Bảng chữ cái Hy Lạp (Tiếng Hy Lạp: "Ελληνικό αλφάβητο" - Elleniká alphábeto) là hệ thống 24 ký tự được dùng để viết tiếng Hy Lạp từ cuối thế kỷ thứ IX trước Công nguyên hoặc đầu thế kỷ thứ VIII trước Công nguyên. Theo nghĩa hẹp đây là bảng chữ cái đầu tiên và lâu đời ghi mỗi nguyên âm và phụ âm bằng một biểu tượng riêng.[2] Nó cũng được sử dụng như vậy cho đến ngày nay. Những chữ cái này cũng được dùng trong bảng số Hy Lạp từ thế kỷ thứ II trước Công nguyên.
Bảng chữ cái Hy Lạp
|
---|
Aleph
|
Alpha
|
ἄλφα
|
άλφα
|
a
|
[a] [aː]
|
[a]
|
1
| Β β
|
Beth
|
Beta
|
βῆτα
|
βήτα
|
b
|
v
|
[b]
|
[v]
|
2
| Γ γ
|
Gimel
|
Gamma
|
γάμμα
|
γάμμα γάμα
|
g
|
gh, g, j
|
[g]
|
[ɣ], [ʝ]
|
3
| Δ δ
|
Daleth
|
Delta
|
δέλτα
|
δέλτα
|
d
|
d, dh, th
|
[d]
|
[ð]
|
4
| Ε ε
|
He
|
Epsilon
|
εἶ
|
ἒ ψιλόν
|
έψιλον
|
e
|
[e]
|
5
| Ζ ζ
|
Zayin
|
Zeta
|
ζῆτα
|
ζήτα
|
z
|
[zd] (hay [dz]) sau đó là [zː]
|
[z]
|
7
| Η η
|
Heth
|
Eta
|
ἦτα
|
ήτα
|
e, ē
|
i
|
[ɛː]
|
[i]
|
8
| Θ θ
|
Teth
|
Theta
|
θῆτα
|
θήτα
|
th
|
[tʰ]
|
[θ]
|
9
| Ι ι
|
Yodh
|
Iota
|
ἰῶτα
|
ιώτα γιώτα
|
i
|
[i] [iː]
|
[i], [ʝ]
|
10
| Κ κ
|
Kaph
|
Kappa
|
κάππα
|
κάππα κάπα
|
k
|
[k]
|
[k], [c]
|
20
| Λ λ
|
Lamedh
|
Lambda
|
λάβδα
|
λάμβδα
|
λάμδα λάμβδα
|
l
|
[l]
|
30
| Μ μ
|
Mem
|
Mu
|
μῦ
|
μι μυ
|
m
|
[m]
|
40
| Ν ν
|
Nun
|
Nu
|
νῦ
|
νι νυ
|
n
|
[n]
|
50
| Ξ ξ
|
Samekh
|
Xi
|
ξεῖ
|
ξῖ
|
ξι
|
x
|
x, ks
|
[ks]
|
60
| Ο ο
|
'Ayin
|
Omicron
|
οὖ
|
ὂ μικρόν
|
όμικρον
|
o
|
[o]
|
70
| Π π
|
Pe
|
Pi
|
πεῖ
|
πῖ
|
πι
|
p
|
[p]
|
80
| Ρ ρ
|
Resh
|
Rho
|
ῥῶ
|
ρω
|
r (ῥ: rh)
|
r
|
[r], [r̥]
|
[r]
|
100
| Σ σ ς
|
Sin
|
Sigma
|
σῖγμα
|
σίγμα
|
s
|
[s]
|
200
| Τ τ
|
Taw
|
Tau
|
ταῦ
|
ταυ
|
t
|
[t]
|
300
| Υ υ
|
Waw
|
Upsilon
|
ὖ
|
ὖ ψιλόν
|
ύψιλον
|
u, y
|
y, v, f
|
[y] [yː] (earlier [ʉ] [ʉː])
|
[i]
|
400
| Φ φ
|
nguồn gốc tranh cãi (Xem trong bài)
|
Phi
|
φεῖ
|
φῖ
|
φι
|
ph
|
f
|
[pʰ]
|
[f]
|
500
| Χ χ
|
Chi
|
χεῖ
|
χῖ
|
χι
|
ch
|
ch, kh
|
[kʰ]
|
[x], [ç]
|
600
| Ψ ψ
|
Psi
|
ψεῖ
|
ψῖ
|
ψι
|
ps
|
[ps]
|
700
| Ω ω
|
'Ayin
|
Omega
|
ὦ
|
ὦ μέγα
|
ωμέγα
|
o, ō
|
o
|
[ɔː]
|
[o]
|
800
|
Ký tự không dùng nữaSửa đổi
Những chữ cái sau đây không nằm trong bảng chữ cái Hy Lạp tiêu chuẩn, nhưng đã được sử dụng vào thời tiền cổ và trong một số thổ ngữ nhất định. Những chữ cái: digamma, stigma, heta, san, koppa, sampi, sho; cũng được sử dụng trong bảng số Hy Lạp.
Chữ cái
|
Chữ cái Phoenicia tương ứng
|
Tên
|
Chuyển tự
|
Phát âm
|
Số tương ứng
|
---|
Tiếng Anh
|
Tiếng Hy Lạp cổ đại
|
Tiếng Hy Lạp trung cổ
|
---|
( xen kẽ)
|
Waw
|
Digamma
|
ϝαῦ
|
δίγαμμα
|
w
|
[w]
|
6
|
|
|
Stigma
|
-
|
στῖγμα
|
st
|
[st]
|
6
|
|
Heth
|
Heta
|
ἧτα
|
ήτα
|
h
|
[h]
|
-
|
|
Tsade
|
San
|
ϻάν
|
σάν
|
s
|
[s]
|
-
| ( xen kẽ)
|
Qoph
|
Koppa
|
ϙόππα
|
κόππα
|
q
|
[q]
|
90
| ( xen kẽ)
|
Tsade
|
Sampi
|
-
|
σαμπῖ
|
ss
|
gần như chắc chắn là âm tắc xát, nhưng vẫn còn tranh cãi; [sː], [ks], [ts] được đề xuất
|
900
|
|
Tsade
|
Sho
|
-
|
-
|
sh
|
[ʃ]
|
-
|
Bảng Unicode chữ Hy Lạp và Copt Official Unicode Consortium code chart: Greek and Coptic Version 13.0
| |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
A |
B |
C |
D |
E |
F
| U+037x
|
Ͱ
|
ͱ
|
Ͳ
|
ͳ
|
ʹ
|
͵
|
Ͷ
|
ͷ
|
|
|
ͺ
|
ͻ
|
ͼ
|
ͽ
|
;
|
Ϳ
| U+038x
|
|
|
|
|
΄
|
΅
|
Ά
|
·
|
Έ
|
Ή
|
Ί
|
|
Ό
|
|
Ύ
|
Ώ
| U+039x
|
ΐ
|
Α
|
Β
|
Γ
|
Δ
|
Ε
|
Ζ
|
Η
|
Θ
|
Ι
|
Κ
|
Λ
|
Μ
|
Ν
|
Ξ
|
Ο
| U+03Ax
|
Π
|
Ρ
|
|
Σ
|
Τ
|
Υ
|
Φ
|
Χ
|
Ψ
|
Ω
|
Ϊ
|
Ϋ
|
ά
|
έ
|
ή
|
ί
| U+03Bx
|
ΰ
|
α
|
β
|
γ
|
δ
|
ε
|
ζ
|
η
|
θ
|
ι
|
κ
|
λ
|
μ
|
ν
|
ξ
|
ο
| U+03Cx
|
π
|
ρ
|
ς
|
σ
|
τ
|
υ
|
φ
|
χ
|
ψ
|
ω
|
ϊ
|
ϋ
|
ό
|
ύ
|
ώ
|
Ϗ
| U+03Dx
|
ϐ
|
ϑ
|
ϒ
|
ϓ
|
ϔ
|
ϕ
|
ϖ
|
ϗ
|
Ϙ
|
ϙ
|
Ϛ
|
ϛ
|
Ϝ
|
ϝ
|
Ϟ
|
ϟ
| U+03Ex
|
Ϡ
|
ϡ
|
Ϣ
|
ϣ
|
Ϥ
|
ϥ
|
Ϧ
|
ϧ
|
Ϩ
|
ϩ
|
Ϫ
|
ϫ
|
Ϭ
|
ϭ
|
Ϯ
|
ϯ
| U+03Fx
|
ϰ
|
ϱ
|
ϲ
|
ϳ
|
ϴ
|
ϵ
|
϶
|
Ϸ
|
ϸ
|
Ϲ
|
Ϻ
|
ϻ
|
ϼ
|
Ͻ
|
Ͼ
|
Ͽ
|
Bảng Unicode chữ Hy Lạp mở rộng Official Unicode Consortium code chart: Greek Extended Version 13.0
| |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
A |
B |
C |
D |
E |
F
| U+1F0x
|
ἀ
|
ἁ
|
ἂ
|
ἃ
|
ἄ
|
ἅ
|
ἆ
|
ἇ
|
Ἀ
|
Ἁ
|
Ἂ
|
Ἃ
|
Ἄ
|
Ἅ
|
Ἆ
|
Ἇ
| U+1F1x
|
ἐ
|
ἑ
|
ἒ
|
ἓ
|
ἔ
|
ἕ
|
|
|
Ἐ
|
Ἑ
|
Ἒ
|
Ἓ
|
Ἔ
|
Ἕ
|
|
| U+1F2x
|
ἠ
|
ἡ
|
ἢ
|
ἣ
|
ἤ
|
ἥ
|
ἦ
|
ἧ
|
Ἠ
|
Ἡ
|
Ἢ
|
Ἣ
|
Ἤ
|
Ἥ
|
Ἦ
|
Ἧ
| U+1F3x
|
ἰ
|
ἱ
|
ἲ
|
ἳ
|
ἴ
|
ἵ
|
ἶ
|
ἷ
|
Ἰ
|
Ἱ
|
Ἲ
|
Ἳ
|
Ἴ
|
Ἵ
|
Ἶ
|
Ἷ
| U+1F4x
|
ὀ
|
ὁ
|
ὂ
|
ὃ
|
ὄ
|
ὅ
|
|
|
Ὀ
|
Ὁ
|
Ὂ
|
Ὃ
|
Ὄ
|
Ὅ
|
|
| U+1F5x
|
ὐ
|
ὑ
|
ὒ
|
ὓ
|
ὔ
|
ὕ
|
ὖ
|
ὗ
|
|
Ὑ
|
|
Ὓ
|
|
Ὕ
|
|
Ὗ
| U+1F6x
|
ὠ
|
ὡ
|
ὢ
|
ὣ
|
ὤ
|
ὥ
|
ὦ
|
ὧ
|
Ὠ
|
Ὡ
|
Ὢ
|
Ὣ
|
Ὤ
|
Ὥ
|
Ὦ
|
Ὧ
| U+1F7x
|
ὰ
|
ά
|
ὲ
|
έ
|
ὴ
|
ή
|
ὶ
|
ί
|
ὸ
|
ό
|
ὺ
|
ύ
|
ὼ
|
ώ
|
|
| U+1F8x
|
ᾀ
|
ᾁ
|
ᾂ
|
ᾃ
|
ᾄ
|
ᾅ
|
ᾆ
|
ᾇ
|
ᾈ
|
ᾉ
|
ᾊ
|
ᾋ
|
ᾌ
|
ᾍ
|
ᾎ
|
ᾏ
| U+1F9x
|
ᾐ
|
ᾑ
|
ᾒ
|
ᾓ
|
ᾔ
|
ᾕ
|
ᾖ
|
ᾗ
|
ᾘ
|
ᾙ
|
ᾚ
|
ᾛ
|
ᾜ
|
ᾝ
|
ᾞ
|
ᾟ
| U+1FAx
|
ᾠ
|
ᾡ
|
ᾢ
|
ᾣ
|
ᾤ
|
ᾥ
|
ᾦ
|
ᾧ
|
ᾨ
|
ᾩ
|
ᾪ
|
ᾫ
|
ᾬ
|
ᾭ
|
ᾮ
|
ᾯ
| U+1FBx
|
ᾰ
|
ᾱ
|
ᾲ
|
ᾳ
|
ᾴ
|
|
ᾶ
|
ᾷ
|
Ᾰ
|
Ᾱ
|
Ὰ
|
Ά
|
ᾼ
|
᾽
|
ι
|
᾿
| U+1FCx
|
῀
|
῁
|
ῂ
|
ῃ
|
ῄ
|
|
ῆ
|
ῇ
|
Ὲ
|
Έ
|
Ὴ
|
Ή
|
ῌ
|
῍
|
῎
|
῏
| U+1FDx
|
ῐ
|
ῑ
|
ῒ
|
ΐ
|
|
|
ῖ
|
ῗ
|
Ῐ
|
Ῑ
|
Ὶ
|
Ί
|
|
῝
|
῞
|
῟
| U+1FEx
|
ῠ
|
ῡ
|
ῢ
|
ΰ
|
ῤ
|
ῥ
|
ῦ
|
ῧ
|
Ῠ
|
Ῡ
|
Ὺ
|
Ύ
|
Ῥ
|
῭
|
΅
|
`
| U+1FFx
|
|
|
ῲ
|
ῳ
|
ῴ
|
|
ῶ
|
ῷ
|
Ὸ
|
Ό
|
Ὼ
|
Ώ
|
ῼ
|
´
|
῾
|
|
Tham khảoSửa đổi
- Elsie, Robert (1991). “Albanian Literature in Greek Script: the Eighteenth and Early Nineteenth-Century Orthodox Tradition in Albanian Writing” (PDF 0.0bytes). Byzantine and Modern Greek Studies. 15 (20).[liên kết hỏng]
- Humez, Alexander (1981). Alpha to omega: the life & times of the Greek alphabet. Godine. ISBN0-87923-377-X. — A popular history, more about Greek roots in English than about the alphabet itself.
- Jeffery, Lilian Hamilton (1961). The local scripts of archaic Greece: a study of the origin of the Greek alphabet and its development from the eighth to the fifth centuries B.C. Oxford. ISBN0-19-814061-4.
- Macrakis, Michael S. (ed.) (1996). Greek letters: from tablets to pixels: proceedings of a conference sponsored by the Greek Font Society. Oak Knoll. ISBN1-884718-27-2.Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết) — Includes papers on history, typography, and character coding by Hermann Zapf, Matthew Carter, Nicolas Barker, John A. Lane, Kyle McCarter, Jerôme Peignot, Pierre MacKay, Silvio Levy, et al.
- Hansen and Quinn (1992 - especially noted for an excellent discussion on traditional accents and breathings, as well as verbal formation). Greek - An Intensive Course, Second Revised Edition. Fordham University Press.
- Powell, Barry B. (1991). Homer and the Origin of the Greek Alphabet. — discusses dating, early inscriptions, and ties to origin of texts of Homer. ISBN 0-521-58907-X
- Macrakis, Stavros M. (1996). Character codes for Greek: Problems and modern solutions. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 12 năm 2005. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2009. — Includes discussion of the Greek alphabet used for languages other than Greek.
- C. J. Ruijgh (1998) Sur la date de la création de l’alphabet grec. Mnemosyne 51, 658–687
Chú thíchSửa đổi
- ^ Pierre Swiggers, Transmission of the Phoenician Script to the West, in Daniels and Bright, The World's Writing Systems, 1996
- ^ a b Coulmas, Florian (1996). The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems. Oxford: Blackwell Publishers Ltd. ISBN0-631-21481-X.
Liên kết ngoàiSửa đổi
- U0370.pdf Phạm vi Hy Lạp (tiếng Anh)
- Examples of Greek handwriting (tiếng Anh)
- Greek Unicode Issues (tiếng Anh)
- Unicode FAQ - Greek Language and Script (tiếng Anh)
- Unicode alphabetic test for Greek Unicode range (tiếng Anh)
- Unicode numeric test for Greek Unicode range (tiếng Anh)
- Unicode review for all Greek-related Unicode ranges (tiếng Anh)
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Bảng chữ cái Hy Lạp. |
|