"Tôi download [trò chơi Pokemon Go] bởi vì có rất nhiều bạn tôi ở Mỹ đã phát cuồng vì nó," Jon Norris nói. "Toàn là người lớn, đứng đắn chỉn chu cả, nhưng tất cả đều điên đảo vì nó." Norris, trưởng nhóm nội dung của công ty truyền thông kỹ thuật số Rocketmill ở Brighton, đang nói về trò chơi Pokemon Go. Đó là trò chơi tích hợp thực tế ảo mới trên điện thoại di động - và nó lan nhanh khắp thế giới như một cơn bão. Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần kể từ khi có mặt ở Mỹ, trò chơi đã được tải về hàng triệu lượt. Ứng dụng trò chơi cho phép người dùng truy tìm và "bắt" các chú Pokemon ảo xuất hiện đâu đó trong thế giới đời thực xung quanh. Mặc dù chưa chính thức xuất hiện ở Anh, nhưng những người chơi hào hứng như Norris đã có thể tải ứng dụng này về thông qua một số mẹo kỹ thuật. Trò chơi này có lẽ đã không nổi tiếng nhanh đến thế nếu như nó không gây tranh cãi. Một số người lo rằng trò chơi sẽ tiếp cận được tới lượng dữ liệu rất lớn của người dùng, từ email cho đến thói quen tìm kiếm trên mạng và cả dữ liệu lưu trữ trên Google Drive - khi người dùng cho phép trò chơi tiếp cận tài khoản Google của họ trên thiết bị iOS.  Nguồn hình ảnh, Getty Images Chụp lại hình ảnh, Người chơi có thể vô tình tìm thấy một chú Pokemon ở bất cứ đâu Vậy sự hấp dẫn cực lớn ở đây là gì? Và liệu thành công của trò chơi này có đoán trước được không? Tiếp cận ban đầuNhà tâm lý học Andrew Przybylski tại Viện Internet Oxford là người chuyên nghiên cứu những tính năng cần thiết dẫn tới thành công của các trò chơi điện tử. Trong số đó, có các yếu tố từ việc trò chơi có đặt mức độ khó hợp lý cho người chơi hay không, cho đến việc người chơi đóng góp bao nhiêu, hoặc nuôi nhân vật trong game thế nào, tương tác xã hội ra sao với những người khác. Ông cho rằng nhân tố quan trọng là cách tiếp cận ban đầu, sao cho người chơi có cảm giác vui thích, hứng thú khi chơi. Chẳng hạn như một tính năng quan trọng của Pokemon Go là game này dựa trên những công nghệ mà đa số mọi người đã có sẵn và quen dùng, gồm điện thoại thông minh và hệ thống định vị vệ tinh (GPS), thay vì tính năng tìm bắt theo địa điểm đòi hỏi công nghệ cao hơn và có kiến thức về GPS (và thậm chí phải có thêm một loạt thiết bị 'đồ nghề' khác nữa). Rất nhiều trò chơi đã từng được đón nhận rộng rãi theo cách thức tương tự. Chẳng hạn như Snake hay Angry Birds, và rất nhiều trò chơi bắt đầu từ máy chơi game Wii, đều là các game có thể chơi một cách dễ dàng dựa trên nền công nghệ mới nhưng thân thiện, dễ sử dụng, Przybylski nói thêm. "Người ta đã rất quen thuộc với điện thoại rồi - giống như việc họ biết cách sử dụng chuyển động cơ thể để chơi tennis trên máy Wii vậy," ông giải thích. "Mọi thứ đã có sẵn rồi." Nguồn hình ảnh, Getty Images Chụp lại hình ảnh, Kết hợp tương tác giữa ngoài đời thật và những chú Pokemon ảo làm người chơi thích thú hơn "Bạn có thể bắt đầu chơi một cách dễ dàng," Norris đồng ý. Hoài cổMột trong những yếu tố khác là sự hoài cổ. Trong khi với Norris, một người chưa bao giờ chơi bất kỳ một trò chơi nào khác về Pokemon trước đó, thì người hâm mộ Pokemon Go đã có những ký ức rất thú vị từ thời 1996, khi trò chơi đầu tiên trong loạt game này được phát hành. Nhưng với Przybylski, nếu một trò chơi tìm cách dựa vào sự hoài niệm để hấp dẫn người chơi thì nó phải đem đến sự mới lạ và vui vẻ cho người chơi. Pokemon Go đã đáp ứng được một số yêu cầu như vậy. "Cách duy nhất để khiến trò chơi được yêu thích là nói khiến người chơi cảm thấy tự tin, cho họ cảm giác khám phá và giúp họ kết nối với những người khác trong xã hội - nếu có ba yếu tố quan trọng đó, trò chơi sẽ có nhiều khả năng thành công," ông nói. Norris ngay lập tức chỉ ra lợi ích không ngờ của việc đi dạo vòng quanh Brighton với ứng dụng Pokemon Go trên tay. "Tất cả các trạm dừng Pokestops [vị trí để người chơi thu thập các phụ kiện trong game] đều lên quan tới những tác phẩm nghệ thuật đường phố ở Brighton," anh bình luận. Nguồn hình ảnh, Getty Images Chụp lại hình ảnh, Người chơi bắt gặp những tình huống thú vị "Trò chơi thực sự đã cho tôi thấy một số tác phẩm nghệ thuật mà tôi chưa từng xem trước đó." Mạng xã hộiRõ ràng là nhiều người sẵn sàng đi dạo vòng quanh vào ban đêm để tìm ra một chú Pokemon hiếm như Squirtle hay Meowth - hay thậm chí ngồi săn Pokemon khi đang chờ vợ ở phòng hộ sinh. Điều này khiến Pokemon Go trở thành một hiện tượng kỳ lạ và nó đem đến cho trò chơi một sức mạnh khác, mà có lẽ chính là thứ quan trọng nhất giúp nó thành công: Nó thực sự cung cấp chất liệu cho mạng xã hội. Vào năm 2013, nhà văn và người dẫn chương trình truyền hình người Anh Charlie Brooker nói Twitter là một trong những trò chơi video làm thay đổi thế giới. Làm sao mà Twitter lại là trò chơi video điện tử được? Theo logic của Brooker, Twitter có một giao diện hình ảnh và hệ thống tính điểm tranh đua (chẳng hạn như số người theo dõi ít hay nhiều của mỗi tài khoản). Ý tưởng rằng mạng xã hội là một trò chơi, hoặc nó có thể bị tận dụng như một trò chơi khá là khiêu khích - nhưng với một ứng dụng như Pokemon Go, ý tưởng này lại có vẻ có lý. Một phần sự nổi tiếng của trò chơi, dù là do người viết trò chơi chủ đích tạo ra hay không, có vẻ là cơ hội để chế meme và chia sẻ trải nghiệm trên những trang như Reddit, Snapchat và Imgur. Như vậy, người ta chơi Pokemon Go không chỉ trong ứng dụng trò chơi, mà còn qua cả mạng xã hội nữa. Các nhà tâm lý học bắt đầu hiểu tại sao sử dụng mạng xã hội lại thú vị đến vậy, và một phương diện đặc thù gây thích thú chính là cơ hội được điều chỉnh và thử nghiệm cảm giác của chính mình. Chúng ta cũng làm điều này ngoài đời, nhưng với môi trường trên mạng, chúng ta có khả năng khác hơn, và những tiềm năng khác hơn được tưởng thưởng, ví dụ có thêm bạn mới hay tăng mức độ tương tác. Thú vị là, có rất nhiều câu chuyện trên mạng về người chơi Pokemon Go đụng phải nhau khi đang đi săn - trò chơi rõ ràng khuyến khích tương tác xã hội qua internet và cả ngoài đời, vốn là rất hiếm gặp. Vì thế, Pokemon Go có thể là trò chơi hoàn hảo cho kỷ nguyên của mạng xã hội, Przybylski nhận định. Theo ông, sử dụng mạng xã hội khiến chúng ta được chuẩn bị sẵn sàng với trải nghiệm mới này nơi trò chơi. Nguồn hình ảnh, Getty Images Chụp lại hình ảnh, Trò chơi này khiến người ta đi lang thang để tìm kiếm các chú Pokemon và gặp gỡ nhau "Cuộc sống hiện đại đã huấn luyện mọi người chơi Pokemon Go," ông nói. Thực sự thì cách người ta đang chơi và bàn tán về trò chơi này trên mạng có vẻ đã nắm bắt được tinh thần câu tuyên ngôn của Mark Zukerberg rằng mạng xã hội có thể cho phép giúp "chia sẻ thông suốt" - một hoạt động xảy ra tự nhiên và đáp ứng trực tiếp nhu cầu và khát vọng của người dùng. Dĩ nhiên, vẫn chưa rõ người chơi liệu sẽ say mê Pokemon Go được bao lâu. Trò chơi vẫn còn rất mới. Nhưng với việc đạt tới thành công một cách nhanh chóng, đây là một hiện tượng nữa của việc chạm tới được một trong những khao khát cốt lõi mà nhiều người cùng chia sẻ. |
