Mốc cao độ và mốc cao độ quốc gia có quan hệ mật thiết với nhau trong công tác đo đạc trắc địa. Liên hệ HOTLINE 0903 825 125 nếu bạn cần tìm hiểu thêm thông tin hoặc mua máy thủy bình chất lượng để phục vụ công tác dẫn mốc cao độ hiệu quả.
Tại mọi điểm trên mặt thủy chuẩn gốc, phương đường dây dọi (phương trọng lực) luôn trùng với phương pháp tuyến. Vì vật chất phân bố không đồng đều trong lòng trái đất nên phương đường dây dọi tại các điểm trên mặt thủy chuẩn gốc không hội tụ về tâm quả đất đã làm cho bề mặt này gồ ghề, gợn sóng và đây cũng chỉ là bề mặt vật lý. Trong trắc địa sử dụng mặt thủy chuẩn làm mặt chuẩn độ cao.
Các mặt thủy chuẩn song song với mặt thủy chuẩn gốc được gọi là mặt thủy chuẩn quy ước, có vô số mặt thủy chuẩn quy ước.
hệ thống độ cao
Độ cao tuyệt đối của một điểm trên mặt đất là khoảng cách theo phương đường dây dọi từ điểm đó đến mặt thủy chuẩn gốc. Ở hình 1.1, độ cao tuyệt đối của điểm A và B tương ứng là đoạn HA và HB có trị số dương, còn hiệu độ cao giữa chúng gọi là độ chênh cao hAB.
Ở Việt Nam hệ độ cao tuyệt đối (độ cao thường) lấy mặt thủy chuẩn gốc là mặt nước biển trung bình qua nhiều năm quan trắc tại trạm nghiệm triều Hòn Dấu (Đồ Sơn, Hải Phòng). Độ cao các điểm lưới khống chế nhà nước, độ cao trong các loại bản đồ địa hình, địa chính và các công trình trọng điểm nhà nước đều phải gắn với hệ độ cao tuyệt đối này.
Độ cao tương đối của một điểm (độ cao quy ước hay độ cao giả định) là khoảng cách theo phương đường dây dọi từ điểm đó tới mặt thủy chuẩn quy ước. Ở hình 1.1, nếu chọn mặt thủy chuẩn đi qua điểm B là mặt thủy chuẩn quy ước thì độ cao quy ước của điểm A là đoạn hAB.
Các công trình quy mô nhỏ, xây dựng ở nơi hẻo lánh xa hệ thống độ cao nhà nước thì có thể dùng độ cao quy ước. Trong xây dựng công trình công nghiệp và dân dụng người ta thường chọn mặt thủy chuẩn quy ước là mặt phẳng nền nhà tầng một.
Hệ toạ độ địa lý
Hệ tọa độ địa lý nhận trái đất là hình cầu với gốc tọa độ là tâm trái đất, mặt phẳng kinh tuyến gốc qua đài thiên văn Greenwich ở nước Anh và mặt phẳng vĩ tuyến gốc là mặt phẳng xích đạo ( hình 1.2). Một điểm trên mặt đất trong hệ tọa độ địa lý được xác định bởi hai thành phần tọa độ là độ vĩ địa lý ϕ và độ kinh địa lý λ.
Hình 1.2
Độ vĩ địa lý của điểm M là góc hợp bởi phương đường dây dọi đi qua điểm đó với mặt phẳng xích đạo. Độ vĩ nhận giá trị 0o ở xích đạo và 90o ở hai cực. Các điểm trên mặt đất có độ vĩ bắc hay nam tùy thuộc chúng nằm ở bắc hay nam bán cầu.
Độ kinh địa lý của một điểm là góc nhị diện hợp bởi mặt phẳng kinh tuyến gốc và mặt phẳng kinh tuyến đi qua điểm đó. Độ kinh địa lý nhận giá trị từ 0o đến 180o và tùy thuộc vào điểm đang xét nằm ở đông hay tây bán cầu mà nó có độ kinh tương ứng là độ kinh đông hay độ kinh tây.
Nếu bạn đang tìm hiểu về cao độ trong khảo sát, xây dựng, thì bạn đã tìm đúng chỗ. Công Ty Trắc Địa Bản Đồ THC – Đơn vị lâu năm trong lĩnh vực khảo sát, trắc địa, thi công xây dựng sẽ giải thích về vấn đề này.
1. Cao Độ Là Gì
Tùy thuộc và mục đích của việc đo đạc, mà người ta chi cao độ ra làm 2 loại chính, được định nghĩa có chút khác nhau:
1.1 Cao độ trong khảo sát:
Trong khảo sát trắc địa, đo vẽ bản đồ: Cao độ là độ cao của một điểm trong không gian, là khoảng cách thẳng đứng (theo chiều lực hút hấp dẫn) từ điểm đó đến một mặt chuẩn. Mặt chuẩn có thể là một mặt phẳng hoặc mặt cong, có thể là mặt cố định hoặc mặt giả định bất kỳ, thông thường là mực nước biển (bỏ qua biến động do thủy triều), một mặt có hình Ellipsoid tròn xoay.
Ký hiệu của cao độ trong công tác đo vẽ bản đồ là V (vertical)
1.2 Cao độ trong xây dựng:
Trong xây dựng chi tiết: Cao độ trong xây dựng là khoảng cách tính từ mặt phẳng làm chuẩn (Ví dụ như sàn tầng 1) đến một vị trí khác (cao hoặc thấp hơn). Cao độ được tính bằng mét, độ chính xác lấy đến 3 chữ số sau dấy phẩy.
Ký hiệu của cao độ là hình tam giác đều, nửa trắng nửa đen có chú thích số bên trên. Mặt chuẩn được quy định có cao độ là ±0.000. Các vị trí cao hơn sàn chuẩn sẽ có cao độ dương, các vị trí thấp hơn mức chuẩn là cao độ âm.
2. Ý nghĩa của cao độ
Trong công tác khảo sát, cao độ giúp thể hiện độ cao của vị trí cần đo, giúp vẽ các bản đồ trong không gian 3 chiều, đường đồng mức….
Trong xây dựng, cao độ là chỉ số bắt buộc phải có. Khi có chỉ số cao độ chính xác, chúng ta mới có thể thiết kế được các công trình nhà ở, quy hoạch được các công trình phụ trợ: hệ thống giao thông, cống thoát nước, hệ thống đường ống… Từ đó giúp tăng cường hiệu quả chống ngập úng, bố trí quy hoạch phù hợp với địa hình.
3. Các đo cao độ trong từng trường hợp:
3.1 Đo cao độ trong khảo sát:
Trong khảo sát, đo vẽ bản đồ, người ta có 2 cách chính để đo cao độ:
Cách 1: Sử dụng máy RTK để có kết quả cao độ một cách nhanh nhất, vì các máy này sẽ trực tiếp cho kết quả về kinh độ, vĩ độ, cao độ của điểm đo, và đánh dấu điểm đo trực tiếp lên bản đồ theo hệ tọa độ được chọn sẵn.
Nhược điểm của phương pháp này là sai số lớn, lên tới vài centimet và độ ổn định không cao, do máy phải thu được tín hiệu GNSS mới cho kết quả, và tín hiệu mạnh hay yếu tùy thuộc vào yếu tố thời tiết, địa hình.
Cách 2: Đo bằng máy toàn đạc. Người ta sử dụng máy toàn đạc điện tử để dẫn cao độ từ các mốc tọa độ chuẩn về điểm cần đo, từ đó xác định tọa độ, cao độ và đánh dấu lên bản đồ.
Ưu điểm của phương pháp này là độ chính xác cao, lên tới hàng milimet, nhưng nhược điểm là mất nhiều công sức, thời gian thực hiện lâu.
Trong xây dựng, người ta cũng sử dụng máy toàn đạc để đo cao độ, nhưng kết quả chỉ dùng để tham khảo, không được dùng để trực tiếp đo vẽ và thi công.
3.2 Đo cao độ trong xây dựng
Xây dựng chi tiết cần độ chính xác gần như tuyệt đối, và khu vực đo hẹp hơn, có sẵn mặt chuẩn, vì thế người ta sử dụng công cụ đo là máy thủy bình.
So với máy RTK và máy toàn đạc, máy thủy bình có giá rẻ hơn, cấu tạo đơn giản hơn, nhưng đo cao độ lại mang về kết quả chính xác gần như tuyệt đối do việc đo đạc là trực tiếp đọc độ cao trên mia.
Xem thêm: Cách đo cao độ bằng máy thủy bình
Hy vọng qua bài viết này, bạn có thể hiểu thêm được cao độ trong xây dựng và khảo sát cũng như tầm quan trọng.
Công Ty Trắc Địa Bản Đồ THC là đơn vị uy tín trong lĩnh vực khảo sát, xây dựng, thực hiện dịch vụ trắc địa. Quý khách có nhu cầu xin liên hệ: