10 loài động vật Úc có nguy cơ tuyệt chủng hàng đầu năm 2022

Mặc dù đã được yêu cầu cách đây 9 năm về việc phải có kế hoạch phục hồi loài gấu túi Koala nhưng nước Úc vẫn không ngăn được sự suy giảm của loài đồng vật này do việc cải tạo đất đai và cháy rừng thảm khốc đã thu hẹp môi trường sống của chúng và trong năm nay, loài gấu này chính thức được liệt kê vào danh sách nguy cấp và có nguy cơ tuyệt chủng. 

Bộ trưởng Môi trường, Sussan Ley, đã chấp nhận khuyến nghị của Uỷ ban khoa học về các loài bị đe dọa, rằng quần thể gấu túi ở Queensland, New South Wales và Lãnh thổ Thủ đô Úc nên được nâng cấp tình trạng bảo tồn của chúng. Việc kiểm soát chặt chẽ hơn sự sống các loài quý hiếm từ những cảnh báo này cũng là một sự thừa nhận rằng tình trạng gấu túi đã trở nên cấp bách hơn và chính phủ Úc đã không thể xoay chuyển được hoàn cảnh của loài động vật được yêu thích này kể từ khi nó bị liệt vào danh sách dễ bị tổn thương vào năm 2012.

Tin xấu này được đưa ra sau khi chính phủ Morrison vào tháng trước đã công bố số tiền 50 triệu USD để giúp đỡ loài này. Nguồn tài trợ đã được các nhóm về môi trường hoan nghênh và ủng hộ nhưng được mô tả là “muối bỏ biển” nếu các nguyên nhân gốc rễ không được giải quyết. Song song với danh sách loài có nguy cơ tuyệt chủng, chính phủ Úc cũng đã đang áp dụng một kế hoạch phục hồi quốc gia được chờ đợi từ lâu đối với loài gấu túi.

Các nhóm về bảo vệ môi trường từ lâu cũng đã tranh cãi về tình trạng bảo tồn của gấu túi Koala nên được nâng cao hơn nữa. Các tổ chức gồm Tổ chức Nhân đạo Quốc tế (HSI), WWF-Australia và Quỹ Quốc tế về Phúc lợi Động vật - đã đề cử nó vào danh sách nguy cấp. 

"Gấu túi đã từ không có trong danh sách cho đến nay được tuyên bố là có nguy cơ tuyệt chủng ở bờ biển phía đông Australia trong vòng một thập kỷ. Vì vậy việc công bố này đang đồng thời thừa nhận về một sự suy giảm nhanh chóng đáng kinh ngạc đối với một trong những loài động vật mang tính biểu tượng nhất thế giới. Tình trạng nguy cấp là một quyết định nghiệt ngã nhưng quan trọng của Bộ trưởng Ley. Vẫn còn thời gian để cứu loài mang tính biểu tượng toàn cầu này. Chúng ta cần luật pháp mạnh mẽ hơn và các biện pháp khuyến khích chủ đất để bảo vệ ngôi nhà trong rừng của chúng."

Kế hoạch này đã được xác định theo luật môi trường quốc gia và được coi là yêu cầu cấp thiết với loài Koala trong 10 năm qua nhưng không được chính phủ quan tâm hay nói đúng hơn là chính phủ không thể can thiệp để thay đổi tình hình, điều này cũng khiến nó trở thành một trong gần 200 kế hoạch phục hồi các loài bị đe dọa về môi trường sống của Úc bị quá hạn.

Chỉ đến khi xảy ra thảm họa cháy rừng khủng khiếp vào mùa hè năm vừa qua, thì những tham vấn khẩn cấp mới được đề xuất và phiên bản dự thảo cuối cùng được chuyển tới Bộ trưởng vào cuối năm ngoái.

Gấu túi Koala đang phải chịu rất nhiều áp lực về chính sự tồn tại của mình trước các mối đe dọa đang diễn ra như dịch bệnh, phá rừng, nóng lên toàn cầu và gần như không còn con đường nào để phát triển. Vào năm 2020, một cuộc điều tra ở New South Wales cho thấy loài này sẽ tuyệt chủng ở bang này vào năm 2050, trừ khi chính phủ có hành động khẩn cấp để bảo vệ môi trường sống của nó và xoay chuyển tình trạng suy giảm số lượng loài. Quyết định của Ley sẽ thúc đẩy các chính phủ Úc phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết tình trạng suy giảm của môi trường nước này, Alexia Wellbelove, giám đốc chiến dịch cấp cao của HSI cho biết.

Khi nhắc đến đất nước Úc, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ ngay đến loài Chuột túi, hay gấu Koala, các loài động vật mang tính biểu tượng của nước Úc. Trong thực tế, Úc được xếp hạng là một trong 17 quốc gia có số lượng động vật đa dạng nhất thế giới, tự hào với sự đa dạng về loài động vật có xương sống – trừ cá (bao gồm cả động vật có vú, chim, bò sát, và các loài lưỡng cư) nhiều hơn 95% so với các nước khác trên thế giới.

10. Lạc đà một bướu

Chắc chắn một điều rằng tổ tiên của lạc đà không phải ở Úc. Tuy nhiên, Úc có quần thể lạc đà hoang dã nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào, kể cả nơi tổ tiên chúng sinh sống. Ngày nay, quần thể lạc đà hoang dã ở Úc được ước tính khoảng 1,2 triệu con. Có xuất xứ từ Ả Rập, Afghanistan và Ấn Độ từ những năm 1800, những con lạc đà đã được trả tự do về thiên nhiên sau khi giao thông cơ giới thay thế sự cần thiết của chúng trong những năm đầu thế kỷ 20.

Tuy nhiên, lạc đà hoang dã là mối đe doạ đối với các loại động vật bản địa của Úc. Từ năm 2009 đến 2013, đã có những chính sách nhằm quản lý số lượng lạc đà hoang dã và kiểm soát sự phát triển số lượng của chúng.

9. Chim cánh cụt tí hon

Trong khi chim cánh cụt thường sống ở khí hậu lạnh hơn so với Úc thì bờ biển phía nam nằm giữa Perth và Sydney lại là nhà của loài chim cánh cụt nhỏ nhất thế giới. Chỉ có ở miền nam Úc và New Zealand, các chú chim cánh cụt nhỏ đến mức khi đứng thẳng chỉ cao khoảng 33 cm và nặng khoảng 1 kg. còn được gọi là chim cánh cụt cổ tích, chúng ăn khá ít, chỉ ăn một số lượng nhỏ cá, mực và các loài nhuyễn thể mỗi ngày để bù đắp năng lượng tiêu hao khi bơi.

Tuy rằng khá phổ biến ở phía nam và hải đảo Úc, nhưng quần thể chim cánh cụt tí hon đang có dấu hiệu giảm số lượng nghiêm trọng trong những thập kỷ gần đây. Trên cạn, mèo nhà và chó thường lang thang khắp bãi biển săn chim cánh cụt tí hon chỉ để giải trí. Dưới nước thì mối đe doạ chính đến từ việc đánh bắt quá mức, mắc lưới và sự cố tràn dầu.

8. Cá ngựa Rồng

Thực tế chúng trông không hung dữ như tên gọi, cá ngựa Rồng của Úc có vẻ bề ngoài khá ấn tượng. Tên gọi của chúng xuất phát từ nhưng phần phụ trông như những chiếc lá của chúng, nguỵ trang cho phép chúng che giấu bản thân hoàn hảo với môi trường. Để nguỵ trang tốt hơn, khi cá ngựa Rồng bơi nhìn khá giống chuyển động lắc lư của một nhánh rong biển. Mặc dù nằm trong họ cá ngựa, chúng lại có một số đặc điểm khác biệt rõ rệt. Trong khi những con cá ngựa đực khác mang trứng trong túi trước ngực, thì cá ngựa Rồng mang trứng trong một khoảng trống dưới đuôi của chúng.

Một khác biệt khác là cá ngựa Rồng không thể dùng đuôi để hấp dẫn những con cái. Được tìm thấy chủ yếu ở các vùng biển miền nam nước Úc, cá ngựa Rồng sống ở tầng nước nông từ 3m đến 50m làm cho chúng khá dễ dàng được quan sát khi bạn lặn biển.

7. Quokka

Có thể đây là lần đầu bạn nghe thấy tên loài vật Quokka nhưng loài thú có túi này đang trở thành nhân vật chính trong những tấm hình tự sướng được đăng tải trên Instagram. Chính vẻ đáng yêu và nụ cười dễ mến lúc nào cũng nở trên môi đã khiến cho Quokka được mệnh danh là loài động vật hạnh phúc nhất thế giới. Vào năm 1658, một nhà thám hiểm người Hà Lan – Samuel Volckertzoon đã phát hiện một loài vật kì lạ trên đảo phía Tây Úc và mô tả nó là " loài chuột to bằng con mèo". Quokka được xác định là thành viên duy nhất của chi Setonix – một giống loài thú có túi ở Úc. Quokka có kích thước nhỉnh hơn một chú mèo nhà với phần thân dài 40 - 90cm, chiếc đuôi dài khoảng 25 – 30cm; nặng 2,5 – 5kg và phần thân tròn trịa, đầu to.

Là loài động vật ăn cỏ và bản tính hiền lành nhút nhát, Quokka thường bị đe doạ bởi các loài thú ăn thịt khác như cáo trong vùng. Do số lượng cá thể đang bị đe doạ nên các nhà chức trách ở Úc đã đưa ra một vài quy định nghiêm ngặt với khách du lịch ghé thăm đảo Rottest – địa bàn cư trú của Quokka. Sẽ không thành vấn đề khi bạn chụp ảnh "selfie" cùng Quokka, nhưng bạn tuyệt đối không được chạm vào chúng bởi đó là hành vi bất hợp pháp và có thể bị phạt tiền lên đến 300 đô Úc ( khoảng 5tr VNĐ).

6. Numbat

Numbat có vẻ ngoài nhìn giống như được lai giữa sóc chuột, và thú ăn kiến. Chúng dễ thương, hiền lành giống như Quokka, và thậm chí chúng còn không phổ biến trên các phương tiện truyền thông xã hội. Numbat chỉ được tìm thấy tại Úc. Không giống như các loài ăn kiến khổng lồ của Nam Mỹ, Numbat thực sự là thú có túi. Chúng đặc biệt khác thường bởi vì chúng là một trong hai loài thú có túi ở Úc chỉ hoạt động vào ban ngày. Mặc dù thuộc họ thú có túi, nhưng Numbat cái lại ko có túi.

Chúng được xếp vào loại động vật đặc biệt nguy cấp. Số lượng của chúng giảm đáng kể bởi mèo và động vật ăn thịt cũng như mất môi trường sống từ hoạt động nông nghiệp và cháy rừng. Hiện nay, chỉ còn khoảng  1000 cá thể còn sống trong tự nhiên.  Nhằm nỗ lực bảo vệ Numbat và nâng cao nhận thức của người dân, chính phủ đã công nhận chúng thành biểu tượng chính thức của Tây Úc.

5. Cá có tay (Spotted Handfish)

Là một loại cá được biết đến với việc sử dụng vây để đi bộ hơn là bơi lội. Chúng thích sống ở môi trường đáy biển, nơi có những bãi đá hoặc cát, chúng sử dụng vây có hình dạng như cánh tay để đi bộ dưới đáy biển để tìm kiếm thức ăn là những động vật giáp sát nhỏ. Mặc dù chúng có thể sử dụng cặp vây độc đáo của mình để bơi khi cần thiết, nhưng cách thức di chuyển chủ yếu vẫn là đi bộ. Chúng thường có rất nhiều màu sắc độc đáo, thường là màu đỏ bốc lửa với những mảng màu xanh và trắng hoặc hơi hồng pha với màu đỏ, cam và những mảng màu đen.

Tuy nhiên chúng cũng nằm trong danh sách những loài bị đe doạ nghiêm trọng. Lý do gây nên sự suy giảm số lượng của chúng vẫn còn là bí ẩn, nhưng một số giả thuyết cho rằng một số loài cá khác ăn trứng của chúng, ô nhiễm kim loại nặng trong nước biển và mất môi trường sống. Theo thống kê mới nhất, số lượng Handfish trong môi trường tự nhiên hiện nay chỉ khoảng 1000 cá thể, mặc dù nhiều người cho rằng số lượng thực tế chỉ khoảng vài trăm.

4. Dơi khổng lồ (Flying Fox)

Với sải cánh lớn dài hơn 1 mét, chúng là một trong bốn loài chính trong họ dơi sống ở Úc. Chúng có một cái bờm ở cổ màu cam, đỉnh đầu màu xám và bộ mặt giống cáo nên còn được gọi là Flying Fox. Cũng thuộc loài bị đe doạ, mối nguye hiểm lớn nhất của chúng xuất phát từ việc phá huỷ môi trường sống do con người gây ra.

Chúng còn bị đe doạ bởi nguồn thức ăn từ hoa và mật hoa của cây bạch đàn. Chúng là một loài đặc biệt quan trọng cho hệ sinh thái nơi chúng sống. Khi ăn mật hoa và phấn từ cây bạch đàn, chúng giúp thúc đẩy quá trình thụ phấn và phân tán hạt. Sự sống còn của chúng đặc biệt quan trọng để cản thiện và duy trì môi trường đang bị đe doạ.

3. Cá mập voi (Elephant Shark)

Được đặt tên theo hình dáng chiếc miệng kéo dài ra như vòi voi. Chúng sống tại vùng biển phía nam giữa Úc và New Zealand, cá mập voi có thể phát triển lên đến 1,5m chiều dài. Là loài cá sống ở độ sâu ít nhất là 200m, cá mập voi sử dụng mũi như máy dò kim loại để tìm động vật thân mềm có vỏ. Vây lưng trước của chúng có gai hình răng cưa được cho là có độc, một phương tiện bảo vệ chúng khỏi các loài cá ăn thịt lớn khác.

Các nhà khoa học tin rằng cá mập voi có thể là loài động vật hầu như không tiến hoá kể từ khi chúng xuất hiện cách đây hàng trăm triệu năm. Giống như tất cả loài cá mập và cá đuối khác, cá mập voi có bộ xương bằng sụn chứ không phải xương. Giống như là một hoá thạch sống, cá mập voi cung cấp cái nhìn về quá khứ xa xôi của Trái Đất.

2. Perentie (kỳ đà khổng lồ)

Perentie là loài thằn lằn lớn nhất ở Úc, có thể dài lên đến 2,5m. Tốc độ di chuyển của chúng cũng rất nhanh, với tốc độ lên đến 40km/h. Mặc dù chúng thường chạy với bốn chân, nhưng đôi khi chúng chỉ cần sử dụng 2 chân sau. Tuy khá to lớn nhưng với tốc độ chạy cực nhanh, chúng là kẻ săn mồi đáng gờm của thỏ, chim, thú có túi nhỏ, và thậm chí là rắn độc lớn, tuy nhiên chúng không phải loài đứng đầu chuỗi thức ăn tại Úc.

Ngoài việc là con mồi cho đại bàng, Perentie cũng là nguồn thức ăn truyền thống của thổ dân. Tuy nhiên, Perentie không phải loài có nguy cơ tuyệt chủng. Chúng phát triển rất mạnh ở các sa mạc trên khắp nước Úc, và thậm chí còn giúp giảm các quần thể các loài xâm lấn như thỏ.

1. Chuột đất (Greater Bilby)

Là thành viên lớn nhất họ thú có túi sống trên mặt đất, thường được gọi là "chuột đất". Greater Bilby là thành viên sống sót duy nhất trong sáu loài chuột đất đã từng sống trong vùng khô hạn và bán khô cằn của Úc. Với môi trường sống bị giảm đến 80%, Bilby được xếp vào phân loại dễ bị tổn thương và có nguy cơ tuyệt chủng trên toàn quốc. Từ một thế kỉ trước, Bilby đã trải qua sự suy giảm số lượng đáng kể khi có sự can thiệp của con người. Sản xuất nông nghiệp đã thay đổi và giảm đáng kể môi trường sống của chúng.

Bilby được biết đến với khả năng đào hang ấn tượng, bằng cách sử dụng cánh tay mạnh mẽ và móng vuốt, chúng tạo ra đường hầm xoắn ốc lên đến 3m và sâu đến 2m. Đối với một số bộ lạc thổ dân, Bilby dại diện cho một biểu tượng, một đức tin của họ. Những hành động tàn phá môi trường của dân người nhập cư châu Âu chịu trách nhiệm về số lượng suy giảm của Bilby.

Tham Khảo: listverse.com

Động vật có nguy cơ tuyệt chủng của Úc là gì?

10 động vật có nguy cơ tuyệt chủng hàng đầu là gì?

3 loài có nguy cơ tuyệt chủng ở Úc là gì?

Động vật có nguy cơ tuyệt chủng số 1 là gì?