4 Na2SO4+H2O + CO2 K2CO3+ H2SO4 Na2SO4+H2O + CO2 Đặt số mol của Na2CO3và K2CO3lần lượt là x và y mol 106x + 138y = 2,44 Theo PTHH nCO2= x+ y =0,02 mol x =y = 0,01 mol mmuối=mK2SO4+ mNa2SO4=3,16
|
