Mol là gì? Nồng độ mol là gì? Cách tính số mol như thế nào? Đó là thắc mắc của rất nhiều em học sinh đã gửi về cho LabVIETCHEM trong thời gian qua. Và hôm nay, chúng tôi sẽ giúp các trả lời tất cả các câu hỏi này qua nội dung bài viết dưới đây. Cùng theo dõi với chúng tôi nhé. Show  Công thức tính số mol Mol là gì?Trước khi tìm hiểu cách tính số mol, chúng ta cần phải biết được khái niệm mol là gì? - Theo wikipedia, Mol hay mole (ký hiệu: mol), là đơn vị đo lường dùng trong hóa học nhằm diễn tả lượng chất có chứa 6,022.1023 số hạt đơn vị nguyên tử hoặc phân tử chất đó. Số 6,02214129(27)×1023 - được gọi là hằng số Avogadro (ký hiệu NA), như 1 mol sắt - Fe hay 6.1023 nguyên tử Fe. - Mol là một trong các đơn vị cơ bản của hệ SI cho các hạt vi mô.Trong các phép biến đổi các đại lượng, ta có thể làm tròn: N = 6,023.1023. - Tùy vào việc lựa chọn hạt đơn vị mà mol được chia thành hai loại, bao gồm mol nguyên tử và mol phân tử. + Mol nguyên tử của một nguyên tố chính là lượng nguyên tố đó có chứa NA nguyên tử chất nguyên tố đó, như mol nguyên tử kali sẽ có 6,02×1023 nguyên tử K. + Mol phân tử của một chất chính là lượng chất của NA phân tử của chất đó như 1 mol phân tử oxy sẽ có 6,022×1023 phân tử khí oxy. Nồng độ mol là gì?Trong dung dịch có chứa cả chất tan và chất không tan. Lượng chất tan trong một thể tích dung môi cố định càng lớn thì nồng độ càng cao. Nồng độ này sẽ đạt giá trị cực đại khi dung dịch bão hòa tức chất tan gần như không thể hòa tan thêm vào dung dịch được nữa. Nếu vẫn cố thêm chất tan vào, hiện tượng phân tử bị kết tinh sẽ xảy ra, dẫn đến các pha cùng tồn tại hoặc tạo thể vấn (huyền phù) - Nồng độ mol thể tích (M) (nồng độ phân tử gam) biểu thị số mol của một chất tan cho trước trong 1 lít dung dịch như trong 5 lít dung dịch có chứa 3 mol hạt tan tạo thành dung dịch 0,6 M, còn gọi là 0,6 phân tử gam. Sử dụng mol có nhiều ưu điểm vì nó cho phép đo số tuyệt đối các hạt có trong dung dịch, bất kể khối lượng và thể tích của chúng. - Nồng độ molan hay nồng độ mol khối lượng (m) biểu thị số mol của một chất cho trước trong 1 kg dung môi như 4 kg dung môi chứa 3 mol hạt tan, tạo thành dung dịch có nồng độ 0,75 mol/kg, còn gọi là "0,75 molal." - Nồng độ mol khối lượng bất biến theo nhiệt độ và có liên hệ với khối lượng dung môi hơn là thể tích dung dịch. Do đó, nồng độ mol khối lượng là một hằng số bất định, không phụ thuộc vào nhiệt độ và áp suất. Còn với nồng độ mol thể tích, nó sẽ tăng khi nhiệt độ giảm. Các cách tính số molCác công thức tính số mol nguyên tử, phân tử +> Cách tính số mol nguyên tử, phân tử theo khối lượngn = m/M trong đó:
Các bạn cần chú ý rằng, khối lượng mol của nguyên tử và phân tử là không giống nhau. Ví dụ, khối lượng mol của phân tử Nito – N2 là 28 g/mol còn khối lượng mol của nguyên tử Nito – N là 14 g/mol
+> Cách tính số mol của chất khí ở điều kiện tiêu chuẩn (đktc)- Thể tích mol của các chất khí ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất là bằng nhau - 1mol chất khí có thể tích 22,4 lít ở 0 độ C, 1atm tức là VH2 = VO2 = VSO2 = VN2 = 22,4 lít. - 1 mol chất khí có thể tích 24 lít ở điều kiện phòng là 20 độ C, 1 atm. Công thức tính số mol chất khí (đktc) n = V/22,4 trong đó
Đối với trường hợp chất khí ở trạng thái tự nhiên, điều kiện khác với điều kiện tiêu chuẩn, bạn không thể sử dụng công thức trên mà phải cần tới những công thức và phép tính phức tạp hơn. Bài tập tính số mol, nồng độ molVí dụ 1: Cho 3,9 gam Kali vào dung dịch HCl dư. Tính thể tích khí hydro thu được ở điều kiện Lời giải: Phản ứng xảy ra theo 2 phương trình 2K + 2HCl → 2KCl + H2 ↑ (1) 2K + 2H2O → 2KOH + H2 ↑ (2) Số mol Kali: nK = 3,9/39 = 0,1 mol Theo phương trình phản ứng (1) và (2), nH2 = nK = 0,1 mol Vậy thể tích khí hydro thu được ở điều kiện tiêu chuẩn là: VH2 = 0,1 x 22,4 = 2,24 lít. Ví dụ 2: Tính nồng độ mol của 5 lít dung dịch có chứa 0,5 mol NaCl. Lời giải: Nồng độ mol sẽ được tính như sau: CM = 0,5/5 = 0,1M Ví dụ 3 : Tính nồng độ mol của dung dịch khi hòa tan 15,8g KMnO4 trong 5 lít nước. Lời giải: Số mol của KMnO4 là: nKMnO4 = 15,8/158 =0,1 (mol) Nồng độ mol của dung dịch: CM = 0,1/5 =0,02M Ví dụ 4: Trong 100ml dung dịch có hòa tan 8 gam NaOH. Tính nồng độ mol của dung dịch. Lời giải : Ta có V = 100ml = 0,1 lít nNaOH = 8/40 = 0,2 mol Áp dụng công thức trên ta có: CM = n/V =0,2/0,1= 2M Ví dụ 4: Tính khối lượng chất tan có trong 600ml dung dịch CuSO4 có nồng độ mol là 1,5M Lời giải: Ta có V = 500 ml = 0,5 lít Áp dụng công thức CM = n/V => nCuSO4 = V x CM = 0,5 x 1,2 =0,6 (mol) Khối lượng Đồng sunfat CuSO4: nCuSO4 x MCuSO4 = 0,6 x 160 = 96 (g) Hy vọng với những thông tin mà LabVIETCHEM chia sẻ ở trên, các em đã có câu trả lời cho câu hỏi mol là gì? Nồng độ mol là gì? Cách tính số mol như thế nào?. Chúc các em học hỏi được những kiến thức hữu ích nhất để học tập tốt. XEM THÊM: Công thức tính nồng độ phần trăm (C%), mol (CM) và bài tập áp dụng Cách tính đương lượng và định luật đương lượng trong hóa học Phương trình nhiệt phân KClO3 (muối Kali Clorat) Tìm kiếm liên quan:
Đến đây có lẽ bạn sẽ thắc mắc tại sao bây giờ nó lại mang tên là số Avogadro và là con số quan trọng và phổ biến trong Hóa học? Vậy Amedeo Avogadro (tên đầy đủ là: Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro) có liên quan như thế nào đến Hóa học và con số kỳ diệu này? Amedeo Avogadro Avogadro sinh năm 1776 tại Ý, ông là con của một quan tòa, sau khi tốt nghiệp cử nhân luật, ông làm thư ký cho tòa án tỉnh. Thật may măn, Avogadro được sinh ra và lớn lên trong một giai đoạn quan trọng trong sự phát triển của Hóa học. Với các tên tuổi như John Dalton hay Joseph Louis Gay-Lussac,… họ đã bắt đầu hiểu được những đặc tính cơ bản của nguyên tử và phân tử, và có rất nhiều tranh cãi về sự vận động của các “hạt nhỏ” ấy. Định luật về sự hóa hợp của hai thể tích khí của Gay-Lussac đã làm say mê chàng luật sư trẻ Avogadro vốn có niềm đam mê vật lý và toán học. Định luật ấy cho biết khi hai lượng khí phản ứng hóa học với nhau sẽ tạo ra sản phẩm là một khí khác, khi đó tỷ lệ về thể tích giữa chất phản ứng và sản phẩm sẽ luôn là những số tự nhiên. Thí dụ như 2 đơn vị khí Hidro kết hợp với 1 đơn vị khí Oxy sẽ tạo thành 2 đơn vị nước (trong điều kiện nhiệt độ, áp suất phù hợp và hay chất phản ứng hoàn toàn). Joseph Louis Gay-Lussac (1778-1850) Tìm hiểu các hệ quả của định luật này, Avogadro suy ra rằng, Ở cùng nhiệt độ và áp suất, những thể tích bằng nhau của mọi chất khí cùng chứa một số phân tử như nhau, đây chính là nội dung của định luật Avogadro.Trên cơ sở đó, ông đã xác định thành phần định tính và định lượng của các hợp chất từ tỷ lệ thể tích của các chất khí tạo thành các hợp chất đó. Nhờ vậy, ông đã tìm ra được công thức của hàng loạt các hợp chất và đính chính nhiều công thức hóa học mà trước đây các nhà hóa học khác đã ngộ nhận. Định luật Avogadro Tuy nhiên, vào thời bấy giờ, trong học thuyết của mình, ông chưa biết dùng từ “phân tử” để mô tả dạng tồn tại của các hạt trong các nguyên tố khí, vì thế, ý tưởng của ông đã gặp phải sự phản đối quyết liệt của John Dalton và những nhà bác học khác thời bấy giờ. Mãi đến thời gian sau, một nhà bác học người Ý có tên là Stanislao Cannizzaro mới quan tâm đến ý tưởng của Avogadro một cách xứng đáng, nhưng điều đáng buồn là lúc ấy, Avogadro đã qua đời. Định luật Avogadro đã đóng góp một lý thuyết quan trọng trong sự tiến bộ của Hóa học hiện đại, sự phát triển tiếp theo của thuyết phân tử Avogadro đã dẫn đến sự phát biểu rõ ràng về các khái niệm quan trọng bậc nhất của Hóa học hiện đại: nguyên tử, phân tử, khối lượng mol. Jean Baptiste Perrin (1870-1942) - Người đầu tiên ước lượng một cách gần đúng số Avogadro Năm 1909, nhà hóa học người Pháp Jean Baptiste Perrin công bố con số Avogadro và ước lượng nó dựa vào nghiên cứu của mình về chuyển động Brown - mô phỏng chuyển động của các hạt trong môi trường lỏng hoặc khí. Jean Baptiste Perrin đã đặt tên con số 6.0221415 × 10^23 là số Avogadro để vinh danh ông vì những đóng góp to lớn cho sự phát triển của Hóa học mặc dù chính Avogadro cũng không biết đến con số ấy. Sau này, các nhà bác học đã dùng một loạt các kỹ thuật đã được sử dụng để ước tính độ lớn của hằng số cơ bản này. |
