NHÓM 4 KH12 NHÂN SỰ 01 ( THÁNG 4/2014 )
sáchcủa cơ quan hành chính cấp trên trong việc thực hiện chức năng, nhiệm
vụ của cơ quan mình.
Đặc điểm:
- Đây là sự phối hợp được quy định về mặt thể chế trong đó cơ quan cấp
dưới thực hiện sự phối hợp với cơ quan cấp trên để nâng cao hiệu quả của hoạt
động quản lý hành chính nhà nước thông qua sự điều khiển về cách thức phối
hợp phụ thuộc vào mệnh lệnh ý chí của người quản lý cấp trên.
- Trong cơ chế phối hợp này không cân bằng về mặt quyền lực giữa các bên
tham gia vào quan hệ phối hợp. Mỗi một cơ quan hành chính nhà nước khi được
thành lập đều được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trao cho các chức năng
nhiệm vụ, quyền hạn nhất định nhưng đều có mục đích chung là đảm bảo nâng
cao hiệu quả hoạt động quản lý hành chính nhà nước, ổn định về chính trị và
phát triển nhà nước về mọi mặt. Mà muốn làm tốt được điều đó thì cần phải có
sự phối hợp thực hiện các chính sách, pháp luật thống nhất từ trung ương tới địa
phương. Các cơ quan nhà nước cấp trên sẽ đề ra các chính sách, chỉ đạo cách
thức thực hiện sự phối hợp với các cơ quan nhà nước cấp dưới để thực hiện
những nhiệm vụ nhà nước giao một cách hiệu quả nhất.
- Là một trong các phương thức tổ chức hoạt động mà các cơ quan hành
chính trung ương và địa phương đều vận dụng để thực hiện chức năng, nhiệm
vụ của mình với nhau nhằm thực hiện mục tiêu chung.
- Là cơ sở để các cơ quan hành chính cấp trên căn cứ ra các quyết định quản
lý, để những chính sách pháp luật của nhà nước được đưa vào thực tế
Được thực hiện trong mối quan hệ theo chiều dọc giữa các cơ quan hành
chính nhà nước có mối quan hệ theo chiều trực thuộc từ Chính Phủ -> UBND
tỉnh > UBND huyện > UBND xã.
- Trong quá trình phối hợp có sự thống nhất từ trên xuống đưới, sự phụ
thuộc mang tính thứ bậc giữa các cơ quan.
- Các cơ quan hành chính cấp trên chỉ đạo, lãnh đạo,kiểm tra, giám sát mọi
hoạt động của cơ quan hành chính cấp dưới trong hoạt động của bộ máy hành
chính, sự chỉ đạo đó có thể là trực tiếp hoặc không trưc tiếp giữa các cơ quan
hành chính.
- Ý chí của các cơ quan hành chính cấp trên được áp đặt cho các cơ quan
hành cấp dưới, sự phối hợp theo chiều dọc là một hành trình đi từ lý thuyết ( các
chính sách, kế hoạch, dự án..) đến thực tế ( áp dụng vận dụng vào đồi sống hàng
ngày).
- Mối quan hệ chấp hành - điều hành được thiết lập trong sự phối hợp để
thực hiện nhiệm vụ của cơ quan hành chính cấp trên với cơ quan hành chính cấp
dưới.
Page 19 of 49
NHÓM 4 KH12 NHÂN SỰ 01 ( THÁNG 4/2014 )
- Sự phối hợp theo chiều dọc giữa các cơ quan hành chính nhà nước được
thực hiện dựa trên cơ sở các quy định của quy chế làm việc, theo đó quy trình
thủ tục phối hợp được quy chế hóa cụ thể thể hóa và chặt chẽ giữa cơ quan hành
chính cấp trên và cấp dưới.
- Phạm vi phối hợp giới hạn trong chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của cơ
quan cấp trên với cơ quan cấp dưới.Đây là mối quan hệ giữa các cơ quan quản
lý hành chính nhà nước thẩm quyền chung cấp trên và cấp dưới (giữa Chính phủ
với Ủy ban Nhân dân các cấp).
2. Ưu điểm.
- Phát huy được tính thứ bậc chặt chẽ của hệ thống hành chính nhà nước từ
Chính Phủ đến UBND các cấp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
- Sự chỉ đạo, điều hành phát huy được tinh thần trách nhiệm của các cơ quan
khi sự phối hợp được thực hiện tốt hiệu quả.
- Tạo ra sự thống nhất trong quản lý điều hành, dễ dàng đạt hiệu quả quản
lý hơn.
- Tránh sự lấn sân, chồng chéo trong thực hiện nhiệm vụ.
3. Nhược điểm.
- Cơ chế này cho thấy sự phụ thuộc của cấp dưới với cấp trên hay nói cách
khác cấp dưới chịu sự chi phối cuả cấp trên trong cách phối hợp và cách thức
thực hiện sự phối hợp. Các cơ quan cấp dưới sẽ phối hợp một cách bị động
không phát huy được khả năng sáng tạo của mình trong mối quan hệ phối hợp
đó dẫn đến hiệu quả của mục đích phối hợp không cao vì giữa các cấp cơ quan
có những đặc điểm riêng. Có sự phân cấp bậc trong cơ chế phối hợp chịu sự
thực hiên mệnh lệnh của cấp trên. Để đạt được hiệu quả trong sự phối hợp này
thì các cấp trên cần phải lắng nghe ý kiến đóng góp của cấp dưới để có những
phương pháp phối hợp hiệu quả và hợp lý nhất.
- Dễ gây ra hiện tượng quan liêu vì sự phối hợp thường chỉ diễn ra giữa các
cơ quan chịu sự quản lý trực tiếp, mà việc đi từ lý thuyết đến thực tế lại là cả
một quãng đường dài qua nhiều tầng bậc.
- Dế gây ra sự lệ thuộc của các cấp dưới vào cấp trên ,ỷ lại vào sự chỉ đạo
của cấp trên mà không tạo ra sự chủ động trong quá trình thực hiện nhiệm vụ
do vậy mà kết quả công việc sẽ không cao.
- Theo hệ thứ bậc quyền lực từ trên xuống dưới có thể gây nên sự cứng nhắc
trong hoạt động, không linh hoạt, không sẵn sàng ra quyết định một cách linh
hoạt mỗi khi có yêu cầu mới phát sinh đòi hỏi giải quyết vấn đề một cách nhanh
nhạy. Thậm chí, có thể có nguy cơ tạo nên thái độ đùn đẩy hay dựa dẫm giữa
các cấp độ khác nhau trong toàn bộ tổ chức.
Page 20 of 49
NHÓM 4 KH12 NHÂN SỰ 01 ( THÁNG 4/2014 )
- Trong nhiều trường hợp, cơ cấu kiểm soát chặt chẽ từ trên xuống dưới
cũng tạo nên tâm lý căng thẳng và có thể cả đụng độ giữa người giám sát và
những người dưới quyền.
2.2. Phối hợp ngang ( phối hợp trong hệ thống ).
Khái niệm: Đây là cơ chế phối hợp giữa các cơ quan hành chính Nhà nước
không nằm trong quan hệ cấp trên cấp dưới trong quá trình quản lý hành chính
Nhà nước, đó có thể là sự phối hợp giữa các bộ với nhau, giữa cơ quan thẩm
quyền chung với các cơ quan thẩm quyền riêng, giữa các UBND cùng cấp với
nhau ( ví dụ UBND xã A với UBND xã B ).
Đặc điểm:
- Là sự phối hợp giữa các cơ quan hành chính Nhà nước không nằm trong
quan hệ cấp trên cấp dưới.
- Phạm vi phối hợp trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi
cơ quan được giao.
- Các bên tham gia phối hợp không có sự trực thuộc trưc tiếp về mặt quyền
lực, họ ngang hàng với nhau, do đó, cơ chế, sự phối hợp giữa hai bên trong phần
lớn trường hợp là do hai bên tự xác định.
- Phần lớn sự phối hợp này là tự nguyện, xuất phát từ yêu cầu quản lý.
Ưu điểm:
- Tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan tham gia phối hợp trong việc thực
hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý của minh, góp phần giúp mỗi cơ quan hoàn
thành nhiệm vụ của mình, đồng thời cũng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý
hành chính Nhà nước nói chung.
- Sự phối hợp giữa các bên tham gia là hết sức linh hoạt, chủ động, có thể có
sự tham gia của các bên ở nhiều lĩnh vực, cấp, nghành khác nhau.
- Phát huy được tính chủ động, sáng tạo của các cơ quan quản lý hành chính
Nhà nước.
Nhược điểm:
- Cơ chế phối hợp giữa các bên tham gia phối hợp đôi khi còn lỏng lẻo, dẫn
đến khó có thể quy trách nhiệm cho ai nếu như việc phối hợp không đem lại
hiệu quả.
- Dễ dẫn đến việc phối hợp tràn lan, vô tổ chức để chuyển trách nhiệm quản
lý của cơ quan mình cho cơ quan khác.
Page 21 of 49
NHÓM 4 KH12 NHÂN SỰ 01 ( THÁNG 4/2014 )
2.3. Phối hợp mạng lưới nhiều thiết chế khác nhau và nhiều cơ quan, tổ
chức khác nhau ( phối hợp trong và ngoài hệ thống ).
Khái niệm: Đây là cơ chế phối hợp giữa nhiều thiết chế, cơ quan, tổ chức
khác nhau như Mặt trận Tổ quốc và các thành viên, các hội, đoàn, các công ty,
tổ chức phi chính phủ, các cơ quan tư phápvới các cơ quan thuộc hệ thống
hành chính Nhà nước để góp phần thực hiện tốt chức năng quản lý của các cơ
quan hành chính Nhà nước.
Đặc điểm:
- Có sự tham gia của nhiều loại hình cơ quan, tổ chức khác nhau.
- Phạm vi phối hợp của cơ chế phối hợp này thường rất rộng liên quan đến
nhiều thiết chế, tổ chức, lĩnh vực khác nhau.
- Đây là sự phối hợp giữa một bên có quyền quản lý hành chính Nhà nước
và một bên không có quyền quản lý hành chính Nhà nước, hay nói khác đi, mối
quan hệ quyền lực giữa hai bên là khác nhau.
Ưu điểm:
- Thu hút được sự tham gia của nhiều thiết chế, loại hình tổ chức khác nhau
vào việc góp phần thực hiện chức năng quản lý hành chính Nhà nước.
- Đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất, toàn diện khi thực hiện quản lý của các
cơ quan hành chính.
- Đảm bảo sự đồng thuận, phối hợp của các tầng lớp nhân dân trong việc
thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Nhược điểm:
- Cơ chế phối hợp giữa các bên thường không được pháp luật quy định một
cách chặt chẽ, do đó dễ dẫn đến sự phối hợp một cách vô tổ chức, không đem
lại hiệu quả.
- Khó xác định được các bên có trách nhiệm nếu có những sai phạm xảy ra
khi tiến hành phối hợp.
- Sự không thống nhất, đồng bộ trong quá trình phối hợp giữa các cơ quan
hành chính Nhà nước với các thiết chế, tổ chức bên ngoài.
3. Nội dung phối hợp.
Hoạt động phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống hành chính Nhà nước
là hết sức phức tạp, rộng lớn diễn ra trên nhiều nội dung, ngành, lĩnh vực khác
Page 22 of 49
NHÓM 4 KH12 NHÂN SỰ 01 ( THÁNG 4/2014 )
nhau. Tuy vậy, có thể chia sự phối hợp trong hoạt động giữa các cơ quan hành
chính Nhà nước thành các nội dung chính sau đây:
- Phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc ban hành, sửa đổi, bổ sung
các chính sách, thể chế, cơ chế trong hoạt động quản lý hành chính Nhà nước.
- Phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc triển khai các chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
- Phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc kiểm tra, kiểm soát việc
thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước trong hoạt động quản lý hành
chính Nhà nước.
V. CÁC NGUYÊN TẮC PHỐI HỢP.
1. Khái niệm.
Nguyên tắc phối hợp là những quan điểm, tư tưởng chủ đạo nhằm định
hướng hành động cho các chủ thể tham gia phối hợp thực hiện nhiệm vụ nhằm
đạt mục tiêu đề ra.
2. Sự cần thiết phải tuân thủ các nguyên tắc trong phối hợp.
Quản lý tổ chức là nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển tổ chức.
Phối hợp là một chức năng cơ bản của quản lý, là một công đoạn trong cả một
quá trình quản lý tổ chức, có ảnh hưởng đến các chức năng còn lại như lãnh
đạo, lập kế hoạch, kiểm soát. Quản lý nếu không có sự phối hợp hoặc phối
hợp không hiệu quả sẽ làm mất tính hiệu quả, hiệu lực của tổ chức.
3. Các nguyên tắc trong hoạt động phối hợp giữa các cơ quan hành chính Nhà nước.
3.1. Nguyên tắc lãnh đạo thống nhất.
a. Khái niệm.
Lãnh đạo thống nhất là sự tác động, ảnh hưởng theo một chiều, sự phối hợp
với nhau trong hoạt động phải chịu sự chỉ đạo của người lãnh đạo duy nhất
trong tổ chức. Nói cách khác, cấp dưới chỉ có một cấp trên trực tiếp và duy nhất
hay mỗi người chỉ chịu sự lãnh đạo của một chỉ huy trực tiếp.
Nguyên tắc tập trung thống nhất là nguyên tắc đặc thù trong tổ chức và hoạt
động của các cơ quan hành chính nhà nước nói chung và trong hoạt động phối
hợp giữa các cơ quan hành chính Nhà nước nói riêng. Nguyên tắc này bắt
nguồn từ nguyên tắc tập trung dân chủ và nhằm bảo đảm tính thống nhất của
pháp chế.
Các cơ quan nhà nước ở địa phương một mặt trực thuộc Chính phủ hoặc Bộ
chủ quản, mặt khác lại trực thuộc Hội đồng nhân dân hoặc ủy ban nhân dân địa
phương. Nguyên tắc này được gọi là nguyên tắc phụ thuộc hai chiều.
Các tổ chức hành chính nhà nước được tổ chức và hoạt động trên cơ sở các
nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước ta nói chung. Song, do
có vị trí, chức năng và nhiệm vụ mang tính đặc thù nên hệ thống các cơ quan
Page 23 of 49
|
